Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 676 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 169.

Kraków, Środa28 Lipca 1909.

Rocznik LXII.

KOPALNIABORY

Nowy szyb SOBIESKI.

Pierwszorzędny węgiel krajowy.

Najwyższaisiła ciepłoty (6414 kaloryi)

Węgiel bez miału i bez kamieni. Dostawa do piwnic od

20 centn aró w cłowych począwszy.

Wyłączna sprzedaż dla Krakow a, P odgó rz a i okolicy, u

firmy:

Adolf B!umenfeld, Kraków, ulica Pawia L. 12

telefon 59.

(2692-6 7)

vwv4ft"yTT

Niebezpieczeństwo wojny o Kretę.

Londyn . (B. kor.) Wedle doniesienia biura

Reutera z Kanei, na twierdzy i koszarach

kreteńskiej milicyi wywieszono wczo

raj flagę grecką.

Konstantynopol. (B.kor.) Co do wzmocnie

nia w ostatnich dniach w Janinie załogi, z ture

ckiej strony oświadczają, że chodzi o wykonanie

dawno zamierzonych planów, bo istnieje zamiar

utworzenia w Janinie komendy dywizyjnej. Wedle

innych wersyj, wysyłkę wojsk uważać na

leży za demonstracyę wobec Grecyi.

Wobec cofnięcia oddziałów mocarstw ochronnych,

należy być przygotowanym na wszelkie ewentual

ności.

Lo n dyn . (B. kor.) Wedle doniesienia biura

Reutera z Kanei, grecka flaga na twierdzy

i koszarach milicyi kreteńskiej wywie

,s z o n a byla wczoraj do zachodu słońca.

Program gabinetu Brianda.

Pa ry ż . (Aj.Havasa). Odczytane wczoraj w Izbie

i senacie oświadczenie rządu zaznacza, że nowy

gabinet pragnie wyznawać program publicznego

pokoju, reform i postępu. Gabinet kładaie nacisk

na to, aby godność i prawa Francyi pozostały

nieuszczuplone i aby zapewniony był pokój świa

towy. Nowy rząd będzie się trzym ał polityki po

przedniego ministerstwa, wierny aliansom i przy

jaźniom Francyi.

W dalszym ciągu oświadczenia podniesiono, źe

rząd przed końcem peryodu legislatywnego zażą

da od parlamentu załatwienia sprawy ubezpie

czenia na starość i zajmie się reformą ma

rynarki. Sprawa podatku dochodowego

i pragmatyki urzędniczej znajduje się ró

wnież w programie nowego rządu. Następnie za

powiada program rządu reformę wyborczą

na podstaw ie systemu proporcyonolne

go. Reforma taryfy cłowej będzie traktowaną

w myśl poprzedniego gabinetu.

Pa ry * . (Aj. Havasa) Prezydent gabinetu Briand

odczytał w Izbie oświadczenie nowego rządu.

Dep. Laferere (soc. rad.) i L a n c a i n (radyk.)

zapytywali Brianda, czy rząd będzie rządził wspól

nie z radykałami i socyalistami ?

Prezydent gabinetu Briand odpowiedział, że

przedstawia się Izbie takim , jakim był przez

7 lat współdziałania w stronnictwie radykalnem

Porządek i pokój na wewnątrz i zewnątrz — oto

program rządu. Rząd przestrzegać będzie w naj

szerszej mierze wolności i unikać pragnie krwa

wych niepokojów z ciężkiemi następstwami. Mi

nister prosił, aby Izba zaufała jego polityce bez

gwałtu, ale i bez słabości.

Izba 306 przeciw 46 głosom uchwaliła porzą

dek dzienny, wyrażający rządowi zau

fanie.

Pary * . (Aj. Havasa) W Senacie minister spra

wiedliwości Barthou odczytał oświadczenie rządu.

Pary*. (Aj. Havasa) Obie Izby załatwiły kre

dyty marynarki, poczem sesyę zamknięto.

fCeOSl!fCA.

Kraków, środa, d n . 28 lipca.

Dziś:

Kalendarzyk kościelny: Wiktora i Botwida mm.

Kalendarzyk astronomiczny: Wschód słońca o godz. 4 06,

zachód o godz. 7-27; dług ość dnia godzin 15 21.

Teatr miejski :.,,Rozwódka".

Wycieczka na Świnicę akademickiego Związku turystycz -

nego z muzyką góralską.

Kiloni;t. (B. kor.) Rosyjska eskadra carska,

tj. »Standard" z carem i jego rodziną na pokła

dzie, dalej pancernik »Ruryk" i trzy kontrtorpe

dowce zawinęły wczoraj do Eckernford. Car prze

był przedpołudnie na pokładzie.

Lckernford. (B. kor.) W’czoraj po południu

car w niemieckim mundurze marynarskim, carowa

dzieci carstwa, księżna H enryka i w. ks. heski

udali się do zamku Hemruelmark.

K ilonia . (B. kor.) Rosyjski jacht »Gwiazda

polarna" z ministrem spraw zagranicznych i czę

ścią świty cara zawinął wczoraj po południu do

tutejszego portu.

B e r l i n . (Tel. pryw.) Lokal Anzeiger donosi,

że ks. Henryk wraz z carstwem udać się ma do

Francyi i Anglii.

».

Abdykacya kró’a serbskiego?

Belgrad. (Tel. pryw.). Jak donosi jeden

z dzienników, wśród oficerów i podofice

rów załogi tutejszej panuje wielkie

niezadowolenie i objawia sie żywy ruch.

Chcą oni zmusić króla Piotra do abdy

kacyi ua rzecz ks. Jerzego.

—

Zmniejszenie pieczywa. J u ż podnosiliśmy, że

od pewnego czasu stale się zmniejsza pieczywo w K r a

kowie. Szczególnie bułki dwuhalerzowe tracą prawie

co tydzień n a wadze: obecnie doszły one do tak drobnych

rozmiarów, że przedstawiają zaledwie połowę dawnych

bułek. Wydział aprowizacyjny magistratu zapewne

wie dobrze o tem zjawisku, zapewne komisarz tar

gowy złożył w tej mierze wyczerpujące sprawozdanie

i spodziewać się było można pewnych środków zapo

biegawczych w interesie ludności. D otąd niestety nie sły

chać o żadnych środkach zaradczych i ludzie, nie bę

dący członkami I Spółki spożywczej, dostarozającej

także pieczywa, są zdani n a łaskę piekarzy. Niejedno

krotnie już piekarze krakowscy próbowali zaprzestać

wypiekania bułek dwuhalerzowych; musieli wszakże

ustąpić pod naciskiem opinii publicznej i zatrzymać

niechętnie wyrabiane pieczywo. Obecnie próbują innego

środka: dążą widocznie do takiego zmniejszenia bułek

dwuhalerzowych, aby publiczność zniechęcić do icb

kupowania i w ten sposób ograniczyć produkcyę do

minimum. Taka polityka piekarska powinna się

spotkąć z należyta interwencyą magistratu.

—

Nieszczęśliwy wypadek. Ubiegłej n o cy około

godziny wpół do 12 na stacyi kolejowej w Płaszowie

przy przesuwaniu wagonów dostał się między bufory

35 lat liczący Franciszek Kraprzyk, dozorca wozów

kolejowych. Nieszczęśliwy odniósł ta k ciężkie rany ,

że zmarł w wagonie w drodze do Krakowa.

—

Podziemne miejsca ustępowe. M agistrat Krakow

ski rozpisał licytacyę dla inżynierów i koncesyono

wanych budowniczych na budowę podziemnych miejsc

ustępowych, urządzonych na wzór istniejących w wię

kszych miastach. Otwarcie ofert nastąpi dnia 4 sier

pnia b. r . Przy sposobności przypomnieć należy po

dobną ozdobę miasta przy plantacyach i placu Szcze

pańskim, istniejącą tuż przy klasztorze, a zatruwa

jącą powietrze. Tutaj zmiana stosunków byłaby jak

najrychlej wskazaną.

—

Śmierć od pioruna. Onegdaj, w poniedziałek,

przeciągnęła nad Suchą wielka burza z piorunami.

Jeden piorun pozbawił życia będące w polu dziecko.

—

Nieszczęście W fabryce. *W*fabryce dachówek

w Płaszowie poniósł onegdaj śmierć 18 letni robo

tnik Jan Grzonka. Poszedł on napuścić oliwą za

trzymaną chwilowo maszynę do ugniatania gliny.

Nie widząc Grzonki, zakrytego kolami, robotnik

Mazurek puścił maszynę w ruch i ta w jednej chwi

li zmiażdżyła nieszczęśliwego robotnika. Grzonka u

trzymywał matkę i młodsze rodzeństwo. N a miejsce

przybyła komisya sądowo-lekarska i zarządziła do

chodzenia.

—

Mianowania. Z W iednia telefonują: Wiener

Ztg ogłasza: Cesarz zamianował starostów Izydora

Rozwadowskiego i Edwarda Czermaka we Lwowie

radcami namiestnictwa.

Minister

sprawiedliwości przeniósł rad cę sądu

wyższego i naczelnika sądu w Oświęcimiu J a n a Biórę

do Nowego Sącza, a radcę sądu Franciszka Leona

Kocha z Nowego Sącza do Krakowa; dalej zamia

nował radcami sądu krajowego: sędziego powiatowego

Karola Nenyczkę z Tarnowa dla Rzeszowa a Dra

Juliana Waltera z Krakowa i zastępcę prokuratora

Stefana Cięgłewicza z Krakowa — obu dla Krakowa.

Minister handlu zamianował kontrolora pocztowego

Jakóba Ossowskiego nadkontrolorem w Kołomyi.

—

Tragedya rodzinna. W dziennikach w arszaw

skich czytamy: Wczoraj wieczorem w jednym z do

mów przy ulicy Nowolipki, 24 -letnia żona wyrobni

ka, Marya Ciechomska, posprzeczawszy się z mężem,

napoiła ługiem dwoje własnych dzieci: 6-letnią Ma

ryę i 4-ietnią Martę, poczem sama zażyła ługu. Star

sze dziecko, nie wiedząc czem je częstuje matka,

wypiło truciznę samo, młodsza dziewczynka jednak,

widząc męki siostrzyczki, nie chciała pić ługu, lecz

matka wlała jej truciznę w usta przemocą. Scenę tę

podpatrzyli z okien sąsiedzi i dali znać do policyi,

która wyważyła zamknięte drzwi i wezwała do o

trutycli pogotowie. Zastosowano wszelkie środki za

pobiegawcze, stan chorych jednak nie budzi żadnych

nad ziei.

—

Dom gry W twierdzy. Jak już doniosły depe

sze, w twierdzy petropawłowskiej wykryto onegdaj

dom gry w mieszkaniu pułkownika Warewskiego.

Wczorajsza Nowąja Ruś a za nią inne dzienniki

podają o tej sprawie następujące szczegóły:

Wobec prześladowań władzy i niemożności otwar

cia stałego domu gry w karty, grupy, po 40 do 50

osób każda, zbierać się zaczęły codzień w innem

miejscu. Chciano w ten sposób uwolnić się od prze

śladowań administracyi. Kluby takie nazwano ru

chomemi. Powstało ich w ostatnich czasach okoio

20, przyczem gra odbywała się codziennie w mie

szkaniu innego członka klubu. Członkiem jednego

z takich klubów był pułkownik Warcwski, niegdyś

prezes całego szeregu zamkniętych obecnie domów

gry. Gdy kolej przyszła na niego i zebrać się miano

w jego mieszkaniu, okazało się, że mieszka on

w twierdzy petropawłowskiej, jako dyrektor jednego

z muzeów wojskowych. Nie wszyscy członkowie

klubu zdobyli się na odwagę grania w twierdzy,

znaleźli się jednak tacy śmiałkowie.

Zebrało się przeszło 20 osób. Nowy lokal tak

podobał się graczom, że postanowili obrać go na

stałe. Gra trwała od godziny 10 rano do wieczora;

rzadko kiedy przeciągała się do późnej nocy.W osta

tnim wypadku gracze pozostawali w twierdzy do

następnego rana, w nocy bowiem grupa ludzi wy

chodzących wzbudzićby mogła podejrzenie. W mie

szkaniu pułkownika pokój jadalny urządzony został

do gry. Był tam szereg stolików do kart.

Do udziału w grze dopuszczono niedawno kobiety

i to doprowadziło właśnie do katastrofy. Przed kil

ku dniami jedna z kobiet przegrała znaczną sumę.

Ponieważ przegrane pieniądze przeznaczone byly na

weksel płatny nazajutrz, zwróciła się więc do puł

kownika z prośbą, ażeby za nią zapłacił. Pułkownik

odmówił. Dama owa wyszła, a gdy na podwórzu fortecy

spotkała jednego z wyższych wojskowych, oświad

czyła mu, że w domu pułkownika urządzony został

dom gry.

Wojskowy ów, zaskoczony tą wiadomością, a niedo*

rzając mówiącej, udał się wraz z nią do mieszkania

komendanta twierdzy. Powstał popłoch. Wydano nie

zwłocznie rozkaz zamknięcia wszystkich b ram twier

dzy i równocześnie do mieszkania pułkow nika W a

rewskiego udali sie oficerowie wraz z komendantem

twierdz}". Uprzedzani przez kogoś gracze poukrywali

się, gdzie mogli. Rewizya mieszkania pułkownika

stwierdziła, że owa dam a mówiła prawdę.

—

Jubilausz uniwersytetu lipskiego. Z W i e d n i a

telefonują: Rumuński następca tronu Ferdynand przy

był tu wczoraj. Udaje się on do Lipska na jubileusz

tamtejszego uniwersytetu.

—

Aeroplan Bleriota w muzeum. Z Londynu te

tegrafują: Zamierzoną tu jest publiczna subskrypcya,

celem nabycia aeroplanu Bleriot’a i umieszczenia go

w muzeum.

—

Niepowodzenie Lathama. Z Dowru telegra

fują : Latham przedsięwziął wczoraj o godz. 5 min. 7

po południu w Sangatte nowy wzlot przez kanał

La Manche. O godz. 6 min. 15 w odległości dwu

milowej od Dowru wpadł do morza i został zabrany

przez towarzyszący mu torpedowiec.

Z Dovru telegrafują: Latham przybył tu żywo

w itany przez publiczność. Zranił się on lekko w gło

wę. Jego aeroplan został lekko uszkodzony.

—

Stracenie Dhindry zostało naznaczone — jak

donoszą telegraficznie z Londynu — na 17 sierpnia.

Sądzą jednakże, że kara śmierci zamienioną zostanie

na dożywotnie więzienie. Członkowie sądu, który wy

dał wyrok śmierci, otrzymują listy z pogróżkami.

—

Skazanie oszusta, z Monachium telegrafują:

Oszust reklamowy Ganter, który z końcem ubiegłego

roku o swojej książce p. t. »Podwójna moralność"

rozesłał około 400.000 listów anonimowych, za sfał

szowanie dokumentów skazany został ua rok więzie

nia, w co wliczono także siedmiomiesięczny areszt

śledczy i na 3000 marek grzywny za przestępstwo

przeciw ustawie pocztowej. Współoskarżony Hamburg

skazany został na 14 dni aresztu.

—

Tyfus W Rumunii, z Jass telegrafują: Od 14

dni panuje tu tyfus. Dotąd epidemia zabrała 60

ofiar.

—

Epidemia cholery, z Petersburga telegra

fują: Od dnia wczorajszego zaszło 59 nowych za

słabnięć na cholerę; 19 osób zmarło. Ogólna liczba

zasłabnięć wynosi 733.

—

Z Brukseli telegrafują: Na okręcie »Elber

felcl" jakiś 16-letni Rosyanin zachorował na cholerę.

Zarządzono kwarantannę.

Młodzież handlowa i rękodzielnicza

Dużo w ostatnich czasach pisze się i mówi o

potrzebie podniesienia polskiego kupieetwa i pol

skiego rękodzieła. Obok teoretycznych rozważań

rozwija się także akcya praktyczna: powstają

szkoły haudlowe dla młodzieży kupieckiej, szkoły

zawodowe rękodzielnicze, szkoły przemysłowe wie

czorne dla terminatorów. Praktyczna działalność

przynosi skutki: powoli rozwija się nasze kupiec

two, rękodzielnicy nasi stają dzielnie do konku

rencji z zalewającymi nas obcymi wyrobami,

podnoszą swoje pracownie na niewidziany dotąd

stopień doskonałości. Mimo takich wyników, w dal

szej praktycznej akcyi około dźwigania handlu i

rękodzieł ustawać nie należy, bo jeszcze dużo na

tem polu jest do zrobienia, bo jeszcze wielu po

trzeba nam fachowo i ogólnie wykształconych

kupców i rękodzielników, tworzących podstawę

silnego stanu średniego.

Niedawno powstało w Krakowie pod imieniem

Andrzeja hr. Potockiego Towarzystwo burs dla

młodzieży handlowej i rękodzielniczej. Na czele

instytucyi stanął bar. Ja n Gotz-Okocimski; przy

stąpiło ’do niej *grono znanych obywateli, pragną

cych podniesienia naszego handlu i naszych rę

kodzie! Jak wiadomo, Towarzystwo otworzyło

już pierwszą bursę w Krakowie, a siecią podobnych

zakładów pragnie pokryć kraj cały. G!ównem za

daniem burs jest dać swym wychowankom nie

tylko najlepsze fachowe wykształcenie, ale także

potrzebne ogólne i w ten sposób przygotować m a

teryał na wszechstronnie wykształconych kupców

i rękodzielników.

Tutejsi kupcy przyjęli bardzo sympatycznie po

wstanie bursy, zdając sobie sprawę, że tą drogą

dojdzie się najprędzej do podniesienia polskiego

kupieetwa, do zapewnienia mu inteligentnej mło

dzieży i wykształcenia jej w ten sposób, że nie

tylko będzie mogła nieść rzeczywistą pomoc na

stanowisku współpracowników, ale także zakładać

i prowadzić samodzielne handle i zdobywać coraz

nowe placówki. Prezes tutejszego stowarzyszenia

kupców i młodzieży handlowej p. August Poręb

ski nie tylko zachęcił kolegów w Kupcu Polskim

do popierania bursy, ale zamieśc:ił także szereg

praktycznych uwag o organizacyi burs. Z uwaga

mi p. Porębskiego należy zapoznać szerszy ogół.

Przedewsz*ystkiom autor jest praktycznym kupcem

i dowiódł, że zawód swój zna dobrze i poświęca

mu się z zamiłowaniem; synów swoich wykształ

cił na*kupców; jako kierownik stowarzyszenia ku

pieckiego* zna dobrze potrzeby kupieetwa i jego

stan obecny, a owocem jego działalności jest za

łożenie kasy chorych dla pomocników handlowych,

stworzenie kursów naukowych w stowarzyszeniu

i rozwój stowarzyszenia. Główne punkta wywodów

p. Porębskiego są następujące :

Młodzież, wstępująca u nas do handlu lub rę

kodzielnictwa na praktykę - czyni to z nielicz

nymi wyjątkami głównie pod naciskiem twardej

kouieczuości. Część jej oddaje się do handlu lub

rzemiosła dlatego, że okazała się niezdolną do

przyswojenia sobie wyższego wykształcenia, a tem

sametn do zdobycia sobie innego stanowiska ży

ciowego. T a cześć jest więc umysłowo słabo u

zdolniona — a z* takich jednostek dobrzy kupcy,

których zawód dużo wymaga inteligencyi wro

dzonej, wyróść chyba nie mogą. D rugą część

wpędza do handlu i rękodzieł po prostu bieda,

mezamożność rodziców, z powodu której rychło

już sami zarabiać muszą na własne utrzymanie.

Wśród tej części młodzieży napotkać można nie

mało inteligentnych. Oddają się oni kupieetwa i

rękodzielnictwu po ukończeniu kilku klas szkół

średnich dlatego, ponieważ rodzice nie mogą dalej

łożyć na ich kształcenie. Tych znów z tego po

wodu ogarnia gorycz, czują się oni przez los po

krzywdzonymi i już dlatego przystępują do obra

nego im zawodu często wprost z niechęcią. Obo

wiązki praktycznej nauki, po większej części u

nas bardzo ciężkie, uniemożliwiają im dalsze

równoczesne kształcenie umysłowe.

System kształcenia młodzieży handlowej powi

nien być zastosowany do naszych stosunków i po

trzeb. Najlepiej odpowiada tym wymaganiom sy

stem burs, gromadzących młodzież z ukończonym

dwunastym lub trzynastym rokiem życia i stara

jących się o zapewnienie jej praktycznej nauki

zawodowej w połączeniu z nauką szkolną; bursy

powinny zastąpić młodzieży ognisko domowe,

kształcić jej umysł, a nadto wyrobić ogładę to

warzyską i wyrobić w niej zamiłowanie do zawo

du kupieckiego.

Połączenie teoretycznego i praktycznego wy

kształcenia w bursie projektuje p. Porębski w spo

sób następujący: Przez pół dnia młodzież ta uczy

łaby się praktycznie w handlu lub przedsiębior

stwie rękodzielniczem, a drugie pół dnia poświę

całaby nauce umysłowej. W ten sposób wprawdzie

przedsiębiorca handlowy zmuszonym byłby zamiast

jednego dwóch zatrudniać uczniów, którzyby się

w zajęciu zawodowem co pół dnia zmieniali, tak,

aby zawsze jeden z nich był w handlu lub war

sztacie, lecz to zuów nie przedstawiałoby zbytnich

trudności. Zresztą ten system nie potrzebowałby

być odrazu ogólnym. Na początek należałoby roz

począć próbę z 20 lub 30 uczniami. W miarę

ubytku tych wychowańców bursy, np. wskutek

wypisania icb na pomocników względnie czeladni

ków, dobierałoby się innych, stopniowo coraz wię

cej, tak, że po siedmiu do ośmiu lat zakład taki

obejmowałby już znaczny zastęp młodzieży, kształ

conej według tego nowego systemu. Na początek

przyjmowałoby się do tego zakładu przedewszyst

kiem synów kupców i rękodzielników, następnie

także innych ze świadectwem celującym, lub z o

gólnie dobrym postępem. Przyjęcie poprzedzaćby

powinno dokładne zbadanie zgłoszonych uczniów

tak pod względem ich wrodzonej inteligencyi, jak

i co do icb stanu fizycznego, a niemniej dokła

dne stwierdzenie, czy obrany dia nich zawód na

prawdę odpowiada icb skłonnościom i zamiłowa

niu? Chodzi przecie o to, ażeby do takich zakła

dów przyjmowano tylko młodzieńców, po któ

ryckby — o ile to w tak młodym wieku możliwe

do stwierdzenia — spodziewać się można, że z za

pałem pracować będą w obranym zawodzie i sta

ną się dzielnymi jego pionierami. Co do opłat,

to w pierwszym roku, dla zachęt.y i zwalczenia

rozmaitych uprzedzeń, przyjmowaćby należało do

tych zakładów uczniów bezpłatnie. W następnych

latach — zależnie od ilości zgłoszeń, świadectw

szkolnych i stosunków materyalnych uczniów - pe

tentów. Dokładne zaś unormowanie taryfy opłat

należy odłożyć na później, gdy już pierwszy okres

wychowania przekona społeczeństwo o pożytku

i korzyściach tego systemu wychowania i gdy na

pływ do bursy będzie liczniejszym. W miarę zaś

potrzeby, t. j . wzrostu dochodów — ewentualnie

ich nadwyżki przeznaczyćby można na zakładanie

filii po mniejszych miastach.

Lecz na tem nie koniec wychowawczej pieczy

nad nowem pokoleniem młodzieży handlowej i

przemysłowej. Tych, którzyby w bursie ukończyli

naukę teoretyczną, a równocześnie praktyczną i

w ykazali przytem rzeczywiście tam większe zdol

ności, powinno się kształcić dalej poza granicami

kraju, w głównych ogniskach band!u i przemysłu

to odpowiednio do potrzeb, teoretycznie lub

praktycznie. Najzdolniejszych, o ileby uezuwali

powołanie do tego, możnaby wykierować na przy

szłych nauczycieli przy takich bursach i icb filiach.

Innym należałoby dać możność przyswojenia so

bie takiego stopnia zawodowego wykształcenia,

aby po powrocie do kraju mogli się stać tęgimi

i zdolnymi kierownikami handlów i warsztatów,

lub jako samodzielni kupcy nic tylko wzorem dla

innych, twórcami firm poważnych — lecz wogóle

krzewicielami band!u i przemysłu i ogólnego do

brobytu w kraju.

Podnosząc w ten sposób znaczenie burs i prakty

czną icb działalność, p. Porębski zwraca uwagę,

że dla spełnienia sw.ych zadań wymagać one będą

większych wydatków. W te.j mierze, do zapewnie

nia bursom potrzebnych środków powinni się przy

czynić kupcy i rękodzielnicy, państwo, kraj i gmi

ny, aby lącznemi siłami umożliwić działalność in

stytucyom, mającym doniosłe zadanie do spełnienia.

Nieco lepsze muzycznie są dwa akty następne.

I tu jednak jak w Księżniczce dolarom malo

bardzo inwencyi, kilka tematów przewija się w

niezbyt barwnej instrumentalnej szacie. Wysłu

chawszy potpourri z operetki, wykonywanego od

dłuższego czasu przez wojskowe orkiestry kra

kowskie, zna się już wszystkie tematy (przewa

żnie w rytmie w alca); całość operetki nie daje

słuchaczowi prawie nic nowego.

Żałować wprost trzeba wysiłków, włożonych

przez artystów i orkiestrę w wykonanie, utworu

Nawet p. Kliszewska nie mogła tu zualeść

pola do należytego rozwinięcia swej nieporówna

nej werwy i humoru.

Przy sposobności uw aga: Na premierze Roz

wódki dali znowu znak życia »entuzyaści" ulo

kowani grupkami na galeryi i najdalszym parte

rze. Mimo protestów całej publiczności, grupki te

domagały się natarczywie powtarzania najtrywial

ni ej szych naw et epizodów, które u całej publi

czności budziły niesmak, jak np. niezgrabny taniec

duetowy w drugim akcie. Błęduem jest mniema

uie, że takimi sposobami publiczności naszej

można zasugestyonować dla ezegośkolwiek uznanie.

St. S.

Telegramy

,,Czasu44.

Agitacya za obstrukcją.

Lubiana. (Tel. pryw.). W niedzielę w całym

kraju odbyły się zgromadzenia słowieńskiej par

tyi ludowej. Na wszystkich posłom udzielono vo

turn ufności i wezwano icb do dalszej obstruk

cyi w parlamencie.

Złożenie mandatu poselskiego.

Ołomuniec. (Tel. pryw.). Pozor donosi, że

Klofacz ma zamiar poświęcić się pracom orga

nizacyjnym swego stronnictwa i gdyby parlam ent

rychło nie został rozwiązany, złożyłby swój

mandat.

Sejmowa reforma wyborcza.

Czerniowce. (B. kor.) Na ouegdajszem po

siedzeniu ustanowionej przez sejm nieustającej ko

misyi, która wypracować ma projekt reformy wy

borczej do sejmu, przyjęto jednogłośnie wnioski

referenta Hormuzakiego co do rozdziału mandatów

na poszczególne narodowości, zaprowadzenia na

rodowego katastru i wyboru wydziału krajowego

wedle kuryj narodowościowych. Referentowi pole

cono wypracować projekt ustawy wyborczej do

1 września b. r.

Przesilenie minisferyalne w Turcyi.

Konstantynopol. (B. kor.) Obiegapogłoska,

że minister spraw zagranicznych Rifaat-basza

podał się do dymisyi. Wielki wezyr stara się

go nakłonić do pozostania w urzędzie.

Przeciw kampanii w Marakku.

Perpignan. (B.kor.) Wedledoniesień zBar

ęelony, przyszło tam wczoraj do krwawych

starć. Kilkanaście osób jest rannych. Jedna

linia kolejowa zupełnie jest odcięta.

Oczekują posiłków. Liczni żołnierze dezerterują.

Barcelona. (B. kor.) Strajk jeneralny spo

wodował wczoraj wielkie niepokoje, w cią

gu których jeden kapitan żaudarmeryi,

trzech żandarmów i ośmiu demonstran

tów zostało zabitych; rannych j’est około 20

osób.

Rosyanie i Turcy w Persyi.

Kolonia. (B.kor.)Do Koln.Ztgdonoszą zTehe

ranu : Przywódcy reakcyi postawieni będą przed

sąd wojenuy. Między kozakami a rządem przy

szło do konfliktu. Rosyjskie poselstwo odebrało

brygadzie nowe działa, bo za zapłacenie ich po

selstwo odpowiada. Nacjonaliści sądzą, że Rosya

szuka konfliktu, aby spowodować opróżnienie

Persyi. Jeżeli wojska szacha nie złożą broni, rząd

nie może ich zaatakować, bo wobec niebezpie

czeństwa, jakie zagraża od nowycb nieprzyjaciół,

za mało jest silny, aby módz wycofywać wojsko

z Teheranu.

Konstantynopol. (B. kor.) Porta jest, jak

się zdaje, zdecydowana wysłanych do Urmii,

Sałoane i inn,ych miejscowości oddzia

łów nie wycofywać i powołała rezerwy kilku

batalionów, aby powstałe przez wysłanie tych

w ojsk luki uzupełnić.

Mahomet V u cara.

Petersburg. (B. kor.) Niektóre dzienniki za

powiadają odwiedziny sułtana Mahometa V w Li

wadyi na połowę września. Rewizyta cara w Kon

stantynopolu zapowiedziana jest na październik.

Z operetki.

Rozwódka Leona Falla.

Jeżeli słusznie uważać trzeba nowszą i najnow

szą operetkę wiedeńską za upadek muzyki ope

retkowej, to* Rozwódka Leona Falla jest jeszcze

upadkiem w upadku. Gorsza jest Dawct od

drugiego wystawionego w tym roku w Krakowie

utworu Falla, Księżniczki dolarów, gorsza od

dziel Lehara, Oskara Straussa itp. Libretto opiera

się ua pomyśle dość dowcipnym; wyzyskany

przez zdolnego pisarza, mógłby dać temat do do

skonałej farsy. Tak, jak się przedstawia w opra

cowaniu obecnem, staje się libretto rozwlekłe,

często niedorzeczne, a stale nudne.

Część muzyczna równie nieciekawa, a co wa

żniejs”za bardzo skąpa. W akcie pierwszym usiło

wał widocznie kompozytor stworzyć: coś nowego,

farsę ilustrowaną muzyką. Więc zrazu tylko bo

haterka odpowiada śpiewem na mówione zapyta

Dia trybunału sądowego, chór publiczności odzy

wa się jedynie protestując przy zarządzaniu taj

nej rozprawy; wogóle muzyka gra zupełnie podrzędną

rolę. Gdyby treść tej rozprawy sądowej była bardziej

dowcipna i zabawna, gdyby naprawdę była farsą,

efekt nie zawiódłby może. W skutek niepomysło

wego i mało dowcipnego dyalogu jednak akt ten

ma niewiele wspólnego z farsą, niewiele wspól

nego z operetką, bo muzyki niewiele.

PrzyjechalidoKrakowa:

HOTEL l ’OLLERA: Antoni Osuchowski z Wa rs za wy,

Józef Czepczyński z Poznania, Stanisław Krajewski z Wa r

szawy, Zygmunt Krzewiń ski z Bóbrki, Teod or Stań czyk

ze Lwowa, Marya Starczewska z Lucka (Wołyń), Józe

fowie Szuberlowie z Wars zawy, Wincenty Rychter z Czę

stochowy, Stanisławowie Sunderlaudowie z Siedlec, A n

toni Dziurzyński ze Stanisławowa, Feliks Je rz man ow ski

z Wa rs za wy, X. Witold Tyblewski z Łodzi, Edwin Hub er

z Pilicy (Król. Poisk.), Hc-nryk Herbst z Wars za wy, Ema

nuel Dworski ze Lwowa, Feliks Myśliwski z Noworad om

ska, Cezary Podhorski z Kijowa, Wanda Karwowska

Warszawy.

HOTEL CENTRALNY: Inż. Franciszek Poniatowski

z Lubo rzy cy (Król. Polsk.), Czesław Górny z Oświęcimia,

Leonarda i Antonina Wierzbicka ze Strzemieszyc" (Król.

Polsk.), Leon Topolski i sio st ra Zofia ze Lwowa) Ludwik

Novi i Józef llay ek z Pragi, Bolesław i Edward Halin

z Poznania, Antoni Waraj ter z Poznania, Władysław Smo

leński z Warszawy, X. Tomasz Jurasek z Przedmostów,

Franciszek Unzeitig z Wiednia, Piotr Nowacki z Pozna

nia, Władysł aw Stelmaszewski z Pozn ania, X. L ucy an

Muszalski z K un owa (Król. Polsk.), X. Adam Szymański

z Sandomierza, H enrykowie P achuls cy z Moskwy.

HOTEL VIOTOR1a : ;Ul. Zwierzyniecka, tuz pr zy pla nta

cyach, pr zy sta nek kolei elektrycznej przed hot8lem, świeżo

podług nowoczesnych wym agań odrestaurowanym, pokoje

z komfortem urządzone od 1’20 kor. wzwyż za dobę)._-"—

Piotr V ette r z Tarnowa, Stani sław Hodoly z Przemyśla,

Robe rt Kienost z Gubn a (Prusy), Henryk Brzezowski

z Tar no wa, Władysł aw Gułkowski z Nowego Sącza, Al

fons L okay z Piess (Prusy), Władysł aw Gdula ze Stan,

Ignacy Kalter z Rzeszowa, Zofia Hodoly z Przemyśl a,

Jerzy"K ołodkic wicz z Przemyśla, Robe rt Ziegner z Berli

na, Stefanowie J u rc zyń scy z Cieszyna, Emilia Radkiewicz

z córką z Zakopanego, Maksymilianowie D nieprz ań scy

z dziećmi z Moskwy, Ja no wie Ludwikowscy z War sza wyi

Paweł Rzegłow-ski ze Lwowa, H enryk i Stanisław B-u1

łowscy z Kielc (Król. Polsk.) .

------- rsw * ----

HCXA9M wyilii M * wyjątkiem dni po niedzieli i świętach uroczystych dwa razy Ś B iid ą a mńamwihMM

o godzinie 6 raae i e godzinie 6 wieczorem.

Numer wieczorny 10 hal., ranny 4 hal.} *jyyffarStfi *.

PRENUMEKATA WYNOSI:

Ina cały rok na kwartał na 1 miesies

30koron 7kor.50 h.2kor.50 hal.

36 koroa 9 kor. —

3kor. —

36 koro*

9kor. —

3kor. —

Z dwukrot ną wysy urą pocztową

...................................

42 koron 10 kor.50 h.

3 kor. 50 hal

Pocztą w p aństwie N i e m i e c k i e m .................................................

42 koron 110 kor. 50 h, 3 kor. 50 kac(.

Do wszystkich państw, należących doiwiązkm pocztowego .

48 koron 12 kor.

4kor. -

W państwie rosyjskie m (abo na me nt przezurzędy pocztowe) .

16rb.20k. 4rb. 05k.1rb. 45kop.

Według urzędowego wykazu na r. 1908 pism zagranicznych, mających debit w pań stw ie rosyjskiem ,

abonament Czasu przyImuje urzędy pocztow e: w Petersburgu, W arszawie, Kijowie,

Witasie, M osk w ie i O d eśle . Z innych miast i wsi można prenumerować Czas, posyłając pecatą

należytość de urzędu pocztęwego najbliższego z powyżej wymienionych większych miast.

Prewnnerstf i ogłoszenie przyjaaąją: w W a r s z a w i e biuro ogło szeń Ungra, Ł. i E. Metzl i Syn, Hż§.

«synaredewe Biare agtowea - w Kij)owie księgarnia L. Idzikowskiego - w W ilnie huee f"sesinw

Uw K. Taubera.

Prenumeratę przyjmują : Administracja Czasuw Krakowia i nrsędy pocztowe. Miejscową pre

n u m e r a t ę księg. S. A. Krzyżanowskiego, h andl e: St. K arliń skiego, H. Kretschmera, Biuro dzień. Hopcaea

i Salomonowej, Gł. trafika. We Lwowie , ,C z a s " j e s t do nabycia w biurach ś zien. A. Ciszewskiego, 8. Sokołowskiego,

*. B edutaka, *a tlacyach kolejowych w Tarnowie, Rzeszowie, Jaśle, Nowym Sączu na peronie w klingami k«la

jawcj, tud zież na innych główniejs zych sta cy a ch u portyerów ko!ejnwych.

Ceny o g ło s z e ń : od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal, za każdy następny po 10 hal.; nkład tabe

laryczny, cyfrowy, skomplikowany, pierwszy raz 40 hal., następny po 10 hal. N a d e sł a n e i Nek rologia

od miejsca wiersza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy ra*z. G łosy publiczności po 2 kor.; wszel

kie prywat no ko mu nik aty po k ronice i po dziale ekonomicznym i t. p . po 1 kor. od miejsca wiersza

Ogłoszenia i prenumeratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego,

St. Sokołowskiego, K. Buchstaba; wJarosławiu Biuro dzienuików; w Podgórzu Poturalski; w Prze.

myślu A. Juszyński księgarnia,D. Heszeles: w R zeszowie M. Wcintraub; w Stanisławowie Jasiel

ski i Sp.; w Tarnowie M. Rockach, O. Haut; w Tarnopolu Komaniewski; w Paryżu wyłąeznio

p. W. Raczkowski, 14 Citć de Trevise; w W ied niu Haasenstein A Vogler, R. Mossc (także we wszyst

kich filiach); H. Scbalek, M. Dukes, E. Braun, J . Danneberg, H. Friedl (tylko pr enu me ratę H. (5old

sehmidtk Comp.); w Frankfurcie n. M. 6. L. Daube 4 Comp., w Pradze czeskiej Pr. Hovorka.

L i sty z pieniądzmi i p r z e k a z y pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia pr zyjmuje Admi*i

ataeejra Czasu w Krakowie. Riklam acye nieopieczętowane nie podlega)ą opłaci* poosiowej. Jjisti%s ni+

y i łc o w y s ń Bis przyjmuje się. Rękopisów nadsyłanych nie zwraca się.

WMF" Ża każdą zmianę adresu dopłaca tie 49 hal. *^Bsgs

ADRES FtSDAKCYl: ul. św. Tomasza Nr 32. - Teisfon Nr NO.

1 of 2 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction