Język

Mirador - viewer

Język Polski :

Adnotacje

Wyświetlanie 39 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Listopad — Grudzień

1956

JĘZYK POLSKI

W s p ra w ie ro z w o ju iloczasu w ję z y k a c h

z a c h o d n io -s ło w ia ń s k ic h

Do ustalonych w podręcznikach slaw istycznych ujęć należy tw ierdzenie,

że języki zachodnio-słowiańskie mają. tę w spólną cechę, iż po zaniku jeru i po

likwidacji prasłow iańskich stosunków prozodycznych w artością fonologicznie

znaczącą stał się iloczas, podczas gdy pozostałe właściwości prozodyczne (przy

cisk i into nacja) zniknęły jako cechy fonologicznie znaczące (w yjątek stanow i

peryferyczna kaszubszczyzna). Później się rzekomo języki zachodnio-słowiań

skie rozdzieliły w' rozw oju iloczasu na dwie grup y: w język u polskim , w dialekcie

laskim i w dialekcie wschodnio-słow ackim (bez narzecza sotac.kiego) iloczas

fonologiczny zanikł, utrz y m ał się zaś w języ ku czeskim i słowackim (bez w spom

nianych gwar laskich i wschodnio-słow ackich).

W ty m rozwoju za innow ację uw aża się zanik iloczasu. U trzym anie ilo

czasu po jm uje się jako zachow anie starszego prawidłow ego stan u. D latego przy

w yjaśnianiu różnego rozw oju iloczasu zachodnio-słowiańskiego szuka się szczegó

łowo przyczyn, któ re wyw ołały jego zanik. Z. Stieber zebrał ostatn io swoje po

glądy na przyczyny zan iku iloczasu w polszczyźnie 1). Przyp uszcza on, że ilo

czas zanikał w polszczyźnie główmie pod wypływem wscliodnio-słow iaiiskim (mia

nowicie ukraińskim ), dalszą przyczynę widzi w jakościowej różnicy m iędzy

samogłoskam i długim i a kró tkim i (z w yjątk iem i— i, u— m)2). Choć hip otezy

Stiebera m ożna teoretycznie przy jąć, to jed na k w zbu dzają one pewne wątpli

' wości. H istoryczne w arun ki, w jakich żyli w przeszłości Po lacy i U kraińcy,

nie pozw alają nam zakład ać ta k głębokiego w pływ u języ ka ukraińskiego na

wielkie terytorium , języ ka polskiego. Ze względu na dane historyczne bardziej

praw do po do bn y — biorąc całkiem teoretycznie — by łby pogląd, k tó ry b y ja

kieś zjawisko w języ ku uk raińsk im objaśniał wpływ em polskim . Jakościow e

różnice m iędzy sam ogłoskam i długim i i kró tkim i są przyczy ną ważniejszą. Tu,

co praw da, nie wiem y na pewno, czy się różnice jakościowe rozwinęły dlatego,

że zniknął iloczas, czy też różnica iloczasowa by ła zbęd na dlatego, że między

i Z. Stieber. Uwagi na marginesie Rozwoju fonologicznego języka polskiego.

Rozprawy Kom isji Językowej Łódzkiego Tow'arzystw'a Naukowego, t. I. Łódź 1954,

115—8.

2) Niektórzy badacze przypuszczają, że także i — i, y — y różniły się od siebie

jakościowo. Po r. J. Rozwadowski w Fonetyce historycznej języka polskiego (Gram atyka

język a polskiego, 1923, s. 75).

1 z 72 • Strona 1

Mirador - viewer

Język Polski :

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu