Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 676 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

N" 9.

Kraków, 13 Stycznia - Sruda.

CZAS

Rok 1875.

» JŁrakontei

Prenumeratę p*xyjmmją:

Adminiitracya ,CZASU,** b ieg . p. 8 . A. Kr yi znewsUcgo, handl« Dworskiego,

nacnowsziego tadnei uzędy po ,towe. O g te iCBl (iniei.,ty) prz|}mają sr zz opłatą od . e sca

wiemza drukiem drobnym (pjtftowym) f-i pr wszy raz 10, *i k-Myna itęrBJ ra ipi 6 cnt N aitH ^H **

(na 3 stronnicy dziennika) od *g c wierna drnl iem drobnym ju 30 cnt za ;dr ra

»ląeaei i«

d«? ,C z aB U * (prospekta. eyrknjirze, ogłoszenia i t p.) pnyjmnja się za cenę t fr. od 100’łgzempl. dl*

*amieju;owy ,;h, a 50 cnt. 4 100 c-* dla miejsco rcŁ prennmeratoró«. i,’rzypadaj%cą n aktytcić nprc,ia

sięii*pnqd nadesłać]rzeVzemi«9w.towym. Pi * s-mer»tf 1

nl» przyjmują:WW la

djnln p(A.(.pp«lik Wollzeili 29is*l*r»dzr F(rdrnanditri,sse Nr 38. Na V »»ęgę i AnRlIą

w P-Tyin p W Ilaczkor ’d,Faulourz Pouueniere Nr. 33. «»glow aenl» zsJ: Wedmu Walłfischgi »

Nr. 10, W Hamb urgu, fra %furcie n. M,, Ber:!nie, Liwhu, B atyk’ ,S«ąjcarva) i T"wdrwin pp. Eisenstein

i Vogli r; w W M m t F. Lob, Reicbstathsplatź N 2 iR. Mosre Beil)rstltte N. 2, Potter A Com. B

rg. 3;

W Berlinie, Hoonbwgu, Monac),iu * i Nory.nberd-f p. R , idor"e; w Fromkfurfie n. LL p. G . L . Bsabf t Com

Kraków 12 §tycznia.

Minęły czasy, kiedy prześladowania re

ligijne jjży narodowe, jakich niemal bez przer

wy od ,"n lat kraje polsk:o dawały światn

przykre ^ widowisko, mogły na pewne liczyć,

że w ywołają przynajmniej objawy platoniczne

go oburzenia i bart «ej jeszcze platoniczn? ;o

współczucia w opinii europejskiej, choćby tyl

ko dla zadośćuczynienia tak głośno wy

znawanym uczuciom humanitarny m i wysoko

stawianym doktrynom tolerancyi i liberalizmu,

jafeięjn* szczyci się w zasadzie wiek XIX. Od

kąd ednak humanitaryzm odsłonił się jako

negacja wszelkiej religii, a liberalizm stał się

synonimem przymusowej bezwyznaniowości i

narzędziem ucisku w rękach państwa, wszel

kie c.zyny przemocy, gw ałtu i nieludzkiego

pastwienia się, zwłaszcza za wiarę, liczyć tno

gą ra sympatyczne przez opinię europejską

przyjęcie, na poklask, a przynajmniej na dy

skretne milczenie. Z wyjątkiem k ilki dzienni

ków kr il!e ich , które na palcach policzyć

m cfca, J:a prasa europejska zachowuje też

dyskreL c milczenie o trwających od roku prze

szło najokrutniejszych prześladowaniach w dye

cezyi C -ełmskiej. Obojętność ta nie dziwi, bo

zaiste i ma litość nad batoźonym, mordowa

nym i ’ lelkiem sposobami gnębionym In

dem en *ruskim ze strony tych, co kościołowi

katolickiemu na polu konstytncyjnem wrzeko

no legalną wydali walkę pod płaszczem li

beralizmu również wywierają prześladowanie,

byłoby niewczesną tylko hipokryzją. Nie dzi

wiłoby nas też, gdyby tępienie unii z Rzy

mem poczytywała otwarcie liberalna prasa za

zasługę Rosji, bez względu na wcale nie hu

manitarne środki, jakieh używ a w Chełmskiem

Gromeka; jednak m ao przyzwyczajenia za

wjzo oburzać musza kłamstwa, jakiem? ob

ce organa usprawiedliwiać i osłaniać się

starają gw ałty propagatorów schizmatyckich.

powtarzać i bowiem tych Maastw osła

niai%cych c oyny okrucieństwa jest coś, co prcy

ominą przechowy

kradzionych rzeczy,

rserlińska Kreuzzeiiung, organ dawnej konser

watywno-protestanck:, dsiś utraciwszy wpływ

w aferach rządowych, a niemający odwagi,

zwłaszcza po zgonie swego znakomitego zało

życiela GerlachaJ stawiać opozycyi polityce ks.

Bismarka, widocznie stara Bię zasługiwać wpły

wom rosyjskim, licząc jeszcze na tę ewentuul

ność, 1 ;edy popart,e z Petersburga m ogłoby jej

dopomódz do odzyskania utraconego stanowi

ska. Pospiesza też ów organ da,wnych junbrów

protestanckich przypodobać się Rosyi, rozgła

szając, jakoby przyczyną zaburzeń w Chełm

gkiem były podburzania księży łacińskich, któ

rzy tutaj tak podkopali wschodni obrządek i

taki wywierali nacisk, że uniccy księża nie

m ogą utrzymać swycb parafian w zachowywa

niu obowiązków unickiego rytu, odbywać spo

wiedzi, mszy i nabożeństw. Administrator Po

piel, według Kreuzzeitwiy, jest najzupełniej

prawnym katolickim biskupem, a cały opór

ludu przeciw nasłanym odstępcom przedsta.wia

ten dziennik jako bunt chłopów przeciw du

chowieństwu, który rząd uśmierzyć Bię stara.

Zużyta t o baika, którą już dzienniki rosyj*

iiie przestały powtarzać, zw łaszcza po ency

e papieskiej, uroczyście wykluczającej z bo

*a Ńrtraasi co objął administrację dyece

*yi i po listach pasterskich lwowskiego me

tropolity Spmbratowicza, grożących wykluczę

niem z kos oła księżom galicyjskim uciekają

cym w Chełmskie ’W ja^im zaś tam ucisku

zostaje duchowieóst.ro rzymsko-katolickie, aż

n adto wiadomo.

Spóźniona więc to usługa, jaką Gazeta

Krzyżowa chce oddawać Rosyi, powtarzając

takie baśnie, bo po ostatniem wyniszczeniu wło

ścian chełm skich, gdy Mika parafij zmuszo

nych z o st ało do podpisania dekleracyi, rząd

rosyjski przesta!nie dowodzić o jedynym celn

oczyszczenia obrządku wschodniego i o strze

żeniu czystości unii, ale m oże zechce zwiasto

wać światu cudowną now:i ę o dobrowolnym

powrocie na łon o koś( jła prawosławnego

chwilowo przez intrygę jezu!eko-polską zbała

muconego ludu ruskiego.

Przed kilkoma dninini umieściiiśmy rozpa

czliwy list, któryby kazał przypuszczać, że wy

trwałość ludu po najcięższych przejściach, naj

ukrutniejszem pastwieniu się, biciu kijam i wy

niszczeniu załogą wojskową! -^*" dłszy wreszde

do granic tego, co naturę ludzka wytrzymać

zdcła, uległa. Dalszych szczegółów niectrz -

maliśiny, a radprzyrodzone znów łaska, któ

re tak widocznie wspierał? dotąd tych wy

zna,wców, dozwala przypuszczać, że miejscowe

wypadki poddania się przem ocy niez?mykaję

jeszcze tej martyrologii. W każdym zaś razie

k?jami i głodem wymuszone deklaracye p(

kilkuletnim rozpaczliwym onorze nie usunSgły- f

by jeszcze wstrętu do scnizmy. l(id zniszczy

jby życif katolickiego, które" jnż tylko w u

krycin krzewić się może.

bec takich faktów zgrozą i boleści* a po

dziwem i uwielbieniem przejmujących, wymy

sły podobne fak Kreuzztiti’,.tgr i podobna ()

brona krwawej misyi scbizmatyckiej, o pro

wadzałaby tylko na przypuszczenie, że ów

organ protestancko - konser atywny nierÓżni

się w nienawiści kościoła katolic lego, ani w

chęci jęgo l ytępienia od organów ks. Bit

marka i p. Falk«, — tylko większą acz? ta

sympatyę do metody prześladowania religij

nego w Rosyi, niźli do nowej metody prześla

dowania praskiego. My zaś powimy: mctiures

fimbo.

vn* HanH.

,’S% ”f’

KOEfSPONDENCYA ,,CZASU«

»*

*»

W iedeń 11 styoznia.

(M .) hr. Androny nabawi je -Mi* parę dni w

Peszcie. Tym razem pobyt jego w Węgra ch *na

cecha oz^^to polityczną. Nie bawi on tam, abj

brać udawil w balach vi« n -fikich, leeZ aby aer,’o

pracować nad ,kojsrzeniem i zeapoh niem rozbitych

rgaiw itronnictwa Denka. Hr. Andn 1 nżyę. i

tam « leg o wpływa «wago, ab;: jeszcze raz otwo

rzyć silp f partyę rządów% z żywioi§t należących

do stronnictwa Deska. Nie ątpią nawet, że mc

e ę *?da ta ponowna próba, ale pytają się pc-w

hntu: na jak długo? Można wprawdzie przywró

cić karność ns czas jakiś W obozie tego stron

nictwa , wyjdzie tc nawet na korzyść r^kdu

-be argo w Pe-’rcie, ale innem jeat pytanie, czy

ta kombin icya utrzyma eię i czy kraj z niej od

niesie korzyści. Nie ni’ rozbicie stronnictwa po

lega fzisi)jsza nieporads ?ść w Węgrzech, ale nie

poradność sprowadziło rozbicie. Musiałoby cbyba

przyjąć atrounictwo Denka program i si ady bi -

roaa F nnyey.

Pre,zes p. Offei hein a ject ciągle osią dygkuayi

w Wiedniu. W sobotę i dziś obwiniony brodł eje

mniej §KCzęśliwie. Mi? Izy pr z y s^ głyai r-uajdnje się

także jeden z Griinderów( p. Mayer, który b: ł u

dział t rozmaitych przednębioratwaob podupadłych,

jnkcto Commisaiontbank i Gmi irbebmk Fel» i t. d.

Płoaur^tory

:,pawi I nil znała ty:b )ł ,jo przy

miotów, ekoro pklurzając tylu przysięgłych, oo do

iego nie skorzystał; z przysługującego obie pra

wa. Książę Wasa był dziś obecnym w sali sądow^

uiędzy słuchaczami.

H.omstnntynopol 2ctyczniu

Śledztwo w sprawie Podgor, oy prawie już u oń

czone i Porta oczekuje ladi. dzień protukółów z je

go toku. Wielki wezyr kazał wezwać do odpo!;?is

dzialnośc pułkownika, który będąs naczele wojsk:

nie zapobiegł rzezi, leoz e chce, aby go sądziła

komiaya. Lękają aię zbrojnego zaburzeń , w Czarne

górze, gdzie niepokojące robią się przygotowania;

Tnrcy /decydowani są siłę siłą odeprzeć. Trzeba

mieć nadzieję, że nie przyjdzie do tego, gdyż je

żeli iskra wytryśnie, któż pożar powat zymal idola?

Temi dniami odbyło się wesele córki wielkiego we

zyra : wlO" Ć więo należy, e pozostanie jeszoze

orzy władzy, chociaż Sułtan je st z niego niezado

wolony i ob :!aż ielki ?ezyr potężuycb ma nie

przyjaciół, których liczba *, każdy i dniem się

zwięk:sza.

Kc misji» budżetowa rozpoczęła już swe prace.

Rozbit rają również nowe statata banku ceiarskie*

(c. Wie!) jest trudności do usunięciit, k c s nitiie

m-m, że będzie je można rozwiązać w sposób r a i

dawtflnjący P. Hnmbert inspektor finansów w Pa

ryżu, delegowany prze;: komitety londyński i pary

s li , ma 8.»bie poruczone uczestnictwo w prr.cacb

kcmisyi. Trziba pnyznać w. Węż;::owi, 4e czyc

fwgyetko, aby finuase tur ,M ? ayd -byó z Fitłedu,

w jekim aię znajdują Lecz cokolwiek będzie nc-y

n’onem, trudoo z. żega ,ć otchłań, która pochLma

u więkrzą część dochodó ż. W ostatnich czasach

ki zt.ł Sułtan zaaaói ’ić (1-ie nowe Torwetr psncerti ?

1? Londyn% flota więo fiosir luć będ ie z ten ,

tóre tu budują, 2.r parowych si.tk ów psucernycb,

lecz zapytać mo*o* na c o? S:§ to b )zużytecrue m i

:hiny nas et h raz5e , gdyb;r Bi§ *aa]dowały w rę

kach umiepoych się z niemi obchodzić; a tal: nie

jest Tymczasem aŁan fnndUi)ZÓr poMiczjych nie

zmienia się.

Słychać tu o nastąpić mają jem przybyciu ! aro

na Hsussmanna, 1 tóry zamierza przedsi»1* ”Ją 5 r o

boty publicznego użytkn. Nowy r e gli »aJn końce’

syjny, zamiast uwzflędn’ ,ć naprzja/łość w lurcyj

oj ca kapitały, prawie je Wyklucza,. D wyć, a t e tnę

o tem i rzekonaó, przeczytać go w i f nie. Możnahy

aftpraw ę z tego pc rodu po iiedzioć: Qnoi t.dł

ptrd*re Jupiter, dcmcntat. C*y pojawi się kiedy

’Człowiek, oo zrozunńi »ntei a *raju?

Sir Eliot, ambasador ingielski, zmusił rzto mo

taa, dla przypodobania się

ezyrew: pśer* "’

go swego drogom *na p. Pijani do żądania dym yi

P. Pi?ani mft przynajmniej 30 lat służby, i użjw sł

pewnej popularności u Turków, ćlzięM Bwemu do

ś dczeniu i zręczności. Niepodobał on sń Hup

seinowi-ATni p iszy, a p. Elliot wolał obejść aię bas

uiego, niż jątr;yć w. wezyra. Poata^a reprezen

tantów mocarstw ;;daje się byó obliciiimą na to

(*by dozwolić Tui kom dążyć do zgnby. Na tzozęlrie

posadająoni siłę bezczynności

nikt n śmie

”ziąć inioyaty ry. aby ich zmusić do wykonania

orzynajmrii S obietnic zapisanych w reBkrypt: ?b ce

sarskich.

Pomoc » sprawach A r , talii zaczyni być ud Jels

c ą nieszczęiL ej lndności, lecz złe jeat

elli, *

ofiy mogło b?ć zaże-(oi,ue przed wmozemp"*. ę

zimy.

Ddputacya londym a zamierzn oreyayć do Eon

jta n t nopoLł. aby etanąć w obron:ę sprawy prote

stantów ’ obłonycb przez i ząd turecki. P . Liii t

”aprtał czy Sułtan da im posłn banie. Odpowie

izt.no mu w »porób wymi sjący. Perta bard:;o by

łaby zakłopotaną, gdyby depatacyi. przybył» L*,rd

Derby zd(Jtał i strzyr ;ć ją do tej chwili, le :z

pra dopod :bnie nie zdoła tego na dłużej, r wtedy

uojąć możni:, wrażenie, jakie podobna wizyt , wy

wrze na Sułtanie. Z%dziwi go zaprwne, że wolność

wyzaeń nie istnieje jnż w jego państwie i że mi

i- trowie tak mało etcsują si§ do ’ -go życzeń.

Nota w k lyi traktatów t g umnnia. jaką Por

ta wyt)ała do iwęgo ambasadc, , w Wiedniu, kła

dzie uacisk na następujące fu-ikta Ikt%d otomański

o§wisdozw, że nie przyjfmb żad j tranzakcyi w

sprawie t?iJctatów handlowych projektowanych przez

rząd rumuński. Myśl firmi ,u ratyfi acyi stanowczo

uchyloną została tem bardzibjże rząd rumuńsk

niepr jąłby firmanu, W. Porta t ?przestaje tie -

przyzni m : Rnmunii prawa zawieran a umfr r z nt

cemi mocarstwami. Gdyby Rnmuni apruszali lojal

nie Sułtana, o przedwstępne przyzwoleni: i?. Por

to niezaniechałaby zająć ńę ich interesami, w ra

zie Pr,’? siwnym protó?tować będzie przeciw wszel

kiemu naruszenia praw swych zwi ;ehmczych i u

ważać wszelką nmouę lub nkład j mądz i

między kiięstwami i mocarstwami ta żaden i nie

doszł,. Pr ?da, że mocarstwa i kslf :twa mogą sie

obejść bez tego przjz° oleni*. i trak, aws( preat

li oz wzięłyby za to na siebie odp( iedrnlność i

następct-i^. Nadaremnie pr:eto o(mAywstybj’ si,

do rsądn ottjmcńeliiego .razię trud ości i sporów

i żadna akcja niebędzr. przypuszcza *ą w tym ra

zie przeciw Wę8twoifi, które eoatąj i pod protekcyą

traktatów g* %rautujących c ałość t e t m m otto

mbńskieg«. W, Poita popnsestąje ha Barswaniu

r«oo rata’, aby .. etanowiły się n?d irw’"epstwi n**

fałsz? wej polityki w jaką wplątały jtę robec kt’)Hlw

Nrddun * ik’ob

M,i%tr 30 grut’uia.

Kima? Suez i staje aię znowu powi dem d?plo

matycznycb roKonań. Mimo ż e między - narodowa

korni:

odrzuciła tego bta. w Kór,stautynopolu

żądania p. Lerseps i i wprowadził w wywoi anie

wtasne pa(,t nowieńia, itymwa nie zastała cąłkowj

cie załatwioną, bo nic byli, %n, nrzeprowadzorą

legalnie, ani roztrzygnśętą aeziot:r*

’t ..

Kanał Suezki jsbkol" iek od let ”’ - du warty

ni« był n’gd^ «ałkoWU«, ?jyfeots . Z ;;f "ej

strony tar n in wy snaczony, z drog*?t ajtó. iiędzv

Konstcntynopo)’sm a Eg.ptam ra g, . , nietylko dy

rekcję, ale i -il;e-król* do tuuczyiiego c%t?arcii.

kanału. Lcssepa nie dopełnił całkowicie WMrunków

lobow iązaóia, i nie zawsze trzymał się literolnie

artykułów udzielonej mu korcesyi i pełnomocni« -

twa c i akcfonarynszów. Rządził calem pr%ećsi§

bio/stwem jako t lyktator pomijając c z ęsta, . ns.% le

galność, ni« przekracza iąc jedna ć zupełnie prawa,

ani ncfc.ii ?ości Gdyby sdnak chciał był trzymać

się cjłkowiciŁ piana pierwotoi« uakreślonefjo, kolo

salne przi dBięwzięoie mnskłotiy ratrzytusć się w

pół drogi, pochłonąwszy k!lcadziee 11 milionów f r a

ków razem z htidzi«iami Europy, zbliżenia się

do Indyi. Gdyby ’;obój był n a utnymał rok dłu

żej, L«ssepc byłby z łatwością otnńjrmał *ulbans

ś: ie potrzebnych jeszcze milionów spokoju J k nJ

*wykończył, i ucsp i ł go raz na zawsze zdolnym i

rygodnym do przejfici i «tatków fisjjWrakszego na

wet rozmiaiu. Aid wojna francus . »prowadziła o

gólną atcgoacyę handl« j, j rawdzis.y przerrót ru

chu przem" iłowego, 4%»tąpnie ogromne ban’ ;not? %

i kat itrofa wiedensKa, któta r : r f e wwe*o§bicie na

o« łym Zachodzie, p. ŁesB^pHŚ i nie dał" dok; ń

ozyć swego dzieła. Kanał pozostał ta ii-i jaki: był,

logo listopad(. 1869 r., kiedy uwczyóde odt%iy

z t8t«ł « zyłtkim europejskim :rajom i poią?: ł u

rzedownie, jeżeM można po wiedzieć, moi ze ś ród

:iiemne z Czerwoncm.

Ka al tsk j%* it dziś, mota liutyó ale nie

lyBtarrza potrzeboio przi;%yału, a ni odpowiada na

izieiom, które w nim po’;ład an ». Nie wykońo: :ony

lout t k’;nie i nie ntrzymany tab jak być pow.r )n,

może me dłrgo zacz iie się psuć, a taklat kilką,

t ’lkHnfcście Eajdrlej, nie będzie zd« lnym do na si

ghoyi. Tylno samym środkiem statek, przesunąć _a

raczej pr eś!izgrąć się muń a ciągią obawa, by nie

osiąść na piasku i nie itraymac przez dni parę

nawigacyi na całym Kanale, co s § już nie raz

zdarzyło. Dla br.ku dostateoznei gtf’-’okcści d a

s ta tl minąć nie mogą, chociaż szerokość kanału

daje trzem parcwccn wolre i tatw? "rzejście. Gdy

oa Srezn statek powr?acający z Indji przepływr

kanak, r-zystkie inne idące z Europy, muszf cze

kfć Port Sald na jego przybycie a jeżeli* przy—

P"dkiem n«rzcźaie w piasku muszę cieki 6 cierfli

,-ie, i ż się- z niego * ydostanie z wfślkin u; .ezerh

f *em intererów handlowych, dL któr ch m e mie

siące i dnie ale "odziny i takńi 3y sta iowią Jul

dzisiai różnicę. Pli tego naw )t k: żdy przeohodzący

prziz kanał statok musi by ponraedzony i kilką

aaścic metrów orz* i maleń’ p irowiec, bi b_an

mouche", na którym siedzi rtarmk djr kcyi Jośki’

uale chzaajomiony z pc łożeniem i trudnemi przej

ściami.

Są to bardzo ważne i prawdziw i uiedogod )ości

*itórym ’tradzió trzebi , jeże! kent ’ ?na » stra

cić swego zaoczenii, bo ; rzemysł ni« * .dzie mógł

znosić dłngo tych wszystkich utmdr’e _ P. Lea

3cpa wie to btrdzo dobrze ale pi f (tinie nie mo

gąc wykonać p!er if tnych Sw|d pknói, pn gnął

przynajmniej utrzymać w ręku fr_incuzl em dzieło

^rzez Franc § ?rykonane. Kanał keiztował przeszło

czteryc a milionów fran k« , a gdy )rzedsiębiorstwo

w piet’ K".yoh dwóch latai h nie d: ło pra ńe żadnej

dywidendy, akcye zaczęty «padać. Anglicy Lorży

stali z położenie Francyi, aby nałem zawb dcąć

i ;rzejści( du Indyi mieć w swoim ręku. l e dl*

zmienieni! dyeekcyi i kor)itetu zarządzającego p

trzeba mieć na cgółuem zgromadzi on ’ikcycn’iryu

ozów dwi; trzecie głosów. Wioe-Król posiada jedną

trzecią wi zystkich Bkoyj, jego wi§o głos w ąj ipia

«rie pył «t" owczym Anglicy chcieli Wkupić adział

wice *rola w Kamie, ho posiaaali już jeaną tize

cią akcyj. Kr ie Scutherland lord Dordley, Hen

ryk D oelirg Bulw°r. pracowali przez d«ie zimy *

Egipcie by zap?’wtiić Anglii panowuoie nad kana

łem. Ale Chedit bojąc ;ię t tk niebezpiecznego

. |Bied :twa wolał uińym ać pierwotną dyrekcję

kanału.

Kanał był przedsiębiorstwem op irtem na akoy :ch

jak i :olej« żelazne, żeglugi parol e i t. p. oiusi .iięc

dfc./ać pi;.iinł procent od wyłożnbŁgo kapitału. Do

;hodem Kaa,?łu je st przejście sta,t%ć r ,i taksa na

nie nałożoun była bardzo ryso* a ale n is prze

wyŻ8zalił m a x ó ,Y im udzielonego w koncesy Lessep

aowi. Wynosiła dziesięć fr«uków od beczfd oiręto

rej i dziesięć od -ażdego człowieka załogi. Wiel

kie ?więc statki płaciły za k żdem przejśoiem c?ter

dzieści do sześćdjiesięciu tysięcy franków, nawet

kiedy powr -cały bes )dusiu. Mimo tak ielkiej

opłaty nie tylko statki poro« , ale nawet żaglowe

opnszczały dawną linię przechodząc przez Kant ł,

oy kilka tygodni wcześniej dostawić tai : r na targ

londjń ili i par i. Skargi j«dnak na taksę nie u

stawały, c booaż Lezsepa był zupełnie w «wojem

pi’v,:ie, a F,,wnaular ćnmpany wioząca pocztę la

d; ą, wolała nawet stuj ładunek pnenoaić koleją

żelazną z Susza do Aleksindryi, gdzie nowe cze

kały tatki, niżeli poddać się opłacie za przejecie

Kar %łu. Anglicy pociągu! rs;y za sobą Włochy i

zi laz łizy nawet pewne poparcie w bardzo wpływo

rm *e Francyi p r )dsiębiorstwie Meatagerie.. M a -

ń tim uozyoili z 1 ,na?u kwestyę dyplomatyczną i

?awe: rali Leu epsa przed między-narodową komisję

w Stambule.

Komiaya zmunić taksy zupełnie nie mogła, bo

ta nałożona była legalnie, ale chcąc jq obniżyć

użyła w ylrętu bardziej dwol rckiigo niżeli dyplo

m*ttyoen»go. O łata ? crzęjśoie I aiałn wyn:siła

dziesięć franków od beczki okrętawej, al ) w ma

’jrrsrce dwa są znane systemy taczki. Angielski

licr%oy c ały obszar zajęty statkiem, i francuski

cdtrącsjąuy przy opłacie . ar»oś 5 maszyny i rałogi

Lesi epa przyjął był systei i angielski, _amisys aś

nie uzna(* go z s stosowny i kazała przyjąć system

francuski. Dla k aisłu jest to ogromu« różnica

bo mu zcbiar

i§cej jak jednę trzeci( dochodów.

Prócz tego kc..aisya zagwarantowała wolne przej

ście fregat i w:iystkioh stetków wojennych i mnó

stwo innyoh jaszcze ’ ogodnośoi d l i mur.nar*i han

d li’ ej rriłego zachodu, alf? z wyraiop, k zyt.dą

"^cyonaryu8ZÓw Itanału. Lesa?" dla zgody po

koju prag-)ął kompromisu, ale jurysdykcji krmisy

ii *dzynrrodowei uz»ać nad sobs uigdt nie chciał

i nie mógł, ta) hasał ,ako przeduębiorst:,a wyko

’ot, ly | !eniydzmi akładkowr , J e a t włash«)ścią

akcyonarynszów, której sami tylko mają pi%wo

zmi(nić ta s§ smowiącą dochód od *jłotaego

kapit%łu. Za^rote ował więo nroczyioie prset;w

.»yrokowi ko m b)i, która zosta iłi Sułtanowi peł

nomocnictwo wpro’ rdzenia go w wykonanie. Ka

a ł r%jęty z ostał wojskiem, a Dyrekcya zmnezonr

s iłą d i przyjęcia nowej taksy. Wice-król chociaż

popi rsjący o ibiśde Less !’pas, nie był niekontent,

że kanał rezed! na drogę dyplomatyczny i do

spra, międzynarodos i cb sy e ię zaczął, bn staje

)ię on tym sposobem najlepszym obrońcą Egiptu

i d i j gorętszym sprzymierzeńcem jego niepodle

głości.

Le iej co tydzień zak ,di protest w Konstan

tynopolu,

swoją drogą kwestyę kanału podnosi

na nowo. i |da od_ mocarstw europejskich apra

wiedlif ś ń dla sie la i akcyonarynszów pokrzyw

dzonych. Zmin?!’fiuLj Dyrekcr : do przyjęcia nowej

teksy i s ą ;,’ wojskiem banału, jeat jednym .

tyoh arbitralnych al

które pokryte płat ?czen

dyplomacyn, wprowadzają w stoi inki międzynan -

duwe i społóus,i prai i i uiej :ego, jako lex mir

premcr, i sd nwalająoa żadn«j apeUacyi. Kanai -

ko przedsiębiorstwo pr: my iłowe, gdy nie da

wał :?iell ’ch nsdviei zysku, ale z nową taksą mo

że być bankructwem abcyonaryuszów, a przynaj

mniej musi być oa,idzo żle ntrzymi ny, bo samo

r zyizczeoic i pogłębianie konieczne kosztować rocz’

nie b"d”i e od liętnastu do df,iidziestn milionóa ,

kanał n*4 w tym rokn dopiaro po raz pierwszy

nrzyniósł około tre?di i *stu milionów, i nie m(.tna

a ę spodziewać ai :ścięcie o podobnego dochodn.

":"żeli Le8ccpB pierwotnego zobowiązani: nie doko

nał całkowicie, to trudno było rrzed d? «mastu

laty przewidzieć i dokładnie ł.rt chować, co ko

sztować będzie *irzebicie ywtyni i pc ,ozenie dwóch

mórz, nietylko eił materyalnych ale i mori !nycfc.

Przyp)mnąć trzeba, żc nriał do walczenia Eta%mi

d?plc mata mi, jak Pi lmeraton i takimi nezonymi,

ję,k Stephto ,B »n, którzy itawiali mu «?,pory, nie tyl

ko w Anglii ale na całym zachodzie. Ci aami.

oo xnu czynią dzisiaj sni znty i dzisiaj jeszcze ro

bią trudności nie wierzyli w pr :edsięwzięcie i u

rażali je za k ztowną bardzo ttopię. Kanał ko

sztował czterysta, nie dwieście milionów, jak pier

wotne plany obliczał?, ale istni«je i e%t dof.;.dem

nif?,wykłej siły cliBrrliteku w naszym wiekn, który

mai ryalnemi trndności%mi się nie zriżs, ale mo

ralnych zwalczać nie nmie.

K»U wtyoh waru och, w iadoh goo!olicz

no(? i i wyrok komityi międzynarodowej postawiły,

iBtribć długo nie może, i ponieważ dla przemysłu

jeit dziś nietylko potrą bny, ale koniiozjy, więc

się nim musi Eoropa zająć na seryo i zapewnić

sobie stałe pewne n i y anie. Albo LeBsepaowi

trzeba nie tylko pozostawić zupełną wolność dzia

łania, ale priyjść mu w pomoc, albo zakupić ka

nał od akcyonsrjnii)zów, lykończyć go zupełnie i

ogłosić wiesnością międzynarodową. Wcześniej lub

późnie to os» tnie rozwiązanie musi nastąpić.

Piizi nam z Zabranych Krejćr:

Wobec znpełuegt braku obchrdzi( ni ,s mogą

aych artjlcułów gazet petersb-iri kici i moafciew

s)dch, ńontento? ui się musimy poli iżneni ich

wzmisńkami, o mi;j%ęli :?ę przi « i ć na ioz

pornanie Rady pańsi

’kw^ntyi ?rprowadzenia do

prowirnyj południowo - z achodnich tak zwanych

ziimat», w rałój jnż Roi yi od kilku lat saprr ia

dzonyeh, a który" h prov inoye nasze tytułem kary

z t dawnC’ przewinienia dotąd były pos *one.

Przypuścić należ:y, ż e i prowincje pólnocno-za

choduL. to jest !,,twa z Białorusią i lofiantem

skorzy tają z tego lekkiego aymptomatu dobrych

chęci . . ądu roayjsktogo, bo dlac :egoż n iałoby być

iuaczój V Trudno przewidzieć jakie ztąd korzyści wj

aieść może oby« telstuo polskie, tych projńncyj to

tylko pewne że ;%k wi statkiem tak i to; rola

jego b ę lz i rrcct?j bieroą niż czynną, a w każdym

razie przy! ą i niel%orzyi tną, ponieś aż w tej ma

nie nieprzyjaznych mu d( n i tów, jakimi są; ozy

noa icf. nowi właiśdctole zirniacy roayjskiego po

tihi ;diseni i podlegli całki%m wpływowi r-jnownT

c ti,i fiościanie i miei, ?szańitwo, element polski

znaleść tyikr może urcdki nowego uoisku i «« kaa

na iebie wymierzone, a raoslj przeszkodę, ni? po

moc w intere: ) kn jowego przemyciu, i rolnictwa.

Obywatil ;;?i ;!emski pocho(beimśa polddcgo bę

dzie zawsze kozłem ofiarnym poti?nęci iym ssa o ł

tarza pr;. -?OLławno-liberalnego interesu rs%doweei.

Zaręczam, że (ukrcwarstwo, rolnictwo i hasdd

zbożowy iktąpić zawsze będą u a m musiały wzglę

dom politycznym i policyjnym, których oiteteczĘna

wynikiem zawsse być musi, i.bj jak najwięksi

ńość polskich pieniędzy obracaną łtyłt n a korsyść

prawosławnych cerkwi, prawosł awnych popów,

prawosławnych n/kół, prawosławnych zakładów,

prawosławnych chorych, prawosławnych ubogich i

wszystkiego praw dawnego, z ?’”yłącz«ai«n wszy

stkiego co polskie i katoHokia, bo to aż nadto: jest

re wazechstron, a swłaszcza =a strony OpielańczS"

go rządn dojtato osnie zabezpieczone i boer* "o upo

,i one.

Jeśli zuś w tem ,nz?btkim zdarzy ię myśl

szersza, lub projel t utyk czniejpzy, j ki%wi na

pnykład nowego mostu, jakiej bitej drogi, jakiego

ktratJu, lub prostowania rzeki, to dla tego tylko,

że ten most, drop, kanał lub rzeka dla nich sa

mych są potrzebne, i że przyjemnie jest panom

czynownUom i nie czynownikom rosyjskim, Zapol

skie pieniądze zabezpieosyć się od złamania *arka

i obicia boków, na drogach, groblach i mostach,

v n ajopl.! ńszym stanie przrz opiekuńczy rząd

zicmetwu prz eb ranych.

Słysz, łem raz w wagonie rozmowę Rosyan o

;ciemst "ie w dwóch Wieltoroi} ;«iich gubertotah,

,eden

r°Earżał na i ik zczaństwo i knpkctwo

wyzyBl m?ice m swą !:orzyść wazelLie i iły mato

r; K | obywatelstwu ziei ?Mego, drugi w tenże zaśi

0O8Ób wyrzekał n a wio!cian i icł. bnpoćredme

zarządy. Bs może gubernie, w których włainciele

ziemscy, przewagą swój% liszebną powagą pozy

t , i ...«ą 1,’ój, t , syaiuią na korzj0 swoich hiter

ów włc uńan i mieszczan. Polaków najmezawodnićj

ffyzyaliitoać będ) wioyscf.

Minister ipri wiedliwośoi pozwolił notaryuszowi

w Złoczowie Michałowi Morarie kiemu prze

edlić się na własną jego proibę do Lwowa.

Czytamy w Dzienniku PozmńtkiM.

Pod tytułem: Z% National taUfragi der polm

sche.% Btvblkc:ung . nter P i* .*tischer Herrtchaft,

wyszła tutaj spora broszura, napto^ jak tytuł

powiada, przez Polaka _ Pru Zachodnich, i tru

dni ca się IWestya narodowości pcłtkiej pod p -

oowaniem pruiiMem. Jakkolwiek ocenienie wartości

i nkł du ksżdęj dostającej Bię pod rozbiór kryty

czny pracy rwykło następować dopiera po ipr»wo

».da"iu z jej treści, powiedzmy pr= !Cie;, odstępują_o

na ten raz od tyj : *cyonalncj regały, z góry, iż

ro sprawa szanownego ziomka naazsgo i P)-as Za

chodnich o i a w t a bię dwoma przyuio.f di ider

-zce?-*!iwie połączwnemi w i rmonijną całość: r te -

ir y u i tam ciepłem pstryotyczi?am k jednej, praed

mioł( ym cbło? m w zewnętrznem pr datawieniu

rzeczy z drugiej *Tony. Drugi prsymiot aic jest

byaojmniej małej wagi ze : rględu na pubIic4noió,

doI .Mej i r w^ęda nachwfię, wjatdej się od

żywi. Ghc%c Pyć słu(hanym dziii%j plttez narado

s o liberalirm piusko-nien?icoki,— a któż dzjś w

Niemc?"eh Earodowo-liboralnym nie je s t — *rzeba

i itotnie umieć stłjm ić wyrywające się ł piersi

uczciwe oburzenie, umi?ć Wypowiedzieć językiem

konwenc] ocalr ym i pi rlair entarD/m rzeczy, na pa

mięć Mórych srimo olnie polska pięść się ś(lin

S r newsy nutor wskazp nej i ryżej pracy zdołuł je

dno połączyć z drugiem, wypot ndzieĆ co :na. boli

i czem Niemcy uzglfdem nas gr» są, rie prze

kradając nigdy i w niczem parlamentarnej miar,

Co się tyczy treści tego dziełka, o którem mó

wi , zawdzięcza ono jocz ąte s swój namiarowi po

działu tak zwau(j prcirincyi pruskiej na dwie

osobne prov incye, Pius Zachodnich i Prus Wscho

dnich Zdan a cc do praktycznych korzyści takie’

go pcdziało są wielce różne; *ażde jednakże z nich,

czy to stronników czy przeciwników podziała, sza

t a umotywowania i aiprawiedliwiema w intencji

ostał’cznej zagłady Polaków tak w Pra ich Wscho

dnich fak i Zachodnich. Przeoir nlcy podziała

powiadają przez cynicznr ;irpn D anzigti Ztg, iż

Polaków łatwiej wytępić w Icieśnionym dęci., or

ganizmie; zwoiennioy jego utrzymują pi waś

?nie, że sztuka podobna łaty ’ej( za pr y «=*t’« ym

organizmie, w którym się Poiaqr roeptyoą’ir ;er

mańskiej całości. Autor piętnując energicznie po

dobną intencyę, w%kascjąną oaty. liczną narodo

wość na śmierć a Iłócąc% się :Ml o irodki i

spoBoby wykonania Ł.*ćgo wyroku śmierci, prze

chodzi następnie »Jer rR-:yonalnie do wykazania

nasamprzód prawa

torycznego bytu polskiej lu

dności i narodowcu i * Prusach Zachodnie! r a -

stypnie do _skreśleń s _prawno politycznego stano

wiska, jr.kie uroczyście uchw al )ne i przez c ałą

Europę n z o a ie traktaty międzynarodowe lndności

tajże pod bełłeor prusldem zaręczyły. W tym calu

aje krótki, *le z pra?wdą i niesipraeczonym ta

lentom p iedtetawleBii Ukreśloin sskio dziejów Pr i

od ch iii zrzucenia jar.n

I zyżaoMego_ aż ( ?

piergszego podzLin PolsM. nastyptw wylicz, ob

szerniej nieco rękojmi% aadan*- talakom k pod pa

cowr”i a pruskiego przez !bnlnaty wi lefisM e, ą

streszczaj je s ię połityoznie i uarodowo do

C « wychodź JOOK ,nie, wyj«_y riodriele i drJ świąt«»

Oddzielne N i. «Czasu, o ile zarm «toczy, w Krakowie po 10 o., * prwKpf portową 12 ,

Prenumerata wynoili

Mimie

wFrak m

nf rok

*a kwartał na a oiceiące nalnii fc

.........................

*b.20dr. 6

złr.

złr. 2

Pocztą w pa!tftyic Austryackiem

e-n

do N?imieo 1 ?ł. 1

...

,60

IW-yi iAnglii . ....... ( .;’F

»g

"lg

a»

" BBlgd, **”wajcaryi i Turcyi ..

*43

l12

od Ple5? * g o do ostatniego dnia wmiesiącu. -

U M y 1 pieniędzmi i/»*elan

mgżn, ar ,. an

. glon* ia (ingerały) nprr iza się nr Irjiac fra m do A. uiiuntracyi i,CzastZ wKia

p. P ’,,, ,,,T-i?

nsaaa^t,,joioon«niepodłegają opłacie pcztowsi.

I Mw nit/raaJcowanyeh nie

przyjmuje się.

t f tęK o pl a m a nadsyłane Redakcyi niezwr; ,crją sij, lecz bywają niszo"

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction