Kuryer

Мірадор - viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

Примітка

Відображення 261 примітки

Додавання приміток лише для зареєстрованих користувачів

Опції

WYCHODZI CO NIEDZIELĘ POD REDAKCJA PROF. MIECZYSŁAWA DĄBROWSKIEGO

Ks. dr KAROL MAZURKIEWICZ (Poznań).

WIEDZA DLA KAŻDEGO

NAUKOWCA.

Zdawałoby się, że przy wszechstronnej

organizacji nauki i studiów uniwersytec

kich naszych czasów nie znajdzie się już

żadna chyba ważniejsza dziedzina wiedzy,

którąby pominięto w studjaeh naukowych

A jednak jest taka dziedzina i to nawet

bardzo ważna i nam duchowo bliska. Jesi

n'_a łacińsko filologja średniowieczna. Mo

^ii o tem niedawno temu ks dr Broni

sław Gładysz w K omisji Teologi

cznej Pozn. Tow. Przyj. Nauk w referacie

P- t.

"Łacińska filologja średniowieczna

o teologja". A chociaż, referent w uwagach

swyeh. przeznaczonych w pierwszym rzę

dzie dla teologów, zagadnienie łacińskiej

filologjj średniowiecznej naświetlił głó

wnie ze stanowiska teologicznego• z uwag

tych insn-> w m itn *nk nie^bednem w- rost

jesi stnd.ium łacińskiej filologii śrełnio

wiecznej dla filologa klasycznego i nowo

żytnego. a tak samo dla historyka i filo

zofa, jak w ogóle dla każdego naukowca,

spotykającego się z facińskiemi tekstami

Średn iowieeznemi. bo któż z naukowców,

oddających się poważnym badaniom histo

rycznym, nie musi do nich zaglądać?

NAUKA WIELKA I WAŻNA.

Paktem , wprawdzie godnym pożałowania,

ale niemniej stwierdzonym jest, że o laciń

skiej filologji średniowiecznej nawet za

interesowane bliżej kola wiedzą niepraw

dopodobnie mało. To też nierzadko trzeba

walczyć z uprzedzeniami i wręcz mylnemi

zapatrywaniami jak to, że łacińska filoło

g.ia średniowieczna jest nauką jakąś "spe

cjalną", ogól wykształcony mało obeho

dząoą, a zajmującą miejsce jednej z t zw

n auk pomocniczych, która wprawdzie może

być niekiedy bardzo pożyteczną, ale bez

której w studjaeh uniwersyteckich można

równie dobrze się obyć. Tymczasem wy

starczyłaby jedna chwila głębszego zasta

nowienia do przekonania się, że nauka,

obejm ująca zakresem swych badań bez ma

ła całe tysiąclecie dziejów ducha ludzkie

go, jego twórczości literackiej i naukowej,

na której opiera się przecież cała nasza

europejska kultura chrześcijańska, nie mo

że z natury rzeczy być jakąś tam sobie tyl

ko "nauką pomocnicząlecz musi być nau

ką wielką i ważną.

PTERWSZE KATEDRY

ŁACIŃSKIEJ FILOLOGJI

ŚREDNIOWIECZNEJ.

Ludzie nauki zawsze zajmowali się ła

cińską literaturą i językiem wieków śre

dnich, nie wyłączając nawet humanistów,

tych zajadłych wrogów rzekomej "ciemnio

ty średniowiecznej**. Drukowano dzieła po

szczególnych autorów średniowiecznych,

organizowano monumentalne wydawnictwa

źródeł średniowiecznych, pisywano rozpra

Wy naukowe o literaturze, poezji, kulturze

i łacinie wieków średnich, ale wszystko to

robiono dorywczo, przypadkowo, z arna

torstwa, bez systematycznie zorganizowa

nej nauki filologji średniowiecznej.

Dopiero pod koniec wieku ubiegłego

Względnie w początkach bieżącego powsta

ły pierwsze uniwersyteckie katedry laciń

skiej filologji średniowiecznej i to w Niem

czech, gdzie po długich staraniach wywal

czyli je sobie wybitni filologowie W i l

belm Meyer w Getyndze, Trau

be w Monachjum i Winterfeld

w Berlinie. Ten tak pomyślnie zapowiada

jący się rozwój łacińskiej filologji średnio

wiecznej doznał przykrego zahamowania

po wojnie, kiedy to kultura fizyczna i nau

ki t. zw. praktyczne zepchnęły w cień kul

turę duchową i nauki humanistyczne.

Poza Niemcami, gdzie prócz wspomnia

nych uniwersytetów wykłady łacińskiej fi

lologji średniowiecznej m ają jeszcze W ro

cław, Frankfurt u. Menem, Jena i Brunsr

horga, przedmiot ten wykładają bądź jako

profesorowie, bądź też jako docenci we

Francji (Collage de France),

w Belgji (Bruksela, Lowaniu m).

we Włoszech (Rzym, Medjo1a n.

Padwa), Czechach (Praga), w Ho

landji(Groningen),Finlandji(He1

s i n k i). W Polsce, jak dotąd, tylko Uni

wersylei Poznański ma docenturę taciń

skiej filologji ś redniowieeznej, która od

7 lat bezinteresownie wykłada ks. dr Gła

dysz.

UCZMY SIĘ OD AMERYKI.

Położenie zatem łacińskiej filologji śre

dniowieeznej za granicą i n nas nie przed

stawia sie świetnie, za to, rzecz zastanawia

jąca. nowe pole pracy otworzyło sie dla

niej aż w Ameryce Północnej, gdzie zdawa

łoby sie, dla braku tradycji miejscowej

i związanego z nią zainteresowania, naj

mniej tego można było sie spodziewać. S ta

raniem prof Randa, ucznia T r a u b e

go, powstała tam w r. 1925 ,JMedlaevol

Academy of America", a od r 1926 wycho

dzi jedyne obok dawniejszego "Le moyen

a g e" czasopismo naukowe dla

łacińskiej filologji średniowiecznej pod

nazwą "Speculum."

(w Cambridge

Massachusetts). Podobne zakłady

naukowe pod nazwą "Institute of Medineva\

Studies" założono także w Kanadzie (T o

r o n t o, Ottawa). Słowem, od amery

kańskieh businessmanów przyjdzie nam

Europejczykom uczyć sie poszanowania dla

pomników naszej czcigodnej kultury euro

pejskiej.

A teraz

W Warszawie powstał projekt zastąpienia wódki poezja

mi Panie starszy, proszę bombkę Mickiewicza, zakropioną Norwidem».

JAKO NAJSILNIEJSZE ZADANTA

ŁACIŃSKIEJ FILOLOGJI

ŚREDNIOWIECZNEJ

wysuwają się na czoło: 1) inwentaryzacja

łacińskich

rękopisów średniowiecznych;

2) krytyczne wydanie łacińskich tekstów

średniowiecznych: 3) opracowanie słownika

łaciny średniowiecznej. Nad słownikiem

pracuje już "Union academiąue Internatio

nale" w Brukseli, mającą swą pla

cówkę naukową także w Krakowie.

Prace w tej dziedzinie jednakże napotykać

będą na nieprzezwyciężone trudności, do

póki — zdaniem naszem — nie zostaną

spełnione dwa pierwsze zadania, bo nie

można układać słownika, nie znając ca

łości materjału i nie posiadając popraw

nych tekstów. Tymczasem piśmiennictwo

łacińskie wieków średnich znamy zaledwie

w połowie, gdyż reszta spoczywa jesreze

nieznana i niedostępna w rozmaitych bi

bliotekach i archiwach, często wystawiona

na zniszczenie.

Trzeha zatem wpierw

wszystko, co 8ię da, wydobyć na światło

dzienne i skatalogować umiejętnie, i to nie

tylko do użytku historyków, jak to się do

tąd czyniło, leez także z myślą o potrze

bach filologów i innych badaczów średnio

wiecza.

Pozatem, jak to zgodnie przyznają uczeni

naszych czasów, wydania łacińskich auto

rów średniowiecznych, jakie w tej ehwili

posiadamy, tylko w drobnej części, znajdu

ją się no poziomie wymaganym przez no

czesną krytykę filologiczną. Do wykonania

tych zadań potrzeba oczywiście całego

sztabu pracowników naukowych, których

trzeba wpierw wyszkolić, na co znów po

trzeba osobnego studjum uniwersyteckiego

z katedrą łc-ińskiej filologji średniowiecz

nej, a przy niej seminarjum i bibljoteki

specjalnej. Brak takiego studjum młodzież

ucząca tem więcej będzie odczuwała, że, jak

zaznaczyliśmy wyżej, nie posiadamy dotąd

odpowiednich podręczników do nauki ję

zyka i literatury łacińskiej wieków śre

dnich.

DALSZE PRACE

DO WYKONANIA.

Takie dopiero przygotowanie pracowni

ków i materjałów naukowych wykaże nam,

Ile właściwie w tym dziale naukowym jest

u nas jeszcze do zrobienia, a dotychczasowo

rozproszone i dorywcze wysiłki poszcze

gólnych pracowników naukowych będzie

można nareszcie skierować na właściwe

tory dalszych celowych już z góry skoor

dynowanych badań nad twórczością nau

kową i literacką oraz nad kulturą polską

w ieków średnich, w których dotąd błądzi

my po omacku, szukając zaklętych skar

bów.

WARTOŚĆ PRAKTYCZNA

ŁACINY KLASYCZNEJ

A ŚREDNIOWIECZNEJ.

\Vygląda to może w tej chwili na piękne

mrzonki, ale pamiętajmy, że w Niemczech

próbowano łacinę średniowieczną wprowa

dzić nawet do gimnazjów, ale próba ta, jak

można było przewidziel. nie wszędzie się

powiodła, głównie dla braku odpowiednio

przygotowanych sil nauczycielskich, co

jest nowym dowodem na to, że trzeba ko

niecznie rozpocząć od uniwersytetu. Za to

dnżo uwagi zwraca się na naukę łaciny

średniowiecznej

szkolaeh średnica

w krajach skandynawskich, i to zupełnie

słusznie, gdyż warto zastanowić się nad

tem, eo prezeiętnemu uczniowi gim nazjal

nemu wiecej się przyda na dalsze studja:

czy łacina wyłącznie klasyczna, czy też ła

cina średniowieczna, daleko bliższa nam

duchem, a przy tem bezwzględnie pożytecz

niejsza tak dla teologa, jak dla filologa

nowożytnego, filozofa, historyka, medyka,

praw nika i każdego innego inteligenta,

w praktyce swej posługującego aię term i

Łacińska filologja średniowieczna bada

niami swemi obejmuje język łaciński i ła

cińsko literaturę średniowieczną. Dąży

przcdewszystkiem do stworzenia słownika

i gramatyki łaciny średniowiecznej, która

w ciągu długich wieków przechodziła roz

liczne przemiany, tak co do formy, jak co

do treści słów. To też poważni znawcy, jak

Traube i Strecke-r wyrazili po

wątpiewanie, czy wogóle kiedyś uda sie

ułożyć kompletny słownik ifrinmfybę

ciny średniowiecznej. W każdym razie ła

cina średniowieczna, to jeżyk ciekawy

i godny uwagi uczonych, a nie tylko ta ła

cina "kuchenna", na której temat rozmaite

nieuki wymyślają sobie płytkie dowcipy.

W badaniach literackich łacińska filolo

gja średniowieczna ogarnia nie tylko lite

raturę piękną, prozę i poezje, lecz w za

kres swych badań wciąga wszelką litera

turą fachową teologiczną, filozoficzną, hi

storyczną, prawniczą, medyczną i i„ tak sa

rao jak dokumenty i pomniki łacińskie.

Z badaniami nad jeżykiem ś piśmienni

ctwem łacińskiem filologja średniowieczna

łączy badania nad dziejami życia umysło

wego i kultury łacińskiego Zachodu, nie

wykluczając bynajmniej ówczesnej litera

tury ludowej poszczególnych krajów, i tu

spotyka sie z nowoczesną filologją rom ań

ską, germańską i polonistyką wieków śre

dnich.

Łacińska filologja średniowieczna oka

zuje sie zatem niezbędnym pomostem mię

dzy filologją klasyczną a nowożytną, bez

którego pomocy nigdy nie zrozumiemy,

jak na podłożu klasycznej kultury antycz

nej powstawała i rozkwitała nasza uowro

czesna kultura europejska, przepojona mi

mo wszy&.ko duchem chrześcijaństwa.

1 з 16 • Strona 1

Kuryer Literacko-Naukowy :

➔

опис

Структура

Kuryer Literacko-Naukowy :

Ilustrowany_Kuryer_Codzienny

Kurier_Literacko_Naukowy

Kuryer Literacko-Naukowy :

Wiadomosci_Krakowskie

Схоже

Схожі публікації

Kuryer Literacko-Naukowy : bezpłatny dodatek do Nru 18 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 18-go stycznia 1926 r. R. 2, Nr. 3.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 235 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go sierpnia 1936 r. R. 12, Nr. 34.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 50 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go lutego 1930 r. R. 6, Nr. 9.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 83 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 23-go marca 1936 r. R. 12, Nr. 12.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 251 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 10-go września 1934 r. R. 10, Nr. 37.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 85 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 31-go marca 1930 r. R. 6, Nr. 14.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 317 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 16-go listopada 1931 r. R. 7, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 28 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 28-go stycznia 1929 r. R. 5, Nr. 4.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 100 "I. K. C." z dnia 12-go kwietnia 1937 roku. R. 13, Nr. 16.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 340 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 7-go grudnia 1936 r. R. 12, Nr. 49.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 351 "I. K. C." z dnia 20-go grudnia 1937 roku. R. 13, Nr. 52.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 314 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 12-go listopada 1934 r. R. 10, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 145 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 27-go maja 1935 r. R. 11, Nr. 21.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 87 "I. K. C." z dnia 28-go marca 1937 roku. R. 13, Nr. 14.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 177 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 29-go czerwca 1931 r. R. 7, Nr. 26.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 16 "I. K. C." z dnia 16-go stycznia 1939 roku. R. 15, Nr. 3.

Оцінювати публікації можуть тільки зареєстровані користувачі. Увійти

0 оцінок

Деталі

Приналежність до колекції

Коментарі (0)

Завантаження метаданих

Завантаження оцифрованих файлів

VIAF/NUKAT

Мірадор - viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Мірадор - viewer

опис

Структура

Схоже

Помилка 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку