Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 664 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 215

Kraków, Czwartek 21 Września 1905.

Rocznik LYHI.

(Wydanie poranne).

Prenumeratę przyjmują : Administracja Czasu w Krakowie i urzędy pocztowe.

M iej s c o w ą p re n u m e ra t ę księgarnia S. A. Krzyżanowskiego, handle: St. Karliriskiego w Sukiennicach,

ii. Kretschmera, Kynek 10, Biuro dzienników Hopcasa i Salomonowej, Głów na tr a fik a w Rynku głównym.

O głoszenia przyjmuje się ta opłatę od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal.,

za kaidy następny

po 10 hal.; układ tabelaryczny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy ras po 40 hal,, następny po lO’ nai

N a d e s ł a n e (uh trzeciej stronie) od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz.

Ogłoszenia i prenumeratę prsyjmuję: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego,

St Sokołowskiego, K. Buchstaba; w Jaro sławiu Biuro dzieuników; w P odgórzu Poturalski, Rynek;

w Przemyślu A. Juszyński księgarnia kolejowa,_ O. Heszeles; w Rzeszowie M. Weintruub;

w Stanisławowie Jasielski i Śp.; w Tarnowie M. Rockach; w Tarnopolu C. Haliczer;

w P a ryżu wyłącznie p. W. Raczkowski. 14 Citć de Trevise; w W iedniu Haasenstein A Yogler (także

« Hamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu). A. Oppelik, R. Mosse (także

w Berlinie, Hamburgu, Monachium i Norymberdze), H. Schalek, M. Dukee, J . Danneberg, H. Friedi

(tylko prenumeratę H. Goldscbmidt A Comp.); w Frankfurcie n. M. G. L. Daube A Comp.

SfT Zs każdą teiną idrsti dop!ici Olą 41 boi. ^

ADRES REDAKCYIi ul. św. Tomaaam Nr 32. - Telefon Nr 50.

Przesilenie węgierskie.

Budapeazt. Węgierskie Biuro koresp. do

nosi: Jak słychać przywódcy poszczególnych frak

cyj koalicyi, a mianowicie Franciszek Kossuth,

hr. Juliusz Andrassy, br. Dezydery Banffy i hr.

Aladar Zichy będą przyjęci w sobotę o godz. 11

przed południem przez cesarza na wspólnej au

dyencyi.

!Wiedeń. (T. wł.) Wiener Allg. Ztg wyraża

powątpiewanie, czy prawdziwą jest wiadomość,

że pomiędzy członkami koalicyi powołanymi do

eesarza, znajduje się także bar. Banffy. Hr. Zichy

i hr. Juliusz Andrassy, którzy bawią na prowin

cyi, zostali zawiadomieni telegraficznie o powoła

niu do cesarza. Przedtem jeszcze odbędzie się

w piątek narada komitetu wykonawczego opo

zycyi.

W. Allg. Ztg twierdzi, że sprawa wzięła obrót

zgoła niespodziewany. Jest to rzeczą całkiem nie

zwykłą, że odbędzie się niejako narada przywód

ców koalicyi pod przewodu ictwem cesarza Dzień

nik twierdzi, iż dowiaduje się z dobrego źródła,

że ceBarz wypowie do zebranych członków koa

licyi mowę, w której wezwie ich do przedłożenia

Koronie programu utrzymanego w ramach właści

wych. Cesarz wskaże powody, dla których sprze

ciwia się wprowadzeniu węgierskiej komendy,

które i na przyszłość będą miały moc.

Mimo tego spodziewają się, że andyencya wy

da pożądany rezultat.

W sprzeczności z tem doniesieniem* W. A llg.

Z tg , sygnalizują z Budapesztu artykuł przywódcy

skrajnego skrzydła opozycyi Lengyela, zapowia

dający, że opozycya p o d żadnym warun

kiem od węgierskiej komendy nie

ustąpi.

Budapeszt. Węgierskie biuro koresponden

cyjne donosi: Wiadomość o projekcie desygno

wania homo re gius otrzymaliśmy z miarodajnej

strony. Powołanie w międzyczasie przywódców

koalicyi na audyencyę nie zaprzecza bynajmniej

wiadomości, że istniał taki projekt.

Wszechniemcy i sprawy węgierskie.

Wiedeń. (T. wł.) Ali. deutsche Korresp. donosi,

że klub wszechniemiecki zaraz na pierwszem po

siedzeniu Izby w drodze nagłego wniosku doma

gać się będzie wprowadzenia na porządek dzień

Bydyskusyi o stosunkach na Węgrzech.

Broszura Zeysiga.

Budapeszt. (B. kor.) Wczoraj rano zjawił

Bię bar. Banffy w towarzystwie swojego adwokata

u sędziego śledczego w sprawie broszury Zeysiga

i prosił o pokazanie mu listu jego, dołączonego

do aktów. Życzenia temu uczyniono zadość. Wo

bec obecnych dziennikarzy, którym Banffy teu

list podyktował, oświadczył on, że jest z tego li

stu dumny.

Węgierskie Biuro korespondencyjne donosi w tej

sprawie: List bar. Banffyego jest odpowiedzią na

dwa listy Zigauyego. W pierwszym ofiarował się

Ziganyi przctłomaczyć broszurę Zeysiga na ji,zyk

węgierski, w drugim prodł Banffyego o przyfą

czenie się do agitacyi za powszechnem prawem

głosowania. Zdaniem Węg. Biura koresp , list

Banffyego dowodzi, że nie miał on nic wspóluego

z broszurą Zeysiga.

Z K!rólestwa i z Rosji.

Zamach w Pińsku.

Frankfurt. (T. wł.). Frankfurter Ztg do

nosi z Pińska, że nieznany młody człowiek rzucił

bombę na patrol. Zginęli sprawca za

macha oraz oficer prowadzący patrol, s y n

hr. Solskiego, znanego męża zaufania cara.

Kilkn żołnierzy jest ciężko rannych.

Z ograniczeń kościelnych na Litwie.

W liczbie ograniczeń na Litwie, wydanych przez

władzę administracyjną co do dokonywania rzym

sko-katolickich obrzędów pozakościelnych, istniało

do czasu wydania prawa o tolerancyi religijnej -

jedno, zabraniające podczas przechodzenia księży

katolickich z Komunią św. do ciężko chorych

dzwonienia po drodze przeprowadzającemu służą

cemu. Obecnie — jak pisze Siew. zap. słowo -

w kościołach, w gubernii kowieńskiej, dawniej

istniejący obrządek przy przenoszeniu Komunii św.

wznowiono.

Po roku 1863 niektórzy z proboszczów parafij

rzymsko-katolickich w gubernii mińskiej, z nale

gania władz administracyjnych, wprowadzili w ko

ściołach podczas Mszy św. śpiewanie hymnu:

, Święty Boże" i kazania w języku rosyjskim,

zamiast w polskim.

Obecnie na zasadzie prawa o tolerancyi religij

nej, wzmiankowane rozporządzenie administracyj

ne straciło swoje znaczenie obowiązujące i z tego

powodu we wszystkich kościołach w gubernii miń

skiej uzupełniające msze, odprawiane w języku

łacińskim, obrzędy religijne (śpiewy, modlitwy i

kazania) odbywają się w języku polskim.

Rewolucyoniści białostoccy

Korespondent białostocki Warsz. dniew nika pi

sze: W tych dniach pięciu nieznajomych ludzi

przybyło do miasteczka Supraśl, odległego o 14

wiost od Białegostoku i zaczęło odwiedzać osoby

zamożniejsze, żądając pieniędzy. Wynikiem tych

odwiedzin było zebranie dość pokaźnej sumy,

z którą ludzie ci udali się z powrotem do Białe

gostoku.

Zaledwie jednak wyszli z miasteczka, gdy o

tej wizycie dano znać policyi białostockiej, _która

urządziła za miastem zasadzkę w celu ujęcia nie

legalnych zbieraczów składek. Ci jednak, spo

strzegłszy zdaleka policyę, rozbiegli się w różne

strony. Mimo to wszystkich pochwycono. Podczas

rewizyi znaleziono przy nich tylko 26 rubli; przy

puszczają, iż większość pieniędzy zdążyli wyrzu

cić. Prócz tego odebrano im 5 rewolwerów. Wszyst

kich aresztowanych osadzono w więzieniu.

Ucieczka więźniów.

Kygra. (B. kor.) Ubiegłej nocy dwaj politycz

ni przestępcy, którzy odegrali rolę przywódców

podczas rozruchów zostali z wię/.ienia centralnego

przemocą uwolnieni. Dwaj dozorcy i jeden żoł

nierz zostali przytem zabici, a kilku urzędników

policyjnych odniosło rany. Dwie osoby aresz

towano.

Ze szkół rosyjskich.

Tomsk. (Pet. aj. tel.) Zgromadzenie uniwer

sytetu i instytutu technicznego uchwal ło przed 28

stycznia 1906 n i e rozpoczynać studyów.

Rozruchy na Kaukazie.

Petersburg. (T. w!.) Car nie zatwierdził

projektowanej nominacyi ks. Ludwika Napoleona

na gubernatora Kaukazu.

Petersburg. (T. wl.) Na wniosek Trepowa

car zgodził się na wysłanie dwudziestu

pięciu tysięcy wojska na Kaukaz dla

stłumienia rozruchów.

Petersburg. (T. wł.) Ambasador Anglii zgło

sił do rządu rosyjskiego pretensye o odszkodowa

nie w sumie 10 milionów rubli dla angielskiego

towarzystwa naftowego w Baku.

Rozruchy w Baku a przemysł Królestwa.

Rozruchy w Baku, połączone ze zniszczeniem

urządzeń naftowych i innych przemysłowych, od

działają bezpośrednio — jak donostą pisma war

szawskie — na ożywienie się wielkiego przemy

słu metalurgicznego w Królestwie Polskiem. Ba

wiący w Warszawie przedstawiciel jednej z naj

większjcb w Baku firm naftowych angielskich

opracował wspólnie z reprezentantami innych firm

referat, już przedstawiony władzy wyższej W roz

mowie z współpracownikiem jednego z psm, o

świadczył on co następuje: Powrót stosunków

normalnych w Baku nie może nastąpić tak ry

chło, jak przypuszczają niewtajemuiczeni Prze

mysi naftowy w samem Baku spotrzebownje ro

czuie około pół miliona pudów żelaza i rur Dla

odbudowania wszystkiego, co zostało wzniesione

w ciągu okresu trzydziestoletniego, potrzeba bę

dzie około dwóch milionów pudów żelaza. Obecne

warunki anormalne fabrykacyi, jak strajki, oraz

nieprawidłowy ruch kolejowy wielce utrudnią

przyspieszenie odbudowy kopa!ń. Nafciarze kau

kazcy poczynią olbrzymie zamówienia żelaza w fa

brykach dąbrowskich, sosnowieckich i milowic

sich, które i dotychczas brały dość poważny u

dział w dostawach dla kopalń pomienionych.

Rosya i mocarstwa.

Paryż. (B. kor.). Witte wczoraj rauo wyje

chał na wieś do posiadłości prezydenta Loubeta,

gdzie będzie przez niego przyjęty.

P a r y ż (B. kor.). Witte oświadczył w rozmo

wie z współpracownikiem Tem psa co następuje

Sądzę, że przez zawarcie pokoju w Portsmouth,

ogólna sytuacya polityczna Rosyi się nie zmieni

la. Co s ’ę tyczy wrażenia panującego we Fran

cyi, że pomiędzy Niemcami a Rosyą nastąpiło

zbliżenie, to jest tylko rzeczą naturalną, że takie

zbliżenie istnieje. Cesarz Wilhelm zachował się

wobec Rosyi, podczas całej wojny, więcej niż

poprawnie. Przy każdej sp soboości starał się

on oszczędzić nam kłopotu i o ile to tyiko

leżało w jego mocy, odwracał od nas wszelkie

zawiklania. Jeżeli ktoś jest w trudnem położeniu,

to za takie przysługi musi być wdzięcznym.

Tak też jest w tym wypadku

Natomiast zachowanie się części prasy fran

cuskioj od 18 miesięcy dotknęło nas nieprzyje

mnie, szczególn;e po rosyjsko francuskich mauife

stacyacb, które urządzano poprzednich lat przy

każdej możliwej i niemożliwej sposobności. Mimo

to w stanie francusko rosyjskiego stosunku n ie

nastąpiła zmiana. Nawet sympatye się nie

*mniejszyły, wzrosły tylko sympatye ro

syjsko-niemieckie. Jeżeli z dwóch wielko

ści jedna się zwiększa, a druga pozostaje nie

zmieniona, wtedy powstaje wrażenie, że ostatnia

się zmniejszyła. Tak jednakże nie jest. Franeu

sko-rosyjski sojusz odpowiada interesom

obu narodów i nie zostanie zmienionym.

KRONIKA.

Obowiązek ścisłego meldowania wszystkich o

sób, szczególnie przyjezdnych, przypom niała dyrek

eya policyi w K rakowie wszystkim właścicielom do

mów, przedew szystkiem właścicielom hoteli i domów

zajezdnych. P rzypom nienie to nietylko je st ważnem

ze w zględu na bezpieczeństwo publiczne, ale także

ze względu na panującą poza granicami kraju epi

demię cholery. Niejednokrotnie jnż stwierdzono, że

choroba ta zawleczoną bywa przez osoby, przyby

wające z zakażonej miejscowości. Rychła wiado

mość o przybyciu takiej osoby, natychmiastowe jej

odosobnienie, może zapob edz wielkiemu nieszczęściu,

narażenia tysięcy obywateli na niebezpieczeństwo e

pidemii. Nie można więc wątpić, że wszystkie po

wołaue osoby będą w myśl wezwania dyrekcyi po

licyi jak najgorliwiej nad tem ezu wały, aby obowią

zek meldow ania był ściśle dopełniany.

2 sali sądowej. Młody 23 letni mężczyzna Jó

zef Rowalcze, rodem z Łętowni, znany jako ailaez

cyrkowy, stanął wczoraj przed tutejszym trybuna

łem przysięgłych, obwiniony o zbrodnię kradzieży.

Akt oskarżenia zarzucał Kowalczemu, że d. 20 czerw

ca b. r. miedzy godz. 127a a 1 w południe ukradł

z zamkniętego biurka X. Wincentego Moszyńskiego

kwotę 1490 kor. oraz 2 00 rubli, będącą własnością

zgromadzenia XX. Zmartwychwstańców.

Sprawca

podw ażył bardzo zręcznie szufladę biurka toporkiem,

a m ając już skradzione pieniądze w kieszeni, wyłu

dził jeszcze od okradzionego X. Moszyńskiego datek

na obiad. Skradzione pieniądze zakopał w polu za

miastem, gdzie je znaleziono. Józef Ko walczę był

także oskarżony o kradzież pieniędzy na szkodę X.

Scbmida w klasztorze 0 0 . Franciszkanów . Podczas

wczorajszej rozprawy pod przewodnictwem

radcy

Trannfellnera, Kowalaze przyznał się do kradzieży

na szkodę X. M oszyńskiego, wyparł się zaś kradzie

ży na szkodę X Schmida, do której się przyznał

w czasie śledztwa policyjnego. Po wywodach osk ar

życiela publicznego D ra S olska i obrońcy adw okata

Dra Oleitzmanna, przysięgli zatwierdzili pytanie o

kradzież na szkodę X. Wincentego Moszyńskiego, z ł

orzeczyli zaś pytanie o kradzież na szkodę X. Schmi

da. T rybuna! skazał Józefa Kov,alczego na 2 lata

ciężkiego więzienia.

Fałszerze banknotów. Z Wiednia telefonują

nam: Z Londynu telegrafują, że na żądanie austryac

kiego rządu aresztow ano tam zaanego niebezpieczne

go fałszerza banknotów N uchima Szapirę.

—

List Z Japonii. Jeszcze w ciągu wojny rosyj

sko-japońskiej pisma warszawskie i galicyjskie kil

kakrotnie zwracały się z prośbą do szerokiego ogółu

0 nadsyłanie książek polskich i pism dla jeńców

pelskich w Japonii Istotnie zebrano i wysiano zna

czniejszą ilość książek, a o losach ich donosi jeden

z jeńców na Dalekim Wschcdzie następująca szcze

góły w Pście do Kurj. warsz.:

Chimezi 30 lipca 1905 r.

n P rzepraszam, żo piszę po rosyjsku, ale obecnie

nie wolno jest pisać po polska. Książki otrzymałem,

za co od siebie i wszystkich jeńców zasyłam panu

serdeczuo ,,Bóg zapłać!" Rzeczywiście w ciężkiem

oołożeniu naseem książki stanowią olbrzymią rozkosz

1 ulgę w naszych ciężkich dniach niewoli. Urządzi

liśmy czytelnię, z której korzystaią wszyscy jeń"y

Polacy, a jest ich tn 170 ludzi. Nadto pracuję z ży

czącymi tego nad czytaniem, pisaniem, arytmetyką,

geografią itd. ale nie mamy podręczników. Jeżeli to

możliwe, to proszę o p rzystanie: gram atyki polskiej,

rosyjskiej, zadni i teoryi arytmetyki, oraz samoucz

ka rosyjsko-angielskiego, a gdyby me, to drugą część

,,Metody" ponieważ I część posiadam. Za książki do

nabożeństw a również serdeczne ,,Bóg zapłać!" Wielu

ich bardzo potrzebowało, tem bardtiej, że przyjeż

dża do nas dwa razy na miesiąc misyonarz francu

ski i odprawia nabożeństwo.

Zapytuje pan: czego potrzeba jest jeńcom? Wo

góle dużej biedy nic zaznajemy, ale 75 ludzi, wzię

ty« h do niewoli w armii Kuropatkina, potrzebuje

pilnie biciizny. Dzięki rodakom naszym w Ameryce,

otrzymujemy dzie:lniki i wiemy, jakie klęski spadły

na nasz drogi kraj rodzimy. Módl:my się też do

Boga o ulżenie w jego doli!... C zartoryski również

książki utrzymał, za co zasyła podziękowanie. Nie

ma o czem więcej pisać, więc jeszcze raz zaś; łam

panu i wszystkim uczestnikom wysyłki książek ser

deczna podziękowanie i pozdrowienia".

Józef Sta

rzyński.

Adres: ,Chimozi (Japonia). Przytułek jeńców wo

jennych.

—

Pożar lasów. Z Or--owy telegrafują: Od pię

ciu dni ptoną lasy koło H erbuleabadu. Celem zloka

lizowania pożaru, sprowadzono na miejsce 800 żol

nierzy 33 p. p. Podczas akcyi ratunkowej oberwała

się skala, zabijając dwóch żołnierzy, oprócz tego je

den żołnierz je st umierający, trzej odnieśli ciężkie

rany, 11 lekkie.

—

Or so w a. (Tel) Woj-:ku udało s:ę zlokalizo

wać pożar lasów koło Herkulesbadu.

Powrót OSZUSta. z Budapesztu telegrafują:

Adwokat Stffan Krentzer, który zbiegł, zostawiwszy

fałszyw e weksle, zgłosił się sam u sędziego i zo

stał aresztow any.

Ola ofiar trzęsienia ziami. Z R«yiru telegra

fują : Osservatore Romano donosi, że L8ouc»vallo

wystosował do Ojca św. list, w którym prosi go

o pozwolenie poświęcenia mu najnowszej swej kotn

pozycyi Ave M a ria , z której dochód przeznaczył

dla ofiar katastrofy trzęsienia ziemi w K alabryi.

Ojciec św. w 1 ście do Looueaw.iila przyjął propozy

cyę mistrza i wyraził nadzieję, że sprzedaż kompo

zycyi przyniesie wielki dochód.

Klęski żywiołowe, z Katanzaro telegrafują:

Ubiegłej nocy spłonęły dwa domy mieszkalne w któ

rych złożono przedmioty ocalone podczas ostatniej

katastrofy.

—

Dwie osoby odniosły rany. Pożar u

gaszono przy pomocy wojska.

—

Śmierć badacza Afryki. Z D akaru, w zachodniej

Afryce podzw rotnikowej, nadeszła do pism angiel

skich wiadomość o zgonie słynnego badacza Konga,

hr. Piotra 8avorgnan de Brazza. Zmarł on skutkiem

dysenteryi zakaźnej, na którą cierpiał już od mie

sią a. Gdy wylądował w Dakarzc, p )wracając z po

dróży iuspekcyjnej, podjętej z polecenia rządu fran

cuskiego, stan jego był już beznadziejny, a d. 14

b. m. zakończył życie. Hr. Piotr Paweł Franciszek

Kamil de Brazza przyszedł na świat w przyetaDi

w Rio do Janeiro, ua pokładzie okrętu ,,Wenus" d.

26 styczuia r. 1852 . Pochodził en ze starej rodziny

de Brazza Savorgnan-Cerguen, gałęzi prastarego ro

du Savorgnanów , który rzekomo w VI wieku przybył

z księciem Gizu!fem z Morawii i osiedlił się we

Friaulu. Savorgnanowie posiadali tam 70 wsi, siedm

zamków, hrabstwo i markizat - tak przynajmniej

twierdzi tradycya rodzinna. Zirarły obecnie br. Piotr

kształcił się w szkole marynarki w Breście. Od rokn

1870 służył we flocie francuskiej, w końcu zaś

w osadach francuskich nad Senegalem i Gabuncm.

Działalność eksploracyjną rozpoczął Brazza w r. 1875.

W sierpniu tegoż roku wypłynął z Bordeaux, celem

zbadania górnego Ogowe, zwłaszcza z punktu hzn

dlowo-politycznego. O dtąd już poświęcił się całkowi

cie naukowemu badaniu ,ciem nej" części świata,

zw łaszcza zaś Senegambii i Konga i położył na tem

polu niespożyte zasługi. Niemniej gorliwie pracował

nad otwarciem kolonij francuskich w Afryce środko

wej w celach handlowych i ekonomicznych, przyczem

miat poparcie rządu. Jedna ze stacyj, przez Brazzę

urządzonych, otrzym ała też na cześć jego nazwę

Brazzarille. Do r. 1885 założył Brazaa wzdłuż wy

brzeża Loango 26 takich stacyj. Zbadał też bieg

kilku rzek i baczną uwagę zwracał na warnnki geo

logiczne tej Francyi podzw rotnikowej, założył cenne

zbiory. Od r. 1886 do 1897 był Brazza komisarzem

jenerslnym K onga francuskiego. Młodszy brat jego,

hr. Jakób, b rał również udział w badaniu Afryki,

podróżował po obszarze Ogowe i stepach Mboko.

M A Ł Y FELJETON.

Przemysł polski na rynkach Wschodu

P. Stefan Górski, pragnąc zasięgnąć źródłowych

informacyi w sprawie eksportu polskiego do Man

dżuryi, udał się niedawno do jednego z najlep

szych znawców Dalekiego Wschodu, p. Józefa

Ewerta, dyrektora moskiewskiego oddziała firmy

Karola Scheiblera w Łodzi. Rezultaty tego wy

wiadu, ogłoszone w Gońc u, brzmią jak następuje:

—

Polski wywóz do Mandżuryi — objaśnił

pan Ewert — dochodził do 10 milionów rubli ro

cznie. Eksportowaliśmy tam niemal wszystko, sto

sunkowo najmniej jednak tkanin, zarówno sukien

nych, jak i bawełnianych. Chińczyk, na ogół bio

rąc, nie jest dobrym odbiorcą manufaktury. Ubiera

się jednostajnie, zaś nasze wyroby europejskie nie

zawsze mu dogadzają. Bywa natomiast wybornym

pośrednikiem w zbycie naszych towarów i pod

tym względem oddawał przemysłowi wywozowe

do Chin nader poważne usługi. W Mandżuryi od

biorcami przemysłu z Królestwa byli jednak prze

ważnie Rosyanie, wojsko, intendentnra, koleje i

instytucyę rządowe. Głównym działem wywozo

wym od nas były instalac\e techniczne, wyroby

żelazne, galanterya itd.

—

Rynku tego nie tracimy bezpowrotnie?

—

W znacznej części niewątpliwie, ale pra

wdopodobnie nie cały. Nasz wywóz obejmował

głównie północuą część Mandżuryi, aż po Muk

den, jeżeli więc cały pas poniżej Charbiaa nie do

stanie się w inne ręce, to strata rynku nie będzie

kompletną. Zresztą, wiele zależy i od tego, czy

będziemy w możności wywozić nasze towary.

Trudności będą większe, niż przyszły traktat han

dlowy, choćby nawet najpomyślniejszy.

—

Czyżby więc nasza energia?..

—

Nie, to przyznać trzeba najbezstronniej, te

zabiegi przemysłowców polskich są nader inten

zywne i zwycięskie, ale wytwórczość nasza ma

tak olbrzymie do przezwyciężenia trudności, jakich

nie zna żaden przemysł europejski. Na dodatnie

warunki nie składa się niemal nic, literalnie.

Eksport pnda towaru z Łodzi, przez Odessę do

Władywostoku dosięga np. 1 rb. 60 kop., pod

czas kiedy u Niemców takiż przewóz kosztuje

20 kop.! Są to różnice wprost nieprawdopodobne,

ale państwo niemieckie subsyduje swoją flotę

handlową i prowadzi handel wymienny. Okręt

idzie na Wschód z wyrobami przemysłu, zaś przy

wozi do Niemiec towary kolonialne i materyał

surowy. Okręty rosyjskie wracają ze Wschodu

znpełnie próżne — stąd różnica w kosztach sza

łona To są kwestye kalkulacyjne, ale nadto my

nie mamy zupełnie informaeyj handlowych, u nas

każdy przemysłowiec musi być i biurem wywia

dowczem i konsulem dla samego siebie. W na

szych warunkach trzeba wszędzie inicyatywy pry

watnej, samodzielnej, drogiej i trudnej. Konsulc

wie niemieccy — to biegli w sztuce handlowej

ajenci: wiedzą wszystko, o wszystkiem informują,

gdzie jaki można pozyskać zbyt towaru. Prze

mysłowcy polscy pozbawieni są najzupełniej wszel

kich tegi rodzaju wiadomości. Konsulami rosyj

skimi mianuje się zwykle urzędników, którzy ani

ięzyka, ani stosunków nie znają, a o przemyśle i

handln nie mają pojęcia. Udałem się raz w No

wym Jorkn po inf rmacye do konsnlatn rosyj

skiego, i — usłyszałem radę, abym się lepiej

zwródł do konsulatu niemieckiego, bo ten jest

bardziej obznajmiony z rzeczą. Byłem w Chinaeb,

Japouii — wszędzie typ konsula rosyjskiego je

den i ten sam, to urzędnicy do wizowania pasz

portów. A ile przemysł na tem traci!

—

Czy jednak nie przypuszcza pan, iż względ

na utrata Mandżuryi nader niepomyślnie odbije

się na wytwórczości polskiej?

—

Niech tylko państwo pozyska reformy we

wnętrzne, ale w eałem znaczeniu, wtedy przemysł

nietylko nie straci, ale dnżo zyska. Podniesienie

dobrobytu ludności — to podniesienie się konsum

cyi o 25%- Fabryk obecnych nietylko nie będzie

za dnżo, ale gwałtownie je rozszerzać będzie po

trzeba A my tu w wewnętrznych guberniach ma

my jeszcze olbrzymie niewyzyskane placówki. Od

reform wiele zależy.

— A konknreneya przemysłowców moskiewskich?

—

Spółzawodnictwo wytwórcze Królestwa dłu

go, bardzo długo jeszcze będzie zwycięskie. Na

sze fabryki pod wszelkimi względami stoją zna

cznie wyżej od tutejszych. Robotnik polski lepszy

i zdolniejszy, technicy nasi stoją na wysokości

zadania. Nadto wytwarzamy tanio, mimo, że ro

botnik nasz jest droższym i lepiej uposażonym od

pracownika rosyjskiego. Prócz kilkn fabryk nader

nielicznych i przeważnie cudzoziemskich, tu nie

m3ją pojęcia, co to są domy robotnicze, szpitale,

szkoły i ochronki. Robotnik rosyjski mieszka

w koszarowych barakach, rodzina jego na wsi.

Z fabryką nic go bliżej nie łączy, są to stosnnki

u nas niesłychane. Wracając jednak do samej

nkonkurencyiM, jako takiej, to jej współzawodnic

twem nazywać nie można, bo wszak w zamian

Królestwo Polskie zawalone jest towarem rosyj

skim. Wszystkie tkaniny drukowane przychodzą

z cesarstwa; a batysty, jedwab, plusze, nie mó

wiąc już o zbożu, rybach, wyrobach cukrowych!

W końcu wypada mi panu jeszcze dodać, iż se

zon obecny mamy tak nadzwyczajnie pomyślny,

jakiego już od wielu lat nie było. Ceny dobre,

podniesione, towar wciąż na wyczerpaniu, a za

potrzebowanie wciąż wzrasta.

Przyjechali do K,rakowa.

HOTEL POLLERA: Dr Waleryan Kowenicki z Tarno

pola, Berta i Wanda Jeromin z Warszawy, Eugeniusz i

Filipina Warmscy z Wiśnicza, Karol Sawiński z Żyda

czowa, Micbał Bojanowski z Płocka, Jolanta Miłkowska

z Warszawy, Helena Piasecka z Warszawy, Karol Ema

nuel Ripper z Berlina, Rudolf i, córka Klementyna Kurz

ze Ślemienia, Jan Sokulski ze Ślemienia, Stanisław J a

sieński ze L wow a, Zofia Gosławska z Galowa (gubernia

Kielecka), Piotr Zubrzycki z Borysławia, Wacław Szyma

nowski z Paryża.

Prognoza wiodtóiklej itacyi meteorologicznej.

W i e i t r ń . (T. wł.). Prawdopodobny stan pogody dnia

21 września w Galicyi zachodniej i na Ślęskn: Zmienna

pogoda, miejscami opady, słabe wiatry, chłodno. W Gali

cyi wschodniej i na Bukowinie: Piękna pogoda, słabe

wiatry, chłodno.

Telegramy ,,Czasu44.

Ubezpieczenie robotników.

W i e d e ń . (B. kor.). Na wczorajszem posie

dzeniu międzynarodowego kongresu dla ubezpie

czenia robotników wygłosił tajny radca Boedicker,

referat o uproszczeniu ubezpieczenia robotników.

Referent oświadczył się za utrzymaniem ubezpie

czenia chorych, jednakże za zasadniczem połą

czeniem ubezpieczeń od wypadku, starości i nie

zdolności do pracy. Proponował też rozmaite re

formy.

Nad referatem wywiązała się bardzo ożywiona

dyskusya. Między innymi delegat Dr Verkauf

bronił systcmn autonomii kas chorych i podniósł,

,,że robotnicy mnszą mieć decydujący wpływ na

te kasy".

Podczas mowy Verkaufa, przyszło do

burzliwych scen, gdyż przekroczył on czas wy*

znaczony dla jednego mówcy.

—

Gdy przewo

dniczący odebrał mówcy głos, chciał on apelować

do zgromadzenia, jednakże przewodniczący tego

nie dopuścił. Oberni przyjęli to częścią wrzawą i

okrzykami, częścią oklaskami. Wśród wrzawy

zamkną! przewodniczący posiedzenie.

Koleje alpejskie.

Bad Gaateln. (B kor.) Po poświęceniu ko

lei udał się cesarz do miasta i zwiedził kościół,

poczem w hotela Staubingera odbyło się śniada

nie, w którem wzięli udział ministrowie i dygni

tarze. O godz. 12 */u w południe odjechał cesarz

z powrotem do Wiednia.

Nafta.

W i e d e ń . (T. wł.) Podana według dzieuników

niemieckich wiadomość, jakoby kartel naftowy

podwyższył ceny o 2 l/ a korony sa cetnarze me

trycznym, okazuje się nieścisłą. Posiedzenie kar

telu odbędzie się dopiero ostatniego b. m , na ra

zie zaś podwyższenie cen wyszło od handlarzy

w Pradze.

Proces pos. Kulerskiego.

Grudziądz. (B. kor.). Jak donosi G rau Ł m -

ze r Gesel,liger tutejsza Izba karna zasądziła wczo

raj po pięciogodzinnej rozprawie właściciela dru

karni i posła do parlamentu niemieckiego Wi

ktora Kulerskiego za przestępstwo prasowe i za

podburzanie do nienawiści klasowej popełnione

w aitykule, umieszczonym w Gazecie G rudziądz

kie j , na dwa miesiące aresztu i ponoszenie ko

sztów postępowania sądowego.

Cholera

Wiedeń. (B. kor.). Wiener Abendpost dono

si: W ciągu ostatnich 24 godzin, nie zgłoszono

żadnego zasłabnięcia na cholerę lub też podejrza

nego zasłabnięcia w prowincyaeh państwa.

Berlin. (B. kor.). Staats Anzeiger donosi:

Od d. 19-20 b. m. w południe zgłoszono 6 no

wych wypadków zasłabnięcia na cholerę i jeden

wypadek śmierci na cholerę. Dotychczas było 213

wypadków zasłabnięcia i 75 wypadków śmierci

na cholerę.

T a n g e r . (B. kor.) Hamburski parowiec ,,Faro"

został, jako podejrzany o cholerę, poddany kwa

rantannie.

Burze i trzęsienia ziemi.

Kegio di Calabria. (B. kor.) Wczoraj po

południu szalała tutaj burza, przyczem wiele do

mów odniosło uszkodzenia od uderzeń piorunów.

Obserwatorya donoszą, że aparaty zanotowały

lekkie wstrząśnienia ziemi.

Monte Leone. (B. kor.). Wczoraj rano sza

lała tutaj silna burza. Mieszkańcy przestraszeni

opuszczali namioty. O godzinie 5 -35 popołudnia

dało się odczuć lekkie trzęsienie ziemi, co po

większyło jeszcze panikę.

Sprawa marokańska.

W iedeń. (T. wł.) Do W. Allg. Ztg donoszą

z Paryża, że pomiędzy Francyą a Niemcami na

stąpiło już zupełne porozumienie w sprawie

marokańskiej.

P a r y ż . (B kor.). W kolach informowanych

potwierdzają, że konferencya marokkańska odbę

dzie się w Algevines.

Wiedeń. (B. kor.). W ie ner Ztg ogłasza: Mi

nister skarbu zamianował kontrolora przy maga

zynie sprzedaży tytoniu w Tarnowie Leopolda

Kopietza i kierownika magazynu w Nowym Są

czu Jana Wojtowicza zarządcami tych maga

zynów.

B e r l i n . (B kor.). W rozmaitych zakładach

przemysłu metalurgicznego oraz w zakładach elek

trycznych wybuchł strajk.

Rzym. (B. kor.) Wczoraj obchodzono uro

czyście 35 rocznicę zajęcia Rzymu.

Slnaja. (B kor.). Grecki poseł Tamboris wy

jechał dzisiaj nie zostawiając żadnego zastępcy.

J lle.nnl,

» * OI«zew*kl*go, S. »«katowskiego, K. Buch.taba

«ole)owych w Tarsowle, Rzeszowtt, Jasie, Nowyn Sączu na peronie w księgarni kolejowej.

l’RENUMERATA WYNOSI:

W Krakowie w mirtnm

rok na kwartał l|na 1miesiąc

PocztąwpaństwieAustryackiem!!i!!!i! !]!

S k°oran

12koran 5kor- ^

: 4.wfb,(WytSlH;

14k«"

»*».«*.

innych pań st w , należących do związku pocztowego

64 koron

16 koron ||6 kor. -

prenumerata na wydanie poranne wynosi miesięcznie z przesyłką pocztową 1 koroną

tu»

Hal*» w naeiscu i z odniesieniem do domu 1 koroną.

Prenumerata nrrvłm,r*nne-S°T

°!T? po 4 hłl 1* wieo*orn. po 20 hal.; z przesyłką pocztową 24 hal.

inr*eka*C^6?mr4w Je 81? ł»,ko.od, 1 do ostatniego dnia w miesiącu. - L,isty z pieniądzmi

W itaknwE? "%P^numeratę i ogłoszenia (inseraty) uprasza się nadsyłać/ranco do Administrscyi

° r ie- - Keklamacye nieopie.czętowane nie podlegają opłacie pocztowej. Listów niefran

Kowanych me przyjmnje się. - Rękopisów nadsyłanych nie t w rs os się.

, , C Z A S " wychodzi z wyjątkiem dui po niedzieli i świętach uroczystych dwa ra tv dziennie, a mianowicie *

V R°d« n«s b rano i o godz.inie 6 wieczorem.

1 of 2 • Strona 1

Czas.

➔

Description

Structure

Структура

Krzemionki Krakowskie :

Krzemionki_Krakowskie

Krzemionki Krakowskie :

Malopolskie_Nieruchomosci

Polska_Gazeta_Krakowska

Krakowski_Rocznik_Archiwalny

Similar

Similar publications

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 36] (12/13 II).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 299] (24/25/26 XII).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 2 (2006), [Nr 72] (25/26 III).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 2 (2006), [Nr 48] (25/26 II).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 2 (2006), [Nr 24] (28/29 I).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 2 (2006), [Nr 123] (27/28 V).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 275] (26/27 XI).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 176] (30/31 VII).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 199] (27/28 VIII).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 146] (25/26 VI).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 100] (30 IV/1 V).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 54] (5/6 III).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 223] (24/25 IX).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 77] (2/3 IV).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 176] (30/31 VII).

Прочитайте

Krzemionki Krakowskie : bezpłatny dodatek telewizyjny. R. 1 (2005), [Nr 122] (28/29 V).

Оцінювати публікації можуть тільки зареєстровані користувачі. Увійти

0 оцінок

Details

Приналежність до колекції

Коментарі (0)

Завантаження метаданих

Завантаження оцифрованих файлів

VIAF/NUKAT

Mirador viewer