Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 657 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Ner278.

jYthków, Sobota 4 Grudnialdo6.

]Rocznik XXXIX

Prenumeratą priyjnnjąi

Administracya .CIA8U* slaak snis iurzędypocztowe.W*Jne*arą fiaaia n sta ksiWFaimIb

B. A . K rzyłanow skii§., h ndel Z. Skalskiego w onkiennloach, binro dBiennikdw i ogłoszeń 1 . otlbsł*

Steina Plac M aryacki, handel Bajera p rzy nlioy G rod :klej, trafika K uklińskiego w Sukiennicach.

Główna trafika róg Kynkn i nlicy łw . Jana.

—

O (łoaaesla (inseraty) przyjmuje się u opłatą od

miejsca wieraza drukiem drobnym ]petit., aa pierw szy r u 10 cent,, aa każdy następny po 6 ct.

słm m e (na 3 stronie) od miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 oent. u każdy ru .

—

Oflo*

(Mini« 1frnBBwszstą prsyjmnj§: we Łwewie Ajencya ,CZASU* wgł. akładzie tytoniu Na

O ul. Trybunalska L. ż; w P n ry ł a wyłącznie p. Adam, Bue dee Saints-Pćres 81: (prenumeratep. W .

Bączkowski, Conrbeyoi p. Paryżem, Bue dn Chemln de fer M); w W le S s i s pp. flaasenstein AYogler

(także w Hamburga, Frankfurcie u. IL, B erlinie, Lipsku, B azylei i Wrooławin), A . Oppelik, 8tubonba

stei Nr. 2 , B . Mosee (także w Berlinie, H an bnrgn, HouMhium i Norymberdze), EL ehalek, M. D akot,

B Stern, tylko prennmeratę pp. EL Goldsohmidt A C, w Frankfurcie n. M. G. L . Denne A C.

W W a n a a w ta przyjmują ogłoszenia pp. Beiehman 1 Frendler, binro ogłoszeń przy uL Senatorskie).

Ogłoszenie przedpłaty.

Z przesyłką pocztową w państwie

Austryackiem na Grudzień .

złr. 2*50

Z przesyłką pocztową w państwie

Niemieckiem ua Grudzień.

6 marek

f T Prenumerata Uczy *ic tylko od

pierwszego do ostatniego d n i a w mie

siącu.

Przegląd Polityczny.

Kraków 3 grndnia.

Wiener Ztg ogłasza nstawę z dnia 14 listopada

1886 r., mocą której zostały zmienione postanowie

nia paragrafn 2 nstawy z dnia 15 kwietnia 1873

rokn w sprawie organizacyi Namiestnictw w Pradze

i we Lwowie.

Ustaw a ta brzmi:

Za zgodą obn Izb Rady państwa uważam za

potrzebne zmienić postanowienia paragrafu 2 usta

wy z dnia 15 kwietnia 1873 (Dziennik praw pań

stwa Nr 52) — w sprawie nrządzenia Namie

stnictw w Pradze i we Lwowie i zarządziłem, co

następnje:

§. 1 . Przy Namiestnictwie w Pradze i przy Na

miestnictwie w e Lwowie zostanie ustanowiony dla

zastępowania Namiestnika wiceprezydent w czwar

tej klasie rangi, a obok niego jeden radca dwora

w piątej klasie rangi.

Wiceprezydent pobierać będzie tytnłem dodat

ku funkcyjnego rocznie 1000 złr.

§. 2 . Porncza’się ministrowi spraw wewnętrznych

wykonanie tej nstawy.

Franciszek Józef w. r.

Taaffe w. r.

Jutro zbierają się w Izbie panów członkowie

anstryackiej depntacyi dla oznaczenie

kwot, jakie mają przypaść na obie połowy mo

narchii. Jest to trzecia z kolei depntacya, jaką

wysyła Rada państwa dla rozłożenia kwot. Depn

tacya składa się z 15 członków, z których 5 na

leży do Izby panów, a 10 do Izby poselskiej.

Z Izby panów wchodzą w skład depntacyi: br.

Franciszek Cudenhove, Dnmba, Miklosicb, br. R e

?ertera i ks. Windischgrktz; z Izby poselskiej:

Dr Czerkawski, Jaworski, Dr Kaizl, ks.

Liechtenstein, Lnpnl, Dr Mattnscb, Dr Menger,

Dr Plener, Dr Poklnkar i Dr Stnrm. Z członków,

którzy należeli do pierwszej depntacyi w r. 1867,

nie wszedł żaden do obecnej depntacyi, w której

gronie zasiada tylko jeden Dr Stnrm, należący

w rokn 1887 do drngiej depntacyi. Czeskie dzien

niki dowiadnją się, ii przewodniczącym depntacyi

zostanie wybrany hr. Revertera, a referentem Dr

Mattnscb. Jutro ma się także zebrać w Peszcie

depntacya węgierska dla rozłożenia kwot, a po

ukonstytuowaniu sie odroczą się obie depntacye i

rozpoczną dopiero w styczniu merytoryczna roz

prawy.

Jak donieśliśmy, przed kilkn dniami rozpoczął

jnż sejm węgierski swą czynność. Do Pol.

Corr. donoszą, it Sejm ten nie załatwi w rokn

bieżącym żadnej ważniejszej sprawy. Sejmowa ko

misya skarbowa uchwaliła dwa mniejsze projekty

do ustaw i przyjęła prowizorynm bndżetowe za

pierwszy kwartał przeszłego rokn. Tylko Horan*

szky z umiarkowanej opozycyi głosował przeciw

prowizorynm budżetowemu, oświadczając, iż nie

ma zanfania do finansowych sztuk br. Szaparego.

Ze strony wiarogodnej donoszą, iż hr. Szapary nie

zamierza na razie przeprowadzić jakiejbądż ope

racyi finansowej.

W parlamencie niemieckim odbyw ał się we środę

dalszy ciąg rozpraw ogólnych nad budżetem Rze

szy. Jako mówcy występowali Haaencłever (socy

alista), Maltzen-Goelz (konserw.), Hnene (centrom),

Kościelski, Richter, a w końcn przy replikach i

Windtborst. Z ław y ministów zabierali głos mini

ster finansów Scbolz i minister wojny Bronsart

von Schellendorff.

Dysknsya nad budżetem stanowi poniekąd dys

knsyę wstępną do późniejszych rozpraw nad przed

łożeniem wojskowem, to też toczyła się głównie

około pnnktn, jak można dalsze ncbwalaó nowe

wydatki, kiedy nawet na niższe wydatki lat po

przednich nie było fnndnszn, a rząd nie nmiał dotąd

znaleśó sposobu porozumienia się w tej mierze

z parlamentem. Sam w ięc winnien będzie temn,

jeśli ncbwały parlamentu nie wypadną po jego

myśli.

Zerwał się na to minister Scbolz do repliki,

w której w gorącości walki przypomniał nieoglę

dnie, ż e przecież rząd proponował monopole, a

teraz czeka, aż się kraj przekona o konieczności

zaprowadzenia icb. Winą w ięc parlamentn, ż e icb

nie przyjął. Pochwycono go zaraz za słowo i

oświadczono, że kiedy rząd nowych ofiar wymaga

na rachunek przyszłego monopoln, można mn ich

śmiało odmówić i pozostawić wolność rozwiązania

parlamentn.

Spostrzegł się minister, że się zapędził’zanadto

i że go opozycya pochwyciła na pnnkcie, który

szalę przyszłych wyborów na jej stronę przewa

żyć może, ale z brakn stosownych argumentów

wpadł w pasyę i oświadczył, iż wmawianie, ja

koby trwał bezwzględnie na stanowisku monopo

lów, nwata za nieuczciwą insynnacyę. Przywołany o

to do porządku przez przewodniczącego przyznał,

że się uniósł zanadto i że zamiarn obrażenia

kogokolwiek nie miał.

Na to odezw ał się Windthorst, że sam protest

ministra nie pomoże w tej sprawie. Byłoby co in

nego , gdyby parlament i kraj usłyszał z nst mi

nistra, ,,że rząd zr zeka się stanowczo monopolów,"

ho jeśli tego nie nczyni, podejrzenie, że do nich

zmierza, stanie się przekonaniem powszecbnem,

a w takim razie ,,oczekiwać możemy spokojnie

rozwiązania parlamentu." N a to nie dał minister

żadnej odpowiedzi.

Na takim pożądanym dla opozycyi zwrocie za

kończyły się rozprawy ogólne nad budżetem Rzeszy.

W ciągn rozpraw zabrał t e i , jak jnż nadmieni

liśmy, głos poseł Kościelski. ,,Chociaż rząd — mó

wił on — nawet wojskowości ntyw a na uciemię

żenie Polaków, w ysyłając rekrntów polskich w od

ległe strony niemieckie i pozbawia ich przez to

pociechy, jaką zawsze przynosi bliskość domowe

go ogniska, Polacy w sprawie podwyższonych

wymagań na wojsko będą się zapatrywać na stan

rzeczy znpełnie przedmiotowo i badać go bez

stronnie."

Minister w ojny Bronsart protestował przeciw te

mn , jakoby w ysyłanie rekrutów polskich w obce

strony nważać można za ncisk narodow ości, na co

znów odpowiadając, poseł Kościelski przypomniał

mn, jak sam przyznał w sejmie, ie środek ten

ma być politycznym i przyspieszać germanizacyę.

Ponowną odpowiedź Bronsarta, że nżywania prze

ciw komn środków politycznych nie można nwa

żać za ncisk, przyjęła cała Izba ironicznym śmie

chem.

Po odniesienia zw yeięztwa stanowczego w spra

w ie kredytn na Tonkin i Madagaskar pozostaje

dla p. Freycineta jeszcze sprawa wykreślenia

pensyi podsekretarzy stann, o której jnt w swoim

czasie nadmieniliśmy. Mówią, i e minister skorzysta

właściwie z tej sprawy, aby dla całego minister

stwa z yskać wotnm zanfania i przez to stanowisko

sw e utrwalić.

Uzbrojenie wojsk bronią repetierową.

Budapeszt 30listopada.

f Nie będę tn opisywał różnych modeli kara

binów repetierowyob systemn Kromara, Kruki,

Schnlhofa, Jnrn.czka, Mannlicbera, przedstawionych

w ciągn ostatnich dwócb lat anstryackiemu mini

sterstwa wojny, icb zalet i wad wykazanych wśród

licznych i długich doświadczeń przedsiębranych

przez komisyę techniczno-wojskowe, i ndowodnio

nej przez te komisyę wyższości pod każdym w zglę

dem systemn Mannlicbera, najlepszego z dotycb

czas znanych. Albowiem najszczegółowszy opis

broni, bez jej oglądania i przypatrzenia się przy

najmniej jej ntycin, nie dałby czytelnikom dokła

dnego wyobrażenia o każdym z tych modeli ka

rabinów. Powiem tylko, żę co do modeli, wymy

ślonych i zrobionych przez pp. Kroki i Schnlhofa

(którym te modelom pierwszeństwo przyznawały

niektóre dzienniki wiedeńskie), orzekły jednozgo

dnie wszystkie komisyę tecbnic*no- wojskowe, że

karabiny tycb systemów, pomimo ich zalet, n i e

mogą być uznane sa broń wojskową.

Głównemi wadami systemn Kroki, jak to orzekły

komisyę tecbnicrao-wojskowe i w ykazał minister

wojny wobec komisyj delegacyj nych, jest nietylko

t a , iż zamknięcie nabojów włożonych do broni

psnje się łatwo, ale przedewszystkiem, że sprę

żyna posuwająca naboje w Infę karabinu nie jest

w samej broni (jak w system ie Mannlichera), ale

przy nabojach; ponieważ zaś trzeba miliony naboi

zawczasu przysposobić i w składach złożyć, nie

podobna następnie przekonywać s i ę , czy ta sprę

żyna w każdym naboju nie straciła swojej dzia

łalności prsez leżenie, wilgoć i t. p., tem więcej,

że sprężyną tą jeat poprostn drnt spiralnie z wi

nięty, który sprężystość swoją łatwo traci. Nato

miast w systemie Mannlichera silna stalowa sprę

żyna, posuwająca naboje, jest w samymże kara

binie, i co dzień kilkakrotnie łatwo się żołnierz

przekonać może, czy dobrze działa. Z długiego

wykładn ministra wojny o zaletach i wadach

przedstawionych modeli broni repetierowej i z spra

wozdań o tym przedmiocie komisyj fachowych

przytoczyłem tylko powyższy jeden szczegół, aby

w ykazać, iż nie można swego zdania opierać na

rozgłośnych lecz stronniczych bardzo często opi

niach dzienników.

Chociaż sprawozdania dowódców korpusów,

w którycb przez cały rok doświadczano broni s y

stemn Mannlicbera, raporty komisyj tecbniczno

wojskowycb i opinia głównego komitetn tecbni

czno administracyjnego (odczytane na posiedzeniu

austryackiej komisyi delegacyjnej) uznały prawic

jednomyślnie , że karabin systemn Mannlicbera

jest znacznie lepszy od wszystkich dotychczas

znanych modeli broni repetierowej i posiada wszy

stkie warnnki ,,broni w ojskowej,* i chociaż wieln

delegatów z wykładn i prób, czynionych wobec

nich przez ministra wojny, przekonało się o w yż

szóści tego systemn nad innemi współnbiegającemi

s i ę , jednak komisya dełegacyjna, a następnie cała

Delegacya oświadczyła, iż zważając na pierwszy

iLteres państwa, t. j . jego bezpieczeństwo, uchwa

lają żądane przez rząd snmy na uzbrojenie woj

ska bronią repetierową, ale całą odpowiedzial

ność za wybór systemn i modela tej broni

mnszą pozostawić ministerstwa wojny,

bo to należy do jego zakresu działania, i mini

sterstwo, a nie D elegacya, ma dostateczne środki

i siły do dokładnego przekonania się , która broń

jest najlepszą.

Pozostaje mi jeszcze nakreślić finansową i

budżetową stronę sprawy uzbrojenia wojska

nową bronią repetierową.

Minister w ojny przedstawił komisyom delcga

cyjnym, iż dla uzbrojenia wszystkich pnłków pie

choty i batalionów strzeleckich, w razie postawie

nia icb na stopę wojenną, potrzeba 488 712 ka

rabinów. Ponieważ wedłng normy, przyjętej w mo

narchii anstryacko-w ęgierskiej, zapas broni rezer

wowej wynosi tylko 50 % całej liczby karabinów

czynnych, przeto opróoz powyższej liczby broni

repetierowej, potrzebnej dla nzbrojenia całej pie

choty, należy mieć 244.356 karabinów tego syste

mn w zapasie w zbrojowniach. We wszystkich

mocarstwach europejskich normalny zapas broni

rezerwowy jest daleko większy, gdyż np. we Fran

cyi lnb Prasach na każdy karabin czynny jest

jeden karabin zapasowy. Ogółem przeto potrze

bnje armia anstryacko-węgierska przy zmianie bro

ni 733.068 karabinów repetierowycb.

Sarnę potrzebną na dostarczenie powyższej ilo

ści karabinów wraz z odpowiednim zapasem naboi

(2 00 sztnk na każdy karabin) łatwo obliczyć, ma

jąc następujące dane: l ) cenę jednego karabinn;

2) w ydatek na wypróbowanie go i przewiezienie

do pnłkn lnb do zbrojowni; 3) wydatek na przy

sposobienie odpowiedniego zapasn nabojów; 4) w y

nagrodzenie wynalazcy za przywilej.

Dostarczenie nowej broni wojskn może być wy

konane w Anstryi tylko przez zamówienie jej w fa

brykach prywatnych, albowiem monarchia anatrya

cko-węgierska nie posiada wielkiej rządowej fa

bryki broni. Warsztaty w zbrojowni wiedeńskiej

zajmują s ię tylko naprawą i przerabianiem broni,

niekiedy wyrobem pewnych jej części, a przy te

raźniejszym swym rozmiarze oraz ilości robotni

ków mogłyby dostarczyć rocznie tylko parę ty

sięcy sztuk nowych karabinów. Na założenie wiel

kiej państwowej fabryki broni potrzebaby dać je

dnorazowo kilka milionów złr., a gdy następnie

dostarczyłaby fabryka potrzebną ilość karabinów

kosztem niemniejszym, niż fabryka prywatna, u

trzymanie tej fabryki rządowej byłoby ciężarem

dla skarbn. Dlatego rząd nie zaleca założenia

wielkiej państwowej fabryki broni. Lecz w Anstryi

istnieje w Steyr w ielka a bardzo dobra fabryka

broni, będąca własnością spółki prywatnej, która

dostarczała i dostarcza broni wiela państwom,

jak np. Tnrcyi, Portngalii, państwom amervkań

skiem, a nawet Francyi i Prosom (Prasom 500.000

karabinów). Fabryka ta jest w stanie dostarczyć

w czterech latach wojskn anstryacko węgierskiemu

wyżej wymienioną liczbę karabinów. Gdyby za

łożono w Węgrzech lnb w innym krajn monarchii

drugą lub więcej fabryk broni, rząd widziałby to

z radością, a minister wojny na wezwanie komi

syi delegacyjnej węgierskiej oświadczył urzędo

wo, że jeżeli w Węgrzech lub w innym krajn

monarchii powstanie prywatna fabryka broni, któ

raby dawała dostateczną rękojmię dostarczenia

w oznaczonym przeciąga czasn pewnej ilości ka

rabinów repetierowycb w edłng przyjętego modeln,

rząd zobowiąznje się zawrzeć z nią nkład o do

stawę części karabinów. Delegacya nchwałiła o

świadczenie to zapisać w protokóle.

Fabryka broni w Steyr dostarczyła rządowi

w rokn zeszłym 5 ,500 karabinów systemn Mann

lichera, których potrzebował dla robienia doświad

czeń na wielki rozmiar, i ministerstwo wojny ma

pewne dane do obliczenia, ile może kosztować je

den taki karabin. Fabryka wspomniona zobowią

zała się dostarczyć dokładnie zrobionej broni w e

dług modelu Mannlichera po 36 złr. za karabin. Rząd

nie przyjął jeszcze tej oferty i sądzi, l e otrzyma

jeszcze zniżenie ceny. Zanważyć ,tn należy, te

kurabin systemn Werndla według modeln 1867

rokn kosztował 31 złr., zaś broń repetierową na

leży staranniej, dokładniej i z lepszego materyałn

wyrobić z dodatkiem przyrządu repetierowego.

Dla oznaczenia sumy potrzebnej na broń przy

jęto tymczasowo 36 zir. za karabin. Według

dotychczasowych doświadczeń, w ydatek na zbada

nie, wypróbowanie i przewóz broni wynosi 90 cen

tów za sztnkę. Wydatek za 200 nabojów z ule

pszonym prochem, jako zapas na każdy kara

bin, obliczono na 10 złr. 1 0 centów.

Jako wynagrodzenie za przywilej zażądał p.

Mannlicber 50 centów od każdego karabinn z pier

wszych 100,000 sztnk; po 40 cent. od karabina

z drugich 100,000 sztuk; po 30 cent od sztuki

z trzecich 100,OOO; po 20 centów od reszty ka

rabinów. W ten sposób płacone wynagrodzenie

za przywilej, wynosiłoby 260,000 złr. Lecz Mannli

cber zapytany, ozyby się nie zgodził na panszałne

wynagrodzenie za przywilej, oznaczył takowe na

130.000 złr.

Na powyższych danych obracbowany wydatek

w ynosiłby 47 złr. 3 0 c. za jeden karabin wraz

z 2 0 0 nabojami, z wypróbowaniem broni, jej od

stawą i wynagrodzeniem za przywilej, jeżeli rząd

zgodzi się na pierwsze żądanie Mannlicbera co do

tego wynagrodzenia, zaś po 47 złr. 15 c., gdyby

rząd zapłacił panszałne wynagrodzenie sa przywi

lej. Wedłng tego obliczenia, oały wydatek na

dostarczenie wojskn 733,068 karabinów repetiero

wycb Mannlicbera, wraz z zapasem nabojów, li

cząc karabin z nabojami po 47 złr. 3 0 centów,

wynosiłby 34,674,148 złr. csyłi w okrągłej snmie

34.700.000 złr.

Wspólny rząd monarchii zaprojektował rozłożyć

na cztery lata dostarczenie wojskn całej po

wyższej ilości nowej broni, a to z powodów, które

tn pominę. Mianowicie, w 1887 r. chce rząd do

starczyć wojskn 83,000 nowych karabinów i niemi

a? broić dwa korpusy armii; w następnym rokn

220.000 sztnk; w trzecim roku 300,000 karabi

nów, a resztę w czwartym rokn. Na dostarczenie

w 1887 r. wojskn 83,000 nowych karabinów z n a

bojami potrzebuje ministerstwo wojny 4 miliony

złr. Jednak, ponieważ minister nie wydał pół mi

liona złr. uchwalonego w rokn zeszłym na uz u

pełnienie zapasn karabinów Werndla, przeto w bu

dżecie na rok 1887 seżądał tylko 3V9 miliona złr.

na karabiny repotierowe, oraz żądał npoważnienia

do nżycia n s tenże sam cel pozostałego z rokn b.

pół miliona złr., co razem wynosi 4 miliony złr.,

potrzebne na 83,000 karabinów nowych. Obie De

łegscye uchwaliły jednogłośnie zamieścić w bn

dżebie na rok 1887 snmę 3% miliona złr. na broń

repetierową i dać żądane npowatnienie.

KORESPONDENCYA ,,CZASU" .

Kowno 17 listopada.

Domek szpitalny wraz z kościółkiem w Kenstaj*

ciacb, powiat T elsze wski na Żmndzi (zapewne od

Walkazsercem.

Howella.

Jesteśmy w Warszawie, w jednym z tycb no

wych wspaniałych domów w Alei Ujazdowskiej,

na które, patrząc z nlicy, same wesołe przesuwają

się obrazy, i zda się, że wśród rzeźb, kolnmn,

balkonów, między drzewami i kwiatam i, zamie

szkuje tylko młodość, radość i zadowolenie.

Wesoło te t jest w bogatym salonie, do którego

wzrok nasz przeniknął; gwarne towarzystwo roz

sypało się po jego licznych zakątkach, każdy wy

brał sobie siedzenie, jakie lubił, a rozmawiał z ty

m i, których słyszeć i widzieć pragnął, a jasne,

migotliwe światło pająka rzucało liczne promie

nie na uśmiechnięte twarze. Zamknięto drzwi ja

dalnej s a li, wychodzącej na ogród, a otwarto dru

gie drzwi na taras od alei, w której rzadsze jut

o tej godzinie słychać było kroki spaoernjącycb i

od czasn do czasn tylko dochodził wraz z szumem

drzew zgrzyt powozn, toczącego się po żwirze.

Kilka osób, wieczerzą rozgrzanych, wyszło na ta

ras, migotały w ciemności ognie papierosów, a

z salonn światło płynęło całą falą, rzncając się

ua asfaltowy chodnik i zatrzymując czasem w pro

mienin sw ym ciekaw yc h przechodniów.

Byłto jeden z rautów letniego karnawaln War

szawy. Między gośćmi przeważały ogorzałe twa

rze wieśniaków, a rozmowy w gronie męskiem

toezyły się o najżywotniejszych kwestyach gospo

darskich, o w ystawie, o koniach, na co śliczne,

strojne Warszawianki k rzyw iły noskami i próbo

w ały zwrócić młodzież przynajmniej na zabawniej

sze pole.

Nagle, po kilkakrotni« powtarzanych znakach

milczenia, gwar przycichł i ustał zupełnie, gdy

młody amator jakiś, zasiadłszy do fortepianu, g ło

śną zagrał przegrywkę. Po cbwili odezwał się

śpiew kobiecy.

Piękna córka gospodarza z uprzejmością i wdzię

kiem czyniła zadość iyczenin swych gości.

Kilkanaście osób, na balkonie siedzących, usły

szawszy pierwsze takty pieśni, stopniowo wsunęło

się do salonn.

Na tarasie, oparty o balnstradę, twarzą kn sali

zwrócony, pozostał jeden tylko mężczyzna. Koń

czył cygaro i słncbał. Ze drzw i, napełnionych sto

jącymi słuchaczami, padał węższy promień świa

tła wprost na twarz młodego człowieka, oświeca

jąc jego rysy energiczne, oczy piękne, ale zapa

dnięte i zmęczone i kilka wczesnych zmarszczek

na skroni i koło u st, bujnym wąsem zdobnych.

Śpiew sprawiał mn widoczną przyjemność.

Głos, którego dźwięki rozlegały aię, był powa

żny i rzewny. Mężczyzna, wypuszczający dym

z cygara, kiwał głową w takt pieśni, jakby rze

czy dobrze znanej. Po cbwili powtarzał wyrazy,

które kończyły zwrotkę smętnego ntworn i zbli

żył się do drzwi, jakby miał zamiar wejść do

salonn. B yło to niepodobieństwem. Ale za to mię

dzy dwoma głowami znalazł pnnkt obserwacyjny,

zkąd na tle ściany, wybitej błękitnym adama

szkiem, mógł widzieć wynios!ą postać śpiewają

ce j, nadzwyczaj jasne włosy, spadające na szyję

bielszą od snkni jej białej i dziwnej ezystości

profil.

Młody człowiek nie spuszczał oka z wdzięczne

go obrazka, póki różowe usteczka nie zaśpiewały

po raz ostatni:

,,Już s ię nie powróci...*

Ledwie ostatni ncicbł akord, wśród gości po

wstał racb i gwar nanowo; jedni dziękowali wprost

pięknej pannie, inni powtarzali między sobą:

charmant, incomparable! Ożywienie, jak zwykle

po mnzyce, wzmogło się, nmjweielej jednak roz

mawiał poważny gospodarz domn, którego twarz

jaśniała prawdziwem szczęściem, ile razy spojrzał

w stronę, gdzie córka jego stała otoczona i ad

mirowana.

Wiedzieli wszyscy, że piękna Henryka była du

szą i światłem tego domn; że ojciec, wcześnie

owdowiały, na nią zlał całe przywiązanie, ale naj

bliżsi wiedzieli oprócz tego i zcicba mniej wta

jemniczonym ndzielzli nowiny, że dziś hrabia An

drzej ma otrzymać stanowczą odpowiedź Henryki,

a hrabia Andrzej nie należał do rzędn lndzi, któ

rym godziłoby s ię nieprzychylną dać odpowiedź.

Spoglądali też wszyscy ciekawie na młodą go

spodynię, która uśmiechnięta słnchała czczych

komplementów, a której oczy wyrażały niepokój,

szukały czegoś, czy tet nnikały. Hrabia Andrzej

stał przy niej, trzymając w ręku szał biały, któ

rego zażądała przed chwilą. — Mówiła do otacza

jących, te jest zmęczoną i cboe wyjść na taras.

Dwadzieścia rąk wyciągnięto kn niej na te sło

wa, ona jednak odbierając szal od hrabiego i za

rzncając go na ramiona, lekko potrząsała głow ą:

—

Na ten raz, rzekła, trady nie zostaną podzie

lone, ale ten kto mi usłużył przed chwilą, mnsi

także cierpieć przez kilka minnt moje towarzy

stwo. Zatem, biedny panie Andrzeja, podaj mi

rękę — dodała z figlarnym uśmiechem , a gdy

hrabia pospieszył uszczęśliwiony, wyszli zwolna

oboje.

To wyszczególnienie potwierdziło tylko domy

sły i dodało otuchy ojcn, który obawiał się cokol

wiek kaprysów jedynaczki. Młoda para tymcza

gem, owiana świetem powietrzem nocy, nie spie

szyła przerwać milczenia.

Koło nieb było tak cicho, a po za światłem pły

nącem z salonn tak ciem no, t e mogli mieć złu

dzenie zupełnej samotności.

Henryka usiadła na wyplatanem cgrodowem

krzesełku i głow ę oparła o żelazną poręcz bal

konu.

Hrabia Andrzej stał przed nią w cichej kontem

płacyi.

Opodal nieb dwojga pozostał niezauważony, z a

słonięty bnjnemi gałęziami akacyi, młody mężczy

zna, który pieśni słncbał tn sam jeden.

Gdy mnzyka ucichła, a cygaro zgasło, on po

grążył się w zadnmie, a takiej ciężkiej, tak głę

bokiej, te nie słyszał kroków nadchodzącej pary.

Zbndził go dopiero głos Henryki; spostrzegł icb

i pierwszem jego poroszeniem była chęć ucieczki.

Nieprzeparta ciekaw ość przykuła go jednak do

miejsca.

—

Oboje znnteni jesteśmy — mówiła Henryka.

—

Pani istotnie w ydawałaś mi się dzisiaj mniej

ożywioną i mniej wytrwałą na trndy towarzyskie

go żyeia — rzekł Andrzej poważnie - a le ja nie

jestem znużony, może tylko niecierpliwy.

Mężczyzna, zakryty gałęziami akacyi, drgnął sil

nie na te ałowa i z natężeniem oczekiwał odpo

wiedzi.

—

Jeżeli miałeś mi pan zadać jakie pytanie —

rzekła Henryka spokojnym, równym głosem, któ

ry jednak obn tych lndzi wzruszał do głębi — toż

stosowniejszej po temn nie znajdziesz pan pory...

Hrabia Andrzej nie mógł nkryć zdziwienia i

radości, w chwilę jednak później chmnrą zaszło

mn czoło.

—

Czy nie lepiej będzie — mówiła dalej Hen

ryka — abyśmy pytanie pana za postawione jnt

nważali i żebym ja na nie zaraz odpowiedziała?

Hrabia zerwał się z krzesełka, na którem był

nsiadł przed chwilą i rzekł gwałtownie:

—

Pojmuję, pani chcesz mi oszczędzić śmie

szności, a siebie uchronić od nieprzyjemnej sceny.

A! panno Henryko — dodał z głęboką boleścią

choć zarozumiałość jest mi obcą, w yz naję, że po

słowach twych, w salonie wyrzeczonych, innego

spodziewałem s ię zakończenia.

—

Zapewne — odparła — był to błąd z mej

strony, ale ja chciałam dziś mówić z panem, a

tam, wśród tycb lndzi, niepodobna było. Postano

wienie moje dawne i niezmienione; ojciec mój

nie wie... nie spodziewa się... on nia chciał sły

sze ć odemnie ani słow a w tym przedmiocie, póki

nie upłynie pół rokn naszej znajomości, panie Au

drzejn. Ze w zględn na nas oboje położenie to raz

trzeba zakończyć.

—

Dawne i niezmienione... powtórzył hrabia z go

ryczą.

—

Tak — rzekła zcicba — inaczej być nie mo

gło. Dlaczego, pytam nieraz siebie, mnie właśnie

spotykać przychodzi tyle przychylności ludzkiej,

tak głębokie przywiązania, kiedy mi na nie od

powiedzieć niepodobna. Panie Andrzeja — wierz

mi — że nigdy jeszcze nie było mi tak ciężko na

serca, jak dziś, gdy na twoje nczncie głębokie i

szczere mnszę dać odpowiedź, jaką jnż słyszało

wieln innych stokroć mniej wartych w moich

oczach. Czy pan pojmujesz, że nie chciałam usły

szeć twego wyznania bo cię więcej od innych

cenię i celem moim było oszczędzić ci nie śmie

szności, ale bóln. O! powiedz pan, t e dobrze zro

biłam, t e przez to stosunkom naszym połowę od

jęłam goryczy!

Dziwny był smnteb w głosie dziewczyny, nie

dokończona mytl jakaś w słowach jej tkwiła.

Znać było, że ktoś, co tak serdecznie pragnie

oszczędzić bóln drogiemu, sam z bólem zna się

dobrze.

Hrabia Andrzej nadto był przenikliw y, aby mimo

pognębienia nie pochwycić odcienia tego, jakkol

w iek łekkiem było i delikatne m.

W nciśnionej i rozpaczonej duszy jego zrodziła

s ię wątpliwość, a za nią nadzieja. Męska energia,

’)odnpadla na chwilę, powróciła, i ujmując rękę

Henryki rzekł spokojniej:

—

Niezależnie od tamtego pytania, którego jnż

nigdy nie nsłyazysz, jest jeszcze jedno i to pra

gnąłbym zadać pani. Czy pozwalasz i ezy szczerą

dasz mi odpowiedź?

Dziewczyna skinęła głową.

Wtedy Andrzej tonem, w którym była i troskli

wość ojca i trwoga kochanka, zapytał:

—

Powiedz mi, dziecko drogie, czy jesteś szczę

śliwą.

Pytanie to nietylko Henryką wstrząsnęło.

Był jeszcze ktoś drngi, który w tej chwili za

drżał i pobladł jak ona.

Henryka dłngo milczała; oczy miała przy

mknięte, jakby wzrok w głąb duszy zapuściła, lekki

wietrzyk, który poruszył po drodze w szystkie

listki drzew i krzewów, igrał z jasnami puklami

jej włosów, odsłaniając czoło, na którem ukazały

się dwie głębokie kresy.

Andrzej powtórzył z niepokojem:

—

Czy jesteś szczęśliwą?

Usta jej poruszyły się.

—

Nie... szepnęła nakoniec.

Andrzej przyklęknął i neałował jej rękę.

—

Pozw ól mi wierzyć, rzekł, te nie raz ostatni

mówimy s sobą.

—

Kolo mnie i we mnie nio się nie zmieni,

powiedziała Henryka. Bądż zdrów panie Andrzeju,

dodała smntno po cbwili.

Hrabia uścisnął drobną jej rączkę, powstał i

skłonił się, a cboć cierpiał tak silnie, i e nie w y

mógł na sobie ani słowa pożegnania, gdy wrócił

jnż do salonn, próżno z obojętnej jego twarzy sta

rano się odgadnąć rezultat dłngiej rozmowy.

Henryka została sama.

,fliat* «yohodii codziennie, wyjąwszy niedziele t dni świąteczne.

OtfłtelneNr« O s a » , oile rap«« «Urory, w Krakowie po 10e., weLwowie lub s przesyłką pocztową12e.

ricnimeisti wyuoil:

| w« eafy rok na kwartał \\na 1 miesiąc

font% w państwie Austryacklem. ....................................... *

24złr.

6 złr.

||2 złr. 50o.

*-;

28 zlr.7złr.

II 3 złr.

de Włoch, Franoyi, Anglii, Belgii, 8 zwą]earyi, Turcyi |

]

innych państw należących do związku pocztowego .

|| 82 ałr.

8 złr.

||3zb.

r«eaue»tąpnyjasjsalf*yUz*

*f° *» sitalaUfe dniaw miesiącu.

—

!.taty

a pieniędzmi i przekąsy pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia (inseraty) nprasza się nadsyłać franco

ie Administracji Czasu w Krakowie.

Listy reklamacyjne meopieczftowane nie podlegają opłacie

pooztuw ej.

—

Listów nrefrankowanych nie przyjmnje się.

Hfk*rl«św nadsyłanych nie zwraca się.

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu