Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 712 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Ner 274.

hraków, Piątek 27 Listopada 189

Kocznik XLIX.

CZAS

Preaamerelf priyjma]ąi

AdministraeyeC’iosu w Zrabawla Iurzędypoestowe. niejwawą freauerat* księgmrne

S. A. Krsyftanowzkiego, handel Niemojewakiego w Sukiennleach, b!oro dzienaikćw R. Herzowej,

główna trafika, handel Kreteohmera, binro dzienników Hopoase I 8elomonowej, binro Mańkowskie)

(Snki ennioe) .

—

O ą f o r a e a i o (inaeraty) prayjmnje eię aa opłaty od ndejaoe wieraaa drobnym dr*

kiem (petitem) aa pierwszy raz 10 ent., aa każdy następny po 6 ont.

—

lodeiło-e (na8stroni,

od miejaoa wiorsta druki.m drobnym po 80 ent. u każdy rat.

—

U(łesseeiaI eranussratę

przyjmują: w w Ł w o w l s binro dzienników alioa Karola Lndwika 1. 9, centralne binro ogłoszeń nliea

Kopernika 1. l i ; w **»»yiw wyłyoznie p. Adam rne de Varenne 38, (prenumeratę p. W . Baozkowsk

Oonrbevoi pod Pirytem rne dn Chemie de fer 44); w W lcd elw pp. Haaaenstein A Vogler (także

w Hambnrgn, Frankf jroie n. M,, Berlinie, Lipzkn, v,_sylei i Wrooławin), A. Oppęlik, K. Moaee (także

w Berlinie, Hambnrgn, Monachium i Norymberdae), H. Bohalek, M. Dukes, J . Dznneberg, H. Fried

(tylkoprennmerate pp. F . GoldaehmidAOomp.); w C raabrw nle et. Ml.C .L . Danbe AComp

Pojedyncze Nra (12 ct.) i dod atki (4 et,) sprzedaje w Bochni handel A. Ziętkiew icza.

Kraków 26 listopada.

W sprawie ,reformy gminnej" p;szą nam ze

Lwowa:

( X ) Wiedeński korespondent Csasu doniósł jot

o reskrypcie, wydanym przez p. prezydenta gabi

netn, jako kierownika ministerstwa spraw wewnętrz

nych, w sprawie poroszonej przez Sejm reformy

n stawy gminnej, podając ty!ko w streszczenie treść

reskryptu. Ponieważ sprawa aama jest nader w a

żną, a reskrypt ów zawiera wiele innych intere

sujących szczegółów, które w korespondencyi wie

deń skiej pominięto, przeto sądzę, it nie będzie od

rzeczy, jeżeli pismo wasze zaznajomi czytelników

0 treści całego reskryptu mimsteryalnego.

Pan prezydent gabinetn oznajmił w swem pi

śmie, iż rząd z wszelką gotowością skłonny jest

stosownie do życzenia, wyrażonego przez Sejm na

ostatniej sesyi, podjąć inicyatywę w tej sprawie

1 będzie jeg o staraniem wedle możności akcyę

swoją przyspieszyć.

P. prezydent min’Strów zaznaczył jednak, że

reforma nstawy gminnej w kiernnkn, wskazanym

ncbwałami Sejmn, wymaga jeszcze bardzo gran

townego rozważenia, dla którego to oeln przede

wszystkiem potrzeba mieć pewną, na dokładnie

zbadanych de tach opierającą się podstawę. Takiej

zaś podstawy nie daje materyał, przedłożony przez

Wydział krajowy. To też rząd nie może na razie

stanowczo oznaczyć stanowiska, jakie wypadnie

mn zająć w traktowania tej sprawy; wskaznje je

dna’k jnż obecnie momenta, które dla sprawy ma.ą

decydojąee znaczenie.

Objawiające się od wieln lat dążenia do refor

my nstrojn gmin w Galioyi, mają przyczynę

w przeświadczenia, że gminy po większej części

nie są w stanie rpełniać należycie pornczonycb

sobie zadefi administracyi pnblicznej. Zaradzenie

temn złem a mnsi też rząd nwaiać za główny cel

zamierzonej reformy i dlatego mógłby się zgodzić

tylko na taką zmianę nstawy gminnej, a tem wię

cej mógłby wziąć inicyatywę tylko do takiej zmiaoy

tej nstawy, która mogłaby zapewnić skuteczną dzia

łalność organów antonomicznycb najniższej instan

cyi, a to tak pod względem agend poroczonego

zakreso działania, jakoteż sgend, które garny

w interesie publicznym, niejako w zastępstwie

administracyi państwowej, mają sprawować, a które

tylko formalnie w naszej ustawie gminnej zali

czone zostały do agend własn ;go zakreso dzia

łania.

Wzmiankowany cel reformy dalby się osiągnąć

w rozmaity sposób; wogóle nastręczają się dwie

drogi: albo wyłączenie rzeczonych agend z nstrojn

antocomicznego i przekazanie icb administracyi

państwowej, albo też poprawienie antonomicznego

nstrojn przez odpowiednią organizacyę.

Jeżeli zaś opinia publiczna, jak dowodzą po

nawiane w Sejmie rozprawy i uchwały reprezen

tacyi krajn, skłania się do drugiej alternatywy

i pragnie reformy bez narnszenia autonomiczne

podstawy nstrojn gmin, rząd niema powodn w za

sadzie tej intencyi się sprzeciwić, a o ile retor

ma ó nstrojn gmin miałaby być dokonaną na tle

i z zachowaniem istniejących nrządztń antoco

mioznych, to mogłaby ona n astąiić tylko w ten

aposób, iżby z istniejących obecnie, jako jednostk?

administracyjne gmin i obszarów dworskich ntwo

rzono dla pewnych celów administracyi nych osr

bne zbiorowe ciała administracyjne. Dlateg) też

rząd może zgodzić się z głównym kiernnkiem re

formy, wskazanym w nchwałacb Sejmn z dnia

7 loteg) 1896 rokn. Skuteczność jednak reformy,

w zględnie osiągaięcie zamierzonego nią celu, za

wisły od aposobn akształcenia tych zbiorowych

ciał administracyjnych we wszystkich tych szcze

gółach a w tej mierze wymagają gruntownej roz

w agi kwestye, które mogą mieć wpływ decydn*

jący pod względem skoteczności nowej organiza

cyi, jakoto: rozmiary zwią?ków gminnych, które

mają być otworzone ; kwal fikacya organów za

rządn, które dla tycb związków gminnych mają

być ustanowione; sposób ich ustanowienia; za

kres działania tych organów; podporządkowanie

ich pod w!adze nadzorcze; stosnnek ich do na

cze!ników gmin poszczególnych, wchodzących

w skład 2wiązkn gm nnego i t. p.

Docy dującą jest nadto kweatya kosztów, która

wymaga grnntownej rozwagi. Potrzebną więc jest

wedle możuości dobładaa wiadomość,, jakich ko

sztów wymagałaby zamierzona reforma, jaki

wp’yw wywarłaby na wysokość ciężarów, które

obecnie gminy pi noszą i jak rozdzieliłyby Bię te

ciężary ?

Aby w każdym ze wskazanych kierunków w y

robić sobie sąd, potrzeba mieć dokładny obraz

przyszłych związków gminnych wedle icb wie!

kości i terytoryalnych granic.

Jasrą jest rzeczą, że nkład i ugrupowanie tych

związków (okręgów) gminnych, nie mogłyby na

stąp ć podłng jednej pewnej modły; ze względn

na ceł tych związków decydnjącemi są różnoro

dne okoliczności, które przy tworzeniu każdego

poszczególnego okręgn gminnego powinny być

wzięte pod rozwagę, jakoto: konfignracya okrę

gn , stosnnki komunikacyjne, gęstość lndności,

istniejące administracyjne urządzenia i t. d. Po

dział powiatn na okręgi gminne winien więc od

powiadać rzeczywistym stosnnkom, a dla zoryen

towania się pod tym względem nznał p. prezy

dent ministrów za potrzebne zestawienie dat, od

noszących s ’ę do każdego politycznego powiatn, a

mających wykazać:

1) Ilość gmin polityeznyoh i obszarów dwi r

skich.

2) Ilość gmin z ludnością: a) do 500 mie

Bzbańców, b) od 501 — 1000 mieszkańców, c)

od 1001 — 2000 mieszkańców, d) nad 2C00

mieszkańców.

3) Które z gmin posiadają dostateczne środki

do należytego pełnienia nałożonych o sta ną gmin

ną obowiązków w przeznaczonym zakresie dżuda

uia i w zakresie p Jicyi miejsc)wej; do kategoryi

takich gmin należałyby miasta, podlegające spe

cyaln”j nstawie z r. 1889, tudzież m’asta i mia

steczka, dla których wydaną została nttawa z r.

1896.

4) W jaki sposób należałoby inne gminy i ob

szary dworsk?e w powiecie dla z »mierzonego celn

połączyć w okręgi. W tej mierze należy mieć na

owadze, że poszcrególne gminy i obszary dwor

skie, wchodzące w skład okręgn gm UDego, mają

zatrzymać dotyczasową samod uelnnść w sprawach,

które im cie będą odjęte. Utworzyć się maiące

okręgi miałyby obejmować lndność około 4000

do 5000 mieszkańców, że jednak pod tym wzglę

dem decydnjącemi jeszcze są inne wyżej wzmian

kowane okoliczności i momenta, a w ogóle ma

być przewodnią mvślą cel, aby połączone w okręg

gminy i obszary dworskie mogły sprostać w pet

nej mierze obowiązkom, które mają im być prze

kazane.

5) Nadto winno być wykazane, jakie fiaansowe

skntki nowe urządzenie gmin wedle prawdopodo

bieństwa za sobą pociągnie, względnie jakie ko

szta spowoduje koncentracya wzmiankowanych

agend, a o ile z drogiej strony zmniejsrą się te

raźniejsze ciężary poszczególnych gmin i obsza

rów dworskich wskntek nszczoplenia im teraźniej

szych agend.

Zbadanie i zestawienie wylej poszczególnionyih

dat polecił p. namiestnik starostom powiatowym,

a zebrawszy materyał, przedłoży go p. ministrowi

spraw wewnętrznych stosownie do jego życzeń a

celem postanowienia względem dalszego trckto

wania eprawy. P. namiestnik zawiadomił zarazem

p. marszałka krajowego o treści reskryptu mini

stcryalnego z nadmienieniem, że rząd nie omieszka

zaprosić Wydziału krajowego do kooperacyi w tej

sprawie, skoro akcya przedwstępna dojrzeje dr

tego stadynm, iż możebnem będzie przystąpić d

merytorycznego traktowania sprawy.

Z ruchu ludowego.

( = ) W obecnej fazie ractrn Indowego bądż o

bądż znamiennym, a zarazem pocieszającym jest

ten fakt, i t zorganizowane stronnictwa Indowe

stanowczo odtrącają od siebie socyalistów i zer

W°dy z X . Stojałowskim, który tem silniej zwią

zał się z socyalistami. Na. .em też tle rozgrywa

się wszczęta jaż w krajn agitacya, z ir.wodu

bliskich wyborów do Rady państwa, w których

po raz pierwszy p zystąpi do urny wyborczej

piąta korya. Socyałiści postawili dla siebie po

nętoą i korzystną zasadę: korya gmin wiejskich

o a’eży się chłopom, korya powszechnego głoso

wania socyalistom. Tę zssadę w znpełności po

dzieła i popiera X. Stojałowski, który wyraźnie

oświadcza: nKnrya piąta jest pod każdym wzglę

dem własnością robotników, a zatem mandaty

z tej knryi powinny być oddane robotnikom

Niech tedy włościanie nie ciBną eię do knryi pią

tej. Korya ta należy do robotników i każdy nczci

wy człowiek i prawy cbrześcianin powinien im

w tej knryi pomagać do zwycięztwa**. Tak więc

akcya wyborcza — o ile nie zajdą jakie nie

przewidziane zmiany i zwroty — zap w?ada się

w ten sposób, że do serc i umysłów lndn p zy

pnszczony będzie podwójny, a odzielnie prowa

dzony sztnrm: ze strony lndowoów i socyalistów

Jnż tersz słyszymy o częstych zebraniach po

nfnych, jskie urządzają socyałiści po wsiach,

a ca które przybywa zawsze kilkn ,,towarzyszy"

z Kr» kowa. I tak między innemi dnia 15 b. m

odbyło się takie zgromadzenie w Mogilanach. Na

zgromadzenia wskazywano p Jtrzebę łączności chło

pów i robotników, a p. Daszyński, prstawiony

jako kandydat na posła do Rady państwa, przed

staw’i w swojej mowie kandydackiej ,,całą nędzę

lada wiejskiego i potrzebę energicznego zwalcz»

nia szlacheckiego panowania w krajo i państwie*

Ila włościan brało ndział w tem zgromadzenio,

nie wiadomo. Kilka doi przedtem odbyło się ta

kie ponfne zgromadzenie w Modlnicy, a na n’em

postawiono kandydatury z czwartej i piątej knryi.

Mianowio’e s czwartej knryi postawiono kandy

datnrę włośc’anina Piotra Wlazły z L-szek,

a z p?ątej p. Daszyńskiego. W Bnczkowcach w po

wiec e bialskim odbyło się w cobotę zgromadzę

oie cbłopów i robotników,

J*órem postanowił*

popierać przy wyborach z piątej knryi kandydata

robotniczego, a z czwartej chłopskiego. Taka sa

ma ncbwała zapaść miała w niedzielę na zgro

madzeuiu w Kozach, na którem jeden z ,,towa

rzyszy" krakowskich mówił o położenia lndn pra

cającego. Na wszystkich zaś tego rodzajn wie

cach i zebraniach starają się p-zybywający

z Krakowa ,towarzysze" tłómaczyć lodowi, iż ,w o

hec zbliżających się wyborów mnszą robotnicy

i chłopi złączyć się pod jeden sztandar sccya

listyczny". Natomiast stronnictwo Indowe oświad

cza, i ł choćby jak najkwieciściej mówiono o )ą

czoośoi, to jednak jest ono przeświadcz ne (i pod

tym względem ma zupełną słnszność), źe ,jeśliby

korzyści polityczne nowej ordyoacyi wyborczej

agaroęła sccyalna domokracya, chłopu zostaną

tylko łnpiny p ęk oy ch frazesów".

Socyalistyczna agitacya wśród lndn widoczniej

szą jest dotąd w Krakowskiem. To tet krakow

ski komitet stronnictwa Indowego na posiedzenin,

odbytem w dnin 13 b. m., przeprowadził obszer

ną rozprawę no ważnych a trudnych obowiąz

kach" swoich ze względn nna podstępną robotę

socyalnych demokratów". Przewodniczącym korni

tetn, w miejace zmarłego Michny, prawie jedno

głośnie został wybrany Jan Jarzyna z Bosntowa,

sekretarzem Dr Włodzimierz Lewicki, a skarbni

kiem Dr Szczepan Mikołajski. Po przyjęcia do

komitetn powiatowego jako nowych członków:

Dra Danielaka, Białkowskiego, Dra Włodzimierza

Lewickiego, Dra Jana Szeflarskiego i Zygmnnta

Mikołajskiego, wystąpił p. Stapiński z przemową,

w której prosił zreorganizowany komitet, aby

. podjął energiczną pracę przeciw szkodliwym dla

sprawy Indowej zabiegom socyalnych demokratów,

tndzieł, aby między członkami -stronnictwa Indo

wego przestrzegał czystości zacad i zawczasn po

zbywał się lodzi niepewnych". Rozprawiano wre

szcie nad programem dalszej pracy stronnictwa

Indowego w powiecie krakowskim. Jeet więc mo

wa o programie dalszej pracy, a przeto o rozaze

rzenin dotychczasowego programa, a zważywszy,

że jnż na zgromadzenio ponfncm stronnictwa ln

dowego w Dziekanowicach d. 8 b. m. wystąpiono

i wnioskiem co do organizacyi Btronnictwa, wno—

Bićby należało, ł e stronnictwo Indowe przystąpi

przed wyborami do rewizyi czy reformy swego

programn i swojej organizacyi. Program obecny

widocznie jnż nie wystarcza, skoro skrajniejsze

stronnictwa koszą i bałamucą Ind radykelniejszemi

programami i dalej sięgającemi postulatami. —

Wszak jaskrawszy rozbrat między stronnictwem

lndowem a socyalistami nastąpił od cbwili, gdy

socyałiści ,program rzeszowski" nazwali ,,wro

niem gniazdem*, t. j . zbieraniną różnych łupin

i okruszków. Socyałiści dają więcej. Odr?ywa s ę

więc licytacya tn plu s wedłng znanej i wypróbo

wanej regnły agitatorów i demagogów wszystkicb

czasów i wszystkich krajów: ,,Pierwszem zada

niem człowieka politycznego ma być to, żeby za

wsze powiedział więcej od innych. Jeżeli twój

poprzednik powiedział i obiecał dziesięć, to ty

powiedz i obiecaj sto, inaczej nigdy nie dojdziesz

do niczego*. A jeżeli lodzie krzykną, że to fra

zes, blaga i pochlebstwo, odpowiedz: , T o, co

głnpi ludzie nazywają pochlebstwem, jest tylko

szlaką pozyskania ufności, wpływu i rozbudzenia

w łndziach zapałn. Natnralnie, pochlebstwo nie

szczere, podstępne i zdradliwe jest ziem; byłoby

złem naprzykład, gdyby szlachta lnb konserwaty

ści pochlebiali Indowi, boby go oczywiście oezn

kiwali; ale jeżeli ty (Przyjaciel ludu lnb dzier

tący w swem ręku Prawo ludu) w dobrej wierze,

z czystem snmieniem i dla własnego dobra lndn

podbijesz mn trochę bębenka, cóż w tem tak bar

dzo zdrożnego? Trzeba zawsze wiedzieć, co w da

nej chwili jest słabą stroną ty ch , na których

chcesz działać i przemówić do tej słabej strony

tak, iiby twoje nczocie zdawało się o jeden sto

p’eń gorętszem od ich oczncis, żeby twoje dąże

nie szło zawsze o jeden krok dalej od ich dąże

nia, ma się rozumieć w tym samym kiernnkn".

Trzymając Bię ściśle tej regnły stanęli socyałiści

przed Indem ze swoją ofertą, wobec której (spra

wiedliwość każe to przyznać) bledną słynne swo

jego czasa panbtacye rzeszowskie. Na pytanie:

czego chcecie dla lndn? odpowiadają socyałiści:

l ) Chcemy, aby chłop miał tyle roli, aby na

niej mógł prowadzić porządne gospodarstwo. Lu

dowcy milczą o tem. 2) Chcemy, aby gminy chłop

skie miały dostateczną ilość lasów i pastwisk, a

nie były w niewoli dworów. Ludowcy milczą o

tem 3) Chcemy, aby chłop krócej służył w woj

skn. Ludowcy milczą o tem. 4) Chcemy, aby ro

dzinom rezerwistów płacił rząd penayę za czas

ćwiczeń wojskowych. Lndowcy milczą o tem. 5)

Chcemy, aby znieść wszystkie podatki pośrednie

tj. opłaty na żywność, napoje, mieszkania itd.

Lndowcy milczą o tem. 6) Chcemy, aby ten, kto

niema rocznego dochodn bodaj 500 złr. był wolny

od wszelkiego podatkn. Ludowcy milczą o tem.

7) Chcemy zniesiebia knryi: pańskich, knpieckicb,

mieszczańskich itd. Lndowcy chcą-tylko ,rozsze—

rżenia prawa wyborczego i zaprowadzenia głoso

wania bezpośredniego i tajnego". 8) Chcemy znieść

gminny podatek szkolny, a ciężar szkół nałóż yć

na państwo. Lndowcy milczą o tem. 9) Chcemy

ubezpieczyć wieśniaka od choroby i nieszczęśli

wych wypadków. Lndowcy milczą o tem. lO) Chce

my nbezpieczenia od nędzy na starość. Lndowcy

milczą o tem. l i ) Chcemy znieść konknrencyę

kościelną. Lndowcy domagają się ,zmiany kon

knrencyi kościelnej". 12) Chcemy znieść nstawy

prasowe, nstawy o zgromadzeniach i stowarzy

szeniach, bo inaczej nie zdobędziemy wolności

prasy i słowa. Lndowcy cbcą ,czuwać nad ści

ąłem wykonywaniem tych nstaw".

13) Chcemy

zniesienia obszarów dworskich. Ludowcy chcą ty l

ko ,ekojarzenia obszarów dworskich z gminami*.

Oto Indowy program socyalistyczny, proklamo

wany w Prawie ludu (Nr S), a aprobowany w Na

przodtie (Nr 46). Pornezono w nim wszystko, co

może podrażnić tądze i namiętności. Jakiemi dro

gami i środkami te przyrzeczenia przeprowadzić?

Oni wiedzą, źe masy o to pytać nie będą. Oni

wiedzą, że masy n ie zastanowią się nad tem (przy

najmniej w pierwszej cbwili), że aby dać jed ne

mu chłopn tyle roli, ileby on chciał dla swego

gospodarstwa, trzebaby drngiemn część lnb calą

rolę odebrać, że aby dać gminom tyle laBów i p as

twisk, ileby one mieć chciały, trzebaby innym te

laay i pastwiska odebrać. Om rzncają hasło: rola,

lasy, pastwiska, zniesienie podatków, zniesienie

knryj, zniesienie konknrencyi kościelnej, zniesie

nie obszarów dworskioh - a dla siebie żądają

tylko zniesienia nstawy prasowej, oraz nstawy o

zgromadzeniach i stowarzyszeniach. Oni rzncają

basło agitacyjne — o resztę nie dbają. A ażeby

jeszcze wyraźniejszą zakreślić różnicę między sobą

a lodowcami, odpierają eocyaliści wyrażenie posła

Bojki: ,Ind oie chce być pod szlachtą, ale obok

szlachty*. ,My — powiadają socyałiści — chcemy

nsnnąć szlachtę i zrob ć wszystkich lndzi ró

wnymi, aby nie bylo żadnych szlacheckich przy

wilejów. Jesteśmy przeciw szlachcie, a nie chcemy

iść obok niej i patrzeć na jej rządy dzisiejsze

spokojnie. Kto dzisiaj chce bronić ludn, ten mnsi

być przeciw ezlacbcie".

Czy taki program, cz.y takie hasła mogą zna

leść przystęp wśród szerszych mas lodu. Wierzy

my, że nie. Ale wśród panującego zamętu, wśród

przewrotną agitacyą spaczonych wyobrażeń lndn,

wśród ciągłego podniecania jego namiętności i

żądz, zachodzi niemała obawa, te i takie naj

skrajniejsze hasła, rzncone pomiędzy Ind, dodadzą

nowego fermentu dążnościom antyspołecznym i

prądom przewrotowym, rozszerzą postępy złego,

porwą za sobą choćby tylko niezbyt liczne je

dnostki ciągiem wichrzeniem znpełnie zbałamucone,

a te dalej wichrzyć i bałamucić będą umysły wło

ściańskie.

Wobec tego obowiązkiem lndzi, dbałych o do

bro lndn i przyszłość kraju, jest starać się o utrzy

manie i zahartowanie odporności naszego lndn,

objaśnianie i prostowanie narzucanych mn fałszy

wych i szkodliwych doktryn, oraz zwalczanie tych

doktryn ja sno, statecznie, odważnie wobec lndn.

Obowiązek ten przypada przedewszystkiem w udziale

duchowieństwo i obywatelstwo wiejskiemu. 1 dla

tego uważamy za rzecz wielce pożądaną i skute

czną urządzanie powiatowych wieców katolickic-h,

na których lad ma sposobność wjsłuchać zdro

wych rad i przestróg, zbliżyć się do innych warstw

społeczeństwa, przekonać się dowodnie, iż prze

jęte one są dla niego najszczerszem ncznciemj, i t

pragną wniknąć w jego potrzeby, wyrozomieć i

życzliwie ocenić jego żądania i w miarę możności

przyczynić się do ich zaspokojenia. Dalej nważa -

my także za bardzo praktyczną myśl przybywania

na wiece, zwoływane przez inne Btronnictwa, ale

na takich wiecach należy natychmiast, z całą sta

nowczością i siłą przekonania odpierać wszelkie

E. ŁASZOWSKA-GERARD.

CUDZOZIEMIEC.

(63)

(Z angielskiego).

(Ciąg dalszy).

Mężczyzna naprzeciwko rozłożył gazetę i czy

tal ią przy małej przeuośoej lampce, którą wyjął

z walizki i przytwierd zi do siedzenia. Widocznie

iednak lektnra nie była bardzo zajmnjącą, bo się

poruszał niecierpliwie i kilka razy spoglądał

na zegarek, jak gdyby mn czas mijał bardzo

**°W°^tej chwili staruszka zbudziła się i praera

żona zapytała, czy nie przejechali stacyi M.

Phemie nie bez trudności uspokoiła ją, a spoj

rzawszy na rozkład jazdy, powiedziała wystra

szonej matrcnie, że dtpiero za kilka minut zaje

dzie na miejsce przeznaczenia. Ale żeby przeczy

teć drobny drnk, Phemie musiała podnieść woalkę

i zhliżyć się do lampy; gdy to nczyniła, niezna

jomy pac drgnął lekko na dźwięk jej głosn, p i

łożył gazetę i również powstał.

—

Miss Dalrymple! — zawołał z widoczną ra

dośoią.

—

Przepraszam, powinienem raczej po

wiedzieć: baronowa Wolfsberg. Czy to być może?

A jednak usłyszawszy głos paoi, byłem pewny,

że się nie mylę. Byłbym panią wszędzie poznał

po głosie.

Phemie spoglądała na nieznajomego.

—

Dła

krótkowidzącej poznanie przy licbem oświetlenia

nie było rzeczą tak łatwą.

—

Rzeczywiście nie wiem - zaczęła ohłodno, ale

nieznajomy przerwał jej z przyjaznym nśmiecbem:

—

Kopciaszek! Przecież pani nie zapomniała

niegodziwego księcia, którego pani niegdyś raczyła

ukarać własnoręcznie.

—

Mr. Hamilton! — zawołała Pbemie, przy

pomniawszy sobie o swoich czerwonych oczach,

które tak pragnęła okryć. Dopiero przed chwilą

winszowała sobie, źe jej nikt nie podpatrzy!,

tr-.eba* właśnie było, żeby się teraz spotkała

z Ham?Itoneai. Nie pozostawało jednak nic do

zrobienia, jak tylko pogodzić się z koniecznością

i nfać, te słabe światło pokryje ślady wzruszeń-.

Gdy w kilka minut póżuiej staruszka z paprocią

wysiadła, mr. Hamilton zajął wolne miejsce na

przeciw baronowej Wolfsberg z całą swobodą sta

rego przyjaciela i pownością, że jest mile wi

dzianym. Phemie cznła, że przez całą godzinę nie

może przerwtć tego tete d tete, bo mr Hami’t n

równ’eż jechał do Edynbnrga.

—

Pani podrćżnje sama? — zapyta!, zamie

niwszy z nią kilka frazesów o polityce i pogodzie.

—

Tak jest. Byłam półtora dnia w Colendar

Park, a teraz wracam do aiasta.

—

A mąż pani, baron Wolfsberg, nie był z pa

n ią? Pozostał zapewne w Edynburga.

—

Leo nie przyjechał ze mną — rzekła Pbe

mie, rnmieniąo się.

—

Pozostał w Anstryi.

Wyrzz zadowolenia przemknął po twarzy Ha

miltona ca ’ę wiadomość, ale natychmiast zniknął

gdy starannie oblicz )nym t=nem rzekł.

—

Czy być moie. Baron Wolfsberg prawdopo

dobnie nie miał ochoty poizucać ojczyzny?

—

Oficrrtwi trndno dostać nrlrp — rzekła

Fhemie s:cho, całkiem pomijając pytacie. -

Szcze

gólniej wtej poizo rcka, gdy nadchodzą oddz ały

rekrutów, rotmistrz w kawaleryi anstryackiej ma

wiele zijęcia.

T a t i ja sądzę — odparł Hamilton nprzej

mie _ słyszałem , te anstryaccy oficerowie mają

dnżo roboty.

—

A zresztą przyjazd mój nastąpił pod natchnie

niem cbwili - ciągnęła Phemie dalej; nie odzy

skawszy jeszcze równowagi moralnej, kierowana

jakimś nierozsądnym popędem, chciała wytłómaczyć

się z czegoś, czego ani oznaczyć, ani określić do

kładnie nie omiata.

—

Bardzo szczęśliwe natchnienie - odpowie

dział na ostatnie jej słowa.

Phemie opowiadała, że pierwotnie m iała zam iar

zrobić tylko wycieczkę jachtem na morze Półno

cne z przyjaciółmi z Węgier i tłómaczyla, czemu

się wycieczka nie odała.

—

Gdy zostałam sama w Hambnrgn — dodała

w końcn - - i widziałam angielskie okręty na ko

twicy, nie mogłam się oprzeć pokosie odwiedzenia

Szkocyi.

—

Pojmuję to znpełnie; któżby zdołał na miej

sca pani? —= rzekł Hamilton żywo.

—

Niema

przecież, jak własna ojczyzna i ziomkowie. Cieszę

się, że mimo cudzoziemskiego nazwiska pozoBtała

pani w głębi serca dobrą Szkotką. Obawiałem

się — rzekł zniżając głos, choć sami byli w wa

gonie - że dłngi pobyt na obczyźnie wyrngnje

z pamięci pani dawnych przyjaciół.

Trndno było dać grzeczną odpowiedź na t i py

tanie, a raczej twierdzeuie, milczała więc przez

ch Ai’ę, a petem, żeby nadać inny obrót rozmowie,

zaczęła żywo opowiadać o niendałej próbie zwie

dzenia Laird’s Hill. Gdy skończyła, Hamilton uśmie

chnął się domyślnie.

—

To więc jest przyczyną łez pani — rzekł,

pochylając się i n;mnjąc jej rękę z serdec2nością

dawnego przyjaciela, któremn wolno pozwolić so

bienato. —

Obawiałem się, wyobrażałem sobie,

ż: panią nnieszczęśliwia coś poważniejszego.

—

Nie, nie — rzekła Pbemie zmieszana, uwal

niając rękę z jego dłoni, choć bez ślada pośpie

chu lab gniewa — nie mam przyczyny być nie

szczęśliwą, naprawdę nie mam, dzieciństwem było

z mojej strony płakać, ale przykro być odprawio

nym od progu rodzicielskiego doma.

—

Gdybym był wiedział, gdybym był przeczuł,

chętnie byłbym pani towarzyszył. Znam na tyle

Woo!fielda, że na moją odpowiedzialność byłbym

panią oprowadził po domn. Jeśli pani sobie życzy,

to jeszcze dziś wieczorem napiszę do niego i na

przyszły tydzień możemy się na pewne wybrać

do Laird’s Hill.

Phemie wstrząnęła głową.

—

Zdaje mi si ę , t e to niepodobna. Wyjeżdżam

w poniedziałek z Edynburga do Chrissy; pisała ona,

że mnie oczekuje. Zresztą nie. chciałabym nadn

żywać gościnności !lady Lanriswn.

—

Lady Lanriston? czy pani n niej mieszka?

—

Tak jest - odrzekła Pbemie i zdało jej się,

że na wzmiankę o lady Lanriston jakaś chmurka

osiadła na twarzy Hamiltona.

—

Nalegała, że

mnie weźmie do siebie i była dla mnie bardzo

dobrą, ałe nie należy zapominać, że jest wiek o

wa i że goście mnszą ją atrndzać. Nim wyjadę

z Elyoborga, muszę jeszcze jedno miejsce zwie

dzić, potem jnż nic mnie nie będzie zatrzymywać.

—

Jeszcze jedno miejsce? — zapytał.

-—

Tak , mam zamiar jecbać do Cocklebnrgh i

zobaczyć dom, w którym była nasza pensya i gdzie

siedm lat przepędziłam. Mam słabostkę odbywać

takie sentymentalne pielgrzymki do m iejsc, które

się łączą z mojemi dziecinnemi latami — rzekła,

śmiejąc się z odacą swobodą.

—

Dziś się pani przekonała, jak jest nieroz

ważnie odbywać takie pielgrzymki bez opieki. Je—

Ali zatem nie mogę mieć przyjemności towarzysze

cia pani do Laird’s Hill, to niech mi pani po

zwoli jechać do Corklebnrgb. Proszę tylko ozna

czyć dzień, a ja jako posłuszny niewolnik stawię

się na oslngi.

Phemie zawahała si ę , bo może pan Hamilton

za gorąco prosił, a potem jakiś nieokreślony in

stynkt ją ostrzegał, żeby tej ponfałości nie pozwa

lała przybierać zbyt wielkich rozmiarów.

—

Bardzo pan nprzejmy — rzekła sztywnie —

ale nie chciałabym pana trodzić. Cocklebnrgh nie

może mieć żadnego nrokn dla osób obojętnych.

Dl» mnie arok ten ma źródło w przeszłości.

—

Dla mnie tabźe — odpowiedział Hamilton

skwapliwie.

—

Czy pani zapomniała, że tam pa

nią po raz pierwszy widziałem?

—

Nie zdaje mi się, żeby to wspomnienie mo

gło być nader przyjemnem - przerwała Phemie,

nie mogąc się powstrzymać od nśmiechn.

—

Nie

pomówiłabym pana nigdy o chęć zwiedzenia Cockle

bnrgh.

—

Lab:ę pokutować za moje grzechy — od

parł z tym promiennym nśmiecbem, którym tyle

umiał n!adawać wdzięka najprostszemu zresztą

«;danid. -

Nie będę miał spokoja, dopóki nie od

pokntnję za moją zbrodnię na tem samem miej

sca, na którem ją popełniłem. Jeśli mi pani od

mówi pozwolenia towarzyszenia sobie, to będę

mnsiał przypnścić, że pani żywi niechęć za to,

co się przed czternastu laty stało. Czy pani tak

młoda może być tak nieubłaganą ?

Patrzał jej w oczy z tą żartobliwą natarczy

wością, której, jak wiedział z doświadczenia, mało

która z kobiet mogła się oprzeć, a Phemie w i

dząc, że odmowa mogłaby być żle zrozumianą,

przystała i pozwoliła, że mr Hamilton zapisał

swój adres w jej notesiku.

Proszę mi tylko napisać lub zatelegrafować

kiedykolwiek — dodał w końca — a będę pani

oczekiwał o każdej porze i na każdem wskaza

nem miejsca.

Phemie, wkładając notesik do

woreczka, nspokoiła sumienie, mówiąc sobie, że

w grancie rzeczy chodzi o grzeczność tak drobną.

Tymczasem przybyli do Edynbnrga, a mr Ha

milton wziąwszy w rękę pakunki Phemie, odpro

wadził ją do dorożki, która miała zawieść ją na

Charlotte Sąuare i jeszcze raz rzekł przez okno

do powozo, wahając się nieco, wbrew swemn

zwyczajowi:

—

Jeśli pani niema nio przeciw tema, to sądzę,

źe byłoby lepiej mojej ciotce łady Lanriston nie

wspominać o naszem spotkaniu. Nie jestem obe

cnie n niej w łaskaoh; starzy ladzie, jak pani

wie, miewają rozmaite fantazye. Zdaje mi się, te

wolałaby na razie nie słyszeć o mojem istnienia.

Bardzo dobrze — rzekła Phemie trochę za

kłopotana, a gdy dorożka odjechała, zapytała sa

mej siebie, czy czasem nie postąpiła nierozważ

nie, przyjmując towarzystwo Hamiltona w wy

cieczce do Cocklebnrgh? Myśl jednak, te zapisa

nie adresu me jest jeszcze kompromitującem, usu

nęła te przemijające refleksye, bo w końcn prze

cież m e jest zmuszoną korzystać z niego.

(Dalszy ciąg nastąpi.)

C .a .* * wychodź! dwa razy dziennie z wyjątkiem niedziel i świąt. Nr główny o godz. 6 wieczorem.

Mri

Dodatek poranny o godz. 9 rano.

OddzielM Nra

o ile zap: s starczy, w Krakowie po 10 ct., z przesyłką poczt. 12 ct. Dodatek 3 -=t

We Lwowie ,,Czas )est do nabycia w biurze dzieneików, przy ulicy Karola Ludwika I. 9.

Prenumerata wraz z dodatkiem wynon!:

« n,.u,n

nacalyrok iw kwartał ii»a i musuje

niej§on .......

........

20 słr.

6 słr.

1*łr 80*t

?o«*tą w państwie auatiyaokiem.................

gą ałr.

6 słr.

9dr*60et

m e m i e e k i e m ...............................................

28 d:

7dr

do Włoch, Francyi, Anglii, Belgii, Sawajoaryi, Tur

i innyoh państw, naleiąoyoh do związku pooztowego 88 ałr.

8 ałr.

I) 8 słr.

*’" "? " " " ’yprayjnmjeaiętylkoodZ*o ».tutnle.od.l .wBieeiącn. -

Li.t.apio

n ądami i r r a eh M y pienione na prenumeratą i ogłoszenia (inseraty) upnuaa aię nadsyłać franco

do Adminiatraoyi Czasu w Krakowie. — Listy reklam acyjne nieopieczętowane nie podlegają opłacis

po Ztowei. - Listó w niefTankowanych nie przyjmuie się. -

R t kopimnów nadsyłanyeh nie i m o i aię.

1 z 6 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu