Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 657 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Nr. 22

,,CZAS" wychodzi codzienni« o godzlnl« I . t«| wieczór.

pojedynczy SSEfcgr.

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSI:

W Krakowie boz odnoszenia do domu .

........................... zj 5 4 0

W Krakowie z odnoszeniem do domu

7.1 (5._

N a p ro w in cję z p rz e syłką p o c z t o w ą ..................................................

Zagranicę z przesyłką pocztową

................................................

Za każdą zmianę adresu dolicza się zl. 0.50.

Reklamacje niezapieczętowane nie podlegają opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuje się.

Prenumeratę przyjmują: Administracja ,,Czasu**, wszystkie urzędy

pocztowe, wszystkie miejscow’e i zamiejscowe Biura dzienników.

Kraków, Piątek 27 Stycznia 1933

KONTO P. K . O. KRAKÓW NR. 400.404.

Telefon Redakcji 100-50.

Administracji i Drukarni 137-50.

Adres Redakcji i Administracji: Kraków, nl. św. Tomasza 32.

Godziny biurowe: od 9-teJ do 13-te| 1 od 15-tej do 18-tej.

Należytcść pocztowa

IYYYI7

opłacana gotówką.

lA-ULZrl lxv L

AA,V

w11

.11w . 11

ww-a

w-HBwwwMwua

CENY OGŁOSZENI

Jednorazowo za jeden wiersz milimetrowy:

Ogłoszenia zwykłe

zt. 0.20

Układ tabelaryczny, cyfrowy, kombinowany

zł. 0.30

Ogłoszenia w »Nadesłanych"

...........................

zł. 0.40

Nekrologi

.,, , zł. 0,35

Komunikaty po kronice

zł. 0.50

Ogłoszenia n a pierwszej s t r o n i e .............................................................. zł. 0.60

Ogłoszen,ia w nu-merach świąteczn ych 25% drożej.

Ogłoszenia » m iej

scowe 25% drożej.

Za zastrzeżenie m-iejaca d-olicza eię 25%.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminow e umieszczenie ogłoszeń

Ceny ogłoszeń obowiązują od dnia zmiany w -nagłówku.

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu" i wszystkie miejscewe i za

miejscowe Bilira dzienników i ogłoszeń.

Radykalizm polski.

Szereg’ przyczyn, z-łożyło się na to, że ;zwraca

się st-osunkowo m ało uwagi na zjawis-ko, mo

gące odegrać dużą rolę w dalszym rozwoju ży

cia politycznego i społecznego w państwie.

—

Zjawis-kiem tem jest narastanie nowych po

staci i n-owego natężenia polskiego radykali

zmu. Nio ujawnia się on jaskrawię na zew

nątrz: je-st rozbi;ty na szereg wzajemnie się

zwalczających grup; niema faktycznego wpły

w’u na życie publiczne; przybiera postać nie

tylko polityczno-społeczną, ale społeczno-kul

turalną., a -pod tą o-statnią nie ujawniają się

na zewnątrz pewne skutki polityczne. Nie

mniej nurtuje w społeczeństwie i liczyć się na

leży z tem, że w pewnej chwili znajd-zie wyraz,

każący zająć wobec niego stanowisko poli

tyczne. D-latego analiza polskiego radykalizm u

wydaje się już obecnie pożądaną.

Ułatwienie sobie dyskusji -z

-nim pr/,y pomo

cy epitetu ,,bolszew’icy" uważam za nieuczciwe

i taktycznie s-zkodliwe. Jest ono nieucz-ciwem,

bo nawet zgodność pog;lądów’w pewnych, choć

by licz:nychpunktach, a tem, co w państwie so

wieokiem i co w partji -komunistycznej do

w’ierze’nia ;podają, n ie jest jeszcze bolszewi*

zmem. Bolszewi-zmem stałoby się dopiero wte

dy, gdyby np. przybierało for-mą żądania, by

w m etodzie -zdobycia wład;zy dla tych ,poglą

dów naśladowano wzór sowiecki, i by ja-ko me

todę utrzy mania ich przy władzy przejęto włą

czenie Polski do sowieckiej federacji. Podob

no w niektórych młodych grupach radykal

nych, np. w wileńskiej, pojawiają się i takie

opinję. Generalizowanie ich uważałbym za

nieuczciw’e, za niesłuszne podsta-w’ianie termi

nu ,.wróg państwa, polskiego" w miejsce okre

ślenia ,,wróg obecnego ustroju ;kultural-nego,

społecznego i gospodarczego** — zwłaszcza, że

już te ostatnie określenia jasno 1 wyraźnie

sprecyzowane są dostatecznie silnem na-rzę

dziem w alki z radykali;zmem.

-Wysuwanie słowa ,,bol.s-zewik" -w tej walce

uw’ażałbym rów’nież za nietaktyczne. Konse

kwencją tego wysuwania musiałaby być bo

wiem teza, że bolszewizui jest w Polsce wszę

dzie. Opanow’ał sw ymi w=pływami II. Między

narodówkę. O -władnął wielką częścią inteli

gencji polskiej. Ma wpływy w lewem skrzydle

o’bozu prołftądowego. Ma wpływy na pew’ne

młode elementy, mające swą genezę w katolic

kiej szk ole cłirz.eścijańsko-społectz;nej. Było’by

to — w kon;sekwencji — nadaw-anie tak roz

szerzonemu pojęciu ,,bo-łszewizmu" prawa oby

watelstwa w życiu politycznem Polski, byłoby

to rów”nouprawnienie go z innymi -kieru-nkami

i poglądami ;polity-ozno -społecznymi, byłoby

to -— w’ (konsekwencj,i

—

sianie defetyzmu,

skoro ,:bOl-s-zew’tzm " jest aż tak sil-ny. Lepiej

tedy po;zos-tawić ten termi-n polskiej sekcji III.

Międzynarodówki, stwierdzić, że ;jej wpływy

,kultural-ne, ;polityczne, społeczne są w Polsce

słabszo -niż u nasz,ych izachodnich sąsiadów -

i szukać innych, trafniejszych określeń.

(Nie odważyłbym się jeszcze natomiast

w Polsce na tezę. tra-fną np. w Niemczech —

czy we Francji tezę, iż III. Międzynarodówka,

poza Sowietami, nie jest już we wszystkiem

identyczna z bolszewizm-em).

Określenia te brzmiałyby, mojem zdaniem:

Polski radykalizm m a cztery punkty krystaliza*

cyjne. Pierwszym jest druga międzynarodów

ka, -która od-eszła klość daleko od -narodowej

formy socjali-zmu dawnej PPS, a waha się

o-becnie międ-zy ,,ws-pó-lnym fro nte m -dem okra

tycznym** a ,,wspól-nym frontem socjalistycz

nym**. D rugim jest radyka-lizm pew’-nych grup

pronządowych (,,Przełomu"), który chce budo

wać w’ Polsce nacj-o’nalistyczną i antykapitali

stycz;ną ,,g-ospodarkę planową" .

Trzecim są

stery intelektual-ne, zgrupowane około ^Wia

domości Literackich", których internacjona

lizm i ra-cjon’ali-zm k ulturalny wywołu-je

wywoływać ;musi — pewne skutki polityczne

i społeczne. Czwartym w’końcu są różne rady

kalne a mieskoordynowane grupy mł-odych.

Odw’ażyłbym się wkońcu ;na prognozę; piątym

staną -się niedługo pewne elementy ,.Młodych

Obozu Wielkiej Polski**, -k-tó-re ua drod;ze anty

semityzmu i szowinizmu narodowego doszły

już do stacji, ;noszącej eufemiczną nazwrę ,,wal

ka E obcym kapitałem", a która gr’aniczy ze

stacją noszącą szczerą już nazwę ,,walka z u

strojeni kapitalistycznym**.

PPS.

W noworocznym -numerze ,,Robotnika ujął

poseł Pragier sytua-cję swej partji w sposób

następujący:

Jeżeli -rozwój zdarzeń umożli-w’i l olsce

powrót -na drogę demokracji, natenczas i

front antykapitałistyczny organizować się

będzie na ;podstawie -demokracji i Polska bę

dzie szła ku socjalizmowi. Jeżeli natomiast

demok,racja w’ PoLsce nie będzie -odbudowa

na, to i front aiitykapitatistyczny, -nie mając

podstawy wr świadomo-ści dem okratycznej

iszerokich anas, będzie raczej przybierał foi

m y ws-chod-nie.

Socjalizm polski uczyni wszy’stko, by te

rnu zapobiec. Ale znaczmy wpływ’ na to, jaki

kie-runek przybierze front amtykapitalistycz

;ny mają ci, którzy w tej chwili Polską rzą

dzą

Zdania te są nietylko pewną analizą »5tua

eji, ale sćł zapowiedzią pewnej taktyki. Za

-pow’iedź ta brzmi: o ile kampamja antirządo

wa na p]Ftfoimie UW. ,,wspólnego frontu de

mokratycznego** nie da nam sukcesów, to bę

dziemy zmuszeni przejść do taktyki i hasła

,dy’ktatury !pro-letarja,tu" i klasowości robo-tni

czo-włościańskiej, a odpowiedzialność za tę

zmianę taktyki przerzucimy na ,,regime fa

szystow-ski**. Ta za;powiedź w skazuje n a ewo

lucję, która -się do-ko-nuje w PPS. Ew’olucja za

znaczyła -się -jaskrawo w dwóch np. faktach.

W chwili, gdy jeden a. to-warzysz,y Centrolewu,

p. Wites usiło-wał stworzyć w Małopo-lsce

Wschodniej w’spólny fro-nt opo-zycyjny po-d h a

słem walki przeciw proukraińskie-j polityce

rządowej, pewno czynniki PPS. manifestacyj

nie depeszowały do obrońców -traconych tero

rystów ukraińskich. Pow ne elementy, które

w PPS.

- r eprezentowały hasło ,.demokraty’cz

neg’o fron;tu" ;przeciw dyktaturze, ustępują co

raz bardziej miejsca in-nym elementom, które

coraz bardziej reprezentują hasło ,,frontu ra

dykalizm u i rewolucjonizmu socj-alnego** prze-!

ciw -dyktat-urze. Nie be-z pewnej w’ymowy cha

rakterys-tycznej jest fa-kt, -że przełom ten ;deko,

mywał się najpierw w’ odcinku kulturaLno-lite

r a c k im ,,Robotnika**, -a

-p óźniej dopiero znalazł

wyraz ;na terenie politycznym. ,AIarksistyczne

metody", (które ;zresztą jako met-oda m ogą i

powi-nny okazać -się niesły’chanie cenne dla

czynników antrsocjalistycznych) znalazły za

stosowanie na-jpierw w krytyce kulturalnej i

literackiej. Kruczkowski, Polew”ka, Cz-uchnow

ski, Miller byli dla kierowników PPS. wska

zów’ką, iż imlcdzi -partji idą bardzo -lia lewo, że

jeśli chce -się utrzymać na powierzchni, musi

się iść w tym kierunku. Ewolucja PPS w tym

kierunku w-ydaje się też ,prawie pewną. PPS.

w-raca n a te re n rady-ka;lizmu -polski-ego. j ak o

wyraźnie antiburżiiazyjne skrzydło. Sojusz

PPS. z elem entami drobno-miesz.czańskiini się

kończy — o ile te elementy nie ulegną równo

cześnie ewolucji lewicowej. Ewolucja ta -jed

nak jest dla PPS. za

-powolna. Przykładem

choćby — sto;sunek ,Robo-tnika" do ,,Wiado

mośći Literackich".

(KGrz.)

i r;ząd przedewszy-stkiem we własnym swym

interesie i w interesie państwa dbać musi o

rczwój nauki, którego bez wolności nauki po

myśleć się nie da.

Z komisji budżetowej.

Budżet min. skarbu.

Sejmowa komisja budżetowa na dzisiejazem

posiedzeniu w obecności ministra skarbu Za

wadzkiego przystąpiła do debaty nad prelimi

narzem -budżetowym ministerstwa skarbu,

długów’ państwowych. Referent budżetu pos.

Hoiyński (BB) wygłosił duższe ex-posć.

Sprawa reformy szkól akademickich w kontlsji «oświatBwej.

Reierat prof. Czumy.

Na wczorajszem ;posiedzeniu komisji oświa

t-owej prof. C z u m a (-BB) referował rządowy

projekt ustaw y o sz-kołach akademicki-ch. Re

ferat pos. Czumy pod-amy w najbliższ,ym cza

sie w cał-ości, -narazie ogranic-zamy się do przy

toczenia poprawek, które referent zgłosił do

projektu. Popraw-ki ;te — jak -wiadomo — zo

stały uzgodnione z rządem -na ostatoiem posie

d-zeniu grupy ośw’iatow:ej BBWR. Oto one: W

art. 5. ;pro-jektu referent pr-cporjuje dodać nowy

-pu-n-kt według którego rektor może zaw’iesić

u c hw ałę ogól-nego zebra-nia profesoró-w , jeżeli

uzn,a to za potrzebne ze wzg’lędu na interes

publi;cz;ny. I)o art. 8 .

-propon;uje, a b y skreślić

punkt mówiący o mo-żności przedstawienia

mi,nistrowi -dwóch kandydatów n a re-ktora,

którzy otrzym ali najwięk;szą ilość głosów. W

ten sposób referent izamierza wy-k-lu-czyć m oż

liw-o-ść wyboru rektora mniejszości. Następnie

zaproponował prof. Czuma -wstawienie oso-b

nego art,ykułu do ustaw y o ,na-stępującem

brzmieniu:

,,Szkoły akademickie prowa-dzą

pracę wychowawczą nad młodzieżą m. in. w

kierow’anych przez siebie bursach akademic

kich". Chodzi tu o pewnego -rodzaju autonomję

domów akademickich. ;W -art. 51. traktującym

0 karach -porządkowych dla studentów refe

rent ;zaproponował wstawienie jako now’ego

wymiaru kary zawieszenia prawa udziału wr

życiu akademi-ckiem -na czas

,nieograniczony

1 na c;zas stud-jów. W art. 52. dotyczącym

spraw dyscyp-linarnych a!kademików referent

zaproponował, aby w pierw’s;zej in-stancji roz

strzy’gał sędzia wybrany pr,zez senat z -pośród

profesorów’ lub docentów

zatwierdzonych

przez ministra. Ponadto wstawia poprawkę

m-ocą której minister traci pra-wo wyzna-czania

członków’ w odwoławczej komisji dyscypli

narnej, którą w s(kładzie trzech osób wybiera

senat a minister oświaty jedynie wybór za

twierd;za.

Przemówienia min. Jędrzejewicza.

Po referacie pos. Czumy zabrał głoś mini

ste r oświ-a.ty Jędrzejewi-cz, który oświadczył

m. in_: Referat pos. Czumy oświetlił w nale

żyty sposób zasadnicze momenty -zaga’dnienia

ustroju szkół akademickich i ściśle biorąc

mógłbym zrezygnować z -mego przemówienia,

gdyby nie specyfiozha atmosfera, jaka pow

stała naskutek n-amiętnej wałki ;pras-o.wej,

która się wywiązała w -,związku z projektem

dyskutowanej dziś ustaw’y.

. Stwierdzam, że

wytworzyła się atmosfera raczej nastrojów niż

rozumowych rozważań, że n,astroje te ogarnęły

ciała profesorskie i c-zęść inteligencji polskiej

i niestety uważam, że sytuacja taka nie przy

czyni się do załatwienia sprawy b. poważnej,

któ-ra wiuma być rozpatrywana -z głęboką zna

jomością rzeczy i -z

- c ałym spokojem . Jedy.ni-e

więc -dlatego zm uszony ,jestem zabrać -dziś

głos, aby spróbować -sprowadzić d,yskusję na

tory spokojnych rozważań interesu ;narodowe

go, państwowego, który się ściśle z projektem

ustawy łączy. Jeden z banów ekspertów, po

wołany do wypowiedzenia się przed komisją,

zadał sobie i innym pytanie dlaczego właści

wie trzeba było zmieni-ać ustawę z 1920 roku

i jakie przyczyny spowodowały ministra o

światy do takiej właśnie decyzji. Spróbuję dać

ua to pytanie wyczerpującą od-powiedź.

Kto ponosi odpowiedzialność za to co się na

wyższych uczelniach dz-ieje? czy profesorowie?

Oni odpowiadają tylko za poziom wiedzy,

udzielanej drogą w ykładów, rw iczeń, semina*

rjów. T a od]»wiedziahiość leży na nich nie

wątpliw’ie; a kontrola ze strony jakichkolwiek

poza nimi stojących czynników, byłaby nie

możliwa i niepożądana. Niemożliwa, albowiem

w zakresie nauki reprezentuje każdy profesor

najwyższą instancję, niewskazana, g djż jaka

colwiek próba ingerencji w tej dziedzinie mo

głaby podważyć .vainą istotę nauki, którą jest

absolutna, niczem nieskrępowana wolność ba

dawczej myśli. Praw du,że profesor/y ]K//.a nau

ką i nauc/aniem mają także powierzone inne

jeszcze funkcje w życiu szkolnem. Ałe trzeba

*Konstatować, że podejm ują się ich zazwyczaj

b niechętnie, traktując to jako zło konieczne

z tej prostej racji, że wszelkie inne czynności

czy to aum .nistiacyjne czy wychowawcze, od

rywają ich \y znacznym stopniu od prac ścisłe

naukowych Zdawałoby się, że rektor winien

być tym czynnikiem, który od-powiada nie za

poziom !uukowy uczelni, ale za całość życia

przynajmniej administracyjnego oraz za spra

wy ogóinego wj chowania młodzieży. Czy obo

w’iązująca ustawa daje mu w tym w’zględzie

wystarczające kompetencj-e? Pobieżne -bodaj jej

przejrzenie stwierdza kategorycznie, że tak nie

jest. Dzisiejszy rektor jest władzą -w stopniu

zgoła znikomym Jest on raczej tylko primus

inter pares, jest reprezentantem godności szko

ły akademickiej, natomiast samodzielnie de

cydować może tylko w sprawach błahych, dru

gorzędnych. .Nie rektor więc ponosi odpowie

dzialność za szkołę. Pozostaje przecież t. zw.

zbiorowa władz akademicka rad w,ydziałów ych

i senatu. Odpowiedzialność zbiorowa wogóle

nie istnieje. Zbiorow’ość jest .świetnym nieza

stąpionem narzędziem dla przestudjow ania roz

maitych zagadnień, zebrania interesujących i

ważnych opinij, nie jest jednak, nie byla i ni

gdy nie będzie należytym organem, który mo

że podejmować czysto życio-we, (związane z wy

mogami sytuacji decyzje. Pozostaje jeszcze mi

nister oświaty. W jego ręce oddaje sejm dy

sponowanie środkami materjalnemi szkół aka

demickich, do niego płyną interpelacje i- zapy

tania w wszelkich sprawach szkolnych, on

zgodnie z konstytucją odpowiada za wszystko

to, co się w zakresie nauczania i wychowania

dzieje. Tymczasem minister oświaty pozba

wiony jest całkow’icie wpływu na najw’ażniej

sze dziedziny życia szkół akdemickieh. A spra

wa młodzieży? Gdy rok u zeszłego i w bież.

działy się w szkołach akademickich rzeczy

które nietylko były niedopuszczalne z punktu

widzenia elementarnych w’ymogów porządku

i bezpieczeństwa, ale co gorzej hańbę i wstyd

przyniosły kulturze polskiej —- szukałem dróg

i sposobów’, któremi mógłbym zapobiec dalsze

mu zalewow’i fali zdziczenia i barbarzyństwa,

która z poduszczenia pewnych czynników po

litycznych zalewała ;Polskę. W ustawie z ro

ku 1920 nie znalazłem żadnych możliwości in

?erowania w tej sprawie. Minister pozbawiony

jest całkow icie wpły’wu na spraw ę organizacyj

młodzieży oraz na postępowanie dyscypli

narne w stosunku do młodzieży. Był-em

-n ajzu

pełniej bezradny nie dlatego, aby fala wyda

rzeń nie była do opanow’ania, przeciwnie

=stwierdzam stanowczo, że można było to zro

bić — ale przepisy ustawowe wykluczały cał

kowicie m oją ingerencję. To co pow’iedz.iałem

wystarczy’, aby panów prz-ekonać, że odpowie

dzialność za to, co się dzieje w życiu akademic

kiem wisi w’ próżni, że niema jej na czem egze

kwow’ać, że wreszcie taki stan rzeczy nie jest

normalnym.

Ale przecież to nie wszystko! istnieje bowiem

zasad-ni-cze

zagadnienie

wysuwane

przez

moich przeciwni-ków % gron profesorskich:

wol-n-ość nauki, która to -wolność ma rzekomo

być przez projektowaną ustawę na szwank

narażoną. Proszę panć)w! Ta wolność nauki

ma d-wa obli-cza najściślej z sobą ;związane.

Wolność -badań naukowych profesora, o czem

już mówiłem, i wolność uczenia się ze strony

studen-tów’.

Co do pierwszej zgad-zamy’ się

wszy-scy, że w inna tby,ć on,a jak ;naj-silniej zawa

rowana. Ałe dobrzeby -było gdyby’śmy równie

zgodnie ustalili, że i druga ina to samo prawo

do by’tu na terenie akademickim, ze bez niej

każda autonomj-a, każdy samorząd ,szkoły

akademickiej staje się fikcją, ;pnsteni słowem

po-za którem kryć -się może tylko kłamstwo.

Wy’soka komisjo! Stwierdzam, że prawo ło

było w ostatnich czasach łamane jaskrawo

i brutalnie, że ci, którzy winni byli je *prze

strzegać, zrobić tego nie potrafili. Wolność

nauki prz.estała istnieć a wraz iz nią swoboda

życia akadem,ickieg-o s t ała się ł)ez znaczenia,

bez żadnej treści.

Kończąc swe przemówienie p. m inister pod

kreślił, że wyjaśnił dwa kapitalne punkty w

całej -=prawie: 1 żo istniejący stan rzeczy na

naszych uczelniach |*zsiada poważ-ne błędy

organizacyj-ne ora,z zawiera znaczne niebezpie

czenstwo dła naszej kultury i dlatego musi być

zmieniony, 2) w-olność twórczej myśli nauko

wej nie jest związana ze stopniem samorządu

kor.poracyjnego, a poziom nauki szkolnej nie

pest funkcją jej wewnętrznej niezależności.

Wreszcie zaznacza p. m inister, że właśnie rząd

M z»pjoe posiedzenieKołagospodmep.

Zastępujący nieobecnego w W arszawie ks.

Janusza Radziwiłła

urzędujący wiceprezes

Koła Gospodarczego po-słów i senatorów

BBWR. se n Wielow’iey’s k i zw ołał -ua pią,tek

posiedzenie 1prezydjum Kola.

O ile wiadom o posie-dzenie to zostuło zwoła

ne z :powodu pew’nego ,ustępu mo-wy mi;nis-tra

Zarzy’ckiego, która członków Koła niemile

dotknęła.

Oficjalne wyjaśnienie.

We czwartek wieczór minister Zarzycki ogło

sił następujące oświadczenie:

Prasa opozycyjna na. tle mego przemówienia

w dniu 25 stycznia b. r. na komisji budżetów ej

na temat roli kapitału obcego na G, Śląsku

i reprezentujących go osób, w szczególności Po

laków podniosła zarzuty przeciw szeregowi

osób politycznie jej niedogodnych, ujęte w for

mę twierdzenia, że te właśnie osoby miałem

na myśli. Wobec tego uważam za konieczne

wyjaśnić co następuje: W części przemówienia

co do którego zastrzegłem sobie poufność, d a

łem in. in. wyraz oburzeniu z tego powodu,

że nie wszyscy Polacy związani z przemysłem

górnośląskim , reprezentują i bronią interesów

polskich z należytą energją.

Nie wymieniałem żadnych nazwisk: i nie

miałem rzecz prosta zamiar-u inikogo atako

wać. Imputowanie mi przez prasę opozy’cyjną

jakobym miał na myśli -oso-bę ks. Janusza Ra

dziwiłła i innych jest na l)iczeni nie opartą

a złośliwą dowolnością, -nie mani bowiem wąt

pliwości co do bezinteresowności tych osób w

]M’acy’ państwowej wogóle a w sprawach gór

noślęskich w szczególności.

Gen. Zarzycki,

minister przemysłu i handlu.

Staatsnotrecht

Berlin 25 stycznia.

(Od naszego korespondenta).

Słowo to staje się w’ ,Niemczech coraz niocl*

niejszem. Dotąd krążyło na szpaltach dzienni

ków -.szukających sensacyj lub w ustach mało

odpowiedzialnych polityków% Obecnie znalazło

miejsce w deklaracji politycznej tego stronni

ctwa, które przy każdej koncepcji parlam en

tarnej jest języczkiem u wagi, to jest nieiniec

ko-naroclow’ych. ,jStaatsuotrecht" znaczy,iż pań

stwo — o ile nie je.st możebiie rozwiązanie kry

zysu politycznego w ramach konstytucji —

znajduje się w położeniu przymusowein i może

sięgnąć jioza konstytucję. A więc np. o ile par

lament nie jest zdolny* do utworzenia więk

szości rządow’ej, a nie chce tolerować rządu

prezydjalnego — to rząd ten może odroczyć

sesję parlamentu np. na rok, albo może roz

wiązać parlament i odroczyć na nieokreślony

okres czasu rozpisania nowych wyborów.

Niemiecko-narodowi tak1w’yraźnie tych kon

sekwencyj nie wyciągnęli. Niemniej w swej de

klaracji charakteryzującej obecną sytuację po

lityczną Niemiec oświadczają, iż parlam ent

sam się wyeliminow’ał z życia politycznego Nie

miec i ze zaistniał; ,,Staatsnotstand" . Wobec te

go koniecznem jest ;by zaczął działać rząd, nie

oglądając się na Reichstag. Poniew’aż zaś

z ty’m apelem do rządu połączono obawę, iż

v. Schleicher i jego gabinet ulegają ,,socjali*

styczno-międzyuarodow ej mentalności*-, a wiec

apel jest wyraźny: na prawo, choćby wbrew

konstytucji na prawo.

Wprost odwrotny apel rozlega się z lewej

strony. Za. miesiąc zbierze si-ę kongres nie

mieckiej socjaldemokracji. Coraz głośniej się

mówi, że dotychczasowy przewodniczący par

tji, umiarkowany i drobnoburżuazyjny Wells

zostanie zastąpiony nową osobą. Tym nowym

szefem m a być prezes Reichstagu Loebe, do

niedawna stosunkowo umiarkowany, ostatń-o

coraz wyraźniej wy.suwa jący hasło jednolitego,

antyfaszystowskiego** frontu proletarjatu.

Prawica niemiecka idzie coraz bardziej na

prawo. Lewica niemiecka, idzie coraz -bard-ziej

na lewo. Przepaść, nad którą tkwi zawieszona

konstytucja weimarska, rozszerza, się coraz

bard ziej.

Socjaliści niemieccy przeciwko rządowi.

Berlin 26 s-ty-cz-nia.

,(PAT) Prezydju partji socjaldemokratycz

nej oraz jej frakcji parlamentarnej uchwaliły

rezolucję, w której jaknajostrzej protestują

przeciwko ;planowi prok-la-mowania -t. zw. sta

nu kry;zysu ;państwowego. Urzeczywist-nienie

tego -planu — -podkreśla rezolucja - prowadzi

do zamachu sta-nu, przeciwko którem-u każdy

opór byłby* usprawiedliwiony i dozwolony.

Krwawa walka policji z komunistami.

Berlin 26 stycznia.

(Tel. wł.) Podczas zebrania komunistycznego

w Dreźnie doszło wczoraj wieczór do krw’awej

walki między komunistami a policją. Po -de

monstracji antyfaszystowskiej, która miała

przebieg spokojny, uczestnicy jej udali się do

,,Domu kręglarzy" na zgromadzenie publiczne.

Podczas przemówienia jeden z mówców komu

nistycznych wezwał zebranych do aktów’ gwał

tu i nieposłuszeństwa wobec w-ładzy, wobec

czego policja rozwiązała zgromadzenie i w’e

zwała obecnych do opuszczenia sali. Gdy po

wtórne wezwanie nie odniosło pożądanego

skutku przystąpiła ]jolicja do opróżniania sali

zapomocą pałek gumowych. W tym momencie

posypały się na policjantów z galerji szklanki

na piwo, stołki, nogi stołowe i inne sprzęty.

Miało nawet paść kilka strzałów’. Policja zm u

szona do użycia broni palnej oddała najpierw

kilka strzałów na postrach w sufit, a gdy i to

nie poskutkowało, poczęła strzelać do ludzi. Na

sali i w klatce schodowej powstała straszna

panika.

Tłumy

uczestników zgromadzenia

rzuciły się do wyjść, które w jednem oka

mgnieniu zostały zatarasowane, uniemożliwia

jąc innym wydostanie się na. ulicę. W toku

akcji policyjnej 9 osób zostało zabitych a 11

osób odniosło ciężkie rany. Poza tem szereg

osób odniósł lżejsze obrażenia. l’o stronie poli

cji niema żadnych ofiar.

Zakaz pochodów.

Berlin 26 «tycznia.

(Teł. wl.) W związku z wczorajszemi krwa

werai zajściami w ,,Domu kręglarzy** wydało

prezydjum policji w Dreźnie zakaz pochodów

i zebrań pod golem niebem.

Uzgodnienie kartelu socjalistyczno-radykalnego.

Paryż 26 stycznia.

;;FAT) Dwie największe grupy -większości

lewicowej Izby radykałowie i socjaliści posta

nowili wczoraj wystą-pić wspólnie w debacie

w -parlamencie w celu zrealizowania równo

wagi budżetowej zgodnie z życzeniami ,rządu,

a jednocześnie z dążeniami partyj, które zwy

ciężyły w -wyborach majowych. Posta;nowienie

to powzięte zos;tało jako odjłowiedź na wczo

rajszą decyzję grup opozycyjnych, skupiają

cych się około byłego mini-stra skarbu Flan

din a, a ;zmierzających do utworzenia wspólnej

akcji opozycyjnej. O-bie grupy lewicowe uzu

pełniają -dwa źródła w;pływów% przewidzi-a

nych w ;projekcie rządowym, t, j. kompresję

wydatków

oraz now.y rozkład wyda’lków,

trzeciem, a mia,nowicie pożyczką, której for

ma zostałHby dodatkowo określona. Na wezo

rajs-zran współnem posiedzeniu postanowiono

jednocześnie, że grupy lewicow’e sprzeciwią

się w szelkiem u o,draczaniu debat.y bądź gdy-by

laki wniosek wpłynął, bądź też, w razie decyzji

odesłania projektu do komisji.

Burzliwe obrady Izby fraitcusklej.

Paryż 26 stycznia.

Teł. wł.) Iz!)a fran cu .sk a rozpoczęła dzis

przedpołudniem dyskusję nad prowizorium bu

dżetowein na luty i nad programem finanso

wym rządu. Podstawę dyskusji tworzy uchw,a

la komisji finansowej, która -- jak wiadomo

przedstawia kompromis między projektem fi

nansowym rządu a kontrprojektem frakcji so

cjalistycznej. Wśród ogólnego podniecenia ja

ko pierwszy zabrał glos deputowany prawico

wy Louis Marin, który namiętnie zwalczał pro

jekt komisji finansowej, ministra skarbu, so

cjalistów i radykałów. Wywody Marina do

prowadziły do burzliwych scen. Mówca doma

gał się odroczenia dyskusji, przeciw czemu mi

nister skarbu ,po.staw il kwestję zaufania. W na

stęps-twu* Maria wycofał swój wniosek oświad

c;zając, że nie chce daw ać rządowi okazji do

manifestowania swej większości le-wicowej.

Deputowany Flaudin

zabrał następnie glos

i domagał się odesłania projektu do komisji

finansowej. Minister sk arbu Cheron sprzeciw ił

się wszelkiemu odwlekaniu sprawy i ponownie

postawił kwe-stją zaufania. \V toku wywodów

Flandina wy wiązala się utarczka dow’na mię

dzy lewicą a prawic:ą, -

w.skutek czego

przewodniczący zmuszony został do przerwa

nia pcpńeilzenia. Fo wznowieniu obrad przy

stąpiono do głosowania, na-d wnioskiem Flan

dina, który odrzucony został 368 głosami prze

ciw 205. Wśród ogólnego zdenerwowania ob

rady odroczono cło popołudnia.

t; di

tbc.ma!opolsl

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu