Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 621 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Ner 250.

Kraków, N iedziela 31 Października 1886. ftocznL* XXXTX.

CZAS

Ogłoszenie przedpłaty.

2 przesyłką pocztową w państwie

Austryackiem na Listopad . . ałr. 2 50

Od 1 Listopada do końca Grudnia n 5*__

Z przesyłką pocztową w państwie

Niemieckiem nr. Listopad . . 6 marek

O i 1 Listopada do końca Grudnia 12

ł=V Prenumerata liczy *ię tylko od

piey%eszego do ostatniego dnia %e mie

siącu.

Przegląd Polityczny,

Kraków 30 października.

Podane jnż wczoraj doić wyczerpujące sprawo

zdanie telegraficzne z wczorajszego posiedzenia

Izby poselskiej, nrywa się w tem miejscn, gdy

dep. Cblamecky uzasadniał, aby ,,termin, z któ

rym ugoda cłowo-handlowa ma wejść w życie,

był oznaczony osobną ustawą," Mówca zaznaczył,

iż ngoda cłowo handlowa jest integralną częścią

wszystkich nstaw ugodowych, które razem stano

wią nierozdzielną cahść. Według oświadczeń rzą

dn, istnieje między rządem a mniejszością Izby

pod względem rzeczowym zgodność zapatrywań

w tem, iż ustawa ta sama bez nstawy bankowej

i nstawy o rozdziale kwot nie może wejść w ży

cie. Izbie tedy mnsi być zastrzeżoną ncbwała co

do całego kompleksn przedłużeń ugodowych i do

tego właśnie zmierza wniosek mniejszości. Prze

ciw wywodom dep. Chlnmeckiego wystąpi( mini

ster skarbn Dr Dnnajewski i oświadczył, iż

w myśl wyraźnego postanowienia art. XXIII, ngo

tla ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 1888 r.

i ma nis*ępnie zeckować moc obowiązującą przez

lat 10 f. j. do 31 grndnia 1897 r. Co do łączno

ści poszczególnych nstaw ngodowych, powołuje

się minister na oświadczenie złożone w komisyi,

według którego ngodę cłowo handlową, statnt ban

kowy i kwestyę kwot należy uważać za rzeczy

zostające w zasadniczym organicznym ze sobą

związku, tak że jedna nstawa bez dingiej nie da

się pomyśleć. Tej samej zasady nie można sto

sować do taryfy cłowej i do podatku od cnkrn.

Rząd mimo to starać się hędzie o tc, aby umo

żliwić wejście w życie tych przedłożeń z upły

wem obecnego dziesięciolecia ngodowego. Po kró

tkiej odpowiedzi Chlnmeckiego odrznciła Izba

w imiennem głosowaniu 176 przeciw 142

głosom wniosek jego i przyjęła ngodę

cło w o-b andlo wą bez zmiany wdrngiem

i trzeciem czytanin. Po załatwienin tej spra

wy zamknął prezydent posiedzenie, życząc posłom

wesołych świąt i szczęśliwego Nowego roku. Wczo

raj tedy odroczoną jnż została Izba po

selska, a dziś odbędzie się jeszcze pcsiedzenie

Izby panów.

Jenerał - gnbercator Hurko powrócił z Peters

burga do Warszawy.

Komisya, pracująca pod przewodnictwem sena

tora Plewe nad środkami ograniczenia napływu

Niemców do Królestwa Polskiego, zajęta jest obe

cnie, jak donosi Nowoje Wremia, przygotowaniem

i nsystemizowaniem materyałów, zebranych pod

czas ubiegłego lata przez ministerstwo spraw we

wnętrznych i dostarczonych przez delegatów, któ

rzy zwiedzali pogranicze przemysłowe Królestwa

Polskiego.

Jnż przed kilkn dniami zamieściliśmy wiado

mość, iż podsekretarz stano w ministerstwie spraw

wewnętrznych Herrfurth, ma zostać ministrem skar

bu Rzeszy niemieckiej. Obecnie zaprzecza Kreuz

Ztg tej wiadomości, donosząc, iż rozpoczęto w tym

przedmiocie pertraktacye z reprezentantem jedne

go z połndniowo-niemieckich państw, który praw

dopodobnie przyjmie pesadę ministra skarbn.—

Kreut Ztg ma w.docznie na myśli badeńskiego

posła barona Marschalia. Tymczasem telegrafnją

do N. fr. Presse z Berlina, ił nietyiko Herifurtb,

ale i Marschall odmówił objęcia spadku pa Bur

chardzie, a przeto obsadzenie posady ministra

skarbn pozostanie jeszcze dłuższy czas w zawie

szeniu.

D. 1 listopada rozpoczynają się w Berlinie ro

kowania względem niemiecko-szwajcarskiego trak

tatu handlowego.

W sprawie nkładów pomiędzy Anglią a Niem

cami co do granic obustronnych obszarów w Afryce

wschodniej, ndali się do Londynu pp. Dr Karol

Peters i Karol von der Heydt. Poprzednio poro

zumiewał się jnż w tej sprawie Dr Peters kilka

krotnie z p. Mackinnon, reprezentantem angiel

skich towarzystw prywatnych w Afryce wscho

dniej.— D. 11 listopada ma się odbyć w Berlinie

zebranie zarządu niemieckiego Stowarzyszenia ko

lonialnego. Chodzi o wybór obndwóch wiceprezy

dentów, których wybiera zarząd, podczas kiedy

pierwszego prezydenta obiera walne zebranie. -

Ostatnie walne zebranie, odbyte w Karlsruhe, w y

brało, jak wiado n o , ponownie prezydentem ks.

Hohenlohe- Langenbnrg.

O stosunkach między Prnsami a Watykanem

donosi binro Rentera z Rzymu: ,,Kardynał Jaco

bini, który świeżo, celem ostatecznego przywróce

nia regularnych stosunków między państwem a Ko

ściołem katolickim w Prnsiecb, miał kilka końfd

rencyj z S h!6 zerem, przedłożył d. 25 b. m. pru

skiemn posłowi projekt względem mianowania

specyalnego komisarza dla zbadania Bzczegóiów

tej kwestyi."

Dyskusya nad nową nstawą o szkołach ele

mentarnych zakończyła się we francnskiej Izbie

depntowanych. 361 przeciw 175 głosom przyjęto

cały projekt nstawy, puczem wzniosła prawica

ironicznie okrzyk: ,,niech żyje wolność l" a lewica

odpowiedziała nań okrzykiem: ,,niech żyje Rzecz

pospolita !"

Lord Randolpb Churcbill miał przed kilkn

dniami mowę w Bradford, która Btanowi przed

miot publicystycznej dyskusyi w Anglii. O polityce

zagranicznej rządu, a mianowicie o stanowisku i

postanowieniach rządu w sprawie bułgarskiej nie

dał on żadnych wyjaśnień natomiast jego wywo

dy o wewnętrznej polityce budzą wielki interes.

Churchill oświadczył się z całą stanowczością

przeciw wszelkiemn samorządowi irlandzkiemu,

ale zarazem wskazał na konieczność zapobieżenia

ohstrukcyi parlamentarnej, jaką przygotowuje par

tya Home-Rule na wielką skalę. Gdy stronnictwo

irlandzkie wzrosło aż do 80 pos’ów, trzeba Bię tą

Bprawą zająć na seryo i chwycić się Burowycb

środków dla nniemożliwienia obstrukcyi. Jeśli się

zaniedba to nczynić, natenczas Izba niższa popa

dnie w bezsilność i w końcu trzeba będzie uchwa

lić Home-Rule dla Irlandyi.

Stambulski korespondent Polit. Corr. podaje o

polityce angielskiej w Tnrcyi następujące wyja

śnienia :

Dyplomacya angielska prowadriła od kilkn lat

na Wschodzie politykę z dnia na dzień, objawia

jąc raz niechęć swoją Tnrcyi, to znown czyniąc

ustępstwa; poBtawa jej była to grrżną, to wycze

kującą, zawsze słowem była to polityka dwuzna

czna, a nigdy jasno wytknięta. Sir Edward Thorn

ton przywykły był w Waszyngtonie do spokojnego

rozwoju i toku Bpraw, a gdy był w Petersbnrgn,

wiedział dokładnie, jaką jest polityka jego rządn

względem Rosyi. Natomiast w Konstantynopolu

trudno mn było przyzwyczaić się do zawiłych

ścieżek wschodniej polityki. Dodać nadto trzeba,

że każdy angielski poseł w Konstantynopolu by

wał mniej więcej samodzielnym, a tradycyjną nie

mal była niezależność tych poBłów w Iadyach,

Persy i i Chinach, gdzie reprezentanci angielscy i

teraz jeszcze mimo komnnikacyi, nłatwionej pa

rowcami i liniami telegrafioznemi, mogą działać

na własną rękę, jak niegdyś, kiedy wielka odle

głość od kraju zniewalała do tego. Do dziś jeszcze

angielski poseł w Konstantynopolu, tak samo jak

koledzy jego na odleglejszym Wschodzie, nie jest

zmuszony czekać na specyalne instrukcye. Parla

ment angielski nie składa się obecnie z takich ży

wiołów, jakie niegdyś miał przed sobą lord Pal

merBton. Lord Salisbnry, od którego zawisła w pier

wszym rzędzie zagraniczna polityka Anglii, skrę

powany jest wewnętrznemi i zewnętrznemi tru

dnościami, które mn nie pozwalają dawać tak po

zytywnych wskazówek w kwestyi wschodniej, na

jakie sir E. Thornton ciągle czekał i których

żądał.

Sir W. White, nowy poseł, jest jednym z naj

lepszych znawców stosunków Wschodu i upatrują

w mm nietyiko rzeczywistego ambasadora angiel

skiego w Konstantynopolu, ale liczni jego przyja

ciele mniemają, że w przyszłości zostanie mini

strem spraw zagranicznych. Właściwością p. White

jest gwałtowne, stanowcze występowanie, bez któ

rego z Tnrkami trudno trafić do końca, oprócz

tego nie krępował się nigdy względami dla dy

plomatycznych reprezentantów Rosyi i Niemiec,

którzy przywykli nadawać tn dyrektywę. Posiada

zresztą talent czytania pomiędzy wierszami, nie

czeka nigdy na iostrukcye, a gdy w czasie kon

ferencyi konstantynopolitańskiej znajdował się

przed wojną rosyjsko turecką u bokn lorda Salis

bnry’eg o, więc reminisceucye polityki angielskiej

z owego okresn Błużą mn za gwiazdę przewodnią

i ułatwiają zrozumienie aspi racyj ukrytych Salis

bnry’jgo. Sic Wbite odgadywał zawsze zamiary

dzisiejszego prezesa gabinetu St. James, 1 można

przewidywać, te wyświadczy Turkom obecnie

wielką nBłngę śmiałem swojem wystąpieniem i

głośnemi interpelacjami oo do zamiaru wejścia

w przymierze z Rusyą. Znajdzie on w tem dosko

nały pretekst do udowodnienia Rosyi, że Anglia

przeszkodzi Turkom zawrzeć ten sojusz. W czasie

ooselstwa E. Tborntona, wywoływało tn zdumie

nie, że adjntanci sułtana i ministrowie ciągle ro

bili wizyty p. Nelidowowi, podczas, gdy o posel

stwo angielskie nikt się nie troszczył Kiedy na

tomiast urzędował tntaj p. Wbite, przybywali do

niego niemal codzień tnreccy dyplomaci i wysocy

dygnitarze. W czasach zatem, w których angielscy

wyborcy nie obcą słyszeć o Tnrcyi, w których

dążą do redukcyi wydatków, a prezes gabinetu

paraliżowany jest kweBtyą irlandzką, taki poseł,

jak p. White, jeBt podwójnie potrzebny w Kon

stantynopolu. Umie on działać na własną rękę a

z taktem.

1— .—

i-*5Ttar*Tai-j —

---------- -

KORESPONDENCYA ,,CZASU11.

W ied eń 28 października.

f Pisałem w liście z dnia 22 t. m , iż członko

wio Izby panów wymawiali się od przyjęcia man

datów do Delegacyj wspólnych, z powodn, że De

legacyo zwołane zostały do Pesztn, a w mieście

tem panuje cholera, a jeszcze silniej ospa. Wskn

tek poufnego przedstawienia w tym względzie

przez prezydyum Izby prezesowi ministrów austrya

ckich, zapytał się (ua żądanie rządu austryackie

go) miuibter spraw zagranicznych br. Kalnoky

rządu węgierskiego, czy rząd ten zważając , iż

w Peszcie pannją eboroby zaraźliwe, zgodzi się

na zmianę miejsca obrad Delegacyj. Prezes mini

ztrów p. Tisza dał w imienin rządn węgierskiego

odmowną odpowiedź, przedstawiając, że choro

by zaraźliwe zmniejszyły się w Peszcie i twier

dząc, ł e ebolera panuje także w Wiedniu, które

to oba twierdzenia są zupełnie mylne.

Wskutek tej odpowiedzi rządu węgierskiego nie

będzie urzędowego przedstawienia o zmianę miej

sca obrad Delegacyj, zwołanych do Pesztu i obie

Delegacye rozpoczną tam dnia 4 1 stopada swoje

posiedzenia. Izbi pinów, która, czekając na odpo

wiedź rządn węgierskiego, zwlekła do dziśdnia

wybór z swego grona Delegatów, wybrać ma ich

dzisiaj.

Ale wracam się jeszcze do wypowiedzianych

w odpowiedzi rządu węgierskiego dwóch twierdzeń

całkiem mylnych. — Wobec faktu, wszechstronnie

stwierdzonego, że oprócz przybyłego tn z PeBztu

inżyuiera Schmida, który już w drodze zaihoro

wał, nie umarła dotychczas na cholerę ani jedna

osoba w Wiedniu, a szpitale dla cholerycznych, u

r«sądzone tu zawczasu, są całkiem puste; sprze

cznem jest oczywiście zupełnie z prawdą twier

dzenie rządu węgierskiego jakoby w Wiedniu pa

nowała cholera tak silna, jak w Peszcie. Sprze

cznem jest także z jawnemi faktami drugie twier

dzenie rządu węgierskiego, jakoby w Peszcie

zmniejszyły się bardzo choroby zaraźliwe. Wpra

wdzie ogłaszane w dziennikach liczby osób, zapa

d!ych na cholerę i zmarłych z tej choroby, są od

czterech dni coraz to mniejsze; ale przy pannją

cym wielkim nieładzie w służbie zdrowia i w szpi

talach w Peszcie, co Barn komisarz rządn wągier

skiego stwierdził urzędowo, nie można wypowia

dać żadnych pewnych wniosków z tych cyfer u

rzędowych, a to tem więcej, że wiele tam osób

choruje i umiera na cholerę w mieszkaniach, a n

rzędowa służba zdrowia wcale o tem nie wie. Po

wtóre, daleko większa liczba zapada i umiera

w Peszcie na bardzo złośliwą ospę, niż na cho

lerą. Naprzykład w dniu 23go t. ro. było (nawet

według urzędowego doniesienia) 240 chorych na

ospę w samym szpitaln publicznym, który nrzą

dzono wspólnie dla cholerycznych i zapadłych na

ospę. Z chorych na ospę umiera przeszło 70%. a

przeto daleko więcej, niż na cholerę. Półurzędowy

dziennik Pester Lloyd w artykule wstępnym z d.

25go t. m. wyrażając słuszne oburzenie z powodu

nieładu w służbie zdrowia i w szpitalach w Pe

szcie, twierdzi, że w ciągu pierwszej połowy paż

dziernika umarło na ospę w Buda-Peszcie (mają

cym ogółem 400,000 mieszkańców) więcej osób,

n ż w ciągn lat sześcin w Berlinie, mającym je

den milion mieszkańców.

Izba poselska Rady państwa obraduje codzien

nie, aby przed odroczeniem sesyi ukończyć uchwa

lenie, wśród szczegółowych rozpraw, ustawy, prze

dłużającej na lat dziesięć ngodę o związek han

dlowo-cłowy między Anstryą i Węgrami. Może

jutro ukończy Izba to zadanie, jeśli oprócz połu

dniowego będzie miała wieczorne posiedzenie. —

Obradują także codziennie przed posiedzeniem

Izby i wieczc rem dwa podkomitety wielkiej ko

misyi ngodowej, gdyż trzeci spełnił już swą pracę.

Jeden z tych podkomitetów, roztrząsający projekt

nBtawy przedłużającej przywilej Bankn austro*

węgierskiego i statuta tegoż Bankn, zamknął o

gólne rozprawy nad wnioskami sprawozdawcy p.

Bilińskiego i przez nchwałę prawie jednomyślną

zmienił je co do formy, a następnie przyjął pier

wsze pięć artyknlów statutu oraz pierwszą rezo

lucyę, wzywającą rząd, aby Bkłonił Bank do utwo

rzenia najpóźniej w 1888 lub 1889 r. ośmiu no

wych filij w krajach icprezentowanych w Radzie

państwa. Dziś wieczór ten podkomitet obraduje

nad dalszemi artykułami, których w obn statutach

jest paręset, i nie niega wątpliwości, że pracy

swej nie ukoń:zy przed odroczeniem seByi. W przy

szły m 1 ście ldam sprawę z obrad podkomitetu,

roztrząsającego projekt ustawy o nowym wymiarze

i poborze podatku konsumcyjnego od eukrn, który

także pracy swojej nie ukończy przed odroczeniem

posiedzeń Rady państwa.

W ied eń 29 października.

O Od dłnższego jnż czaBu toczy się spokojna,

ale głęboka polemika pomiędzy T’imesem a wie

deńskiemi i peszteńskiemi dziennikami. Szczegól

niej pesztińskie inspirowane dzienniki okaznją

Bię czulemi na każdy nieprzychylny głos z Lon

dynu. Słowo ,nieprzychylny" jest możo za snrowe,

należy raczej powiedzieć ,,krytyczny," gdyż Ttmei

ćwiczy się w krytyce polityki zewnętrznej Au

stio Węgier, w krytyce dyktowanej życzliwością

dla Bułgarów, rzekomo zasadami prawa ludów do

woloości i niepodległości, a zarazem antagoni

imem przeciw Rosyi. Ze strony austro-węgierskiej

zaś widzą w tej krytyce tylko angielski egoizm,

chęć bronienia angielskich interesów cndzym k o

sztem, a zarazem skutek poczncia własnej bezsil

ności, do czego jawnie nikt przyznawać się nie

zechce.

T’imes zarzuca hr. Kalnokiemn brak stanowczo

ści, znpełną uległość Rosyi, byle tylko utrzymać

pokój, nie dbając, jakim kosztem; nie uwzględnia

jąc, że interesa żywotne Austryi, w przyszłości

zostają przez to kompromitowane. Nemzet, Pester

Lhyd odpowiadają, że Anglia chce Aastryę po

pchnąć do wojny, a sama ani moża ani chce się

angażować, Inbo morskie interesa Anglii niemniej

są na Wschodzie narażone, jak anstryackie kon

tynentalne. Times odpowiada, że Austrya jest na

miejscn, że do niei należy ini-yatywa i pierwsza

rola, a o poparć n ze Btrony Anglii wcale wątpić

nie może, gdyż w tej mierze publiczne oświadcze

nia angielskich ministrów w parlamencie i przy

innycb sposjbnośc ach były dostatecznie wyraźne.

Nadtr wystąpienie stanowcze Austryi przeciw Ro

syi, a w obronie Bułgaryi, nie grozi wcale wojną.

Jest bowiem równie widocznem, że po za Au

stryą stałyby Rumnnia, Serbia i samaż Bułgarya;

również od Austryi i poparcia Anglii zależy, żeby

do tej koalicyi należały Włochy. Gdy zaś Niemcy

nie byłyby w żadnym razie wprost przeciwnikami

Austryi, i są zresztą sparaliżowane przez obawę

Francyi, więc RoBya nie śmiałaby wcale ryzyko

wać się na wojnę przeciw takiej koalicyi, nie mó

wiąc jnż o tem, że do wojny wcale nie jest przy

gotowaną. Więc stanowczość Anstryi nie potrze

buje wcale wyjść po za dyplomatyczną kampanią,

która w zupełności wystarczy, żeby Bułgaryę o

bronić, położyć koniec nadużyciom rosyjskim, i

załatwić znowu sprawę, która ciągle Europę nie

pokoi i nie pozwala nfać pokojowi. Na to odpo—

Ze świata i z książek.

ii.

Comte Paul Vasili: La Socićtó de St. Pśtersbourg.

Paris. NouvelIe Revue. Str. 325.

Do charakterystycznych znamion obecnej chwili

należy nowy rodzaj książek, fabrykowany za po

mocą aparata f tograficznego.

Niedawno temu zaczęto politykę bieżącą oble

kać w furmy powieściowe. Silne wrażenie przed

dziesięciu laty wzbudzał jakiś dyplomata w od

staw ce, osłonięty pseudonimem Snmarokowa, gdy

w całym cykln powieści: nU m Scepter und Kro

neu — rA n der Hoheu — *Kreuz und Sehtcertu

odchylał rąbek zasłony tajników gabinetowyc-h, a

dodawszy nieco fikcyi— którą łatwiej było oddzie

lić, niż ów preparat, zabarwiający falsyfikowaną

nzftę— z niepospolitym talentem szkicował typy,

w których bez trudn domyśleć się można było

portretów tego lub innego dyplomaty, męża stann

lnb monarchy.

To aie dosyć — w tych obrazach było za wiele

jeBzcze artyzmu, mistyfikacyi, zagadki. Realizm

dzisiejszej chwili niczego nie chce się domyślać,

odgadywać i w swej duszy dośpiewać — żąda on,

aby nad i położono kropkę, aby każdą osobę na

zwano po imienin, aby wszelką zerwano zasłonę

1 wpuszczano ogół czytających do gabinetów, sa

lonów i ognisk domowych, nkaznjąc potentatów

świata i całe ich otoczenie we wszelkich szczegó

łach codziennego życia.

Aktualność górą — precz z dyskrecyą, dyplo

macya odrzuciła ją wraz z innymi względami, kou

*eaansami i skrupułami starej szkoły. Przykład

idzie z góry. Kiedy książę Metternich pisał swe

pamiętniki, choć już przeżył swoją epokę, nkła

dał się w pewną pozę, pJną kokieteryi, ale my

ślał o potomności; rękopism zapieczętowany prze

kazał testamentem, jako spnściznę, która w lat

kilkadziesiąt miała być otwartą. To samo było

2 pamiętnikami cesarzowej Katarzyny, korespon

dencyą Fryderyka W., pamiętnikami Talleyranda.

Przeciwnie kanclerz Bismark każe ogłaszać swoje

listy do sioBtry, lnb daje polecenie sekretarzowi

Buschowi, aby zebrał wszyBtkie anegdotki, uitze

i szczegóły, dotyczące jego osoby, aby ukazał

współczesnym Niemcom postać kanclerza w szla

froku, podobnie, jak zgadza się na wzniesienie

sobie pomników bronzowych za życia. Trzeba kuć

żelazo póki gorące, autobiografii trzeba używać za

reklamę i doraźny środek pomnożenia indywidnal

ne ;o kultn — potomność może być niewdzięczną

i wielkiego człowieka obecnej chwili z odmiennego

oceniać stanowiska.

Tym samym trybem rozwija się nowy rodzaj

pamiętników, który winien mieć aktualność dzien

nikarską. Za wzorem mężów stann i dyplomatów

idzie wielki świat i wielkie panie. W Paryżu

układają się książki z portretami modnych i da

jących ton lwic wielkiego świata, biografie des

grandes dames. Każda zaś wielka stolica europej

ska dostarcza materyału do Btudyów, branych

z natury i zbiorowych albumów fotograficznych.

Pierwszą w tym rodzajn pnblikacyą była kBiąż

ka, niezmiernem ciesząca się powodzeniem: Aus

der petersburger Geeelhchaft; ten sam autor wy

dał następnie: Berlin und St. Petersbourg.

Głębszy pogląd polityczny z wybornemi połą

czony informacyami w tych pnblikacyach zdetro

nizował całkowicie takie ramoty, pisane w boteln

na kolanie, a zaprawione szowinizmem francuskim

i lekceważeniem innych narodów, jak Tissota

Voyage au pays des milliards, oraz Vienne et

les Yiennois.

Wreszcie powstała zbiorowa fabrykacya, osło

niona firmą Comte Vasili, a dająca po kolei La

socićtó de Londres, La socićtć de Madrid, La so

cićtć de Vienne, a obecnie La eocićtć de St. Pe

tersbourg.

Pierwsza i ostatnia z tych publikacyj najwięcej

zajmująca, najlepiej informowana i nłożona, a oży

wiona jakąś myślą polityczną. Kogo zasłania psen

donim — mówiono o Towarzystwie londyń3kiem,

że je naszkicowała znana wielka pani, Rosjanka,

zamieszkała w Londynie, a na wzór pani Lit7eo

i tyła innych Rosyanek, zajmująca się dyploma

cyą iani Nelidow. Obraz towarzystwa wiedeńskie

go, bardzo nieudany i więcej na pamfiet zakra

wający miał powstać z obserwacyi i notatek ja

kiegoś przelotnego attachć ambasady francnBkiej.

Notatki o stolicy Habsburgów młodego dyplo

maty, niedobrze świadczące o jego zdolności spo

strzegawczej, miała nłożyć w całość przyjaciółka

Gambetty, redaktorka NouvtUs Rtcue, pani Ju

lietta Adam.

Tę samą firmę Nourelle Revue nosi książka o

Petersburgu, ale iLformacye o wiele lepsze, Bnać

czerpane z dobrych źródeł, a co ważniejsza, nie

jest to tylko zbiór anegdot, portretów, sylwetek,

skandalów i kankanów z high life północnej Bto

licy, ale jednolita myśl polityczna przez całą snuje się

książkę.

Przekonać wszelkiemi możliwemi argumentami

opinią ros}jską, że alians z Francyą jest niezbę

dnym dla spełnienia wielkich dziejowych celów

Rosji, i e ten alians jeBt w gwiazdach zapisany,

jak się wyraża jeden ze znakomitych publicystów,

oto założenie i cel antora. Aby tem pewniej prze

konać o tem, udaje on Rosjanina dość zręcznie,

Rosyanina panslawistę, którego bohaterami są po

stacie AkBakowa i Skobelewa, ideałem Car przy

wracający w pełni tradycyonalny i rodzimy Buto

kratyzm; Rosyanina, który zachownje jeduak pe

wną przymieszkę liberalizmu, a gdy kadzielnicę

swą zwraca do ministra Tołstoja, p. Pobiedono

scewa, lnb Katkowa, wtedy odważa się jeszcze

na nieśmiałe restrykcye.

Znać tu niewątpliwie informacye rosyjskie, ale

cznć pióro i dążność trancnską. Przypomina się

podróż pani Adam do Petersburga — i świe

ża wędrówka poety Deroulćde. Zgoła bro8Zu

ra to stronnictwa odwetu, bijącego czołem przed

zbawczą wielkością Rosyi.

Na wstępie hymn na chwałę Aleksandra III,

w przeciwstawieniu do surowego sądu o osta

tnich latach panowania ojca, które się zaznaczyło

powstaniem w Polsce, niepomyślną wojną wscho

dnią, kompromitacyą na kongresie bei lińskim i

rozrostem nihilizmu. Wszystko to zrzucone na

chwiejdość system u, za pędy liberalizmu Aleksan

dra IL W tym Bądzie jest niewątpliwie wierne

echo opinii rosyjskiej, która z taką obojętnością

przyjęła tragiczny zgon cara - oswobodziciela.

Pochwalna charakteiystyka Aleksandra n i odnosi

się przedewszystkiem do tych przymiotów auto

kraty, jakie go odznaczają. Stanowczy, ale podej

rzliwy i broniący się, aby nie uledz jakiemukolwiek

wpływowi, spotyka on się z instynktem narodu. Jego

cnota, miłość uczci wcśei — zdaniem antora, dopro

wadza go często do błędów, jak walka z prze

kupstwem A outrance i ukaz ograniczający przy

wileje cesarskiej rodziny. Mur chiński otacza go

i nie daje przystępn tym, co by mu chcieli rady

i życzenia ludu przedstawiać. Sam ma pogląd

zdrowy, patryotyzm szczery, poczucie godności na

rodowej. Umie pracować, a choć pragnie pokoju,

gotów w danej chwili dla wielkości i honoru Ro

syi do stanowczych kroków. Blędnem jest mnie

manie o brakn zdolności, natomiast ma tempera

ment porywczy i charakter przykry, co się daje.

uczuć osobom otoczenia, rodzime, nie wyjmując na

wet żony, co jednak nie narusza najlepszego po

życia. Pełna wdziękn postać carowej misternie tu

przedstawiona, lecz obok nrokn monarchini i za

li t dobrej żony i matki jest tam próżnia kobiety

lubiącej taniec, stroje i niezdolnej do jakiegokol

wiek wpływu lub intrygi politycznej.

Rozdział o rodzinie cesarskiej przedstawia ga

leryą portretów, przyznać trzeba wcale niepochle

bnych. Brat cesarski w. ks. Włodzimierz, jedyny co

ma nieco wpływu, byłby bez znaczenia, gdyby nie

jego małżonka księżniczka meklenbnrsko-szweriń

aka, której antor nieszczędzi najczarniejszych barw,

może dlatego, że ona przedstawia wpływy nie

mieckie na dworze. Oskarża ją o tajną korespon

dencyę z krięc em Bismarkiem, o ducha intrygi

tak w publicznych, jak i osobistych sprawach.

Zgoła Marya Pawłówna jest la bete noire tak

autora książki, jak i stronnictwa narodowców.

O wiele wyroznmialszym okazuje się antor, choć

niemniej niedyskretnym, rysnjąc sylwetkę księżny

Ziny Beanharnais Leichtenberskiej, siostry jene

rała Skobelewa, oczarowującej naprzemian różnych

członków rodziny cesarskiej, a mającej ambicyą

pani Montespan. W. ks. Serginsz, Paweł i Aleksy

jednem dają się określić słowem: viveurs.

Stryjowie w n ełasce Na icb czele w. ks. Kon

stanty, którego ambicya w różne zwracała się

strony, od staroszlacheckiego stronnictwa, aż do

rewolncyi — dziś złamana — czego przeboleć nie

może zwłaszcza jego małżonka. Błędy dowództwa

kampanii wschodniej przebaczył car swemn stry

jowi w. ks. Mikołajowi, ale nie przebaczyła op:nia

narodu. W. ks. Michał, dzielny żołnierz, jest pod

przewagą żony, nielubianej w wielkim świecie pe

tersburskim.

Cesarz nie daje do siebie przystępn, a może wła

śnie dlatego ci nieliczni, co go otaczają, mają ta

ką przewagę. Ponurą postać oberproknratora s y

nodu p. Pubiedonoscewa scharakteryzowano tn

jako typ prawości i nieskazitelności, ale zarazim

fanatyzmu. Jestto Filip II Słowiańszczyzny. Po

nim jenerał Czerewin, najbliższy osoby cesarza,

jako odpowiedzialny za całość tej osoby — ma

to być inteligentny, sympatyczny światowiec. J.e

nerał Richter wielką oględnością i milczeniem sta

ra się dać zapomnieć swoje pochodzenie niemie

ckie. Książę Woroncow Daszków, minister dworu

cesarskiego, to wielki pan na krój enropejski —

ma przyjaźń osobistą cesarza, jak księżna cesa

rzowej, lecz nie dąży do roli politycznej.

Znana nam jnż z relacyi podróży ce; arskiej

przed dwoma laty, księżna Koczubej, przedstawio

na tn w najpocblebniejszycb barwach, jako wy

jątkowy typ wielkiej ochmistrzyni, pełna roznmn,

znajomości swego powołania i dobroci charaktern,

wielka pani, zaprzyjaźniona z wszystkiemi głowa

mi korononanemi Europy.

Przegląd stronnictw i osobistości z otoczenia

Aleksandra n , którzy z chwilą katastrofy stracili

na zawsze stanowisko i znaczenie, skłania autora

do szeregu rekryminacyj, których ostrość może

ztąd wypływa, że polityka ówczesna Rosyi nie

tyIkonie przeszkodziła napadowi Niemców na Fran

cyą w r. 1870, ale owszem zapewniła ich od pół

nocy. Bez litości też antor listów szydzi z tych

wielkości w npadku.

Partya niemiecka z br. Aleksandrem Adlerber

giem na czele, to kozioł ofiarny dzisiejszej opinii,

a cesarz Aleksander III wymiótł ich, mówi antor,

. ,rtlnMw _

Wyfehodłi °°dziennie, wyjąwszy niedziele 1 dni świąteczne.

Oddzielne Nra Czasu, o ilu MpM starczy, w Krakowie po 10 e., we Lwowie lcb z przesyłką pocztową 12 e.

tfcnim erata wynoil;

* M m j j t a . .......................................... ! " " A

”*

"”A

" ! ’?i”śT

? k w i ’ l. Niemieoklem ............................................... I 28 zlr.

7j,’

»aS

i.,,?.. . ° ° Włooh, F ran oyi, A nglii, Belgii, Szwąjearyi, T uroyi

złr.

innycn państw nalożącyoh do swiązkn pocztowego . . . |

32złr I 8złr

3zh

rsgSTSJ^sSŁ.”S

;

*-OS,*

Hfborn .ó w nzdiyłanyoh nie zwrsoa się.

fv*Baa«fdlę piijrjaBjąi

Administracja ,CZASU"wKiahawie iurzędypocztowe. ncjMZirą piinuuiii« kUą(HU

8 . A. KrzyzanoWjkiogc, handel Z. Sk alskiego w Sukiennicach, blm o dzienników i ogłoszeń K. BfflM»*

«teina Plae Maryacki, handel Ba]era przy ulicy Grodzkiej, trafika Bnklińakiego w Hukienniezeb.

Główna trafika róg Kynhn i nllcy *w. J ana .

—

O fło neala (inaeraty) przyjmuje aię za opłatą od

miejsca wiersza drukiem drobnym (petit., za piernaty raz 10 cent,, za każdy następny po 6 et. * a d e -

a ł a a e (na 3 stro nie) cd miojsoa wiersza drukiem drobnym po 80 oont. za każdy raz .

—

«»**w

amnla I preaaw srat? przyjmują: we Lwowie Ajenoya ,CZAS!I« w (rt. składzie tytoniu Na

H ab TrybunJaka L. 4; w P a ry la wyłącznie p. Adam, Hue dea Saints-Pćres 81: (prenumeratę». W.

Raczkowski, Courberoi p. Parytern, Hue dn Chenun de ter 44); w W led ai a pp. Haasenatein AYogler

(takie w Hamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, Stnbenba*

atei Nr. 2 , R. Mi, je (takie w Berlinie, Han burgu, Monachium i Norymberdze), H. Sohalek. M Dukoz,

M. Stern, tylko prenumeratę pp. H . Gol. schmidt A C., w Franki orcie n. M. G. L. Dauuo A C.

W W a n r a i r t a przyjmują ogłoszenia pp. Belehman i Frisnd!er, biuro ogłoszeń przy uL Beratorakiej.

1 of 6 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu