Mirador viewer

Język Polski :

Annotations

Showing 39 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Marzec—Kwiecień 1960

JĘZYK POLSKI

Rzeźba w yrazu u Żerom skiego

.Nie odkrywa się tu niczego nowego, owszem powtarza się ustaloną z dawna

wiadomość, stwierdzając u wstępu, że na obszarze pisarstwa polskiego Żeromski,

obok Mickiewicza, jest twórcą najstaranniej i najbardziej świadomie dbałym

o rzeźbę wyrazu, o precyzyjne wydoskonalenie szaty stylistycznej swych utw o

rów. Dbałym w szczególności o stosowny dobór terminów, o celność określeń,

o finezję zróżnicowań, a przy tym o czystość języka. Z chlubą mógł słusznie

0 sobie powiedzieć: «... nie ukułem własnego wyrazu nigdy, ani jednego. Jeżeli

wprowadzałem mało znane i obco brzmiące w wyślizganym, ubogim, gazeciar

skim języku miejskim, to są to twory staropolskie lub lu d o w o *). Analiza może

stwierdzić, że pisarz dał tu rzetelne świadectwo prawdzie.

Analizę taką przeprowadzał, sekrety języka i stylów' Żeromskiego zbadał

1 wyjawił St. Adamczewski. Pam iętam y, z jaką uczynił to starannością. Do

źródłowego i dokładnego rozpoznania tych dziedzin jednakowoż wciąż jeszcze

daleko. Po pierwsze dlatego, że Adamczewski z natury rzeczy musiał się ścieśniać

i poświęcił dwa rozdziały zagadnieniu, które warte jest monografii. Po wtóre

zaś, i co daleko jest ważniejsze, dlatego że autor książki «Sztuka pisarska Żerom

skiego* za podstawy badania swego wziął tylko kształty artystyczne dzieł osta

tecznie wrykończonyeh i szatę ich językową utwierdzoną w drukach. Z założenia

zaś nie sięgał do autografów: brulionów ni ezystopisów. W ten sposób szacował

on osiągnięcia pisarza same w sobie, badał je tylko w ostatnim stadium ich

kształtu, nie oceniał trud u dochodzenia do osiągnięć w' toku twórczego procesu.

Ostatecznie więc ujął zjawisko niejako statycznie, aczkolwiek jest jasne, że do

zadania tego można przystąpić również \y ujęciu dynamicznym . Śledząc w auto

grafach widoczne tam uparte łamanie się autora z trudem określeń, badając

proces wykrysztalania się wyrazu literackiego pod względem leksykalnym, se

m antycznym i składniowym, oglądając rozrost obrazowości i modelowanie

konstrukcji — poznać możemy zjawisko w jego kolejnym formowaniu się,

podpatrzeć niejako autora w tajem nicach i w rozmiarach jego pasji do przetwo

rzeń, jego dążeń do bujnej urodziwości i wielokształtnośei stylu. Ileż to wyra

zistsze i dowodniejsze od opisu jednego tylko, cóż że ostatecznego, stadium roz

wojowego.

-1) «0 czystość i poprawność języka polskiego* w tomie: S. Żeromski, Elegie i inne

pisma literackie i społeczne. Przygotował do druku W. Borowy. Warszawa 1928, s. 181.

1 of 80 • Strona 1

Mirador viewer

Język Polski :

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction