Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 687 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N"62

Kraków, Piątek 1 6

Marca1906.

Rocznik L1X.

(Wydanie poranne).

Prenumeratą przyjmują» Admiuiatracya Czasu w Krakewie 1 urzędy pocztowe.

M ie ja e o w ą p r e n u m e r a tę księgarnia S. A. Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińskiego, H. Kretschmera

Biuro dzienników Hopcasa i Salomonowej, G łó w n a tr a fik a .

Ceny

o g ł o s z e n i od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal., za każdy następny po 10 haL;układ

tabelaryczny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz 40 hal., następny po 10 hlL

Nad esłan e i Nekrologia od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz.

Gło sy p ub lic z n o ś ci po 2 kor.; wszelkie prywatne komunikaty po kronice i po dziale ekonomi

cznym i t. p. po 1 kor. od miejsca wiersza.

?.°i°w *.*°’f * P^num ęratą przyjmują: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego.

St. Sokołowskiego, K. Buchstaba; w Jarosław iu Biuro dzienuików: w Podgórzu Poturalski- w P rz e.

"X*1« A- Juszynski księgarnia,D. Heszeles: w R zeszowie Al. Weintraub; w Stanisławowie Jasiel*

w lł ’ w Tęrne.wJe *M- Bockach, O. Haut: w Tarnopolu Komaniewski; w Paryżu wyłącznie

P; W Raczkowski, 14 Citó de Trevise: w Wiedniu Haasenstein A Vogler, R. kosse (taki, wVwszTSt

Łich filiach); H. Schalek M. Dukes, E. Braun, J, Danueberg, H, Friedl (tylko pr.num.raU Ł (^ld

schmidt A Comp.); w Frankfurcie n. M, G, L. Daube A Comp.

Zi każdą inlang sdrsta dopłaci slą 41 bal.

ADRES REDAKCYIi ul. św. Tomazza Nr 32.

Telefoe Nr 80.

KRONIKA.

Ref’orma wyborcza.

(Telefonem).

Wiedeń 16 marca.

W dalszym ciągu wczorajszego posiedzenia po

przemowie przedstawiciela p artyi młodoczeskiej

pos. K ramarza zabrał głos pos.! Abrahamowicz

i przemówił w następujące słowa:

Mowa pos. Abrahamowicza.

Pos. Abrahamowicz: Stano wisko mego stron -

nictwa wobec reformy wyborczej zostało już przez

prezesa Koła polskiego zarówno w grudniu z. r.,

jakoteż w ostatniej jego mowie, jasno, wyraźnie

i niedwuznacznie zaznaczone, a wywody jego zo

stały onegdaj uzupełnione bardzo obszernem tra

ktowaniem całej kw estyi ze strony pos. Gląbiń

skiego. Mogę więc ograniczyć się do oświadczę

nia, l e z tymi wyw odami zupełnie się zgadzam

iżezmej strony nie mamdo nich nicdodo

dania.

Muszę więc przejść na inne pole i w pierwszej

linii wspomnieć o tym wypadku, którego wczoraj

byliśmy świadkami, mianowicie o mowie prezy

denta ministrów. W mowie z pewnością starannie

wypracowanej, ale mojem zdaniem może nie cał

kiem głęboko obmyślauej (Po tak iw an ia u Pula

ków) i przejętej niezw ykłym optymizmem, prezy

dent ministrów wziął sobie za zadanie załatwić

wszystkie ważne problemy państwowe, które przy

tej sposobności oczywiście musiano omówić, a ró

wnocześnie dać odprawę ta k zw. opozycyjnym

mowcom Izby. W tej polemice jed n akże JEksc.

prezydent ministrów znajdow ał się w przykrem

położeniu i w wielu kierunkach polemizował

z p, b a r. Gautschem (Żywe potakiwania u Po

laków i głosy: Bardzo dobrze), mianowicie nie

z bar. Gantschem dzisiejszym, lecz z bar. Gau

tschem z 6 października r. z. Panowie pozwolą

więc, że zrobię kilk a porównań między dawnem

i obecnem stanowiskiem prezydenta ministrów.

Wczoraj słyszeliśmy z ust J. Ek sc , źe reformę

wyborczą, przez niego proponowaną, cała ludność

państwa uważa za szczęście, że więc tę reformę

wyborczą uważa on za pierwszą konieczność pań

stw ow ą. D. 6 października r. 1905 bar. Gautscb

powiedział co następuje: *Pozwólcie mi panowie

jednakie przedtem zrobić nwagę: Z licznych mów,

uzasadniających wnioski nagłe, ale także i z tra

ktow ania spraw y powszechnego praw a głosowania

przez opinię publiczną ze strony rozmaitych stron

nictw, wynika niewątpliwie, że sztandar powsze

chnego prawa głosowania kryje towar polityczny

bardzo rozmaitego gatunku" . Dr Grabmayr-w swej

mowie twierdził, że skuteczna reforma wyborcza

w Austryi w pierwszej linii zależną jest od zała

twienia aporu narodowościowego, a bar. Gautsch

w swej wczorajszej mowie oświadczył, że właśnie

ta reforma wyborcza jest najlepszym i jedynym

prowadzącym do celu środkiem do załatwienia

sporu narodowościowego. Cóż jedn ak bar. Gantscb

powiedział o tej kwestyi d. 6 października 1905

rokn: *I oświadczam dziś znowu z całą stauow

ezością i jasno, że nie jestem zasadniczym prze

eiwnikiem rozszerzenia praw a wyborczego na naj

szerszej podstawie, nigdy także nim nie byłem i

ehętnie uznaję słuszność żądania rozszerzenia praw

wyborczych. Jed nakże uważam za nieodzowne, iż

należy rozmaitości uwzględnić, które Austryę od

większości innych państw odróżniają. Dlatego

oświadczam także , że n nas mógłbym sobie

wyobrazić powszechne prawo głosowania tył

ko na podstawie trwałego uporządkowania na

szych stosunków narodowych" . (Glosy u Polaków:

Słuchajcie!) — Bar. Gautsch powiedział dalej dn.

6 października: *Mogę na to się powołać, że na

wet we Francyi powszechne prawo głosowania

nie zostało wprowadzone odraza i także nie bez

długich stopniowych przejść, że raczej zaprowa

dzenie jego w r. 1848 tworzyło zakończenie dłu

giego ruchu, który się zaczął przeszło pół wieku

przedtem w ielką rewolucyą".

—

Odnośnie do Au

stryi bar. Gautsch następnie dodał: *To wszyst

ko przytoczyłem tylko, aby dowieść, że powszechne

prawo głosowania istnieje właściwie tylko w dwóch

państw ach, opierających się na jednolitych naro

dowych podstaw ach, mianowicie w Niemczech

i Francyi. Rozmaite państwa traktują tę kwestyę

odpowiednio do ich właściwości, icb potrzeb kul

turalnych i politycznych, a Austrya mojem zda

niem najmniej się nadaje do rządzenia wedłng

jakiegoś szablonu".

(Głosy u Polaków: Słuchaj

cie l).

Pos. Sternberg: Klown cyrkowy.

Pos. Kozłowski: Rycerz zasad (Prinzipien

rńter).

Pos. Moysa: To jest stałość przekonań.

Pos. Abrahamowicz: W swej wczorajszej

mowie wobec zarzutu, że rząd zbliżył się do sta

nowiska socyalistów, podniósł prezydent ministrów,

źe program socyalistów n a polu ubezpieczenia ro

botników w Austryi - a dodaję nietylko w Au

stryi, leez także w Anglii i częściowo w Niem

czech -

został przez konserwatystów nietylko

poparty, ale nawet faktycznie przeprowadzony.

Konserwatyści zawsze uw ażają za swój pierw

szy obowiązek n a każdym kroku pomagać stano

wi robotniczemu, (Potakiwania u Polaków) los

szerokich warstw przy każdej sposobności popra

wiać i starać się o polepszenie ich doli. Jestto

naturalny obowiązek żywiołów konserwatywnych.

W pierwszej linii wymienię tu nazwisko zmarłego

hr. Belcrediego, który w latach ośmdziesiątych

wszystkie ustaw y społeczne, które w owym cza

sie przyszły do skutku, nietylko wnosił, ale także

przeprowadził. Sądzę wi§c, że także w przyszło

ści stan robotniczy i szerokie warstwy lndnośei

mogą na to liczyć, że we wszystkich wypadkach

zawsze znajdą poparcie po stronie żywiołów kon

serwatywnych. (Potakiwania). Ale prezydent mi

aistrów powiedział w czoraj: »Gdy konserw atyści

przyjęli. program socyalistów w sprawie ubezpie

czenia robotników, nikomu nie przyszło na myśl

atakow ać ich za to i twierdzić, że zbliżyli się do

partyi socyalistycznej" .

Istnieje przecież pewna

różnica między tem, co konserwatyści uczynili,

a tem, na co rząd austryacki zezwolił dn. 28 li

stopada. Między popieraniem stanu ro

botniczego, a popieraniem terroru,

istnieje przecież różnica! (Żywe oklaski

u Polaków).

A teraz Ekscelencyi podobało się tu publicznie

powiedzieć w odpowiedzi na zapytanie pos. Dzie

duszyckiego: »T ak, nie przeczę wcale, że Koło

polskie zawsze było za koniecznościami państwo

wemi, jednakże — i to minister powiedział z pe

wną intonacyą — państwo zawsze było za to

wdzięczne".

(Głosy u Polaków: Słuchajcie). To

znaczy więc: Panom za to płacono! Tego rodzaju

sposób mówienia je st dopuszczalny tylko tam,

gdzie się rozchodzi o stosunek służącego do

służbodawcy. (Potakiwania u Polaków). Gdzie

jednakże chodzi o stanowisko stronnictwa wobec

państwa, tam musi się tego rodzaju wyra

żenie nazwać niesłychanem. (Żywe pota

kiwania i oklaski u Polaków).

Dr Starzyński: Jeszcze nie bywałe. (Głosy

u Polaków: Tak jest).

Pos. Abrahamowicz: Jego Eksc. wychodzi

może z zapatrywania, że państwo jako takie jest

czemś abstrakcyjnem, czemś, co stoi w przeci

wieństwie do krajów, z których to państwo się

sk ład a? Co mnie najmocniej dotknęło, to fakt,

le prezydent ministrów nie był łaskaw nieco głę

biej zbadać naszego stanowiska politycznego

w Austryi, bo inaczej byłby się przekonał, że je

żeli kiedykolwiek jak aś partya, to w pierwszym

rzędzie nigdy nasza nie stała na stanowisku luo

go di trafico. (Żyw* potakiwania n Polaków)

Przecież wiadomo, że w czasie 1873 do 1878 r.

mieliśmy rząd, który wszystkie potrzeby mojego

krajn ojczystego ignorował. (Głosy u Polaków:

Bardzo dobrze).

Pos. Romańczuk: W tym rządzie był prze

cież wasz minister Ziemiałkowski.

Pos. Kozłowski: Ambasadorem w obcem

państwie.

Pos. Moysa: Także dziś marny ministra w tym

rządzie.

Pos. Abrahamowie:: W okresie tym nie

wybudowano w Galicyi ani 1 kim. kolei państwo

wej. Wszystko, co na polu kulturalnem i ekono

micznem było nieodzownem, ignorowano zupełnie

A czyż mimo tego smutnego faktu Koło polskie

nie broniło z przekonania każdej sprawy państwo

w ej? (Żywe potakiwania u Polaków). Wszystkie

konieczności państwowe uchwalano w owym cza

sie tylko przy pomocy Koła polskiego. Wskazuję

na ustawę wojskową, na sprawę bośniacką i t. d.

(Potakiwania n Polaków).

Pos. Romańczuk: To była chytra taktyka.

Pos. Abrahamowiez: To jest najlepszy do

wód, że stanowisko Koła polskiego i Polaków

wobec państwa ma podstawy o wiele głęb

sze. Przedewszystkiem wdzięczność dla panują

cego, któremu w pierwszej linii zawdzięczamy, ie

w k raju naszym możemy zachowywać naszą na

rodowość (Żywe oklaski i brawa u Polał ów).

W drugim rzędzie z przyczyn narodowych aa

wsze przy każdej sposobności popieraliśmy sta

nowisko mocarstwowe Anstryi, ponieważ w poró

wnaniu z położeniem Polaków w dwóch innych

państwach, właśnie w tem państwie ndało się

nam zająć takie stanowisko, które wprost zobo

wiązywało nas do bronienia wielkości i mocar

stwowego stanowiska państwa (Żywe oklaski u Po

laków). A w trzecim rzędzie chcemy naszem po

stępowaniem w Austryi wobec całego świata do

wieść, że Polacy w każdem państwie, w którem

szanują i poważają ich prawa, zawsze pozostają

żywiołem lojalnym i utrzymującym państwo (Ży

we oklaski u Polaków).

Pos. Romańczuk: Skoro się wam wydało

Rusinów (Rozmaite wykrzykniki u Polaków).

Pos. !Abrahamowicz: O zagranicznej poli

tyce, k tórą prezydent ministrów omówił w sposób

właściwie prewentywny, nie chcę mówić, a wska

żę tylko na dzisiejszy artykuł wstępny N. f . Presse

(Głosy n Polaków: Bardzo dobrze). Zapewnienia

J. Ekscelencyi, że reforma wyborcza nie wywrze

wplywn na stanowisko Kościoła katolickiego w Au

stryi, przyjmuję do wiadomości, pod warunkiem,

t e J. Eksc. mi zagwarantuje, i l słowa jego się

spełnią. Doświadczenia, poczynione na tem poła

w innych p»ństwach, nie przemawiają jednak za

zapatrywaniami prezydenta ministrów.

Następnie zwraca się mówca do wywodów poi

Daszyńskiego i powiada: Są między soeyalistami

reprezentanci rozmaitych narodowości, ale żaden

z nich wobec swych narodowości nie zajął takie

go stanowiska, jak p. Daszyński to zawsze czyni

(Głosy u Polaków: Bardzo dobrze!). Cokolwiek

mówi, ma zawsze jedynie na celu przedstawić

wszystko, eo się w Galicyi dzieje, w świetle

najnieprawdziwszem. Wszystkie klasy ln

dności z wyjątkiem socyalistów — wczoraj sta

nowiła wyjątek także partya ludowa -

przed

stawia jako ludzi dzikich, a stosunki galicyjskie

jako azjatyckie. Bardzo żałujemy, że do Galicyi

uie przyjeżdża wielu p. posłów. Wszyscy panowie

byliby tam bardzo mile widziani. Wszystko zro

bimy, aby wam umożliwić poznanie stosunków

krajowych, a wówczas będziecie mogli sobie wy

robić sąd o zachowaniu się p Daszyńskiego. Pod

niósł on jako fakt npadek dualizmu.

Głosy u Polaków: To jest partya rządowa?

Pos. Abrahamowicz: Czy tak jest rzeczy

wiście, należy w ątpić; ale czy leży w interesie

monarchii, aby dualizm legł w gruzy, to jeszcze

jest bardziej wątpliwe. Następnie przedstawił się

Izbie jako nacyonalista. (Wesołość u Polaków)

Pod pierwszem wrażeniem powiedziałem stbie:

Po powroeio do domu, wyrzueę całą litoiaturę so

cyalistyczną, wszystkie książki Marxa, Lassala i

Engelsa muszą pójść na strych, niema już więcej

socyalistów. Socyaliści stali się nacyonalistami.

Gdy jednak pos. Daszyński da.ej mówił, okazało

się, że była to najzwyklejsza łapka na

chłopów. Przekonał on się bowiem, ie ze swe*

mi zasadami sceyalistycznemi w Galicyi u szero

kich mas ludności nic nie zyska, powiedział więc

sobie: A więc muszę swym zasadom dać sukien

kę nacyenalistyczną. — I to było przyczyną, że od

razu stał się naeyonalistą.

Pos. Sternberg: Wilk w ’owczej skórze. (Gło

s y : Lassa! był przecież także nacyonalistą).

Pos. Sternberg: Lassał ;»ył syonistą. (Weso

łość).

Pos. Abrahamowicz: Pos. Daszyński powie

dział coś . co nietylko jest fałszowaniem historyi,

ale grzechem przeciw prawdzie Powiedział on,

że szlachta polska nie była patryotyczuą i nie

jest patryotycaną.

Pos. B r ei ter: Vide Monacco!

Pos. Abrahamowicz: W Monacco są prze

cież rozmaici ladzie.

Pos. Sternberg: Adlera można tam było tak

że spotkać.

Pos. Abrahamowicz: A teraz pokazał nam,

jako wzór polską partyę ludową. To są prawdzi

wi patryoci. Nie cbcę wcale wątpić w patryotyzm

polskiej partyi ludowej, jednakże polskiego

patryotyzmu nie potrzebujemy się fr

ezy ć ani od pos. Daszyńskiego ani od polskiej

partyi ludowej. (Potakiwania u Polaków). Rosyj

skie kazamaty, Syberya, przelana krew, wszystko

to najlepiej dowodzi, jakie ofiary ponosiła sz!ach

ta polska i także w przyszłości poniesie dla oj

czyzny i dla swego narodu. Przypomnijcie sobie

panowie obu braci ks. Sanguszków, którzy pieszo

zesłani zostali n a Sybir, przypomnijcie sobie dziad

ka obeenego tu ks. Sapiehy, ks. Leona Sap:ehę,

który jak o wysoki funkeyonaryusz, opuścił swe

stanowisko, aby wziąć udział w walce z Rosyą

w r. 1831, przypomnijcie sobie ks Adama Czar

toryskiego, a zwłaszcza fak t, źe wszystkim tym

panom nie tylko posiadłości, ale prawie królestwa

pokonfiskowano. (Żywe potakiwania u Polaków).

Pos. B r ei ter: Chłopi także walczyli.

Głosy u Polaków: Tecnnśmy nie przeczyli.

Pos. Abrahamowicz: I wobec tych faktów

p. Daszyński miał odwagę kwestyonować patryo

tyzm polskiej szlachty? P. Daszyński, który uie

zna granic dla swych wymysłów, pozwolił sobie

dalej na twierdzenie, sprzeciwiające się wprost

prawdzie i powiedział, że gdy chodziło o manda

ty z V kuryi i przytem Galicya została skróconą,

panowie z Koła polskiego wcale o tem nie mó

wili, tylko byli zadowoleni, że Galicya tak mało

otrzymała mandatów, gdyż obawiali się, że z po

wszechnej kuryi wybrani zostaną sami radykali.

Tu są protokóły stenograficzne, zawierające wnio

ski Koła polskiego w sprawie rozdziału manda

tów. Z tych protokółów stenograficznych możec e

się panowie przekonać, jak ą nieprawdę powiedział

p. Daszyński.

Mieliśmy sposobność stanowisko rządu w spra

wie reformy wyborczej w 2 i 3 wydaniu przyj

mować do wiadomości. Przy tem ze strony prezy

denta ministrów podniesiono, ża reforma wyborcza

ma g!ównie na celu sanacyę stosunków parlamen

tarnych. Mówca więc przypomińa działalność obe

cnej Izby, tem bardziej, le z jednej strony Kolo

polskie przy każdej sposobności żywy brało udiiał

w tej sprawie, a z drugiej strony także wielu po

słów jest zdania, że reforma wyborcza jest w tym

celu konieczna. Jeżeli rząd coś takiego mówi, to

posłowie nie powinni iść za głosem rządu, gdyż

narażają się na niebezpieczeństwo, że w kołach

wyborczych wyrobi się zdanie: Jak posłowie, po

tępiający swą czynność tutaj, mogą żądać, aby

ich napowrót wybierano? (Głosy u Polaków: Bar

dzo dobrze). A ponieważ przekonany jestem, że

przynajmniej 70% członków tej Izby myśli o po

nownym wyborze, to zdaje mi się, że takie pota

kiwanie zapatrywaniom rządn jest nieostrożnością

(Wesołość).

W czem leżała przyczyna, że parlament acstrya

cki był bezczynny? Niewątpliwie w sporze cze

s ko-nie mi eck i m! To była jedyna przyczyna,,

drugiej niema. Regulamin był tylko środkiem, po

pierającym walkę. Po długoletni: h walkacb, któ

rych szczytem byia walka obstrukcyjna, po dlu

g,eh walkach, których ofiarą w pierwszej linii

padł parlament, musiały oba narody sobie powie

dzieć, że w tej walce zwycięstwo albo klęska jest

wykluczone. Trzeba więc wybrać inną drogę, aby

spór ten zakończyć. To było zawsze zapatrywa

niem Polaków, którzy pośredniczyli między Cze

cbami i Niemcami. Byliśmy silnie przekonani, że

kwestya sporna już tak została zredukowaną, że

jeżeli obie partye przejęte są dobrą w olą, łatwo

będą mogły się pogodzić. I oto patrzcie panowie:

Dziennik światowy N . f r . Presse, którego zasługi

na polu ekonómiczncm zawsze uznawaliśmy, wi

dział się spowodowany w artykule wstępnym u

czynić nam zarzut, że Polacy z walki Niemców

i Czechów zawsze ciągnęli korzyści i prawdopo

dobnie wszystko uczynią celem uniemożliwienia

pokojn między tymi obu narodami. To jest zło

śliwość, wynik dłngoletniej nienawiści,

która w naszym kraju bardzo często prowadzi do

objawów antysemityzmu, a więc kierunku, który

zawsze zwalczamy — zarzut, który z najwięk

szem oburzeniem musimy odeprzeć. (Po

takiwania u Polaków).

Publiczną jest tajemnicą , źe w drugiej połowie

r 1904 porozumienie między Czechami i Niemca

mi nietyłko było zadzierignięte, ale naw etwkw e

styach zasadniczych doszło do zupełnej zgody.

Bezpośrednią konsekwencyą tego porozumienia

był przecież npadek gabineta Dra Kbrbera. Dru

gą bezpośrednią kousekwencyą było, ie gabinet

Gautscha objął raądy pod wiele korzystniejszemi

auspicjami od wiela innych rządów przed nim.

Jak to sobie wytłómaczyć, i e właśnie gabinet

Gantscba tę Izbę potępia, jako niezdolną do pra

cy i chorą. Faktem jest, że w krótkim czasie, od

lutego de lipca z r. czynność Izby była normal

na. Prawie wszystkie komisye były zebrane, bar

dzo ważne nstawy zostały nchwalone, jak traktat

bandlowy z Niemcami, taryfa cłowa i t. d. Moż

naby opis cały odczytać. Jednego jed nak Izba

obowiązku nie spełniła, t. j . uchwalenia budżetu.

Czy wina leży po stronie komisyi, czy Izby? My

wiemy, czyja to wina. (Głosy n Polaków: Tak

jest).

Pos. Sternberg: Przekroczeń.

Pos. Abrahamowicz: Czy więc właśnie ten

rząd jest uprawniony do mówienia, żo Izba jest

chorą, niezdolną do pracy, ie nie wolno jej dłu

żej utrzymywać? Czy może rząd wierzy w pro

gnozy, uczynione przez zardzewiałych biurokra

tów, ie sporne kwestye narodowościowe

mogą być usunięte tylko przez sporne

kwestye międzynarodowe? Doświaditenie,

szczególnie u nas w Austryi, uczy, że im więcej

radykalnych żywiołów przychodzi do Rady pań

stwa, t e m większą staje się drażliwość

w aspiracyach narodowych. Trzeba tylko

porównać zjednoczoną niemiecką lewicę i kieru

nek niemiecko-narodowy, albo partye niemieoko*

narodowe i Wszecbniemców, trzeba porówsae sta

nowisko Staroczechów na polu narodowem ze sta

nowiskiem Młodoczecbów, albo stanowisko ich ze

stauowiskiem partyi Klofaća i Bazy! To są prze

cież fakty historyczne. Jeżeli projekt bar. Gaut

scba stanie się ustaw ą, to w przyszłym parla

mencie sporne kwestye narodowe tak

samo będą istniały, jak dotąd, a obok

nich oczywiście także ogólne kwestye

międzynarodowe przyjdą na porządek dzienny,

jak kwestya małżeńska, stanowisko

Kościoła katolickiego i t. p.

Historycznym momentem całej kwestyi reformy

wyborczej w Austryi jest, t e została ona poru

szona przez bojażń i jako ustępstwo

wobec terroryzmu (Potakiwania u Polaków);

postępowanie, które z reguły się mści. Dru

gim faktem historycznym jest, że, skoro rząd

w pierwszej lini opierać się musiał na prawach

radykalnych, przedłożenie również musiało

dojść do ostatecznych granic radykali

zm u na tem polu. (Żywe oklaski i prawa na ła

wach polskich; mowea odbiera gratulacyo).

Koniec posiedzenia.

Pos. Leeber występuje przeciw uniemożliwie

niu obstrnkcyi przez nowy regulamin. W czasach

niebezpieczeństwa narodowego obstruk cja okazała

się jedynie skuteczną bronią mniejszości. Mówca

oświadcza, że jeżeli rząd ma otrzymać większy

zakres władzy, w takim razie i Izba musi otrzy

mać ochronę, by jej nie odraczano dowolnie, ce

lem zastosowania § 14.

—

Następnie wykazuje

braki ustawy i ubolewa, że rząd na razie porzu

cił reformę Izby panów. Polemizując z mowenmi

Koła polskiego, powiada, że w wywodach i ata

kach Kola polskiego na rząd podniesiono niekon

sekwencyę, bezpodstawność i oportunizm. Jeżeli

w życiu pólitycznem oportunizm jest zbrodnią, to

Kolo polskie - ta, zdaniem mówcy, akademia bra

ku zasad i oportunizmu — jest ostatnią instytu

cyą, która może podnosić oskarżenie przeciw ta

kiej zbrodni. Mowea twierdzi, że właśnie panowie

z Koła polskiego przez szereg lat służyli central

nemu fiskalizmowi biurokratycznemu, a dziś gdy

rząd nie cbce spełniać ich woli, odkrywają nagle

w sobie serca autonomistyczne. Galicya, zdaniem

mówcy, jest dzięki Koln polskiemn krajem n aj

większych restancyj podatkowych, wielkiej emi

gracyi i analfabetów, wytrzebionych lasów, kra

jem bez przemysłu. Mówca zakończył apelem do

Izby, by przyjęła przedłożenie rządowe.

Pos. Silenyi (agr. czeski) oświadczył się za

powszechnem prawem głosowania, opierająceno

się na organizacjach zawodowych, jednakże prze

ciw równemu prawu wyborczemu. Podniósł też

konieczność reformy regulaminu.

Pos. Ircević oświadcza się przeciw żądaniom

Włochów na Pobrzeżn i występuje stanowczo za

reformą regulaminu.

Na tem przerwano obrady do dzisiaj.

Rząd wniósł projekt ustawy w sprawie pras

drakarskicb i przyrządów do powielania. Przedło

żenie znosi postanowienie § 328 u. k.,

zakazu

jące trzymania pras i przyrządów do powielania

bez wyraźnego pozwolenia władz.

0 mówcę polskiego.

W ie d eń . (T. wł). Korssp. Herzog donosi,

że w Izbie poselskiej przyszło do żywego starcia

między prezydentem Izby br. Vetterem a preze

sem Koła polskiego hr. Dzieduszyckim. Przyczy

na była następująca: Początkowo poseł Cham ec

wpisany był do głosu w sprawie reformy wybór

czej — później jednak kazał się z listy wykre

śiić, nie wiedząc, ie ktoś z Koła polskiego bę

dzie potrzebował głosu. Skoro jednak ze strony

Koła polskiego wyraź no życzenie, aby i demo

kratyczny członek zabrał głos, pos. Chamiec pro

sił wiceprezydenta Kaisera, by go napowrót wpi

sał na listę. Wiceprezydent Kaiser przyrzekł to

uczynić, wczoraj jednak hr. Vetter oświadczył hr.

Dziednszyckiemu, i e nie może się na to zgodzić.

Wskntek tego powstał spór, który hr. Dzieduszy

cki zakończył dość ostrą apostrofą pod adresem

prezydenta Izby. Powyższą wiadomość podaję na

odpowiedzialność powyżej zacytowanej korespo

dencyi.

Wyodrębnienie Galicyi.

H i e d e ń (Tel. w!,). Niemieckie stronnictwo

postępowe uchwaliło n i e popierać wniosku

Wolfa o wyodrębnienie Galicyi, jako nie będą

oego ehwilowo na czasie.

ABSw-wesie"^ew"óńiWMggfrr----

—

Raut W ,,Eleuteryi".

Oddziel krakowski Tow.

*Eleuteryi" urządza w niedzielę dn. 18 b. m. w lo

kalu własnym przy ul. Jagiellońskiej L. 5 wie)ki

rant, urozmaicony produkcjami muzyczno wokalnemi,

żywym dziennikiem, deklao:a:yą i zabawą towarzy

ską. Początek o godz. 7 Y, wieczorem.

—

Z resursy urzędniczej. On. 18 b. m. odbędzie

się zebranie towarzyskie. Przygrywać będzie muzy

ka 56 p. p. Początek o godz. 8 wieczorem. Zapro

szenia wydaje s, kretaryat w lokalu ruauray cedzien

oie między 6 a 8 wieczorem.

—

Cytrzyści i mandollnlści. Doroczne walne zgro

madzi uie Tow. cytrzystów i roaedolinistów odbędzie

się d. 17 bm. o godz. 6*/t wieczór w lokalu Tow.

przy ul. Florynńzkiej 1. 32.

—

Wybryki popisowych zachodzą prawia codzień

na placu Groble w pobliżu lokalu poborozego, auaj

dującego przy ul. Podzamcze. Wczoraj wybryki do

zzły do tego stopnia, że trzeba było weswać pogo

towie żołnierzy policyjnych. Aresztowano ’i parob

ków.

—

B adanie mordercy. Badanie *tana zmysłowego

Eugeaiuaia Wrońskiego, obwinionego o skrytobójczo

morderstwo 9 letniej Maryi Kolaaóway w Dębnikach,

roapoczęło się zaraa po odroczeniu rozprawy sądo

wej. Prowadzą je lekarze sądowi prof. Dr Wachholz

i Dr Jankowski. Jak długo badanie potrwa, na ra

zie oznaczyć niepodobna, w każdym razie nie jest

wyk)uetonem, iż odroczona rospra*a będzie się mo

gła odbyć już w kadenoyi kwietniowej roków przy

sięgłych.

—

* R tw lz yi" . Przed ządem warszawskim stanęły

trzy charaktery styczne postacie: rewirowy, podoficer

piechoty i... urzędnik państwowy. Oskarżono ieb o to,

że d. 11 lutego, rewidując na ulicy studenta Szy

mańskiego (urzędnik Bogdanow dopomagał ,n dobrej

woli") okradli inu 35 rubli. Kur. warte, tak opi

auje rozprawę:

Prgewodnicaący p. Kniaziew, zapytuje oskarża

nych: osy przyznają się do winy? Nie, żaden się

nie przyznaje. Dlaczegóż jednakże rewidowali prze

chodniów ? Bo wyszło takie polecenie z kaneelaryi

oberpoliemajatra.

—

Lecz rozporządzenie to dane było polieyi. Dla*

rz?góż pan, panie Bogdsnow, urzędnik innego mini*

aterztwa (oświaty!) wmieszałeś Bię w cudze sprawy?

—

Ja się nis mieszał i nie rewidował — odpo

wiada podsądny — ja tylko odprowadzał Daniłowa...

A Ssymański mówi nieprawdę. Btudent wydziału ma

tematyeznego i miałby przy sobie 35 rnbli ?! Purda!

A dlaeaego nie powiedsiat, żs miał 35 tyaięey? To

wszystko robi nienawiść narodowa..

świadek, policyant Maciaazek, opowiada o per

traktaoyach z poszkodowanym o tem, i e Damłow

gotów był zwró:ić dobrowolnie 1 rb. 8 0 kop., cbcż

nie przyznawał się do rabunku ; aa pytanie obrońcy

oświadczył, śe Daniłow eieszył się doskonalą opinią

w cyrkule.

Oskarżonych bronią trzej adwokaci z urzędu. Po

badaniu świadków, którzy uie nowego do zeznań

poprzednich nie dorzueili, i krótkich rozprawach

atron, przewodniczący udzieli! ostatniego głosu oskar

żonym. Bogdanow zwalał znown wszystko aa nie

nawiść do *rnikiego człowieka."

Sąd okręgowy

wac/Bt(ioh uniewinnił.

—

Śniegi I mrozy. ’L Budapesztu telegrafuj%:

Prawie z całego ktaju nadchodzą wiadomości e śnie

życach i mrozach.

—

Kradzież dokumentów rosyjskich. 1 Peters

burga telegrafują: W ministerstwie marynarki

skradziono bardzo ważne dikuments, odnoszące zię

do rosyjzkieg) systemu łodzi podwodnych. Areszto

wano jednego z urzędników nazwiskum Kablyia i

znalezicno przy nim 7.003 rbs., których poobodze

nia nie umiał wytłómaczyć.

—

Dżuma. Z Sydnej telegrafują: W ubiegłym

tygodniu wydarzyły aię tu dwa wypadki dżumy.

Przyjechali *lo !Arakowa :

HOTJL POLLERA: Leonard Malzacki z Warszawy,

Bronisławowstwo Obfidowiczowio z Sanoka, Dr Piotr Ję

druszek z Żurki, Juliusz Bltim z Wiednia, Tomasz Ko

stysiyn z Wiednia, Maryan Bladowaki z Fleszowa, Igna

cy Darmann z Berna, Walenty Wrześniewski z Londyn«,

Marya Ziemkiewicz ze Lwowa, Wilhelm Zającikowski ae

Strzyżowa, Stanisława Patryn z Grybowa.

Proanoza wiedeńskiej stacyi netaorologlcznej

W i e d e ń . (T. wł.). Prawdopodobny stan pogody dnia

16 marca: Przeważnie pochmurnie, trochę cieplej — miej

scami mgła.

gijsi«ż u i i-yfjpiirni;rii iii r m m rniiiniyijji_i

Telegramy ,,Czasu".

Mianowania.

W ied eń . Wie.ner Ztg ogłasza: Kierownik

ministerstwa handlu w porozumieniu z minister

stwem spraw wewnętrznych powierzył komisarzo

wi starostwa, dotychczasowemu instruktorowi prze

mysłn w Krakowie, Drowi Józefowi S c h dnet

to wi fankcye instruktora przemysłowego dla

okręgu Izb handlowych i przemysłowych we Lwo

wie i Brodach, z siedzibą we Lwowie, a konce

piście namiestnictwa Witoldowi Ostrowa kiem a

fankcye instruktora przemysłu dla okręgu Izby

handlowej krakow skiej, z siedzibą w Krakowie.

Wybory na Węgrzech.

Budapeszt. (B. kor.). Wobec doniesień pra

sy o bliskiem zwołaniu nowego sejmu i o nowych

wyborach, jako rzeczy postanowionej, dowiaduje

się węgierskie Biuro korespondencyjne z kompe

tentnego żródla: Ze względu na systematycznie

uprawianą w kraju niesumienną agitacyę - któ

ra nawet w stosunkach uporządkowanych w razie

walki wyborczej jeszcze bardziej podnieciłaby

umysły - jakoteż wobec okolicznośei, śe przee

!tak ie powikłania mogłyby nledz naruszeniu dąż

;

..c,. iMt*

ija

m »tacyieh kolejowych w Tarnowie, Rzeizowie Jai ń L,T

, 0llI*»*klego, *. Sokołowski«» K Iscfcstabi

-(M"".:i.;,.’;"ller’: %z;iq ;;v * " " W Jtas

Numer wieczorny 10 hal., ranny ł W P - f

,-,

pkehdmŁb,ta

W°n!osi?712

**» *

w Krakowie w miejscu.....................

8n a *a*y r°k IIna kwartał Inai miesiąc

Pocztą w państwie Austryackiem . ..11...................... |

!?,J°"" 1 kor. » h .i ksrlllS].

Z dwukrotną w ysyłką pocztow ą . ....... ........................................ |

?6 kor°n

9kor. -

i3kor -

Pocztą w państwie Niemieckiem ........ .........................................|

*2 kor°n810 kor. 50 h. fi3 kor’ 50 hai

Do wszystkich państw należących do związku p o c z tó w ^ *

g %S%L ?aw" ’ 60Ł ?Jor’ 60hal

Prenumeratą przyjmuje nie tylko od i Ho o.* .* *

*12 kor- -

I*kor. -

i przekazy pieniężne na prenumerat, i « ?

*tnie8? dni* * miesiącu. — L isty z nieniadcmi

Reklamacys nieopieczftowane nie podlegają o p ł a " ć * ^

°?" * Ła!S?wU.

Xf%opis%l*

P«yj«ujo ,i,.

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку