Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 620 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

Nr 247 HAieżytoae po czto w * »plAeoAA

________

ryczałtem.

Kraków Środa 29 Października 1924

*Czas« wyehtM «mU«UIo mpMMafai 12 w Aoe^

Kamer pojedynczy f i s s Be*

Rocznik LXXVI

YIISOHIlAłi Wiłom,

w K rak ow i* ar rciejprw

ar Fobie*»

JŁ%rjułicą

*iMięcna

3zł.40gr.

3,,80 ,,

4,,20..

p,nryjnmją, AJm,mstra^a »Craau. ar KrakowieI *rzędypocztowe. Mletaeową pre

ą a m e r a t ę t B,uro tfs,enn,ków i Ks,ęgarma »Ruch. Hupcryc uL Jagiellońska, Bracia Hildowie, ul. Karmę,

beka, kmęgarn,a Poturalskiego , Jan,ek,ego w _Podgórzu We Lwowie »Czas. jest do nabycii w biurach

dnen. S. Sokołowskiego, Reklama prasowa i K. Buchstaba, dalej w Tarnowie, Rzeszowie Jaśle No

w y » b%czu, Zakopanem, w księgarniach, ora* n portyerów kolejowych, W Lublinie kantor pism »PrkeaT

w Przemyślu w b,urze dzienników S. Bi!let i Jadwigi Gródeckiej

W WARSZAWIE: Biura AtfcoaMw PrasieA, alitą Widok 19,

WW%rsfrmsadLmporanm iii

Konta P. K. O. w Krakowie Nr. 400.404,

Konto P. K. O. w Warszawie Nr. 149.238.

Skandal angie!sko-holszewicki.

A więc naprzód sam fakt bez komentarzy:

Istnieją w Rosji dwa organa dla prowadze

nia polityki zagranicznej: jednym jest ,,komi

sariat Indowy dla spraw zewnętrznych", do

którego zarządu n ależy Zinowjew; drugim

jest ’ »egzekutywny komitet komunistycznej

międzynarodowej partji", (czyli w skrócie

»ckki"), na którego czele stoi również Zinow

jew. Ta dwoistość organów jest umyślna:

chodzi o to, aby pewne czynności, jakich się

nie może podejmować oficjalny rosyjski »ko

nsisarjat", spełniał nibyto nie oficjalny i ni

byto mię dzynarodowy (nie rosyjski) komitet

egzekutywny (ekki). W rzeczywistości wydaje

rozk azy za pomocą obu organów ten sam

rząd i ten sam Zinowjew, ale na pozór »ekki"

jest nibyto od rządu czemś niezależnera.

Otóż ten to »ekki* wydał w dniu 15 wrze

ś lid br. pismo do komunistycznej partji an

gielskiej, nakazując jej wzmożenie agitacji za

traktatem augieisko-bolszewickim, a zarazem

nakazując przyspieszenie prac nad wybuchem

rewolucji w Anglji. Do* tego celu ma ono wy

zyskiw ać sprawę bezrobotnych; ma wzmocnić

propagandę w armji i flocie; ma zakład»ć

jacze jki przy każdym składz,ie, m agazynie, fa

bryce ; ma werbować oficerów dla przyszłej

czerwonej aimji, zwłaszcza w sze_-egach nie

zadowolonych członków wojska. Zarazem u

dzielił »ekki" partji komunistycznej angielskiej

takiego samego monitum za brak energji i za

nie czynność, jakiego niedawno udzielił partji

polskiej.

P:smo podpisał Zinowjew i Mac

Manns (komunista augielski, bawiący we wrze

śniu w Moskwie).

Pism o to, wysłane przed miesiącem tajem

nie z Rygi, przejęła angielska policja wojsko

wa i sf »tografowała — poczem dopiero dorę

czyła adresatom. Fotograf]’a dostała się w ton

sposób z kefirem września do rąk rządu an

gielski ego -

a znacznie później przez jakąś

niedyskrecją (U) dotąd niewyjaśnioną do rąk

partji konserwatywnej. Z kół konserwatywnych

zaczęła ta wiadomość przenikać zwclna na

z)w nątrz, ’a psrtja zamierzała ją podobna rzu

c ić w poniedziałek w odmęt agitacji wybor

czej jako najważniejszy swój atut. W ten spo

sób Micdonal został zmuszony, aby gotujący

się cios uprzedzić. Ogłosił przeto w sobotę

zarówno tekst pisma Zinowjewa, Jak i swoją

n , tę przesłaną w tej sprawie rządowi sowiec

kiemu (z p oczątkiem października).

W nocie tej protestuje Macdonałd przeciwko

mieszaniu się sowietów w wewnętrzne sprawy

angielskie i zapytuje, czy rząd sowiecki gotów

jest zdezawuować krok »ekki"? Jeśli to nie

nastąpi, to zaistniałaby sprzeczność między

akcją dwóch organów rosyjskich, równie po

tężnych i równie państwowych. Rząd sowiecki

okazałby się wtedy kontrahentem niepewnym

i żadnej umowy zawieraeby z nim nia warto.

Ogłoszenie obu pism (ekki i Macdonalda)

wywołało w Londynie, jak donoszą telegramy,

fjrmalną burzę. Rakowski, imieniem sowie

tów, zaprzeczył wprawdzie autentyczności listu

Zinowjewa i twierdzi, ż e jego podpis jest pod

robiony; ala opinja społeczeństwa angielskiego

nie uwierzyła ani na chwilę w to zaprzecze

nie ! Eksperci uznali od początku podpis za

autentyczny. Treść zaś samego pisma zgadza

się co do litery z ostatniemi enuncjacjami Zi

nowjewa. Np. z mową, jaką świeżo wypowie

dział w Petersburgu (przepraszamy! w .L e

ningradzie"), a w której uznał chwilę bieżącą

za nadzwyczaj sprzyjającą wybuchowi rewolu

cji paneuropejskiej. Z każdego zdania tej mo

w y tryska żądanie, aby przyspieszyć wybnch

rewolucji i użyć na propagandę w Europie

wszystkich rozporządza!nych środków pienięż

n ych. Zapewne w pierwszej linji tych, jakie

Anglja zapomocą swej pożyczki miała Rosji

niebawem dostarczyć.

Tak się przedstawiają nagie fakta, znane

dotąd w tej sprawie. A teraz wyciągnijmy

z nich konkluzje.

Traktat sowiecko-angielski jest w Anglji naj

mniej popularną akcją polityczną robotniczego

gabinetu. Zarówno liberali jak konserwatyści

rozumieją, ż e daje on sowietom bardzo wiele

realnych korzyści - ale na odwrót sowiety

dają sam e obietnice iluzoryczne. Obawa, że

musi on doprowadz,ić do wzmocnienia propa

gandy komunistycznej, wymierzonej zresztą

zarówno przeciw »burżujom" jak i przeciw la

burzyBtom jest powszechna. Podziela ją nawet

prawicowe skrzydło partji pracy. List Zinowje

wa jest klasycznym stwierdzeniem prawdziwo

ści tych obaw: traktat z bolszewikami to re

wolucja w kraju i w kolonjacb! Jeżeli dowodu

brakowało, to przybył w ostatniej, ale i naj

tych wiadomości pewne czynniki miniitefjalne

skarbu i komisarjatu oszczędnościowego do

kategoryj »zbyt dobrze", jak twierdzą, płatnych

zaliczają oałe kategorje pracowników państwo

wych jak sędziów, nauczycieli oraz profeso

rów szkół wyższych; co do wojska to, zdaje

się, statystycy urzędowi, mimo wykazów wska

zujących_ »dobrobyt" oficerów w porównaniu

z zagranicą chyba zostawia ich w spokoju. Jest

rzeczą jasną, ż e jeśli zn iży się klasy płuc

w jednej kategorji to trzeba dla sprawiedliwo

ści zrobić to i w innej. Jeśii n. p. obniży się

płace profesorów w tym sensie n. p , żo płaca

profesora zrówna się z pensją młodego sędzie

go, który dopieroco był jego uczniem, to by

łoby to »gorszącem", więc dla uniknięcia tiu -

dności trzeba to samo zrobić i z sędzią. Błużbie

kolejowej i pocztowej oczywiście płac obcinać

nie można, bo zastrajkuje; wiadomo zaś, że

sędziowie i uczeni strajkować nie będą. A że

dziś człowiek mający studja wyższe jest

w znacznej części Polski traktowany jako

»doktór" do niczego nie użyteczny, więc opinja

zapewne o to się nie oburzy.

Możua oczywiście wartość pracy sędziego

oceniać na równi z wartością pracy jego w oź

nego; trzeba to jednak otwarcie powiedzieć.

Można uznać, ż e sędzia im gorzej będzie płat

ny, tem będzie bezstronniejszy; można przy

jąć zasadę, ż e profesor uniwersytetu miast od

dawać się badaniom naukowym »dorabiać"

winien lekcjami w szkołach prywatnych i moż

na poradzić nauczycielom, by dla ułatwienia

życia powyrabiali sobie posady agitatorów

w partjach radykalnych. Trzeba jednakie zdać

sobie z tego sprawę i jawnie stanąć na ta

kiem stanowisku.

Pewną jest też rzeczą, że państwo nie moie

płacić urzędnikom więcej, niż wystarczają jego

dochody. Ale to także trzeba otwarcie powie

dzieć, a nie zakrywać rzeczywistości kalkula

cjami drożyźnianemi oraz degradacyjnym pro

gramom, który w wykonaniu zwróci się nie

przeciw tym, którzy brakiem kwalifikacy] ob

ciążają m aszynę państwową, lecz przeciw tym,

którzy nie będą się bronić »zębami" i dopro

wadzi w rezultacie do ogólnej niwelacji kwa

lifikowanych i niekwalifikowanych. »Stabiliza

cja" obecna ma to do siebie, że w eferacb

pracowników państwowych miast uspokojenia

wywołała zaniepokojenie i wrzenie. Przyczyną

jest przedewszystkiem fakt, że nikt nie wie

wedle jakich zacad ma się ona odbywać, na

kim s ię ona zacznie, a na kiin skończy. Sta

bilizacja bowiem nie m oże się odbywać na

podstawie dowolnych »zastd* ustalonych mię

dzy referentami poszczególnych ministerstw,

niewiadomo o ile kwalifikowanymi do oceny

tych spraw — zasady jej winny być ustalone

i winny być jawne.

Gen. Sikorski w Paryżu.

Paryż 18 października.

(Od korespondenta Csasu,)

Przyjęte przez Ligę Narodów hasła rozbro

jenia i zabezpieczenia, nakładają na rząd pa!—

ski obowiązek wyjaśnienia międzynarodowego

położenia naszego państwa. Kwestja bezpie

czeństwa wymaga porozumienia się z naszym

głównym sprzymierzeńcem, Francją, i szcze

gółowego omówienia szeregu spraw czysto

wojskowych. Toteż gen. Sikorski, licząc się

z ważnością momentu, skorzystał z zaprosze

nia francuskiego ministra wojny, gen. Nollet’d

i przyjechał do Paryża, mimo, l e stan jego

zdrowia po niedawnej chorobie, niezupełnie

pozwalał na odbycie dłuższej podróży.

Jak już wiadomo z depesz Pata, p. minister

przybył do Paryża 14 b. m. w towarzystwie

podpuł... sztabu generalnego Kutrzeby i Ży

mierskiego, oraz adjutanta ppłk. Kokowskie

go. Na Gare du Nord oczekiwali ministra przed

stawiciele poselstwa polskiego, kilku wysokich

oficerów francuskich, którzy przybyli w imie

niu armji i w sz yscy oficerowie polscy, bawią

cy na studiach w Paryża. Niemal bezpośred

nio po przyjeździe z dworca zaczęły się obok

oficjalnych przyjęć narady z naczelnemi oso

bistościami świata politycznego i wojskowego.

Niełatwo jest dziennikarzowi dowiedzieć się

szczegółów tych poufaych narad z najwyższe*

mi czynnikami politycznemi. Podobno zresztą

program konferencyj jest tak rozległy, że o

wynikach konkretnych możnaby mówić dopie

ro za kilka czy kilkanaście dni. Udało mi się

jednak uzyskać garść szczegółów, które po

daję poniżej.

W dniu przyjazdu gen. Sikorskiego wydał

poseł Chłapowski uroczysty obiad, na którym

minister zetknął się z marsz. Foch’em, gen.

Nollet’em i ministrem marynarki Dumesnirem .

W ciągu następnych dwóch dni był gen. Si

korski podejmowany przez marsz. Foch’a, gen.

Nollet’a i gubernatora Paryża, gen. Gourand.

Serdecznie i gościnnie przyjęty przez Foch’a,

mógł gen. Sikorski stwierdzić, że zwycięzca

wojny europejskiej nie zapomina, iż jest mar

szałkiem Polski i stara się pod każdym wzglę

dem iść na rękę życzeniom Polski.

W czwartek 16 bm. był minister oficjalnie

przyjęty przez prezydenta republiki, p. Dou

mergne’a. Do pałacu Elizejskiego przybył w

towarzystwie posła Chłapowskiego i licznej

świty oficerów polskich. Wprowadził go i

przedstawił gen. Nollet. Prezydent Doumergue

w półgodzinnej rozmowie rozwinął .swój po

gląd na obecną sytuację międzynarodową, da

jąc wyraz pragnieniu, aby stosunki polsko

francuskie stsły się jeszcze ściślejsze. Gen. Si

korski udzielcł prezydentowi infojmacyj o a

ktnalnych zagadnieniach bezp ieczeństwa Polski.

***

«sf»»w»uł« w ztnćm o4 wlerei% nflfineta)ireg« n Inddr nu tn rr aHHf tli §S

ey«ny, cyfrowy, .komplikowroy 15 p . N adesłane odmiejsc« wierna milimetrowej 80 m,. N*.

Kroiopla odmiejsc wiersza miMmelroweg* 20 p. K om unikaty handlowepokronice i po *«i»w «*».

oomicinym, komnnikaty prywatne, śluby i Łjp ,35 gr. od miejsc wierna milimetrowego. Cena podaM aa

godeł.im . Ogumema zagraniczne o lOO°/, orozaza Ceny powyższe obowiązują od dnia zmiany w ai złś s ta

Za termin ow e zamieszczenie ogłoszeń Administraeya nie odpowiada.

Ogłoszenia pr zyjmują: w Krakowie wszystkie biu ra dzienników i ogłoszeń.

W Warszawie Reklama polska Jasna 10, R. Mosse Marszałkowska 124; L- i K. Metzl i Ski §L M unak

kowska ISO; L Buchweitz, Marszałkowska 120, B. BnchweiU, Fredry 4, T. Pietraszek, Marszałkowska 11Ł

Wielkopolska agencya reklamy Krakowskie Przedmieście 71, Unger, Senatorska 12, M. J. Freid, Rymarska lfc

I, Sttełn^Ifts, Swiętojerska 34. Jan Apt6, Zielna 36, Międzynarodowe biuro ogłoszeń Galerya LokMinbon.

A. Fischer Marszałkowska 119, J. Librod, Marszałkowska 118; w P o z n a n i u Polska agencya reklamy »Parł

Rycerska 8, Wielkop. agencya reklamy, Gwarna 19; w W iln ie S. Jutan, Niemiecka 4, Jankowki-Gradowski,

Wielka 96; w e L w o w i e SL Sokołowski, binro dzienników H. Buchstab, M. BrOck; w e Wiedniu

R. Mosse, M. Dukes NachŁ Haasenstem et Vogler, H. Schalek Bock et Herzfeld, H. Braun, J. Dannenberg,

J. Rafael, Oest. Anzeige Ges. »Ifra« Wollzeile 12, »Inges» Franz Josef Kai 7, w B e rli n i e »Ala« Krausenslr. 68 .

L isty z pieniądzmi i p r z ek a zy pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia przyjmuje Administraeya »Czmo»,

W Londynie Agence Havas Cbeapside; W Paryżu Agence Mavas, Place de la Boui*^

Reklam acye nleopleczętowane me podlegają opłacie pocztowej.

?U; ?

!Astów nieopłaconych nie przyjmuje się. Rękopisów nie zwrac §g

11J

Za każdą zmianę adresu dopłaca się 50 gr.

Adrei Redakeyl i Administraeyi ul. św. Tomasza Nr. SL - . Nr*. Tel« 6(V

ważniejszej chwili, t!edy wyborcy będą roz

strzygać właśnie w ostatniej instancji tę spor

ną kwestję. Gdyby nawet (posito sed non con

ceseo) podpisy Zinowjewa i Mac Manusa oka

zały się fałszywe, to i tak utrwaliłoby się wra

żenie dla traktatu fatalne a dla wyborów de

cydujące. Ale wszystko przemawia za tem, że

są one prawdziwe.

Akcja wyborcza laburzysiów doznała przez

to decydującej klęski - ogłoszenie listu Zino

wjewa przepłacić gotowa utratą przynajmniej

kilkudziesięciu głosów. Zarazem gabinet Mac

donalda otrzymuje cios w serce. Nsjważniejs=a

jego akcja kończy się niebywałym wprost skan

dalem. Golów był wprowadzić Anglję na drogę,

c a której kontrahent mógł ją haniebnie i szko

dliwie oszukać. Okazał w rokowaniach z RoBją

doktrynerstwo, naiwność i nieświadomość bi

zantyjskich sztuczek dyplomacji rosyjskiej.

Gdyby nawet, na co wcalo się nie zanosi,

gabinet zdołał się po wyborach utrzymać, to

w każdym razie trupem n a polu] kampanji

wyborczej padnie kwestja traktatu. — Nawet

ewentualny gabinet Macdonalda II. kwestji tej

nie potrafi i nie będzie forsować,. Chyba zaś

nie my będziemy tego żałować.

A teraz trzecia równio ważna konkluzja! O

ile pismo _ekki" n ie okaże się sft.łszowanem

(a na to nfe wygląda), to rozprószy ono w ca]

łym świecie resztę z!udzeń co do możliwości

pertraktowania z sowietam i. Złudzenia te mi

mo wszystko istnieją; przykładem akcja sena

tora Mor?zie w e Francji. My tylko może jedni

w Europie, po smutnych doświadczeniach

z traktatem ryskim, jesteśmy w tej chwili ze

złudzeń tych chemicznie wyprani. Ale głos

nasz i n asz Eksperyment z Rosją (prawda, żo

poprowadzony z naszej strony naiwn!e i nie

udolnie) budziły dotąd w Europie niewiarę;

a tak samo i w Ameryce, gdzie odzywały się

cors z liczniejsze głosy za uznaniem sowietów

i pertraktacjami. Eksperyment angielski daje

naszym przestrogom pełny walor a Polsce mo

ralną i polityczną satysfakcję. Teraz nie p ręd

ko kto podejmie rokowania z sowietami, a

przyspieszy się panowanie poglądu — tak

słasznego i tak z faktami zgodnego, że rząd

sowiecki stoi poza wszelką etyką, dobrą wia

rą, przyjętym ogo!nie obyczajem, prawem, ho

norem. Dzisiejsza Rosja to przecież wilkołak

n?radów: natio extra commtrcium geutium, jak

by powiedział Rzymianin.

Toki Jest se ns m cralny najnowszej scnzaeji

politycznej.

Londyn 28 października.

(Tel. wł. D.) Pisma konserwatywne donoszą,

że Macdonald jeszcze 9 b. m, był w posiada

niu listn Zinowjewa i z tej przyczyny przy

spieszył termin wyborów, które miały się od

być dopiero w listopadzie. Pisma lewicowe]

nie wypowiadają zdania w tej kwestji, nie

twierdzą również, czy sprawa odbije się na

wyniku wyborów, stanowczo jednak sądzą, że

układ acg!elsko-rosyjski jest pogrzebany.

Londyn 28 października.

(AW.) Incydent z listem Zinowjewa jest u

ważany ogólnie za najważniejszy wypadek

w obecnej kampanji wyborczej. Może on wpły

nąć wydatnie na politykę Anglji w stosunku

do sowietów, mimo ich zaprzeczenia co do

autentyczności listu. Dzienniki komentują ży

wo zajście. Między innymi lim es p iszą: Mac

doudd zwolennik i twórca traktatu z sowie

tami wyzyskuje obecnie sposobność do wyco

i fania się. Morniug Pcat pisze, że naród an

1 gielsbi jest zdecydowanym oprzeć się na auto

rytecie rządowym, który nie szuka dla siebie

i potęgi w trzeciej międzynarodówce. Doiły le -

legraph uważa, ż e list Zinowjewa burzy zu

1 pełnie politykę rządu robotniczego wobec so

" wietów. Daily News piszą: Jeżeli opin]a pu

» bliczna dotąd nie odrzuciła kategorycznie ukła

i du z sowietami, to obecnie dokumenta ogło

szone przez ministerstwo spraw zagranicznych

zadały mu cios śmiertelny.

Paryź 28 października,

i (PAT.) Omawiając sprawę listu Zinowjewa

pisze Gaulois, że był to bolesny cios dla par

. tji pracy. Stanowi on ostrzeżenie dla rządu

francuskiego, który chce da iure uznać so

wiety.

Londyn 28 października.

5 (PAT) W związku z listem Macdonalda sfe

r ry miarodajne ustalają punkty następujące:

J l) doświadczeni eksperci jednogłośnie stwier

dzili, ż e list i podpis Zinowjewa nie jest falsyfi

katem, 2) zwykłe przepisy obowiązujące Foreign

1 Office były zastasowaue po otrzymaniu tego

* listu, 3) twierdzenia, że kop]a tego listn była

t podana przez dzienniki niema żadnego zna

. czenia nawet jeżeli twierdzenia są prawdziwe.

4) Wobec faktu, że autentyczność lisi u nie

podlega żadnej wątpliwości, na poleceń i a Mac

" dcnalda został wysłany list do Rakowskiego.

1 Rząd niema zamiaru dawać jakichkolwiek in

formacyj w jaki sposób dostał list Zinowjewa.

| Stwierdza jednak, ż e Kodysten, poseł angie

;ski w Moskwie, bawiący obecnie na wyp(

czynkn w e Francji, nie jest w żaden sposó

odpowiedzialny w tej sprawie. Notę do Raków

»skiego podpisał sz ef wydziału północnego Fe

tre?gn Office Gregory.

Wiedeń 28 października.

(PAT) Neues Wia»wr lagblatt donosi z Lor

dynu, ż e list Zinowjewa był znany szerokii

jkołom politycznym angielskim już od dnia

,bm. t. j. od krytycznych dni w Obie gmit

Był on przedmiotem narad gabinetu i zuan;

,był też kierownictwu partji konserwatywne

jktóra zamierzała na dwa dni przed wyboran:

jlist ten cgłosić jako »wielką bombę* na Mac

,donalda. Macdonald dowiedział się o tym ze

miarze wcześniej i chcąc udaremnić ten ata!

konserwatystów, polecił urzędowi spraw za

granicznych ogłosić list i niczego w tej spra

wie n ie ukrywać. Stwierdzono, że doknmen

;został przesłany do Londynu z Rygi. Tajni

jpolicja przyłapała go na głównym urzędzii

(pocztowym w pierwszym tygodniu paździor

jnika i po skopiowaniu i sfotografowaniu ode

słała pod adresem, pod jakim nadszedł, a mia

inowicie do centralnego komitetu partji komu

raistycznej w Anglji, Twierdzenie partji komu

|nistycznej, że takiego listu nigdy ni3 było

jest kłamstwem. Bez względu na to, czy lis

ten jest falsyfikatem czy nie, czy został nada

n y w Rydze, czy Moskwie, rząd obecny ni(

będzie popierał traktatu, ani nie będzie for

,sował pożyczki .dla Rosji, jak długo nie na

(stąpi zupełne wyjaśnienie względnie zadość

uczynienie ze strony Rosji.

Londyn 28 peździern;ka.

! (PAT) Pełnomocnik rządu sowieckiego Ra

,kowski wystosował do an gielskiego urzędi

zagranicznego notę protestującą, w której o

;świadczą, że pismo Zinowjewa jest f »Dybka

,tem. Rakowski wyraża dalej ubolewania, żł

iw tym wypadku nie trzymano s ię zwykłegt

procederu i niepówiadomiono przedstawiciel

etwa sowieckiego przed ogłoszeuiem listu. Za

’rząd partji komunistycznej angielskiej oświad

czy ł, ż e nigdy nie otrzymał pisma Zinowjewi

i nazywa to pismo niezręcznym falsyfikatem

;Natomiast urząd spraw zagranicznych i Mac

donald Jest osobiście przekonany, ż e doku

ment ogłoszony jest autentyczny. Lord Curzoi

oświadczył w mów: a wygłoszonej w Leyce

ster, że odpis pisma Zinowjewa został prze

słany Macdonaldowi i Hendersonowi w czasie

kiedy przed miesiącem powrócili do Anglji.

Lohdyn 28 października.

(P. A. T ) Kanclerz nkarbn Saowden, prze

mawiając wczoraj w Colne Valley, oświadczył

że nota angielska w sprawie lista Zinowjewt

jest dewodem, iż rząd królewski nie będzie

tolerował propagandy bolszewickiej. O ile oka

że się niezbicie, że dokument jest autenty

czny, to kwestja ratyfikacji układa angielsko

sowieckiego ukształtuje się całkiem odmień,

nie. Ogłoszenie listu jest dowodem, i e rząd

robotniczy szczerze działa i ma na celu dobre

państwa.

Francja a sowtety.

Paryż 28 października.

(Tel. wł. M ) Herriot wygłosił onegdaj mo

wę w Lyonie, w której oświadczył, Ż3 o ile

nie zajdą nieprzewidziane przeszkody, w tych

dniach rząd sowiecki zostanie uznany prze;

Francję. Przez ten akt otworzy się dla Fran

cji droga na wschód. Francja będzie mogła

prowadzić stosunki handlowe ; e wschodem,

co przyczyni się do podn’esicnia jej sytuacji

przemysłowej.

Ocena budynków uniwersyteckich w Polsce.

Paryż 28 października.

(Tel. wŁ) Komitet dóbr przekazanych przez

Austrję państwom sukcesyjnym ustalił wczo

raj wartość Bibljoteki Jagiellońskiej, Akadem]i

Sztuk Pięknych, Uniwersytetu im. Jana Kazi.

mierzą, Akademji weterynarji i politechniki

we Lwowie na dwadzieścia miljonów koron

złotych.

Kanclerz Marc o traktacie wersalskim.

Berlin 28 października.

(Tel. wł. R") Na kongresie partyjnym stron

nictwa centrum kanclerz Marx bronił swojej

polityki i oświadczył, i e większość narodt

niemieckiego jest za wykonaniem traktatu

wersalskiego.

Układ Kłosko-jugosłowiański.

Rzym 28 października.

(PAT.) Pisma donoszą z Białogrodu, że przj

spotkaniu jugosłowiańskiego ministra spray

zagranicznych z Mussolinim ma być zawarte

włosko-jugosłowiański układ defenzywny, gwa

rautujący status guo w Europie środkowej, o

raz układ dotyczący Adrji.

Z Irlandji.

Belfast 28 października.

(P. A, T.) Donoszą z Londonderry, że are

sztowano tam De Vałerę, który powrójił d(

Uisteru mimo zakazu.

izacja: mbc.ma!opols

Kalkulacje i degradacje.

------—

Otrzymujemy następujące uwagi:

Od kilku tygodni toczy się w prasie pol

skiej dosyć oryginalny dialog. Funkcjonariu

sze państwowi skarżą się na rosnącą droży.

jznę, wojskowi domagają się poprawy bytu,

rząd zaś w odpowiedzi na to ogłasza komuni

,k aty wyjaśniające w jaki sposób kalkuluje się

płaca urzędnicze, jak oblicza się mnożną i pod

jwyższa ją, względnie obniża. Statystyczna

(działalność władz skarbowych przybrała je

dnakże jeszcze szersze rozmiary: zaczęto o

głaszać wykazy porównawcze, w których po

dano pensje urzędaików niższych kategoryj

w Polsce oraz w kilku państwach zachodnich

w przeliczeniu n a złote. Dowiedzieliśmy się

z tego n. p. że n asi oficerowie, profesorowie

uniwersytetu i prawie wszystkie inne bate

gorje urzędników są bpiej płatne aniżeli w

szeregu państw innych, przyczem zapewne

w pośpiechu wzięto dane tyczące stolic, zapo

minając, że w Polsce pensje stołeczne są z przy

czyn bliżej nieznanych o 20 prc. wyższo niż

w reszcie państwa, co nie we wszystkich pań

stwach w tej zwłaszcza m ierze jest praktyko

wane. Ale to tylko szczegół.

Zasadniczym mankamentem tych wypraco

wań statystycznych było pominięcie w tem

przeliczaniu na złote stosunków drożyźnia

nych w danych państwach. Żadne zestawie

nie n ie zmienia faktu, żo w Paryżu można

dostać ubranie za 50 naszych złotych, że za

; 100 złotych można nabyć garnitur w pierw

sz,orzędnym magazynie, ż e we Włoszech cena

!przyzwoitych bucików zaczyna się od 15 zło

tych, i że, jak świadczy inny urzędowy ko

munikat, wiele nsług, które w Polsce kosztują

u. p. 5 złotych, w Czechach kosztuje tyleż

koron czeskich, czyli sześć razy mnie!. Gdyby

płace urzędników we Francji czy w Czechach

przeliczono nie na złote, ale na buty, ubranie

i chleb, to statystyka ta nieco inaczejby wy

glądała.

Pensje urzędnicze, jak zapowiadano urzędo

wnie, mają być do końca tego roku obliczane

wedle wzrostu drożyzny, a później mają być

stabilizowane. To obliczanie wedle wzrostu

drożyzny jest w istocie jedynie przesuwaniem

tych samych pozycji budżetowych z jednego

miesiąca na drugi. W chwili stabilizacji marki

mnożna poborów urzędniczych wynosiła 36 i pół

grosza za punkt, tak, że n. p. urzędnik i to

starszy VI rangi, mający 1000 punktów pen

sji, otrzymywał miesięcznie 365 złotych, od

których potrącano różne należy to §ci. W maju

przy przejścia do złotych przyjęto mnożną 36,

a w cz,erwcu, z racji statystycznego spadku

drożyzny, zniżono ją na 35 groszy, tak, że

wspomniany wyżej urzędnik od czerwca do

września brał po 350 złotych, czyli za cztery

miesiące otrzymał 60 złotych mniej niż wska

zywała jego pensja majowa. W paź izierniku

drożyzna statystycznie wzrosła, mnożną przy

jęto 38. czyli ów urzędnik otrzymał formal

nie o 30 złotych więcej, faktycznie, w stosunku

do maja 20 złotych więct j. Słowem z oszczędzo

nych 60 złotych zwrócono mu 20 a 40 ma skarb

w zapasie na wypadek dalszych Etatystycznych

podwyżek. Słowem do końca roku nasz urzę

dnik dostanie w najlepszym razie swoją luto

wą pensję z powrotem. W świetfe tych faktów

cała kalkulacja droży ź niana przedstawia się

jako dość skomplikowana a mało wydajna pra

ca, której rezultaty są dla urzędników mini

malną pomocą, a która niepokoi za to wielu

przyjaciół stann urzędniczego; jest bowiem

rzeczą charakterystyczną, że d opód rząd obni

ż( ł mnożną, nie wywoływało to nigdzio zby

tniego zainteresowania, lecz gdy zaczął nawra

cać, troska o skarb z powodu »kolosalnych*

podwyżek urzędniczych, objawiła się u wielu.

Szara rzeczywistość kryjąca się poza tem

wszystkiein wygląda mniej więcej w ten spo

sób : rząd w staraniu o równowagę budżetową

nie chce pójść, i słusznie, poza przewidziane

kredyty. Aby zadowolić pozory przelewa z pu

stego w próżne, dodając i njmując to w tym

to w tamtym miesiącu. Faktem jest zaś, Ż9

pensje w Polsce wynoszą przeciętnie 1/2 stopy

przedwojennej przy znacznie wyższej droży*

źaie, co wartość ich sprowadza w istocie do

1li, a w najlepszych okolicznościach do 1/J.

Władze centralne zdają sobie sprawę z tego,

że ten stan rzeczy nie da się dłużej utrzymać,

więc postanowiły wybrnąć z sytuacji w spo

sób zgoła nowy. Oto postanowiły przetasować u

rzędników co do klas pracy, krótko mówiąc idzie

o degradację choćby o jeden stopień pewnych

kategoryj; potem ze wzrostem drożyzny mo

żna będzie nawet podnieść mnożną z 38 gro

szy choćby na 50, co da statystyczną podwyż

kę płac o 30 proc., tylko że w praktyce urzę

dnik VI klasy płsc »stabilizowany* n. p. przy

przetasowaniu w VII otrzyma jakie_ś 700 pun

któw, czyli pensję mniejszą niż posiadał mimo

statystycznej podwyżki. To co się tu z_aoszczę

dzi będzie można zużyć tam, gdzie najgłośniej

krzyczą, grożą strajkiem i gdzie nic n ie mo

żna ująć, a trzeba dodać.

Wedle zapewnień urzędowych akcja stabili

zacyjna objąć ma na razie tylko urzęduików

bez wyższego wykształcenia, któryćh stabili

zowanie w wysokich, przypadkowo nieraz osią

gniętych rangach, nie jest pożądane w intere

sie służby. Na tym punkcie panowałaby bodaj

powszechna zgoda, gdyby nie wieści krążące

na ten temat w kołach urzędniczych, a popie—

Irane przez nieoficjalne ale niedwnznaczne za

to oświadczenia różnych osobistości miarodaj

nych, że jest to dopiero początek akcji. Wedle

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction