Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 654 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Rocznik L III.

C!ZAS

(wydanie wfeezorne).

Kraków 12grudnia.

Na wczorajszem zgrom adz eniu wyborców,

zwołanem przez tak zwany komitet miej

ski, dwóch kandydatów wygłosiło mowy

programowe, jeden został zakrzyczany, o

statni nareszcie kandydat streścił w jednym

wykrzykniku: ,,precz z Kołem polskiem!11

cały swój program ekonomiczny, społeczny

i narodowy — poczem zrzekł się kandyda

tury. Na początku zebrania odczytano list

p. Zieleniewskiego, który swym poważnym

tonem i szczerością poglądów, w nim wy

rażonych, dziwnie odbijał od bałam utnych,

chaotycznych, naszpikowanych tendencyjny

mi frazesami kandydatów skoncentrowanej

demokracyi. Czy zresztą obu mówców wczo

rajszego zgromadzenia mamy zaliczyć do

tego obozu? P. Dr Weigel stanął w swem

przemówieniu na stanowisku lewicy sejmo

wej, a jego zapatrywania na solidarność

Koła polskiego były wyrażone w formie

zupełnie poprawnej.

Trudno jednak nie

przypomnieć przy tej sposobności, że p.

Weigel nie podpisał ani prog ram u lewicy,

aui odezwy skoncentrowanej demokracyi —

co każe przypuszczać, że pierwszego się

boi, a drugiej wstydzi. Polityk zaś, który

tak daleko posuwa brak cywilnej odwagi,

nie ma chyba dostatecznych kwalifikacyj

na przedstawiciela miasta Krakowa. Po za

tem zresztą mowa p. W eigla potwierdzała

tylko znany fakt, że nawet na posłów do

parlamentu przychodzi pora, kiedy powinni

wracać do dobrze zasłużonego spoczynku.

W gruncie rzeczy zatem skoncentrowana

demokracya występuje w Krakowie z je

dnym tylko kandydatem, o ile nie liczy na

powodzenie w V kuryi, gdzie zupełnie w y

raźnie popiera socyalistycznego kandydata.

Wprawdzie p. Rotter zaprzeczał uroczyście

domniemaniu, jakoby demokraci jego barwy

myśleli o zlaniu się z socyalistami; zdaje

się jednak, że o to ich nie podejrzywano,

oni się tylko podporządkowali socyalistom

i w tym związku, może nieuświęconym for

malnym aktem , grają rolę cichego wspól

nika, który daje swoje kapitały, ale nie

korzysta z firmy. Prawda, że w tym wy

padku kapitał, jaki reprezentuje skoncen

trowana demokracya, jest bardzo nieznaczny.

Wszystko zresztą co mówił p. Rotter

nie wychodziło poza sferę ogólników, do

jakich ten wielki mistrz krakowskiej le

wicy miejskiej ma szczególne upodobanie;

jak zaś mało samodzielne są jego poglądy

społeczne i ekonomiczne, tego dowodzi jego

stałe powoływanie się w tym względzie

na powagę konserwatywnych polityków,

p. Szczepanów skiego, a nawet X. arcy

biskupa Bilczewskiego, który z pewnością

będzie niemało zdziwiony, dowiedziawszy

się, w jaki sposób p. Rotter jego zdanie

przeinacza.

Szczegółowy rozbiór przemówienia p

Rottera odkładamy do chwili, kiedy je ()

głosi jego urzędowy organ, na razie ogra

niczamy się do zaznaczenia, że i w odpo

wiedziach na interpelacye zachował k andy

dat skoncentrowanej demokracyi wstrze

mięźliwość graniczącą z dwuznaczuośoią,

a drażliwe zapytanie co do Kółek rolni

czych, pominął wiele znaczącem milcze

niem.

Wczorajsze zgromadzenie napełnia nas

otuchą co do wyniku wyborów z krakow

skiej kuryi miejskiej. K ażdy bowiem bez

stronny i rozważny obywatel naszego mia

sta, który zechce porównać wywody pp.

Dra Weigla i Rottera z programowemi

przemówieniami Dra Jordana i p. Ziele

niewskiego, musi dojść do przekonania, że

ci kandydaci, stojący na gruncie solidar

ności Koła, silą swych przekonań, jasno

ścią swoich poglądów i ciepłem swych na

rodowych uczuć, odpowiadają wszystkim

wymaganiom, jakie można i należy sta

wiać przedstawicielom Krakowa.

—

atSjaSBS»*»»-ł,--"

-,—

Przegląd polityczny.

—

Przed kilku dniami zamieściliśmy telegrafo

waną nam z Wiednia wiadomość, jakoby w ka

plicy tamtejszej odbył się proces informacyjny

X. kanonika W ałęgi, który został mianowany

biskupem tarnowskim.

—

Wiadomość tę podały

wszystkie wiedeńskie dzienniki, a między nimi

Wiener Abendpost, która w sprawach tego ro

dzaju pow inna mieć chyba najlepsze informacye.

Tymczasem otrzymaliśmy z najpoważniejszego

źródła zapewnienie, że cała wiadomość polega na

pomyłce, gdyż w sprawie obsadzenia stolicy tar

nowskiej nie nastąpiła dotyehczas decyzya a rzecz

cała jest w stadynm deliberacyi pomiędzy powo

łanymi czynnikami. Nieporozumienie powstało za

pewne wskutek ogłoszenia nominacyi X. biskupa

Pelczara na stolicę przemyską.

—

Przegląd tak charakteryzuje czeskie stron

nictwo agrarne :

,,Za stronnictwem młodoczeskiem stoi stronni

ctwo nltraradykalne D ra Baxy, który jako plagia

tor Kossutha usiłuje wyzyskać w celach radykal

nych d eklaracyę następcy tronu. Ale także stron

nictwo ,,agrarne", które wczoraj odbyło walny

zjazd w Pradze, występuje przeciwko stronnictwu

młodoczeskiemu, nawet stawia cały szereg k an

dydatów odrębnych. Stronnictwa agrarne zwykle

pozostają w bliskim związku z arystokracyą, a

zatem stanowią pierwiastek konserwatywny. A g

rarne stronnictwo czeskie jest niemal wyłącznie

stronnictwem włościańskiem. W niemieckich pro

wincyach austryackich, np. w Górnej Austryi,

w Styryi, w Tyrolu, także włościanie stanowią

czynnik wybitnie konserwatywny. Byłoby to za

daniem arcyciekaw em , wyjaśnić, dlaczego przeci

wnie włościanin słowiański skłania się raczej ku

rad ykalny m prądom, dlaczego w ogóle pojęcie kon

serwatyzmu , które w Anglii często bardzo długo

tworzy myśl przewodnią szerokich warstw, tak

mało popłaca w społeczeństwach słowiańskich?

Tyle jest rzeczą pewną, że jak w Serbii, tak

w Czechach, radykalne prądy zdobywają sobie

najłatwiej masy włościańskie. Zwycięstwo Młodo

czechów rozpoczęło się w r. 1889, przy wyborach

do Sejmu krajowego zdobyciem mandatów kuryi

włościańskiej. W łościanie, poprostu z opozycyi

guan d m eme, zwrócili się najprzód przeciwko Sta

roczechom i nieco później pociągnęli za sobą także

kuryę miejską.

nPo 10-letniej dyktaturze ółodoczeskiej ci sami

włościanie zw racają się teraz przeciwko klubowi

młodoczeskiemu — z tych samych ultraradykal*

nych powodów i nienasyconych pożądliwości, które

sprowadziły ich zwrot przeciwko Staroczechom.

Ten agraryzm włościański nie ma nic wspólnego

z uprawnioną opieką interesów rolniczych. Dąży

on do celów niemożliwych, przedewszystkiem do

zniesienia podatków. W Czechach zaś komplikuje

on się dwoma niebezpiecznymi pierwiastkami.

Pierwszym je st hasło odrębności k rólestwa cze

skiego (Czech, Morawy i Śląska), które prowadzi

do rozbicia Austryi. Drugim pierwiastkiem jest

namiętna niechęć do przemysłu, zwłaszcza wiel

kiego, który w Czechach znajduje się głównie

w rękach niemieckich. Dlatego ten radykalny ag

raryzm włościański zaostrza jeszcze w alkę naro

d *wościową w Czechach, nie otwierając ani na

politycznem, ani na narodowościowem poln ża

dnych widoków naprawy opłakanych stosunków.

. N a wczorajszym zjeżdzie agrarnym deklamo

wano nam iętnie przeciwko posłom mlodoczeskim

wogóle, a mianowicie przeciwko byłemu ministro

wi skarbu Drowi Kaizlowi. Może on w zapowie

dzianym występie przed swymi wyborcami w Kar

linie powie nam coś mędrszego, niż słyszano do

tąd na sejmikach wyborczych w Czechach".

Tem się tłómaczy, że Narodni Listy występują

w ostatnim numerze gwałtownie przeciwko przy

wódcom stronnictwa agrarnego, zarzucając im oso

biste widoki i ambicye. Jest to nowa rola N ar.

Listów. Wobec agraryuszów są oni umiarkowanem i

konserwatywnem stronnictwem.

—

Wedle dzienników czeskich nie porzucono

jeszcze nadziei nakło nienia b. prezesa klubu m!o

doczeskiego Dra Engla do przyjęcia mandatu.

—

Najnowszy plan polega na tem, by mu oddać man

dat z praskiej Izby handlowej, wybór bowiem

z tej kuryi będzie go da!ekó" mniej krępował, a

niżeli z jakiejkolwiek innej. W ogAle dąży stron

nictwo młodoczeskie do tego, by wybrać jak naj

w iększą ilość daw nych posłów.

—

Alto Adige wzywa włoskich posłów do sej

mu tyrolskiago, aby zwalczali projekt nstawy o

dodatku do podatku od wódki. Pobudki są głów

nie n atury politycznej.

Włoska opozycya p ragnie przysporzyć rządowi

kłopotu, jak bowiem wiadomo, projekt ten mnsi

być uchwalony przez wszystkie sejmy.

—

W Poznaniu odbyło się, jak donoszą tam

tejsze dzienniki, posiedzenie związku hakatystów

które tem się odznaczało, że przybyli nań przed

stawiciele rządu, mianowicie prezes rejencyi po

znańskiej Krabmer i wyższy radca rejencyjny

Heinrichs. Z innych figur urzędowych przybyli

jeneralny dyrektor landszafty Standy, prezydent

policyi Hellmann, jeneralny sekretarz Izby rolni

czej Htinerasky i także głowa Poznania, przewa

żnie polskiego miasta, nadburmistrz Witting.

Głównym przedmiotem obrad była sprawa za

granicznych robotników wędrow nych, o której

mieli referaty szczegółowe właściciel dóbr rycer

skich Bieler z Melna i prof. Dr Bruoner z Ber

lina. W dysknsyi na ten temat przemawiali,

prócz referentów, p. Standy, Dr Bovenschen, je

neralny radca landszaftowy Massenbach, Dr Eli

Carst (przechrzczony żyd, który, się daw niej n a

zywał Gobn) z Zakrzewa pod Żerkowem i pastor

Rohde.

—

Przyjęto następujące rezolucye:

Czas pobytu w Niemczech robotników ro syj

skich (ma być polskich z Królestwa Polskiego)

i galicyjskich należy ograniczyć od 1 kwietnia

do 15 grudnia. Należy rozszerzyć kontrolę p ań

stwową nad zagranicznymi robotnikami, w ędrują

cymi od czasu przejścia icb przez granicę, aż do

wyjścia ich z Niemiec. Szczególnie powinny być

zaprowadzone surowsze kary za naruszenie prze

pisów kontrolowycb i za przyjmowanie niewyle

gitymowanych zagranicznych robotników. Praco

daw ca mnsi być odpowiedzialnym za naruszenie

tych przepisów. Zagranicznych Polaków nie wol

uo przyjmować do alutby (Gesindedienst). Należy

znieść ulgi w taryfie przewozowej dla robotników

wędrownych. Trzeb a wedle sił i możności popie

rać niemieckie osadnictwo w czterech wschodnich

prowincyach, przez zakładanie osad dzierżawnych

dla robotników i drobniejszych osad rentowych.

Skoro tylko położenie ekonomiczne na 1 1 po

zwoli, należy strefami powstrzymywać imigracyę

słowiańską, najprzód aż do Wezery, potem aż do

Elby, n astępnie do prowincyi nadgranicznych,

(W. Ks. Pozuańskie, Wschodnie i Zachodnie Pru

sy i obwód rejencyi opolskiej), wreszcie należy

zamknąć znpełnie granicę dla słowiańskich robo

tników wędrownych z zagranicy.

Ruch wyborczy.

Do wyborców z kuryi 17

Pod tym tytnłem zamieszcza Gazeta narodowa

artykuł, który pragniemy wyborcom siloie wbić

w pamięć.

Pierwsza walna bitwa obecnej kampanii wy

borczej rozegra się jot jntro, na czwartek bj

wiem dnia 13 grndnia przypada głosowanie na

pierwszą seryę posłów, a mianowicie posłów z k n

ryi V. Przedwczesnem byłoby dziś prorokować,

przy kim będzie zwycięstwo w tej kuryi? Nazy

wa się ona oficyaluie nk ury ą powszechną," gdyż

głosują w niej wszyscy uprawnieni już w innych

knryach do głosowania, ale w znacznej mierze

rozstrzygający wpływ wywierają masy proleta

ryatn, który w innych knryach nie głosoje.

Szczególnie potężnym jest wpływ tego pro

letaryatn w dwóch okręgach knryi V, w których

niema prawyborów, a mianowicie we Lwowie i

w Krakowie. W okręgach tych są nadto złączone

m iasta z wsiami okolicznemi. Ma tedy głosować

wspólnie p roletaryat miejski i wiejski — łącznie

ze znacznie mniej silnemi liczebnie innemi w ar

stwami lndności. Ta okoliczność n adaje wybo

rom z knryi V w okręgu lwowskim i krakow

,kim szczególną cechę wyróżniającą je od wszyst.

kich innych okręgów wyborczych w naszym kraju

W kołach proletaryatu rozbrzmiewa hasło, że

te dwa okręgi należą się proletaryatowi, na pod

stawie czysto fizycznej, na liczbie głosów opartej

przewagi wyborców proletaryuszów.

Zachodzi zatem pytanie zasadnicze, czy w walce

wyborczej w knryi V we Lwowie i w Krakowie

ma rozstrzygać surowa przewaga numeryczna

tłnmów, czy ta k ie cokolwiek ma znaczyć i potęga

inteligencyi?

We wszystkich stosnnkacb tycia publicznego

wiedza, talent, bogactwo umysłowe wogóle, a

wreszcie i niezależność materyalna, n adają prze

wagę. Ta k bywało wszędzie i po wszystkie cza

sy, i tak jest dziś. Pp. Daszyńscy, Śtojałowscy

i t. p. kusiciele lad a mogą pioranować jak chcą

na to, że w życiu publicznem u nas niema jesz

cze głosu rozstrzygającego p roletaryat — ten

tlnm surowy, który jest bezmyślnym w icb rękn,

bezwarunkowo podatnem ich narzędziem. Gardłu

jąc za przesunięciem punkta ciężkości władzy na

proletaryat, myślą oni o sobie — i e wówczas oni

i im podobni wichrzyciele byliby panami sytua

cyi w krajn i w parlamencie.

Icb wyjątkowe stanowisko jak o przywódców

proletaryatn także jest zresztą tylko potwierdzę

oieui regnły, że talent i wiedza dają zawsze

w życin pnblicznem wpływ wyjątkowy i wyjątko

we znaczenie.

Tylko jeden jest sekret w życia pablictnsm,

0 którym nie wolno bezkarnie zapominać, a mia

nowicie: że niedość jest mieć sprzyjające warunki

do objęcia władzy i wpływa, ale potrzeba także

tę w)adzę faktycznie objąć w posiadacie. Inaczej

itaje się ona rzeczą niczyją, którą zabiera dla

siebie pierwszy lepszy awanturnik.

O tej prawdzie powinni pamiętać wyborcy z klas

inteligentnych we Lwowie i w Krakowie, tndzież

z okalających dwa miasta powiatów w czwartko

wych wyborach z knryi V.

W Krakowie staje jako reprezentant proleta*

ryatu Ignacy Daszyński, we Lwowie zaś stają

dwaj kandydaci socyalistyczni: zecer Hndec i Er

nest Breiter, który chce zająć miejsce w parla

mencie obok Daszyńskiego.

Przeciwko nim dobrowolnie atawia inteligencya,

nieprzychylna socyalizmowi, kandydatury Indowe

1 demokratyczne, lecz dające gwarancyę, że ci

kandydaci, wybrani posłami, nie przyłożą ręki do

walenia istniejącego porządku prawnego. W K ra

kowie stają przeciwko socyaliście Daszyńskiemu

dwie kandydatury: profesora gimnazyalnego K ro

toskiego i włościanina P tak a ; we Lwowie zaś

przeciwko socyalistom: Hndecowi i Breiterowi r o

botnika katolickiego Ignacego Witoszyńskiego.

Otóż jeżeli patryotyczne stronnictwa porządku

w głosowania czwartkowem z powodn uprzedzeń

osubistycb przeciwko kandydatom antisocyalisty

cznym nie wezmą odziało w głosowania i z n a

leżytą gorliwością nie zechcą ich wyborn popie

rać, to jakkolwiek mają i we Lwowie i w Kra

kowie niewątpliwe pomyślne widoki i zwycięstwa,

będą pobite przez socyalistów i przewrotowców

niezawodnie.

ZgodDie stwierdzają wszystkie informacye, ie

w krakowskim jakoteż i w lwowskim okręgn mo

żnaby teraz pobić bez wielkiej trndności socyali

stów, ale żeby ta bitwa mogła być wygraną, mn

szą żołnierze stanąć na placu bojo, to jest, wszy

scy wyborcy mnszą głosować!

Władze, kierujące aktem wyborców, powinny

zabezpieczyć spokojnych wyborców od teroryzmn

socyalistów, ale owi ,,spokojni wyborcy" powinni

także nie lenić się, nie chować się wygodnie, ale

stanąć do urny wyborczej, chociażby to było po

łączonem z pewnemi niedogodnościami.

Oto — co chcieliśmy przypomnieć łodziom do

ELIZA ORZESZKOWA.

NIEPOPRAWNY

(Dokończenie).

Zkąd dobywa się tęsknica, która jak eter sub

telny zdaje się być samem powietrzem tego miej

sca? Czy od głębin lasu, które pomiędzy pniami

drzew nkaznją perspektywy, smugami świateł

i cieniów zasłane, dalekie, nieścignione, niezba

dane? Czy od melodyj barw i lnij, której ucho

nie słyszy, lecz w którą coś w człowieku niewia

domego, niezbadanego, wsłuchuje się z drżeniem

zachwytu i męki? Czy od liści, które spadają

z drzew bez wiatru, więc bez szelestu jeden za

drogim, powoli, niby złote krople życia, pada

jące w m artwy ocean śmierci ? Czy od lazurowej

pokrywy, która zaporę nieprzebit% roztacza po

między okiem ludzkiem a tem, co jest nad nią?

Co jest wyżej nad nią, wyżej, jeszcze wyżej

w przestrzeni bez g ra nic, w otchłani bez dna,

w nieskończoności!

Ale słnchajmy! Cicho! Słuchajmy 1 W napeł

niającym pnhar eterze tęsknicy coś zadzwoniło,

zagrało 1 Nisko przy samej ziemi rozlega się mu

zyczka srebrna, czy szklana, pełna rytmów coraz

odmiennych i nut czystych, niegłośnych, jednak

strzałami lecących pod samo niebo i p rzebijają

cych samo seree! Rzecz dziwna, zupełnie bajeczna

a przecież prawdziwa: to dzwonki leśne, po raz

drugi w tym roku rozkwitłe, w głębi niskiego

krzaku dzwonią i grają 1

Jak ametysty, w zębate kieliszki wykrojone,

rozpierzchły się one pomiędzy liśćmi krzak a i na

długich łodyżkach, jak n a cienluchnych niciach

z gałęzi się zwieszając — dzwoniły. Ale nie byly

same jedne, bo w pobliżu, wysokie, wyprostowa

ne, silne stały dzwonki skupione, a dalej nieco

z za młodziutkiej brzeziny, wspaniały kielich

swój wychylał dzwonek wielki. A t liliowo w oczach

czyniło się od tych muzykantów w ametystowych

sukniach, którzy w samo ucho zasłuchanego

chłopca wydzwaniali pieśni dłngie, jak bajki,

a cudne, jak czary.

Więc drobne kieliszki, wśród liści krzaka roz

pierzchłe, dzwoniły o globach błyszczących i świe

tnych, które w irują w odległościach nieściguio

nyeb, w otchłaniach bez dna, ni granic. Wiale

nic to nie znaczy, że kieliszki są małe, bo w no

ce księżycowe i w noce gwiaździste, gdy las

uśpiony żadnym szelestem zadumy ich nie mąci,

oko w oko ogromnym globom patrzą, a nad nie

mi stoi, dziwne rzeczy im opowiadając, wielka

mistrzyni tajemnic: cisza!

Tu dzwonek wielki zakolysał się i zaśpiewał

0 tem, co w noce gwiaździste cisza niosła, przez

lasy z krainy tajemnie. Przez lasy uśpione i pola

głuche, ku grodom hucznym i głowom ludzkim,

przez niepokoje myśli n a pościalach miotanym

1 ku sercom

ubogim, burzami

tycia wrzącym,

niosła ona pytania: zkąd idą globy ogromDe

i świetne? Kędy kres ich podróżom? Jak a wola,

jaka moc, dobyła je z otchłani i cisnęła w prze

strzenie, aby nad dzwonkami, na dnie lasu kwi

tnącemi, nad głowami, niepokojem miotanemi,

nad sercami bolącemi od burz

życia,jaśniały

światłem górnem, spokojnem i wiekuistem? I co

jest dalej, dalej, jeszcze dalej za ogromnymi glo

bami? Co na nich? Co nad nimi, wyżej nad ni

mi, wszerz i wzdłuż, w dał i w

głąb, wnieskoń

czoność?

Lecz dzwonki, rozpierzchłe mnogością nut swych,

zagłuszyły samotny śpiew wielkiego dzwonka

i dzwoniły o gwiazdach innych, o tych, co me

na niebie, ale na ziemi świecą promiennym sza

firem pod czarnemi, jak pióra krócze, brwiami,

gładkiem ,jak marmur, czołem dziewczyny. Dzwo

nily one o Klarci czarnowłosej, o jej ciężkim

i lśniącym warkocza, usteczkach z korala, aśmie*

chach, pełnych pereł, o gibkości jej kibici, gdy

na kształt młodej łani biegnie ścieżyną leśną na

spotkanie przyjaciela i aksamitnej miękkości dło

ni gdy ją w uścisku serdecznym na dłoń jego

składa, o słodkiej melodyi jego głosu, gdy imię

jego rzuca echom leśnym, aby je powtarzały,

i o ukochanem brzmieniu jej imienia, które ecb

tysiącem powtarza się w jego sercu.

A dzwonek skupiony tej strofie rozpierzchłych

dzwonków wtórował głębokiemi, silnemi, śpie

wnemi uderzeniami swych ściśle ku sobie przy

bliżonych kielichów na znak, że tak samo silnie,

śpiewnie, głęboko nderzają dwa serca ludzkie,

bliskie sobie, zanim przez powiewy wiatrn w prze

ciwne strony rozniesione jedno dla drugiego kę

dyś przepadną. Tu wpadłszy w ton żałosny, za

śpiewał skupiony dzwonek o gąszczach niedostę

pnych, w których rozkwitają kwiaty pachnące, i

o głębiach niewidzialnych, które zamieszkują istoty

t pięknością kształtów niezmierzoną.

—

Po cóż

kwiaty, których wonią nikt się nie poi? Po co

piękność, której obraz nie odbija się w źrenicy

niczyjej? Po co serce, które z tadnem sercem

nie nderza tak silnie, śpiewnie, głęboko, jak ude

rzają przybliżone ku sobie kielichy skupionego

dzwonka?

Lecz żałosną i zadziwioną pieśń tę rozproszyły

dzwoneczki, rozpierzchłe na mnóstwo strofek dro

bnych : o jasnych polach, nbranych w płaszcz sło

necznego złota i rozśpiewanych szczebiotem sko

wronków, które próbują wzlotów nad dojrzale

zboże; o girlandach powojów, wijących się na

dnie zbóż dojrzałych; o rojach motyli, które na

łąkach zaglądają w oczy dzikim różom, i o nie

zapominajkowych oczach, które przeglądają tonie

strumieni, przebiegających łąki; o krzakach ka

lin, które śnieżnemi gwiazdami rozkwitają na wil

gotnych dnach wąwozów, i o pomarańczowych

drzewach, które wonią upajającą, jak miłość, na

pełniają książęce ogrody; o sinych płomykach,

igrających w ciemnościach nocnych nad uśpionymi

północnym snem cmentarzami, i o światłach ja

rzących, któremi goreją kryształowe okna pała

ców, w weselne noce królewskich zaślubin; o ba

jecznych królewiczach, którzy purpurowe płaszcze

gubią u stóp ciemnych jałowców, z czarodziejskim

orszakiem myśliwskim pędząc przez głuche lasy

za widmami zaklętych jeleni, i o pięknych królo

wych, które z bladoróżowych puharów piją w ne

ktarze roztopione perły; o perłach, które, przecie

kając przez palce nnrków, spadają w gorzką

otchłań i znikają, podobne do radości, których

nikt w przelocie nie pochwycił, lub do łez, przed

któremi nie otworzyły się niczyje serce, lub jesz

cze do uśmiechów, których z ust kochających nie

zdjęły kochane usta...

A gdy drobne kieliszki bez końca, zda aię,

dzwoniły tak o różnuch pyłkach, marach, ba

śniach tego świata, dzwonek skupiony wtórował

im pieśnią tragiczną o wysmukłej jarzębince, d ła

wionej w szorstkich objęciach chmielą i czerwo

uerni jagodami ociekającej jak krwawemi łzami,

a dzwonek wielki, kołysząc w obie strony wspa

niały swój kielich, aż pod lazurową pokrywę,

rozlegał się wiekuistemi zapytaniami szumów

leśnych, szmerów wodnych, myśli i westchnień

ludzkich: Skąd idą globy ogromne i świetne?

Kędy kres icb podróży? Jak a moc, jak a dłoń

rzuciła słońca w przestrzenie bez kresa, aby

świeciły i zamknęły serca w k latkach ciasnych,

aby cierpiały? Co jest za świecącymi globami?

Co na nieb? co nad nimi? Co jest w cierpią

cych sercach? Co dla nich na ziemi i za ziemią?

T a k na dnie polany leśnej, a stóp złotych brzóz

i klonów, śpiewały dzwonki leśne. Jnlek pieśni

ich słachał, a gdy słncbał, z za krzakn wyjrzała

i uśmiechnęła się do niego biała skabjoza i z klo

nów, z brzóz liście padały na rośną ziemię bez

wiatrn, bez szelestu, jeden za drogim , powoli, jak

złote krople życia, padając w martwy oceaD

śmierci.

Rośno i mroczno stało się w lesie, n a pola ró

iowo i złoto od pałającej za lasem zorzy wie

czornej. Hojna, pstra, wesoła grom adk a pacholąt

otaczała chłopca, siedzącego n a kamieniu przy

drożnym z koszykiem na kolanach. Mnóstwo twa

rzy z uciechy zarumienionych pochylało się nad

tym koszykiem i z nst swawolnie roześmianych

liczyło jego zawartość.

—

Muchomor, syrojeszka, ułchły liść klono

wy, zwiędły kwiat wielkiego chabrn, garść roz

pierzchłych dzwonków, których delikatn e tkanki

jnż kurczą się i więdną. Nic w ięcej? Cba, cha,

(ha. cha!

Umierali ze śmiecbn, niektórych gniewał czas

marnie stracony, wszyscy popisywali się obfito

ścią własnych zdobyczy.

-—

Patrz, jakie nasze koszyki pełne, pełniuteń*

tie rydzów! Smaczna z nich będzie wieczerza,

nieprawda ?

Śliczne w istocie rydz e: różowe, jędrne, lśnią

ce, jednak jak czapki wielkie, inne do kwiatów

dzikiej róży podobne, inne jeszcze drobniutkie

jak guziczki. Przysypywał je tu i ówdzie drobny

mech, z którym razem były zerwane, pachniały

lasem, czombrem, sosnowem igliwiem, mokremi

ziołami, a nadewszystko smaczną wieczerzą i tym

scem pełnym marzeń miłych, którym nsypia spo

kojnie sytość.

Oprócz tego wspólna zabawa i robota związała

ich w grono spójne i zgodne. Powstało wśród

nich, rzec można, rydzowe braterstwo. Jedni dro

gim zawieszali się na ramionach i szeptali coś

do nszn, a Klarcia nikogo dokoła zdawała się

nie widzieć oprócz grubego Janka .

Niebawem wszyscy odeszli, raczej odbiegli kn

domowi, w którego oknach palić się zaczynały

jasne światła i w którego wnętrza rozległy się

pierwsze takty skocznej mnzyki.

Pośród ncichlego pola, z pustym koszykiem na

kolanach, Jolek siedział na kamienia przydro

żnym i samemu sobie czynił wyrznty, pełne g o

ryczy i gniewa. I jakże on teraz ośmieli się

wejść do tego jasno oświetlonego domu i spoj

rzeć w tryumfujące twarze towarzyszy? Jakim

sposobem będzie mógł zasiąść do wspólnej wie

czerzy i zjadać smaczne rydze, których sam nie

nazbierał? A Klarcia, czy nigdy jnż nie zwióci

ku niemu swoich cndnych oczu, które przyknł do

siebie gruby Janek w tym właśnie czasie, gdy

on biedną jarzębinkę ratował od przedwczesnej

śmierci i słachał pieśni leśnych dzwonków?

Ucznł drżącą niepewność człowieka, który nie

wie, dokąd kroki swe skierować, gryzący żal za

utraconemi dobrami i gorzki jak morska woda

smutek samotności.

Wtem, wypadkiem, wzrok jego spotkał się

z rozciągniętą nad ciemnym pasem łasa świetną

smugą wieczornej zorzy. Purpury obrębione zło

tem, fioletowe żagle pływające po krwawych mo

rzach, zamki z wieżami gorejącemi w płomien

nych pożogach, góry wzdęte od błyskawic i nu

rzające czoła w srebrzystych śniegach.

Patrzał..

Znown patrzał i podziwiał. Duszę zawiesił na

żaglach i posłał na zamki, na wieże, na góry.

Od domn z jasno oświetlonemi oknami odwró

cony, widzieć go przestał. Widziadeł napowietrz

nych, nad ciemnym pasem lasu stojących, zapy

tywał :

Co jest za wami? Co za tobą, świetna smn

go zorzy wieczornej ?

8.Lwowie Cl..«T.rtT«k:,° g0dz’6rano1oiSW !LSa ^

dWa ra zy dziennie—

We Lwowie ,,cza* jest do nabycia w biurach dzienników a ni. ??rem—

A. Hollendera, K. Buchstaba MW*k,B* ° ’ 8 - *«kołowskiego,

Prenumerata wynosi:

w Krakowie w miejscu

....................................................

nainC(tlyroknaPartał nal miesiąc

pocztą w państwie A u s t r y a c k i e m ................................... 1 * -

40 koron

10 koron 3 kor. 60 LaL

Niemieckie m ....

48 koron

12koron 5kor -

do Włoch, F rancyi, Anglii, Belgii SŻwajcaryi Turcvi

5b korOQ

14 koron 5 kor. 60 hal.

innych państw, należących do związku pocztowego’

,,.

;

Osobna prenumerata na wydanie poranne wynosi mi«Ri»*»«L

16korOB i6kor-

30i,aL’" mieJscu"

Slm dodo?T?ffł P°Cietowa1koronę

oddzielny Nr wydania porannego w Krakowie po 4 hal

? onk°roil«

prenumeratę przyjmuje się tylko od 1 do o’statnio»o rf«i

; Z Przea*łk4 pocztową 24 hal

uiądzmi i przekazy pieniężne na prenumeratę i orioszenU tin?» , \ w m,e819cu- - Listy z pie—

A|miuietr«yi Czasu w Krakowie.

Reklamtcyeml^^towanl

8"*

franco do

,;,,M44 w Xchodzi °°dl eŚ

z wyjątkiem po niedzieli

nrn

--------—

Prennmeratę przyjmują: Adminiatracya Czasu w K rakowie i urzędypocztowe.

M iejs c o w ą p re n u m e ra tę księgarnia S.A . Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińskiego wSukiennicach,

H. Kretschmera Rynek, 10, Biuro dzienników Hopoasa i Salomonowej, O łóum a tra fik a , w Rynku głównym.

O g ło s z e n i a przyjmuje się za opłatą od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal.,’ za każdy następny

po 10 hal.; układ tabelaryczny, cyfro w y , skomplikowany, pierwszy raz po 40 hal,, następny po 10 hal.

N a d e s ł a n e (na trzeciej stronie) od miejsca wierBza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz.

G((;łoszenia I prenum eratę przyjmują: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszew

skiego, St. Sokołowskiego, A Hol!endra, K. Buchstaba: w J a r o s ł a w i u Biuro dzienników; w N o w y m

S ą c z u U. Bachner; w P r z e m y s l n A. Juszczyński księgarnia kolej., D. Heszeles, księgarnia Ringlera

w Rzeszowie M.Weintraub; w .Stanisławowie Jasielski iSp.; w Tarnowie M.Rockach,’

w Tarnopolu C.Haliczer; w Paryżu wyłącznie u. Adamrue de Yarenne38,(prenumeratęp W

Raczkowski Courbeyoi pod Paryżem rue de Cheinin de fer 44); w W i e d n i u Haaaenstein 4 Yogler

(także w Hamburgu Frankfurcie n. M,, B erlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, R. Mosse

(także w Berlinie, H amburgu Monachium i Norymberdze), H. S chalek, M. D ukes, J . Danneberg H

Fried) (tylko prenumeratę H.Goldschmidt4Comp.); w F rankfurcie n. M . G.L.Daube4 Comp.

Za każdą zmianę adresu dopłaca się 40 hal. *T M

Adres R edakcyi: ul. św. Tomasza Nr 82.

—

Telefon Nr 60.

1 of 6 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu