Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 682 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner35

Kraków, Wtorek 13Lutego 1906.

Rocznik L1X.

(Wydanie poranne).

Restauracya Wawelu,

Wczoraj o godz. 10 przedpołudniem zebrał się

na Zamka na Wawelu krajowy komitet ustano

wiony przez wyd?ział krajowy dla badania postę

pa robót około odnawiania królewskiego Zamku

na Wawelu. Zebrali się wszyscy członkowie, m ia

nowicie pp. marszałek krajowy Stanisław hr. Ba

deni, przewodniczący komitetu, Edw ard br Cho

łoniewski, s t a m y mistrz ceremonii, jak o zastępca

dworu i ces. urzędu ocbmistrzowskiego. namiest

nik Andrzej hr. Potocki, Karol hr. Lanckoroński,

Leon hr. Piniński, Dr Józef Wereszczyński, Wła

dysław Łoziński, Dr Jan Bołoz Antoniewicz, Dr

Jnliusz Leo, Dr Maryan Sokołowski, Dr Stan i

sław Tomkowicz, Dr Bolesław Ulanowski i se

kretarz prezydyalny wydziału krajowego Karol

Kucharski.

Komitet w towarzystwie kierownika odnowienia

Zamku p. Hendla, ?zwiedził przedewszystkiem

szczegółowo ws?zystkie roboty i odkrycia poczy

nione dotychczas na Waweln. P. Hendel dawał

wyjaśnienia oo do szczegółów, a członkowie ko

mitetu nie szczędzili p. Hendlowi s!ów uznania za

rezultat d tychczasowych prac.

O godz. 12 w południe rozpoczęło się w sali

zarządu Zamku ua pierwszem piętrze posiedzeuie

komitetu pod przewodnictwem p. marszałka k r a

jowego Stanisława hr. Badeniego. Kierownik od

nowienia Wawelu dawał szczegółowe wyjaśnienia

i przedstawił pr? gram dalszych robót, które wy

konane być mają w ciągu roku bieżącego. Dla

ilustracyi objaśniał p. Hendel szczegóły n a li

cznych rysunkach, przygotowanych i rozwieszo

nych w tali. Posiedzenie trwało z k ró tką przerwą

w południe do godz 8 wieczór, a w dyskusyach

brali żywy udział wszyscy członkowie komitetu.

Komitet pow?ziął cały szereg uchwał, które j a

ko opinia przedstawione zostaną wydziałowi k ra

jowemu do ostatecznej decyzyi. Uchwały te do

tyczą przedewszystkiem kwestyi, jakie roboty m a

ją być w ciągu roku bieżącego n a Wawelu wy

konane. Komitet nchwalił zalecić:

1) Wykonanie restauracyi i wymiany zepsutych

ciosów co najmniej w ośmiu pr?zęsłach arkadowe

go podwórza zamku n a wszystkich trzech piętrach.

Rozebrane być m ają mianowicie, po odpowiedniem

podstęplowauiu dachu, słupy górnej galeryi, na

stępnie słupy galeryi średniej i dolnej. Wstawia

nie nowych na miejsce zwietrzałych lub pękaię

tych słupów, rozpocznie się od galeryi dolnej.

Wszystkie słupy i części rzeźbione, jak kapitele

i przepaski, choćby były uszkodzone, lecz tech

nicznie wytrzymujące ciśnienie, b ęd ą na nowo u

żyte i jedynie do pionu i wagi ustawione.

2) Wykonanie projektu restauracyi fasad i da

chów, wraz z wykonaniem dwóch modeli restau

racyi, wraz z detajlicznymi kosztorysami.

3) Przekopanie całego wewnętrznego podwórza

aż do głębokości dawnego stałego terenu, a to

ze względu na badania historyczne i przedhisto

ryczne.

4) Rozebranie kominów na całym zamku, z wy

jątkiem tych, które prowadzą do zamieszkałych

ubikacyj, a to w celu poszukiwania za licznymi

fragmentami architektonicznymi, które mogą za

decydować o kształtach pojedynczych szczegółów

przy odnowieniu zamku.

5) Dalej uchwalił komitet zalecić wydziałowi

krajowemu, ażeby do krajowego komitetu dla od

nowienia Waweln powołał pp. architektę Talow*

skiego ze Lwowa, budowniczego inżyniera P a

kiesa z Krakowa, artystę ma*arza prof. Jana

Stanisławskiego i artystę rzeźbiarza Wacława

Szymanowskiego.

6) Ze względu, że liczne zwiedzanie Zamku

w dniach powszednich, z powodu prowadzonych

robót na znaczną skalę, utrudnia w wysokim stop

nia postęp prac restaoraeyj nych, a nawet połącz o

ne być może z pewnem niebezpieczeństwem, wsku

tek czego zajdzie potrzeba ustańiwienia ukwalifi

kowauych przewodników, uchwalił komitet zapro

ponować wydziałowi krajowemu, ażeby na przy

szłość zwiedzanie Zamku dozwolone było tylko

w każdą środę i d godziny 1 do 4 popołudniu ?za

op!alą po 1 koronie od osoby, oraz w niedziele i

święta od godziny 9 do 12 w południe za opłatą

po 20 hal. od osoby.

l) Komitet wyraził w końcu życzenie, ażeby -

dla przekonania się i wyrażenia opinii o postępie

dalszych robót — następne posiedzenie odbyło się

w czerwca b r.

m m m m m i ii iiM iiniiriiiiiiiinrm wiiii" irrnninrmii

Pos. Schab m a y e r zastrzega się przeciw na

zywaniu listopadowej demonstracyi socyalno dem.

demonstracyą motłocbu. Mówca stoi n a stanowi

sku, że w stolicy państwa wszystkie narodowości

są równouprawnione.

Pos Weisskirchner protestuje przeciw twier

dzeuiu, jakoby gmina m. Wiednia a zwłaszcza

bnrmistrz Dr Lueger nie cznwał nad niemieckim

charakterem Wiednia. Chrzęść.- so c. stronnictwo

może sobie słusznie poczytywać za zasługę, że

ustawowo zastrzegło niemiecki charakter Wie

dnia.

Po przemowie pos Ploya i kilku faktycznych

sprostowań1ach nagłość odrzucono 97 gł. przeciw

25, poc?zem na wniosek pos. Sternberga posie

dzenie zamknięto.

Piezydent proponuje jako pierwszy punkt po

rządku dziennego następnego, dzisiejszego posie

dzenia, kontyngent, a jak o dragi, przedłożenie

w sprawie stowar?zyszeń z ograniczoną porębą

Wniosek odmienny pos Malika odrzucono.

Radlipaństwa.

W iedeń 13 lutego.

Pos. Romańczuk i tow wnieśli do rządu in

terpelacyę w sprawie postępowania w ład ’z poli

tycznych i sądowych w Galicyi wschodniej wobec

zgromadzeń wyborczych ruskich.

Pos. Pittaco, H?)rtis i tow. postawili wniosek

nagły z powoda odebrania miasta Tryestowi spraw

poraczonego zakresu działania. W zywają oni rząd,

aby natychmiast cofnął to rozporządzenie.

Następnie Izba przystąpiła do dyskusyi nad

wnioskiem nagłym p. Hofera i tow. w sprawie u

roczystości, urządzonej we wiedeńskim Cursalonie

na cześć słowiańskiego poety Strilara.

Pos H o te r , uzasadniając nagł ść, cświadczył,

że Słowianie ciągle d ążą do pozbawienia Wied

nia charakteru niemieckiego.

Minister spraw wewnętrznych Byland-Reidt

stwierdził, że wedłng dochodzeń zachowanie się

p?licyi było zupełnie poprawne i objektywne. Po

dobnych uroczystości, nie mających charakteru

prowokacyjnego, r?ząd nigdy nie zakazuje i zak a

zać nie może.

Następnie przemawiał pos. F e r i ancie.

P s. Brzeznowsky protestuje przeciw twier

dzeniu Niemców, jakoby Praga była gniazdem

rozbójników.

Wiedeń. ( =) Rząd poniósł wczoraj w I?zbie

poselskiej okolicznościową porażkę, której jednak

przypisują pewne znaczenie, bo j’est ona sympto

matyczną. Rząd chciał wczoraj załatwić się z wnio

skami naglącymi, by dziś odrazu przystąpić do

ustawy o kontyngencie rekrnta. Wniosek o zam

knięcie uzyskał jedn ak wbrew oczekiwaniom wiel

ką większość. Za wnioskiem głosowali Polacy,

Włosi, szlachta wiernokonstytncyjna i konserwa

tywna i niemieckie stronnictwo postępowe, pod

czas kiedy południowych Słowian w Izbie nie było

Odroczena odpowiedź.

W ied eń . (T. wł.). Bar. Gantsch miał zamiar

odpowiedzieć dziś na interpelacyę podpisaną przez

stronnictwa niemieckie w sprawie oddziaływania

węgierskich stosunków na austryackie, w osfa

tniej chwili jedn ak odroczył odpowiedź aż po dy

skusyi o kontyngencie rekrutów, dowiedziawszy

się, że nad odpowied?zią otwarta będzie dyskusya

Zważywszy, że dyskusya w kwestyi węgierskiej

mogłaby zabrać kilka dni, rząd odpowie dopiero

po załatwieniu ustawy o poborze rekruta.

0 rozdział armii

W ied eń . (B. kor ). Alldeutsche Corresp. do

nosi, że posłowie ScbOnerer, Stein i tow.,

przed

obradami nad przedłożeniem o kontyngencie re

kruta pcstawią wniosek nagły: w którym wska

żą na to, że w interesie Anstryi leży poparcie

dążtń węgierskich do stworzenia samoistnej a r

mii i wezwą rząd, by jak najszybciej wygotował

)rojekt ustawy o zmianę, względnie znie

sienie postanowień co do wspólności armii

i przedłożj ł go Izbie.

Deputacya ludowców galicyjskich.

W ie d e ń . (B. kor.) Prezydent gabinetu przyjął

wczoraj popołudnia deputacyę polskiej partyi lu

dowej z posłem Stapińskim na czele. W skład

deputacyi wchodzili posłowie Olszewski, Krempa,

Knbik i Bojsko, oraz 23 delegatów, reprezentują

cych 39 powiatów. Depntacya przywiozła 712 u

chwał gminnych i 142 petycyj gminnych, zaopa

trzonych w 15.000 podpisów.

W imienin stronnictwa Indowego przemówił p

Stapiński, zaznaczając, iż deputacya przybyła ce

lem wręczenia w oryginale uchwal gminnych, re

prezentujących milion ludności polskiej. W uchwa

łach tych znajdzie prezydent ministrów dowód

entnzya?rmu, z jakim przyjęto reformę wyborczą,

oraz dowody zainteresowania się tą reformą przez

ludność Galicyi. Następnie podniósł mówca, że

stronnictwo ludowe widzi w przeprowadzeniu re

formy wyborczej jedyn e wyjście z obecnego za

mięszania i że w równomiernem uregulowaniu

praw obywatelskich leży dobro kraju i państwa.

Mówca wskazał na odbyty 14 z. m. wiec ludowy,

oraz podniósł, że sprawa reformy wyborczej jest

sprawą żywotną, a przeprowadzenie jej przyczyni

się do zmniejszenia pola starć narodowościowych

i do rozwoju krajn. Za?znaczył też, że agitacya

za ogólnem prawem wybooczem porusza się na

torach legalnych.

Prezydent gabinetn bar. Gautsch dziękował za

wyrażone mu zaufanie i podniósł, że wręczony

mu memoryal i petycye pr?zestudyuje i stosownie

do danego przyrzeczenia w najkrótszym czasie

przedłoży w Izbie posłów projekt reformy wybor

czej. Minister ma nadzieję, że Izba znajdzie dro

gę, aby uwzględnić życzenia ludności.

Deputacya była następnie n ministra spraw

wewnętrznych Bylandta-Reidta, u prezesa klubu

czeskiego Pacaka i u przewodniczącego kluba po

łudniowo słowiańskiego Sn8tercicza.

Reforma wyborcza.

P r a g a . (T. wł.) Narodni Listy, omawiając

szczegóły reformy wyborczej, jakie dotąd ( głoszo

no, twierdzą, że jeżeli szczegóły te są prawdziwe,

to reforma jest w najwyższym stopniu nie

sprawiedliwą. Przyznaje ona— piszą — pra

wo wyborcze analfabetom, a nie przyznaje go

kwalifikowanym naukowo kobietom, literatkom,

artystkom itd. Także jednoroczna osiadłość jest

ironią równości prawa glosowania; toż sam ? usta

nowienie okręgów wyborczych nierównych, bo 30

60, a Dawet 80 000 wyborców. Jeżeli szczegóły te

są prawdziwe - kończy pismo — to już dziś

z,apowiadamy bezwzględną walkę aż do

ostateczności i spodziewamy się, że ws?zyscy ucz

ciwi ludzie przyznają nam slnszność.

Przesilenie węgierskie.

Budapeszt (Węg. b.kor.). Prezydent mini

strów bar. Fejervary przyjął wczoraj deputacyę,

złożoną z chłopów, kupców i rękod?zielników

z różnych stron kraju, którzy się żalili na obecne

ciężkie położenie w kraju. Pr?zychodzimy - oświad

czyli - nie aby politykować, lecz aby wśród o

becnych stosunków oświadczyć, że rolnictwo,

handel i przemysł upadną, jeżeli wkrótce

nie nastąpi rozwiązanie przesilenia.

Bar. Fejervary odpowiedział, że rząd uczyni

wszystko, co może, aby ciężkie położenie, wywo

ane przez zachowanie się koalicyi, o ile możno

ści złagodzić.

—

Mogę jednakże zapewnić — o

świadczył, że Korona tak samo j ak rząd nie są

temu winne, że dotąd się nie udało rozwiązanie

sytuacyi, ponieważ z przeciwnej strony podniesio

no przesadne i absolutnie nieuzasadnione żą

dania.

Budapeszt. (T. wł.) Rozeszła się pogłoska,

jakoby Wekerle i Banffy zostali powołani do ce

sarza. Wskutek tej pogłoski na giełdzie zapano

wała zwyżka. Jednakże dzienniki oświadczają, że

)ogłoska nie jest prawdziwą, a natomiast donoszą,

że bar. Fejervary ma dziś wieczorem przybyć do

Wiednia.

Austrya i Włochy.

W i e d e ń . (T. wł.) Zajmuiące rewelacye za

mieszcza wczorajsza N . Fr. Presse. Mianowicie

doniesiono do Voss. Ztg rozmaite szczegóły o po

mocy, j ak ą Włochy udzieliły Czarnogórze przy

formowaniu artyleryi górskiej. I tak, 1 paździer

n ika dostarczono do Antivari pierwszą posyłkę, a

10 drugą, ogółem w ciągu 10 dni 48 dział gór

skich, 36 dział polnych 7 ctm , 12 dział oblężni

czych i 50.000 naboi. Nastąpiło to w zupełnej ta

jemnicy. Mimo to dowiedział się o tem turecki

ajent dyplomatyczny w Cetynii i doniósł swemu

rządowi. Wiedziano także o tem w Belgradzie,

bo książę czarnogórski sam zawiadomił rząd serb

ski, prosząc jednak o zachowanie dyskrecyi.

N. Fr. Presse powtórzywszy to doniesienie, do

dają : Z dobrze poinformowanej strony dowiadu

jemy się, że rząd czarnogórski otrzymał już przed

tem z Włoch posyłkę bateryi górskiej. Rząd

austro-węgierski jedn ak — jak nam donoszą

z Rzymu — nie pozostał dłużnym odpowiedzi na

tę uprzejmość Włoch wobec Czarnogóry i p o d a

rował negusowi abisyńskiemu rów

nież kompletną bateryę górską, któ

ra na okręcie austryackim »Pantera" została

przewiezioną do Dżibntti, a następnie koleją dalej

WaB?tosiyi.

Odroczenie ,,Dumy".

Petersburg’.

(T. w ł) Dzienniki prawie

wszystkich stronnictw stwierdzają, że zw oła

nie »Dumy* odroczone zostało doje

s i e u i, a dzienniki liberalne wyrażają nawet

wątpliwość, czy »Dama" wogóle będzie zwołaną.

Represya.

O d e s s a . (B. kor.). Jenerał Kanlbars zawiado

mił w rozkazie dziennym, że każdy planujący lub

wykonujący zamach na władę, albo dostarczają

cy, przechowujący lub sporządzający w tym celu

materyały, karany będzie w przyszłości

śmiercią w drodze administracyjnej

bez śledztwa i postępowaniasądowego

Rozkaz ten odnosi się do gabernii chersońskiej

łącznie z Odessą, Besarabii, Jekaterynosławia i

Tauryi wraz z Sebastopolem.

Ruch agrarny.

Petersburg. (Pet. aj. tel). Jak donosije

neralny adjn tat Pantalejew z Czernigowa, rach

agrarny osłabł znacznie w gnbernii połtawskiej

Spokój znowu przywrócono, ale właściciele dóbr

prosili o utrzymanie stanu wojennego, ponieważ

w gabernii połtawskiej propaganda rewolucyjna

jest bardzo rozszerzona. Chłopi zaczynają znown

płacić podatki i zwracać mienie, zabrane właści

cielom dóbr.

Zamach na Czuchnina.

Sebastopol. (B.kor.). StanzdrowiaCzucbni

na daje nadzieję wyzdrowienia, ponieważ rany

nie są ciężkie.

Według oświadczenia związkn inżynierów człon

kowie Rady robotniczej, znajdujący się jeszcze we

więzieniu, zostaną najpóźniej dnia 14 b. m. wy

puszczeni na wolność. Uwolnieni członkowie zo

staną w drodze administracyjnej zesłani na 5 lat

w odległe gubernie.

Ronflfkt marokański.

Sytuacya.

W iedeń. (T wł.) Wiadomości z Algeciras

wywołały tu wielkie wrażenie. Powszechnem jest

zdanie, że o porozumieniu między Francyą a

Niemcami w kwestyi marokańskiej mowy być flie

maże. Francya zajmuje stanowisko bardzo ko

rzystne, bo Rosya i Anglia stoją zupełnie po jej

stronie, a jak się okazuje, także Hiszpania i Wło

chy skłaniają się do jej stanowiska. Przy tem

wiadomo, że liberalny rząd angielski dał w Pa

ryżu obowiązujące przyrzeczenie, że będzie kon

tynuował wobec Francyi politykę Landsdowna.

A lgeciras (B. kor.). Wbrew twierdzeniom

prasy, jakoby konferencya znajdowała się w prze

dedniu zerwania, zapewniają niemieccy zastępcy,

że konferencya musi doprowadzić do celn i jeżeli

nawet nie przyszłoby do zupełnego porozumienia,

to nastąpi przynajmniej prowizoryczne, dla wszyst

kich honorowe rozwiązanie kwestyj. Nawet gdyby

natrafiono na poważne trudności w ostatniej chwili,

wszystko się wyrówna.

Odpowiedź prasy niemieckiej.

K,oloula. (B. kor.). Koln. Ztg, omawjając

notę ajencyi Hawasa, pisze: Nie może słnżyć in

teresom rzeczowym przedstawianie Niemiec jako

jedynego czynnika, zakłócającego spokój. Trndno

zrozumieć, dlaczego koncesya niemiecka przyzna

na francuskiej policyi na granicy algierskiej mia

łaby być bezwartościową. Porównanie stosunków

granicznych Niemiec wobec Austryi z kwestyt

graniczną algiersko-marokańską jest nieodpowie

dnie, ponieważ policya graniczna _między dwoma

państwami enropejskiemi zupełnie jest inną od

władz,y policyjnej, jak a ma być przyznana Fran

cyi po za właściwą granicą w dalekich okręgach

obcego państwa. Ubolewać należy, źe w taki spo

sób wobec poważnych obrad robi się rabulistycz

ny krok. Rabulistyc’znem jest również twierdzenie

ajencyi Havasa o zmobilizowaniu prasy niemiec

ciej. Przeciwnie stało się to po stronie francu

skiej, a akcya ta prowadzona jest z nadzwyczaj

ną złośliwością.

Złcśiiwem jest bowiem twierdzenie ajencyi Ha

vasa, że w Algeciras panuje wrażenie, iż Niemcy

przygotowują starannie zerwanie, starają się po

itykę marokańską zmonopolizować i narzucić swą

wolę całemu światu. Tak wbrew prawdzie pisze

się właściwie tylko wtedy, jeżeli się samemu dą

ży do zerwania. Możemy tylko ubolewać, że po

stronie francuskiej uprawia się machinacyę uspo

sobień, oczekujemy jednak po rządzie niemieckim,

że wytrwa przy swej spokojnej i rzeczowej poli

tyce. Każdy, ktokolwiek nie ?zamyka oczu przed

)ra wd ą , mnsi się przekonać, że Niemcy dalekie

są od podnoszenia żądań w Marokn, lnb też knu

cia fantastycznych planów przeciw bezpieczeństwu

Algieru. Jest to raczej temat do senzacyjaego ro

mansn, niż do poważnej politycznej dyskusyi.

KRONIKA.

—

Zapiski CSObiSte Namiestnik Andrzej hr. Po

tocki odjechał wczoraj wieczorem z Krakowa do

Lwowa.

—

Przyjęcie. Prezydent miasta Dr Leo podejmo

wał wczoraj członków kcmitetn wawelskiego śniada

niem w resursie przy ulicy Wolskiej. W śniadaniu

wzięli ndział wszyscy członkowie komisyi, p. dele

g*t Fedorowicz, architekt p. Hendel i dyrektor Mu

zeum Narodowego p. Kopera.

—

Krakowska Rada opiekuńcza N a podstawie

wyborów, d?rkonanyoh przez zarząd stowarzyszenia

»rady opiekuńczej" w Krakowie w dniu 30 grudnia

1905 r., powołano 52 osób do objęois obowiązków

radców opiekuńczych a sąd powiatowy cywilny

w Krakowie, jako właściwa władza opieknńrza, wy

bór ten zatwierdził. W dniu 10 b. m. odbyło się

pierwsze pełne zebranie rady opiekuńczej pod prze

wodnictwem kierownika radcy sądu krajowego Dra

Franciszka Bujaka.

Na wstępie uezczono pamięć ś. p Józefa Sehnei

dra, poczem wyjaśniono zebranym radcom opieknń

czym ich obowiązki i udzielono im odpowiednich

wskazówek co do ich wykonywania oraz rozdzielono

czynności.

W ożywionej dyskusyi podniesiono konieczną i na

glącą potrzebę założenia w Krakowie przytuliska dia

bezdomnych dzieci w ałęsających się bezczynnie przez

cały azień po ulicach miasta, a na noc szukających

przytułku w straganach przekupek, na strychach,

w piwnicach itp. Praca nad usunięciem tej klęski

moralnej będzie jednem z ważniejszych zadań rady

?ipiekuńczej. Do osiągnięcia zamierzonego celu potrze

ba jednak wspólnego energicznego działania również

innych czynników a przedewszystkiem władzy miej

skiej. Zawiązek podobnej instytucyi już istnieje przy

schronisku brata Alberta, tylko rozmiary jej tndzież

organizacya nie odpowiadają potrzebie. Ale gdy po

czątek zrobiony, łatwiej instytacyę rozwinąć i ulep

szyć, aniżeli zakładać ją na nowo. Inicyatywa w tym

względzie powinna wyjść od prezydyum rady miasta.

Przy tej sposobności zwrócono uwagę na bardze szko

dliwy wpływ, jaki wywiera na moralność młodzieży

obnośae krsmarstwo zapałek i innych przedmiotów,

oraz kolportaż gazet. Jast to tylko pokrywką dla że

braniny i szkołą przygotowawczą do zawodu prowa

dzącego do kryminału. Dlztego władza bezpieczeń

stwa i władza przemysłowa powinny wystąpić ener

gicznie celem osunięcia tego złego. Powyższa opinia

znalazła powszechne uznanie zgromadzenia.

Zapał i ochota, z jakiemi nowi radcy opiekuńczy

podjęli się sprawowania poruczcnych im obowiązków

obywatelskich, stanowią dobrą wróżbę co do przy

szłości tej akcyi, a zarazem dają najlepsze świa

dectwo p otrzeby i p?ożyteczności stowarzyszenia.

—

Młodzi włamywacze. Dnia 6 b. m. do mie

sz.kania p. Cecylii Posowej w Podgórzn dostali się

za pomocą wytrycha nieznani sprawcy; przy porno

cy tasaka włamali się do stolika i zabrali stamtąd

337 kor. Polioya wykryła, że śmiałej tej kradzieży

dopuścili się niejednokrotnie jnż karani: 16-letni

Józef Kozik i 19-letni Józef Zdnłeczny. Za skra

dzione pieniądze zaknpili sobie garderobę i bawili

się po szynkach.

—

Samobójstwo. W czoraj między godziną 5 a 6

popołndnin wezwano Pogotowie ratunkowe na B!onia

gdzie w zamiarze sam obójczym strzelił do siebie

z rewolwern Wilhelm S., siuchacz uniwersytetn. Po

uizielenin pierwszej pomocy odwieziono nieazctęśli

wego w beznadziejnym stanie do szpitala św. Ł?izirzs

—

Przyboczna Rada turystyczna, z Wied nia te

ltfonnją: Przy ministerstwie kolei, celem podniesienia

rnohn obcych, zostanie na wzór szwajcarski utworzo

na Rada przyboczna dla podniesienia tegoż raehn

—

Licytacya starych polskich monet i medali.

W hali aukcyjnej Adolfa Hesaa w Frankfurcie nad

Menem (Mainzer Landstrasse 49) odbywać się bę

dzie w dniach od 5 marca licytacya starych pol

skich monet i medali, wyeoitowanyth jako duplikaty

z gdańskiego zbioru monet. Licyt.wanych będzie

przeszło 250 sztuk. W tej samej hali aukcyjn?j od

oędz;e się następnie licytacya starych monet saskich,

a następnie monet greckich.

Sprawy sądowe.

Wróżbita, czarodzitj, p rzerabiicz pieniędzy.

Wielka sala tutejszego sądu karnego zapełniona

była wczoraj publicznością, przysłuchującą się nie

zwykłej rozprawie. Tło jej zdawało się wskazywać,

że szerokie koła Indowe żyją jeszcze w średnich

wiekach, i że do XX jeszcze im dosyć daleko. Na

ławie oskarżonych

zasiadał 25-letni Franciszek

Kaczmarczyk, stanu wolnego, były górnik, wróżbita,

znachor, czarodziej, pr?zerabiaez pieniędzy w jedn ej

oeobie, oskarżony o zbrodnię oszustwa. Rozprawie

pizewodniczył p. radca Raczyński; oskarżenie wno

sił zastępca prokuratora Dr Solak; bronił adwokat

Dr Dallet; jedną ze stron poszkodowanych zastępo

wał adw okat Dr Mikiewioz.

Obwiniony na szeroką skalę wyzyskiwał łatwo

wierność i ciem ?jotę ludu; obiecywał chorym uzdro

wienie, zakochanym połączenie, podejmował się prze

rabiania pieniędzy z małych kw ot na większe, ofia

rował się »odczyniać* rzucone na ludzi czary, od

szukiwać zgubione pieniądze. Nauezywszy się kilku

ztuk od jakiegf ś wędrownego kuglarza, popisywał

się niemi i wywoływał u ludzi wiarę w swoją nad

przyrodzoną siłę. W domu przyjmował klientów z c»

łą powagą mędrca i pozorami szarlatana; np. po

opisie przez przybywającfg) choroby, zaglądał do

grubej, 20 koron kosztującej ilustrowanej książki:

B!iza: »Przyrodne leczenie" i opowiadał według Diej

zdumionemu słuchaczowi bliższe szczegóły choroby,

wyliczone w książce. Gdy przyszedł do jakiego do

mu, oczekiwany i upragniony, pruedewszystkiem ro

bił sztukę ze srebrnym guldenem. Puszczał go zrę

czn e na stół; pieniądz kręcił się długo, a czaro

dziej zda!eka stojąc, mówił: teraz w prawo, teraz

w lewo. Widowie umacniali się w wierze dla taje

mniczej władzy czarodzieja, któremu nawet srebrny

pieniądz był posłuszny i tem chętniej płacili jego

usługi i hojnie częstowati.

W roku 1904 Franciszek Łanoszka poznał czaro

dzieja w Zbarówku pod Wieliczką i odtąd stał się

jego n ajgorętszy m wielbicielem i ślepym wyz?iawcą.

Mistrz wróżył Łanoszce z kart i obiecał mu za za

płatą 10 kor. zabezpieczyć jago krowę przed zacza

rowaniem. Łan?oszka dał chętnie 10 kor. i głosił d a

lej sławę wróżbity i znachora. On też sprowadził

do niego Maryanuę Wojakowską, która zgubiła 230

koron i pragnęła je odnaleść przy pomocy czaro

dziej«.

Kaczmarczyk przyrzekł pokazać jej w lu

strze znałazczynię pieniędzy i zapewnił, ie do 3 dni

je zwróci mocą swego czarodziejskiego wpływu. Nikt

pieniędzy nie zwrócił, a W ojakowską, oprócz 230

kor., straciła je-zcze dalsze 10 kor., dane czarodzie

jowi tytnłem zadatku.

Miała ona d płacić 20 kor.

po oddaniu przez znslazezynię pieniędzy; Franciszek

Łanoszka tak głęboko wierzył w potęgę Kaczmar

czyka, że owe 20 kor. za Wojakowską z góry mu

zapłacił.

Kaczmarczyk umiał swego wielbicie’a doskonale

wyzy-kiwać. Zaślepiony Franciszek Łanoszka miał

zapłacić dług 800 kor. w Binku dla band!u i prze

mysłu w Wieliczce i zebrał 600 kor. Brakowało mu

jeszcze 200, ale od czegóż czarodziej Zwierzył mu

się z kłopotu i prosił o »przerobienie* z 600 kor.

na 800 kor Mistrz zgodził się i zażądał owych

600 kor. Łanoszka zawahał się. Oburzony nawet

chwilowem niedowierza?’łem K aczm arczyk odezwał

aię:

—

Co się mnie boisz! Jak kupię cygaro, to ci

oddam tyle, ile chcesz.

Do czarów potrzebuję cy

gara.

Łanoszka dał pieniądze i więcej ich nie zobaozył.

Tego samego dnia Kaczmarczyk wyłndził jeszcze 9

kor. od łatwowiernego Łanoszki.

W tym samym roku udała się do Kaczmarczyka

młoda kobieta Julia K. z prośbą o nastawienie zwich

niętej ręki. Znachor badając rękę, nawiązał z kobie

tą rozmowę i dowiedział się, że jest zakochana

w wachmistrzu żandarmeryi. Dowiedziawszy się o

tem, wywróżył jej Kaczmarczyk z kart, ża wach

mistrz jett również w niej zakochany, a tylko za

wistni ludzie nie pozwalają mu pojąć jej za żonę.

Zakochana kobieta zgodziła się zapłaeić czarodziejo

wi zażądane 30 koron, byle czarami doprowadził do

skojarzenia małżeństwa i dotknął wrogów srogą ka

rą. Sztuki czarodziejskie jednak nic nie pomagały;

wachmistrz staw ał się coraz więcej oziębłym. Zawie

dziona kobieta robiła wyrzuty Kaczmarczykowi; ten

wszakże zdołał ją otumanić zapewnieniami, że na wach

mistrza, jako wojskowego, trzeba silniejszych użyć

czarów i Julia K. dołożyła jeszcze 20 kor.

Od Marcina Kepcia wyłudził znachor 10 kor. za

użycie środka na przywrócenie mleka jego krowom.

Nietylko katolicy włościanie wierzyli w czaro

dziejską moc leczenia Kaczmarczyka: sława jego do

szła także do żydów. Karczmarka Regina Pancero

wa usłyszała, że Kaczmarczyk wyleczył jakąś panią

na nogę; udała się więc do niego furą o 3 mile,

aby wyleczył jej męża, chorego od dłuższego czasu.

Kaczmarczyk po wysłuchania opisu choroby, patrzał

długo w swoją wielką księgę »chorób przyrodnych",

potem zażąda( 10 kor. zadatku i przywiezienia noc

nej koszuli chorego. Troskliwa o męża żona odbyła

drugą podróż i przywiozła żądaną część bielizny.

Znachor stwierdził, że »Pancer jest oczarowany, ale

go trzeba »odczynić" i za 3 tygodnie będzie zdrów";

zażądał za tę poradę 20 kor.

Ody po dwóch ty

godniach nie było żadnego polepszenia, Pancerowa

jeszcze raz pojechała do Gdowa, ale już czarodziej

ski lekarz siedział w więzienia.

Podczas rozprawy zapytał się przewodniczący Pau

cerowej:

—

Jak się teraz ma mąż?

—

Już dobrze... dzięki Bogu.

—

Czy to zrobił czarodziej?

—

O, nie.

—

Dlaczegóż mu pani wierzyła?

—

Tyle ludzi mu wierzyło. Z Królestwa przy

chodzili i opowiadali, ża on na wszystko poradzi,

poili go, pieniądze mu dawali. Moie jedna żydówka

mówiła, że ją wyknrowal..

Ciekawem było przesłuchanie Jana Piwowarskiego,

poważnego włościanina.

—

Czy wierzycie w czary? — zapytał go ua

wstępie przewodniczący.

—

Dotąd nie wierzyłem, ale jak poznałem K acz

m arczyka, to wierzę...

—

Jak to?

—

A no tak. Coś się z mojem bydłem w oborze

niedobrego dziać poczęło. Krowy odwięzywały się

ze sznurów i »tańcowały" mi po stajni. Wiązał wójt,

wiązał pisarz, wiązali inni — nie pomagało, krowy

, CZAS» wychodź. z wyjąta;iemon po niedzieli i iwiętachuroczystych dwa razy dziennie, « mianowicie -

^ godzinie 6 rano i o godzinie 6 wieciorem.

We Lwowie ,,Czas jest do nabycia w biurach dzienników A. Olszewskiego, 3. Sokołowskiego IL ftiehifaha

,,w ,"

11 *SEfcBswfcjs:s,sBŚSA-3w sa

Numer wieczorny 10 hal., ranny 4 hal. j

PRENUMERATA WYNOSI:

W Krakowie w m iejscu ...........................

ITatami* ”?*W "a ?°i/’”i? ^

Pocztą w p ań st wie A u s t r y a c k t e m ......................................... ; ; i

36 koron

9kor -

3 J*r

Zdwukrotną wysyłką pocztową

42 korou 10 ko? 50h 3ko?’50hal

Pocztą w państwie Niemieckiem

42 koron in w

*on

ka CT

Do wszystkich państw, należących do związku pocztowego .

48 korou 12 kor! -

*4ko?’

Prenumeratę przyjmuje się tylko od 1 do ostatniego dnia w miesiącu. - Listy z pieniędzmi

i przek azy pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia przyjmuje Administracya Czasu n Kral?owie

Keklamacye nieopieczętowane me p odleg ają opłacie p ocztowej. !Astów nieopłaconych nie p rzyjmuje się’

Rękopisów nadsyłanych nie zwraca się.

Pren um eratę przyjmują : Administracya Czasu w K rakowie i urzędy pocztowe.

Miejscową prenum erato księgarnia S. A. Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińskiego, H. Kretschmera,

Biuro dzienników Hopcasa i Salomonowe). Główna trafika

Ceny ogłoszeń: od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal,, za każdy następny po 10 hal.; układ

tabelaryczny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz 40 hal., n astępny po 10 hal.

Nadesłane i Nekrologia od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz.

Głosy publiczności po 2 kor.; wszelkie prywatne komunikaty po kronice i po dziale ekonomi

cznym i t p, po 1 kor. od miejsca wiersza.

Pfl* °* * a n ia . * prenumeratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego,

St. Sokołowskiego, K. Buchstaba; w Jarosławiu Biuro dzienników; w Podgórzu Poturalski- w P r z e

myślu A. Juszyński księgarnia,D. lleszeles; w R zeszowie M. Weintraub; w Stanisławowie Jasiel

fi"’ V Tarnowie M. Rockach, O. Haut; w Tarnopolu Komaniewski; w Paryżu wyłącznie

p-.

c,zko?;ski; J4, Citó de Trevise; w Wiedniu Haasenstein i Vogler, R. Mosse (także we wszyst

kich filiach); H. Schalek, M. Dukes, E. Braun, J. Danneberg, H. Friedl (tylko prenumeratę H. Gold

schmidt A Comp.); w Frankfurcie n. M. G. L . Daube A Comp.

fi6T" Za każdą zmianą adrtti dopłaca tlą 40 hal.

ADRES REDAKCYI: ul. św. Tomasza Nr 32.

—

Telefon Nr 60.

knfcrW ’T ’ililHiJiii’11 Pulfili j Ilii )iinliiiPU

I 1 in11|||i|i Ii)

)l i " ilńkiMlillliliNWdńlllNNNIHIilO I

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку