Dziennik

Mirador - viewer

Dziennik Literacki. 1950, nr 40 (1 X) ═ 187.

Adnotacje

Wyświetlanie 312 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Osł;eiom do ,,Dziennika Polskiego”1

ROK IV a Nr 40 (187) H- I PAŹDZIERNIKA 1950

KRYSTYNA WRÓBLEWSKA: Pokój

HANNA MORTKOWICZ-OLCZAKOWA

Smak pokoju

C ’ zasam-i wydaje się nam, że to

^—jest tylk)o sprawa instynktu, pry

m itywnego biologicznego po pr o st u

doznania. Zapa ch ci,epłego, świieże

go chleba, dotyk ciepłego, żywego

ciała otwierają w nas takie źródła

wzruszenia, jakbyśm y wciąż jeszcze

byli na tamtym dnie utraty, odczu

wal-i trupie zimno, krwaw y głód i

poznawali przez ten kontrast cały

sen,s r óżnicy między ohydą śmierci

a ł aską życia. Błogość n asyceni a,

szczęście bezpieczeństwa są dla nas

W iąż nowe, tłumaczą się przez zmy

sły z taką fiyczną siłą, z jaką tę

sknota za krajem - uczucie pozor

nie duchow e — łak ni e rodzimych

sm aków i zapachów.

Pokój doznaw any n a codzień, w

peł ny m poczuciu trw ał ości i opie

ki, sm akow any, i chwalony ws.zyst

ki.mi wła,dzami żywych,

zdrowych

organizmów ludzkich — to podsta

wowa sprawa naszego życia.

Traciliśmy jego d ary, jedne po

drugich, wśród grozy i zagłady wo

jennej. Zabierano nam wtedy zarów

no praw a ludzkie i życie bliskich

nam osób, jak dach na.d głową d po.

duszkę spod głowy, jak nieocenione

skarby ognia i wody.

Z samego dna poniżenia i nędzy

dźwigaliśmy się potem wysiłkiem

własnej woli i wspólnej pracy do

upragnionego poziomu czystej ko

szuli, ciepłej st, rawy i bezpiecznego

kąta. Wolno, uparcie, szczebel po

szczeblu pchaliśmy się w górę podJ

pierając się wzajemnie we wspól

nym , sp ołecznym dążeniu. Z r,ozbi

tych miast i domów dobieraliśmy

r o zproszon e s,zczątki, j a k klocki w

dziecinnej układance ,i budowaliśmy

na nowo ze starych i nowych cegie

łek — nowe, piękniejsze życie, ce

mentując. je nadzieją i uporem,

I oto po sześciu l at ach zaw,ziętej

pracy, walki i starań mamy już ten

nasz byt utrwalony w formach przy

chylnych cod ziennem u życiu. Może

m y go org,a,nizo,wać, rozb udowywać,

ulepszać wedle planu zamier,zonego

ufnie n a sześcioletnie ,i dalsze t e r

miny lat. W szerokich ramach ogól

no-państwowych zamierzeń i w wą

skim zakresi e własny ch naszych po

trzeb mamy prawo chcieć coraz

bezpieczniejszych, coraz bardziej ce

lowych i wyg-odnych fo rm teg o bytu.

I już nie tylko czułymi, zawsze

sp ragnionymi zmysłami, al e pełną

świadomością człowieka i obyw ate

la potwierdzamy co chwila, co krok

cwą radość istnienia, celowej i twór

czej pracy, peł ne ,poczucie własnej,

ważności i potr zebności.

Ale właśnie świadomość

nie

daje nam zapomnieć się w ufności

i w sytym poczuciu spełnienia na

szych pragnień. Ta pełna świado

mość ugruntowana na podstawach

naszego odzyskanego i now obudują

cego się bytu. patrzy ze zgrozą w

otchłań zgubnych możliwości, m or

derczych planów i zbrojeń, którymi

kip,i Zachód.

Ogarn-ia nas wtedy prymitywny;

dziki st.rach, zapamiętany z niedaw

nych dni klęski i zagłady, K u r cz o

wo, wszystkimi zmysłami czepiamy

się sm aków, zapachów, dotyków,

którymi nas obdarza hojnie odzy

sk ane i odbudow ane n asze życie.

Ale ten prymityw,ny, prawie fizycz

ny instynkt niewiele nam pomoże.

Peł na, o dpowiedzi alna świad)omość

ludzk a wychodzi poza jego gr anice.

Z wnętrz odbudowanych domów

i ulic, zburzonych niegdyś miast, z

hal fabrycznych, w których tętni

pr,aca nowych maszyn, z pól zora

nych przez traktory pod wspólny

zasiew, z izb

zelektryfikować’ch

chałup ,i z nowych świetlic szkol

nych, znad koły-sek niemowląt i łó

żek szpitalnych, sponad stołów ro

dzinnych, dymiących talerzami po

żywnej zupy codziennej — wołamy

sil-nym głosem protestu: ,,Nie chce

my, nie chcemy wojny!".

Wierzę, że bojownicy — walczący

dziś o pokój na terenie międzyna

rodowym, nasi obrońcy: politycy i

uczeni - pot,wierdzą ten okr,zyk m i

lionów je:szcze innym , ba rd ziej ce

lowym okr,zykiem — ,,Nie pozwa

lam!".

I słowa t e zaświad czą czynem.

Z okazji 2S.iecią twórczości poetyckiej Władysława Broniewskiego odbyła sie w Warszawie w dniu 25 -u:rzeźnia

br. centralna akademia, w której -wzięli udział przedstawiciele rządu, par tii politycznych, związków zawodo.

-:cych, artystycznych oraz Związku Literatów Polskich z jubilatem na cze le. Na zdjęciu od prawej: min. Oświa.

ty W itold ,Jarosiński, Leopold Sta,j), sekretarz KC PZPR Edward Ochab, prezes ZL P Leon Kruczkowski, Wio,,

dysła-w Broniewski, Jerzy Putrament, wicemin. Kultury i Sztuki Włodzim icrz

Ryszard Dobrowolska.

Sokorski, Lucjan Rudnicki i St.

ANNA SEGHERS

Przełożył: Wilhelm Szewczyk

Dwa opowiadania z cyklu: ,,Pokój^

Rff, Jv WtóraewsM

I. WYROK

I J obot-nik rolny nazwiskiem Fra-nz

14 Muller we wsi L. nie mógł się

pogodzić z sam ym sobą ani z epo

ką, ze swoją wsią, ze swą pracą, z

Niemiecką Republiką Demokratycz

ną.

Nie wiedział, że w rzeczywisto-ści

w ściekły był n,a siebi e. Albowiem

lata całe działał jedynie na rozkaz,

w obietn,icach m ając całą sw oją na

dzieję, teraz zaś żąda się od niego:

by sam ruszył dłonią i konceptem.

Złość swoją wyładował na żon,ie i

dzieciach, na sąsiadach oraz na wszy

st-kich tych osobach, które tworzyły

znienawi-dzone pr,zez niego -instytu

cje jak związek zawodowy, partia,

policja l udowa, pomoc chłopska. Wi

dok błękitnej bluzki we wsi złościł

go szczególnie,

Wo-lna Młodzież Nie

miecka budziła jego

gniew. To też przy

każdej możliwej o

kazji kłócił się z nią

i w końcu z wściek

łości uciekał się do -

najgorszych pogró

żek.

Teraz jednak za

czął sdę bać doniesi e

nia i sądu, oraz wy

roku, którego spo

dziew ał się, a któr,y

zajął w jego myśli

tyle miejsca, ile po

przednio sam e po

gróżki. Nie wiedzdał

co począć; drżał ze

strachu na myśl o

celi więziennej, lękał

się, _ że straci wol

ność. Spakował więc

awoje manatki i u

ciekł do Berlina, od

dając się tu w opie

kę zachodniej ko

mendan,tury miasta.

Przyjęto go tam ra

dośnie, j ak kogoś da

wn-o j-uż oczek-iwane

go, ’ położono pr zed

n-im_na stole więcej

pieniędzy niż k!ędy

kolwiek w życiu otrzy

mał. Na tym samym

Stole uł ożono pr zed

nim również zadru

kowany dokument,

który

wystarczyło

podpisać imieniem I

nazwiskiem Ffan,za M uller a,

aby

zasłużyć na kieszonkowe oraz na

utrzyman-ie rodziny w o-kres-ie pię

ciu lat, w których Franz Muller zo

bowiązuje się do służby wojskowej

w Vietnamie.

A!e nagle coś się w n-im pr,zerwa

ło. Zdawało mu się, że s-toi przed

sąde-m

—

bezlitosny to był trybu

nał_

—

a wyrok jego zajął w jego

myśli tyle miejsca, co awantura, w

którą miał się teraz za,plątać. Po

uszy mam tej waszej wojny —

mruknął j pos-zedł.

A myślał tak: ostatecznie jeśli ska

żą mn-ie n a roczek, ods-iedzę go u

siebie w kraju i n,ie jest to ostate

cznie najgorsze. Wrócił więc do w si ,

gdzie o nim z apom nieli ju ż lud-zie.

Ale g-dy zaczęli z nim rozmawiać ży

czliwie i gdy wcale nie doszło do

MAX ZIMMERING

Rzeka pokoju

Nysa swe wody dawnym toczy biegiem

i Odra w zwykłym przepływa korycie —

a jednak, spójrzcie, na leniwej rzece

jakby przez noc się odmieniło życie,

jakby umarli, leżąc na jej dnie,

zgasili miękko warg skrzywionych" wściekłość,

a krew, z ich dzikich tryskająca ócz,

ostatnią gniewną kropelką wyciekła.

Wczoraj dwóch ludzi prąd rozdzielał bury,

dziś spływa z falą gniew dawny i gorycz:

Nysa graniczna, cicha Odra rzeka —

wiążą narody, szturmują zapory!

Opływa wschodem granica pokoju,

bratem nam będzie Polak; zwolna się

minione w iosny chylą w mrok i roją

złe sny o ziemi, gdzie krew zamiast maków,

gdzie kat niemiecki pyszny staw iał but,

w kraju Chopina, w ziemi Mickiewicza,

której K-ościuszko poprzysiągł swój trud!!

Lud Dąbrowskiego i naród Bieruta

niemieckich imion niech już nie przeklina —1

niechaj w nas Marksa i Liebknechta widzi

i ślad Thaelmanna w oku swy m zatrzyma.

Gdzie wieki całe rósł gniew i nienawiść,

z w iń naszych — przyznaj! dziś złość się ucisza

i lud sąsiada - Niemca zw ie — triumfie! -

mianem przyjaźni, mianem towarzysza.

Przełożył W. Szewczyk

procesu, wydało m u się, że wieś w

czasie jego nieobecności stała się

lepsza, że lepsi stali się sąsi edzi,

praca, żona i Republika.

II. GRÓB

i \ sadnik, który przed pięciu laty

^przy podziale

o7 ’ arnic-zych

gruntów uzyskał trochę ,.o!a i ka

wałek lasku, zabrał się n:edawno do

wyrębu sosen. Gdyby umarli mogli

widzieć, z grobów swych ujr zeliby

teraz s-zeroką i daleką perspektywę

kraju, którego liczne parcele przy

pominały starannie załataną zapas

kę porządnej jakiejś wieśniaczki.

Przypadkiem podczas zbieran-:a

grzybów od-kryto grób. Położony

jest z dala od drogi. Szeroka to mo

giła, że zn alazło by się tu miejsca

n-ie tyl-ko na nagro

bek, z wianuszkiem

woskowych kwiatów

lccz ta-kże na bratki

niezapo minajki.

Jest to grób rodzi-n

ny.

Obok zaś, j akby

nie

m iał żad nego

związku r. m ogiłą,

leży surowy, zbut

wiały krzyż z desek

1przybitych byle jak,

obalony dawno już

przez wiatry. Bo

w ;em polecenie sio .

stry zabitych, - prze

kazane z Niemiec z a

chodnich, jednej z

w ’?śn:aczek r:ąsieb

n i wsi, odnosiło się

jedynie do najbl-iż.

szej rodziny. Niezna

jomym n-ie kazała

sadzić kw-iatków ani

" kłaść n-apisu na ka

mieniu: Um arli za

Niemcy 1945. Dzię)ki

temu nieznajomego

nie gniecie już wiel

kie oszut)wo, jakoby

przemoc Hit-lera i

Góbbeisa, przed kto.

r e j , pr-ześladowania^,

mi uciekał w obłęw

dz:e i śmiertelnym

strachu, miała być

jego ojczyzną.

Pod koniec wojny

przybyła w te okoli,

ce z tłumem uchodi.

(Dokończenie na str. 2)

1 z 6 • Strona 1

Mirador - viewer

Dziennik Literacki. 1950, nr 40 (1 X) ═ 187.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction