Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 627 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Ner 123.

Kraków 2 Czerwca — Wtorek.

Rok 1863.

Wychodzi codziennie rano wyjąwszy poniedziałki i dni poświąteczne.

Prenumerata:

w Krakowie:

pocztą (w państwie Austryackiem):

ro cz nie

........................ zh austr.

-O ; rocznie........................

austr. 24

półrocznie.....................................

10 półrocznie ......

.............................

5 jkwartalnie . . .

Qix

’W

’-m’ j Ti

kwartalnie

miesięcznie

2 cent. 25

kwartalnie

miesięcznie

Numer pojedynczy kosztuje 10 centów.

PRENUMERATĘ RRZY-TMUJĄ:

Bióro Administracyi ,,Czasu w rynku pod L. 39 w domu p. Kirchmajera na dole,

tudzież w szystkie Urzędy pocztowe austryackie.

CZAS

Przydmują się:

ogłoszenia, ODEZWY, dwiadomienia, doniesienia wszelkiego rodzaju, za opłatą:

od wiersza drobnego za jednorazowe umieszczenie 8 centów, za następne po 5 centów.

Do każdego obwieszczenia załączyć należy 30 centów na opłatę stęp!ową za każdorazowa

umieszczenie.

l i s t y z pieniędzmi przesyłane być winny franco do bióra Administracyi nCzasu".

l i s t y reklamacyjne niezapieczętowane nie ulegają frankowaniu.

l i s t y niefrankowaue nie przyjmują się.

r ę k o p is ma nadsyłane Redakcyi nie zwracają się 1 niszczone będą.

Kraków, dnia 1 Czerwca.

Ubiegły tydzień nie przyniósł żadnych u

łatwień rozw ikłania trudności, w jakie spra

wa polska w prowadziła Europę. Nadare

mnie dyplomacya usiłuje zastosować do

niej znane już sposoby; żaden z nich atoli

nie

nadaje się. Dyplom acya bowiem

tegoczesna niemoże się -jeszcze wydostać

ze starej szkoły politycznej, która na każde

przewidziane zadanie sytuacji miała w yro

bione pewne formuły. Niepodobna jednak

n ow e , nieznane dawniej objawy życia pu

blicznego w ciskać w ciasne ramki starych

defmicyj, i wielkie zadania polityczne, pra

w dziw e zagadki dziejowe chcieć mierzyć

miarą dla drobnych wydarzeń wystarczają

cą. Dla tego począwszy od not przeeła

nych do Petersburga aż do propozycyj au

stryackich, niew ystarczyły okrawki kongre

su wiedeńskiego lub uznanie stosunków tak

zwanych międzynarodowych, albo artykuły

dotychczasowego kodeksu prawa publiczne

go, aby znaleść w nich sposób załatwienia

spraw y polskiej. Pokrajać narody na pod

stawie statystycznego obrachunku, odnosić

stosunki państw do geograficznych pojęć

lub granic naturalnych, materyalne tylko

uwzględniać siły niemając poczucia o po

tęd j sił moralnych, zbudować system skła

du aństw na podstawie zasad równowa

gi i. ycznej — to wszystko należy do prze

dawnionych i zużytych prawideł polityki któ

rych użyć chciała dyplomacya w zastosowaniu

do obecnego położenia. Rządy europejskie

oł -myśliw ały nową bardzo zaw’ikłaną kom

binacyę mającą przynieść zamknięcie kwe

styi polskiej, a w trudnościach zadosyćuczy

nienia wszystkim ubocznym i podrzędnym in

teresom poplątały bardzo jasne i proste

zadanie. Cóż stąd wynikło? Oto, że za

danie to traci coraz więcej cechę kwestyi

wyłącznie polskiej, a staje się kwestyą eu

ropejską, ogólną, a to nietylko przez to, iż

dotyka w ielu różnorodnych interesów stron

trzecich, lecz że powołano do wpływu na

nią wszystkie najodleglejsze nawet i dotąd

w grze niebędące czynniki. Zahaczono w ięc

0 nią wszyskie sprawy, w ezw ano do udzia

łu w niej wszystkie rządy i wmieszano w

nią wszystkie spraw y; jak gdyby chciano

naprawić wielkie złe w przeszłości zrządzone,

przez to że rozbiór Polski nastąpił wobec

zupełnej obojętności z e strony państw nie

mających bezpośredniego w nim udziału.

Wprawdzie skutkiem tego p ow ołan ia nie

zliczonych opiekunów mających choćby mo

ralnie popierać sprawę Polski, trzy mocar

stwa, które pierwsze powzięły myśl inter

wencyi, znalazły dla siebie jakoby większe

bezpieczeństwo, lecz w zamian za to utru

dniły sobie działanie, przypuszczając tylu

spólników, przed którymi wypadnie im zda

w ać liczbę z kroków swoich, chociaż się w ni

czem nie przyłożą do rezultatów. Oba

w iać się nawet przychodzi, czy nie wyni

knie stąd ta niekorzyść, że przez zahacze

nie wszystkich interesów o sprawę polską,

w łaściw a jej natura dozna jakowej szkody,

będąc przeniesioną na obszerne p ole kombi

nacyi wszystkich bez wyjątku interesów

świata. Przedmiot sporu łatw o doznać m o

że uszczerbku, gdy pieniający się z sobą

przeciwnicy wplątają do procesu mnóstwo

innych ubocznych, choćby i podrzędnych za

targów.

Jeżeli bezpośrednie zahaczenie mnóstwa

Spraw publicznych w Europie o kwestyę

polską z jednej strony dowodzi jej ważności

1 żywotności i podnosi rękojmię jej rozwią

zan ia, to z drugiej strony może nastręczyć

w iele dla niej trudności. W ogólnym kata

klizmie”, jaki może stąd powstać, niebędzie

pewnie sprawa polska pochłoniętą talami,

skoro już nieraz ciężkie przetrwała burze;

lecz rządy których interes wymsga, aby

kwestya polska w yszła jak najkorzystniej z

dzisiejszego swego przesilenia, nie zyskają

wcale na tem, że do kwestyi polskiej łą

czą wszystkie najodleglejsze n aw e t interesa.

Kwestya bowiem główną łatwo im się z rąk

wyśliznąć może, a inicyatywa ich nie na

ich korzyść się obróci.

Jasne i stanowcze postawienie żądań i

poparcie ich energiczne może wprawdzie

przyśpieszyć w ojnę , której rządy uniknąć

mniemają, a przynajmniej przez wciągnięcie

w szystkich państw i wszystkich interesów

w kw estyę polską pragną zmniejszyć jej

ciężary i odpowiedzialność s w o ją; wszakże

mimo tego, a kto wie, czy właśnie nie dla

tego, coraz więcej myśl a nawet konie

czność wojny zdaje się ustalać się w Euro

pie. Gdy się zamącą i zaplącźą sprawy pu

bliczne, miecz jedynie zdoła je przeciąć

W upłyniónym tygodniu najpoważniejsze or

gana prasy europejskiej nie upatrywały in

nego sposobu wyjścia z zawikłań, innego

środka osiągnięcia rezultatu w obec nieo

kreślonych lub niepraktycznych żądań sta

wianych w Petersburgu lub projektów za

podstawę tych żądań służyć mających. Nie

zadługo zapewne przyjdzie się zdecydow ać

państwom interweniującym, co dalej robić

mają. Wybory do ciała prawodawczego fran

cuskiego, dziś ukończone, tudzież oczekiwane

w zięcie Puebli nie będą zapewne bez w pły

wu na tę decyzyę.

W rzędzie mocarstw europejskich, które

w sprawie polskiej przesłały noty do P e

tersburga, znajdują się również, jakeśmy do

nosili: Holandya, Dania i Portugalia. Z tonu

mniej lub więcej uprzejmego odpowiedzi

księcia Gorczakowa na owe, jak lównież

na dawniejsze innych mocarstw noty, oka

zuje się, iż Rosya uważa je za podnietę dla

powstania i owemu wstawieniu się mocarstw

przypisywać chce niemożebność rychłego

wprowadzenia w życie sławionych zamiarów

Cara dla Polski. Z odpowiedzi ow ych księ

cia Gorczakowa zdaje się przezierać dyle

mat ; że póki trwa powstanie, Rosya nie

może nic zrobić dla Polaków, jeżeli zaś

powstanie upadnie, nic dla nich zrobić nie

będzie obowiązaną. Dokuraenta, o których

m owa, brzmią następnie:

Depesza księcia Gorczakowa do jeneml-adjulanta

Mansurowa ministra rosyjskiego w Hadze.

Peteisbnrg 3 (16) maja 1833.

P. bar. ,Geyers udzielił mi załączoną tu w od

pisie depeszę p. Van der Maeseu.

Rząd N, króla Holenderskiego wyraża w niej

przekonanie, że kroki czynione do gabinetu cesar

skiego z powodu obecnego położenia Królestwa

Polskiego, są wypływem interesowania się, będą

cego powinnością każdego przyjaznego rządu, po

myślnością rządów JCMości.

W tem uczuciu gabinet hagski, przyłączając się

do tycb kroków, dać chce nowy dowód dobrych

stosunków istniejących pomiędzy obu dworami.

Niechcemy badać, czy w chwili, w której pie

czołowitość naszego dostojnego Pana obmyśla środ

ki, jakie JCMość uważa za potrzebne dla dobra

i pomyślności swoich poddanych, objawiane mu

życzenia mają praktyczny pożytek i czy nie przy

czyniają się do utrzymywania pomiędzy burzycie

lami w Królestwie Polskiem nadziei i złudzeń,

szkodliwych rychłemu przywróceniu spokojuości

w tym kraju.

Chcemy upatrywać w wyrazie tycb życzeń tylko

dobrą chęć, jaka je natchnęła i z tego tytułu

gabinet cesarski przyjmuje je w tym samym przy

jaznym duchu, który je podyktował.

Zechcesz W. Eks. zapewnić o tem p. Van der

Maesen i odczytać mu niniejszą depeszę.

Przyjmij i t. d.

(podp.) Gorczakow.

Depesza p. Hall ministra spraio zagranicznych

do bar. Plessen ministra dońskiego w Petersburgu.

Kopenhaga 8 maja.

Panie baronie! Skutkiem solidarności, łączącej

coraz silniej ludy i rządy europejskie, smutne wy

padki w Polsce głęboko we wszystkich państwach

poruszyły umysły i mocno zaniepokoiły rządy.

Wszędzie objawiają się życzenia, aby położony

został kres pożałowania godnemu stanowi rzeczy,

który stawia przegrodę pomiędzy Polakami i ich

monarchą, i większa część dworów europejskich

uważa za swój obowiązek udzielić w tej mierze

rady i przedstawienia rządowi cesarskiemu.

Jeżeli rząd królewski dziś z kolei wyraża swe

życzenia i objawia swe interesowanie się szczę

ściem i pomyślnością państwa rosyjskiego, we

wszystkich krajach połączonych pod berłem Ce

sarza, to dla tego przedewszystkiem, iź przypo

mina sobie, ile razy rząd duński mógł się przeko

nać o interesowaniu się nim rządu cesarskiego i

winszować sobie skuteczności, jaką ustalona po

tęga Rosyi nadawała koniecznie temu interesowa

niu się. Lecz z tą uwagą łączy się inna niemniej

ważna i równie silny wpływ wywierająca na u

mysł króla. Nietai on sobie ewentualności wyni

knąć mogących z przedłużenia obecnego stanu

rzeczy w Polsce; przewiduję, że wielkie niebez-)

pieczeństwa groziłyby nietylko mocarstwom pier

wszego rzędu, których postanowienia mogą tylko

zależeć od ocenienia własnego , czego wyma

gają icb interesa, lecz również i państwom

drugiego rzędu, które równie uczuwaćby mogły

w wieloraki sposób zgubne odbicie wielkiego ru

chu; pojmuje zresztą, iż w pośród państw tycb,

Dania nie najmniej byłaby narażoną na złowro

gie próby.

Proszę W. Eks. przedstawić te uwagi księciu

Gorczak”owowi i stać się zarazem tłumaczem życzeń

rządu królewskiego w tych okolicznościach. Ze

chcesz W. Eks. prosić księcia, aby wierzył, iż

riiema monarchy w Europie, któryby goręcej i

szczerzej pragnął niż król duński ujrzeć Polskę

składającą broń przed wspaniałomyślnością Cesa

rza i wstępującą na drogę spokojnego i płodnego

rozwoju. Ten sam duch, który doradził już Mo

narsze wielkie reformy w Rosyi, reformy, których

inicyatywa równie była szlachetną, jak wykona

nieichenergicznem ,

nadałaby, jak o tom przeko

nany jestem, rządowi cesarskiemu si!n) j

wdzięczności poddanych jego polskich.

Mam zaszczyt i t. d.

(podp.) Hall.

Depesza ks. Gorczakoica do bar. Nicolay, mini

stra rosyjskiego w Kopenhadze.

Petersburg 3 (IG) maja 1803.

Bar. de Plessen udzielił mi depeszę p. Hall, któ

rą tu w odpisie załączam.

Oceniamy interesT’wanie się, jakie gabinet ko

penhagski objawia ilła pomyślności państwa ro

syjskiego, a szczególniej życzenie wyrażone w i

mieniu JKMości ujrzenia Polski składającej broń

przed wspaniałomyślnością naszego dostojnego Pa

na i wracającej na drogę spokojnego i płodnego

rozwoju.

Takie jest również najgorętsze życzenie Ce

sarza.

Pojmujemy troskliwość gabinetu kopenhagskie

go o utrzymanie europejskiego pokoju.

Może on być pewnym, że niebezpieczeństwa, ja

kie mogłyby mu zagrażać, nie wyjdą z naszej

stron}’.

Przyjmij i t. d.

(podp.) Gorczakow.

Depesza księcia Gorczakowa do Ozerewa, mini

stra rosyjskiego to Lizbonie.

Petersburg 18 maja 1SG3.

P. Minister portugalski miał sobie przez swój

rząd poleconem odczytać mi depeszę p. margr.

Loulć, odnoszącą się do obecnego położenia Kró

lestwa Polskiego.

Dokument ten napisany jest w wyrazach odpo

wiednich depeszom, które nam świeżo zostały za

komunikowane w tym samym przedmiocie, a szcze

gólnie depeszy rządu królowej W. Brytanii z d.

10 kwietnia.

Odpowiadziałem p. -wicehr. Meira, że N. król

Portugalski może być przekonanym, iż nikomu

bardziej w Europie nie leży na sercu jak Cesa

rzowi, naszemu dostojnemu Panu, los Królestwa

Polskiego i nikt bardziej niepragnie, aby kraj ten

powrócił do warunków pokoju i spokojności ko

niecznej dla regularnego postępu, jaki JCMość

przygotowuje mu, również jak innym częściom

swego cesarstwa; lecz że zadanie to utrudniły nam

zachęty i podniecania, jakie burzyciele spokojno

ści publicznej w Polsce, odbierają ciągle z ze

wnątrz. Dodałem, iż Cesarz niemniej zdecydowa

nyjest wytrwać i )c- JCMość niema potrzeby

czerpać natchnienia swe pod tym względem gdzie

indziej jak w uczuciaeh swego serca i przeświad

czeniu o swych obowiązkach monarszych.

Chciej pan udzielić uwagi te p. Ministrowi spraw

zagranicznych, odczytując mu niniejszą depeszę.

Przyjmij i t. d.

(podp.) Gorczakow.

KORESPONDENCYA CZASU.

Warszawa 29 maja.

(R.) Mając wam zdać sprawę o nowej utarczce

oddziału Jankowskiego z Moskalami, nie mogę się

powstrzymać od zwrócenia uwagi na ten ze wszech

miar stały i wytrwały hufiec powstańczy. Jankow

ski, nie służąc poprzednio nigdzie w wojsku, we

zwany przez Komitet Centralny do rozpoczęcia

powstania w okręgu Stanisławowskim, zaraz w po

czątkach lutego, w okolicach leśnych Nieporęta i

Radzymina, postawił na nogi oddział kilkudzie

sięciu strzelców. W lutym stoczył utarczkę w la

sa”ch Nieporęckich a drugą nader szczęśliwą pod

Krubkami w Stanisławowskim, po tych utarczkach,

ua chwilę nie słychać było o nim, była to chwila

formacyi na dobre oddziału; urósł on do marca

do liczby około 600 Judzi. W takiej sile wystą

pił ten oddział w boju pod Gwizdałami i pod Fi

destą, obydwóch w środku marca w okręgu Sta

nisławowskim stoczonych. Utarczka pod Fidestą,

którą poprzedziło zepsucie przez oddział kolei żela

znej petersburgskiej, a w której padło do 80 Moskali,

oburzyła rząd najezdniczy w Warszawie, bezzwło

cznie z Łochowa (stacyi kolei żelaznej) z Mińska

Garwolina i Warszawy, wysłano bandy wojska

moskiewskiego, razem do czterech tysięcy ludzi

wynoszące, dla opasania hufca partyzantów, któ

ry w takiej bliskości od stolicy, śmiał bić się, a

co więcćj rozbijać hordy najezdnicze i psuć ko

munikacye z Petersburgiem. Jankowski przez dni

kilka wywijał się napastującym go Moskalom, na

koniee d. 22go marca, przyparty pod Zambrzyko

wem, przez trzy tysiące Moskali pod dowództwem

jenerała Kreutza, stoczył bój zacięty, po którym

musiał się cofnąć. W odwrocie zaczepiony powtór

nie dnia tego przez oddział z Garwolina wysłany

pod Łucznicą, koło Osicka, mimo, że mu zupełnie

zabrakło ładunków, mimo, że ze wszystkich stron

otoczony, do 30 towarzyszy boju stracił, z 50mu

dzielnymi strzelcami przedarł się przez szeregi

Moskali i doprowadził ich w bezpieczne miejsce.

W środku kwietnia oddział Jankowskiego sformo

wawszy się na nowo zaczyna niepokoić Mo

skali w Mińsku, lecz ścigany przez znaczne sily

moskiewskie, unikając stanowczego boju, przepra

wia się na drugą stronę Wisły, i staje dla wypo

czynku w lasach Kozienickich, pomiędzy Bruczą

a Jedlnią, lecz zaraz następnego dnia, atakowa

ny przez mały oddział moskiewski, stacza zwy

cięski bój, w którym zabiera nieprzyjacielowi kil

kadziesiąt karabinów. Chwilowo połączywszy się

15go maja z oddziałem Kononowicza, który pod

dowództwem Nałęcza z Sandomirskiego aż do ujść

Pilicy doszedł, staczają razem w dniu tym pod

Rozniszewera blisko ujść Pilicy do Wisły znaczniej

szy bój, w którym rozpraszają zupełnie oddział

moskiewski. Po tem boju, Jankowski ze swoim od

działem powraca na drugą stronę Wisły, w rodo

wite swoje Stanisławowskie.

Dowiedziawszy się, źe w Zielone Świątki, Moska

le prowadzić mają 120 pobranych jeńców, jako

rekrutów z Demblina do Warszawy, Jankowski

z pod Stanisławowa forsownym pochodem, w cią

gu dnia jednego przybywa na szosę Lubelską ”i

robi zasadzkę w lesie pod Rudką koło Mlądża.

Rano 25 b. ni. cztery kompanie piechoty i 50 ko

żaków, nadeszły rzeczywiście szosą na naszą za

sadzkę: strzałami do awangardy danemi, spłosze

ni Moskale zatrzymają się, śmielsi jeńcy zrywają

się z podwód i zaczynają uciekać, lecz wkrótce

Moskale opatrzywszy się, każą postępować wozom

w trzy rzędy i pod zasłoną tych wozów, odstrze—

Iiwająe się z po za jeńców naszych, przesuwają

się z pośpiechem w pośród zasadzki; brakkawa

leryi, nicdozwala Jankowskiemu ścigać uciekają

cego nieprzyjaciela, a tak zaledwie 30 rekrutów

zdołało się ucieczką uwolnić. W utarczce tćj padł

jeden oticer i 30 żołnierzy moskiewskich 8iu zaś

rannych swoich Moskale uwieżli do Warszawy.

Nasi stracili 6ciu zabitych jak niemniej czterech

rekrutów, w ucieczce do naszych, przez Moskali za

strzelonych; między rannymi z naszej strony,

znajduje się lekko raniony w rękę dzielny major

Adam Zieliński. Ostatnia to utarczka Jankowskie

go prócz uwolnienia części jeńców, przyniosła nam

zyskii kilkauaście karabinów, które po zabitych

Moskalach z pola bitwy zebrane zostały.

Mszcząc się za porażkę, gdy banda Moskali

eskortująca jeńców, nadeszła do oddalonej o czte

ry wiorsty od placu boju wsi Wiązowny p. Do

mańskiego, dopuściła się tamże najokropniejszych

gwałtów na mieszkańcach; rozwścieklona tłuszcza

wpadła do położonej przy szosie oberży, i zabrała

wszystko co tylko znajdowało się pod ręką, inni

jednocześnie, rabowali dom propinatora liradego,

przycZem zabili znajdującego się natenczas u nie

go kolonistę z Wiązowny, a samego gospodarza,

bagnetami ciężko poranili; inni Moskale znowu

podpadli pod stodoły dworskie i daniem kilkuna

stu wystrzałów w słomianą strzechę podpalili ta

kowe, reszta żolnierstwa wpad!a do pałacu wła

ściciela, panią Domańską obili batami, tłukąc o

knn, rozbijając meble i zabierając co bylo pod

ręką; oficerowie z zimną krwią przypatrywali się

rabunkowi i pożodze, a śpieszących na ratunek

palącćj się stodoły, rządcę Wiązowny Skorupskie

go wójta i siedmiu parobków, pr/.yaresztowali i

zabrali ze sobą do Warszawy.

O innych bojach w tych czasach stoczonych,

szczegółowych wiadomości dać wam niemogę, do

n o s z ę tylko że również w Zielone Świątki połą

czone oddziały Słupskiego i Włodka odniosły

świetne zwycięstwo pomiędzy Uniejowem a Iod

dębicami w Łęczyckiem. 100 przeszło Mosfcali

trupem padło, reszta ścigana była przez naszych

aż do wsi Niewieży. W zwyciskim tym bpju,

ciężko raniony został w nogę pułkownik Oborpki.

Również przed kilku dniami pobił zupełnie Mo

skali pod Koniecpolem major Oksiński; Moskale

zmykając podpalili fabrybę Gcnekcgo w Koniec

polu, zabili jej właściciela i innych dopuścili :się

gwałtów, lecz zapewne o tym zwycięstwie bli

skiem was donieśliście już dawniej. Charaktery

styczną jest cechą Moskali palenie miast i wsi,

co także systematycznie plan niszczeuia kraju wy

krywa. Po podpaleniu Koniecpola, Moskale prze

chodząc w odwrocie przez Cbrząstów dobra hr.

Henryka Potockiego, dali ognia do okien pustego

pałacu.

Na Litwie komendę w Lidzkira powiecie po

zabitym pułkowniku Ludwiku Narbucie, jedńym

z najdzielniejszych dowódzców tamtejszych, objął

brat jego Bolesław Narbut, gdy w przeszłym ty

godniu nad Kotrą, zadał ciężką porażkę Moskalom.

Nazimow podobno pociągnął pod śledztwo pułkowni

ka Timofiewa Naczelnika wojennego Lidzkiego!, iż

ten ostatni fałszywy raport mu złożył o śmierei

Ludwika Narbuta, w pojęciu bowiem Nazimowa,

ten ostatni był tylko w stanie tak potłuc Moskali,

jak icb obecnie pobił Bolesław Narbut,]

W dniu 27 b. m. Czachowski dążący w pólno

cną stronę radomskiego, dla połączenia się z Ko

nońowiczem, doścignięty został kolo Białobrzeg,

pod wsią Kamieniem przez bandę Moskali, pod

dowództwem wyrodka pułkownika Dobrowolskie

go. Utarczka stoczona skończyła się odwrotem

.Moskali; których do 20tn zostało na placu bitwy,

z naszej strony poległo 7miu a 15tu było ciężko

rannych; w zysku dostało się w nasze ręce kilka

karabinów moskiewskich.

Tegoż dnia porucznik Wiśniewski, na czele 15tu

konnych, wpadł do Szydłowca i tym nagłym na

padem wypłoszył z miasta całą załogę moskiew

ską z pół roty piechoty i 60 dragonów złożoną,

która bez porządku rozbiegła się po lasach oko

licznych.

Z Mazowieckiego 28 maja.

Nie oszukają Polski, nie oszukają, mniemam,

Enropy adresy niby przez mieszkańców różnych

gnbeniij moskiewskich podawane, a pisane w bió

rach gubernatorów na rozkaz rządu według jednej

formy i podpisywane przez urzędników lnb pod

znaezane krzyżykami z nakazu, ”głoszące zaś, że

oni niepozwolą oderwać od eesarstwa dziedzi

cznych(!) i odwiecznych posiadłości Rosyi, kiedy

Polacy chcą tylko być wolnemi i niepodległemi

w ziemiach swycb własnych, które posiadają od

wieków, wprzód nim m oskiew skie państwo istnieć

poczęło. Nie oszukaja także nas, a spodziew’amy

się, że nie uwiodą także Enropy odezwy i noty

moskiewskiego rządn, głoszące o łaskawych i

wspaniałomyślnych chęciach i zamiarach cara

względem Polski. Tysiączne a wymowne czyny

rządu moskiewskiego, jego całow.eczne działanie

w Polsce jeffo świeże1 a straszne barbarzyństwa

jeo-o Jicźne °ukazy i rozporządzenia wykaza

ły i wykazują, iż uciemiężenie i wyniszczenie

narodu polskiego jest stałem dążeniem rządu mo

skiewskiego. Dążenie to wypowiadają wojska mo

skiewskie nietylko swemi barbarzyństwami i okru

cieństwami, pożogą i mordem, ale często słownie

i otwarcie dowódzcy rosyjscy. Jawnem przedsta

wieniem planów i zamiarów rządu moskiewskiego

odznaczają się w naszej okolicy hnzary i piechota

gwardyi moskiewskiej. Ci rycerze z pod Pyzdrów

i Ignacewa powracając z boju zdziesiątkowani,

w rozmowach swycb z tutejszą ludnością wyznali

sposób rządzenia po rusku: ,,Wy mówicie, że

to wasza ziemia, a to nie ma waszej, bo wszystko

co jest, musi być nasze i zobaczycie, źe za rok

wy i wszyscy co wam pontoc obiecują, popadną

w naszą moc".

Tak mówił jeden z wyższych

oficerów tej gwardyi. W końcu rzekł: rZa to co

naszych porąbaliście w kilku bojach, my rąbać

będziemy całą waszą ludność, a jak was uprzą

tniemy, to łatwo będzie z Francuzem."

A mówił

to jeszcze przed śniadaniem dość rano, więc na

czczo.

Nie uwierzycie może, jak strachem przejęci są

Moskale obecnie u nas. 1 tak w mieście Kłoda

wie w dniu 25, 26 i następnych b. m. konsysto

wało 2 roty wojska i sotnia kozaków, gdy w o

kolicy nigdzie w owej chwili nie było bliskiego

obozu powstańców, a Moskwa w trwodze rozsyła

ła na wszystkie strony do naczelników o pomoc,

o ozem przejęto depesze przekonywają. Tymcza

sem zmuszali obyw’ateli miejskich, by straż two

rzyli, i ci biedni muszą całemi dniami i nocami

patrole wspólnie odbywać. W temże mieście ma

jor kozaków pisze do naczelnika wojennego, źe

z powodu braku furażu kozacy odmawiają posłu

szeństwa, i wyszczególnia nazwiska 12tu głównie

podburzająoych kozaków. Wzmiankowane powy

żej gwardye zwlekały wkażdem miejscu wymarsz

swój, niesłuchając rozkazów, dopóki nie otrzymali

w pomoc wojska liniowego. Między dwoma temi

wojskami panuje rozdrażnienie, gdyż liniow’e woj

sko zarzuca gwardyom zarozumiałość, żądanie po

sług około siebie, i że w czasie boju tylko załogi

zajmują; gdy zaś po boju wszyscy do raunych

dobijania i obdzierania rzucają się, wtedy gwar

dya porzuca załogę, aby najporządniejsze zegar

ki i pierścienie wyłowiła, a po skończeniu opera

cyi, znów do miasta chroni się i żąda od dowódz

cy rozstawienia w okół łańcuc:ia z wojska linio

wego, dla strzeżeuia jej od napaści powstańców.

Ostatnie wiadomości z placu boju z d. 25 b. m.

dochodzą nas z pod Uniejowa w Łęczyckiem,

gdzie oddział Oborskiego przechodząc, spotkał 3

kompanie piechoty moskiewskiej i kilkudziesięciu

kozaków, a które zostały prawie zupełnie w boju

zniszczone. Gdy w końcu walki zamknęły się w

domach wsi i ztamtąd raziły naszych, żołnierze

nasi zdobyli te domy, i z”’ dwócb rot 6 0 tylko żoł

nierzy powróciło do Łęczycy, a trzecia rota za

wczasu z placu uciekła, roznosząc trwogę. Bogu

dzięki, nasi zyskali kilkaset sztuk broni i kilka

furgonów amunicyi, straciwszy w zabitych 20tn,

a ranionych około 30.

’MaLubelskiego 28 maja.

Przewrotny w swojej polityce rząd moskiewski,

aby zaślepić oczy dyplomacyi europejskiej, uciekł

się raz jeszcze do swej chytroj przebiegłości i ca

łemu światu odważył śię oznajmić przez swoj

organ Dziennik Powszechny, jaki to potok łask i

dobroczynnych instytucyj spłynął na ten niewdzię

czny naród Polski od chwili wstąpienia na tron

Aleksandra II.

W tym długim, kategorycznym szeregu kłamstw,

pomiędzy innem, czytamy również i o nadaniu

scminaryum grecko-katolickiemu w Chełmie no

wej organizacji, mającej na celu usposobienie

godnych kapłanów i zdolnych nauczy

cieli! Dzika to zaprawdę ironia, któż bowiem nie

zna jego łaskawych dla l)nii względów? któż nie

słyszał o jego opiece, o tym bezprzykładnym w

dziejach ludzkości barbarzyńskim teroryzmie, któ

rym niszczył Unię na Litwie i Rusi, a z pod któ

rego, istnym cudem, zrządzonym wolą Opatrzności,

wymknęła mu się ze szpon dyecezya Chełmska

w Kongresówce?

Długo się namyślał co ma z nią począć. Jej

nieco odmienna natura, więcej w sobie żywiołu

katolickiego mająca, jakoteż położenie w samem

sercu Polski, utrudniały mu zastóśowanie tych sa

mych środków. A może brak mu tu było”drugie

go Siemiaszki.

Bądż co bądż, nie mógł się jednak oprzeć po

kusie. Przyjął tylko inny system działania, system

już nie knuta , ni katorzni, aie cichego zdradzie

ckiego knowania, system taki, któryby mu w re

zultacie dał zupełną zagładę Unii, a któryby ani

jednym jękiem nie oznajmił katolickiemu światu

o morderstwie dokonanym na tej ostatniej w kra

jach zagarnionyeh przez Rosyę, latorośli wscho

dnio-katolickiego kościoła.

Przyjął w tym celu zasadę operacyi, jakiej uży

wają do zadania śmierci przez powolne upuszcze

nie krwi! Wiedział jak silną jest Unia w Polsce

przez swój ścisły związek z kościołem rzymskim,

będąc z nim związaną jednym duchem, jednem

patryotycznem uczuciem, wspólnością uauki i łą

czeniem się w obrzędach.

Caią więc swoją macbinacyę zwrócił do prze

cięcia tego węzła. Od dawna Unici chełmscy,

dla wyższego wykształcenia zdolnych alumnów,

mieli cztery stypendya w akademii rzymsko-kato

lickiej warszawskiej, a którzy następnie obejmo

wali katedry nauczycielskie w seminaryum lub

wyższe posady w dyecezyi.

Ukazem więc w r. 1836 wydanym, rząd mo

skiewski odebrał te fundusze, a na miejsce wyższego

kształcenia się wskazał Kijów i Moskwę.

Pod srogim naciskiem, pod groźbą szeneli, wy

prawiano do tych schizmatyckich akademii sześciu

alumnów. Następni jednak, pełni rezygnacyi i po

święcenia się, oparli się stanowczo, i ani obietni

cami, ani groźbami, ani rekrutowaniem zmusić się

nie dali. Tu Moskwa ujrzała się w kłopocie. Lecz

niestety! znalazł się człowiek, który jej dopomogł

do wyjścia z niego, a wspomagany przez Mucha

nowa stworzył plan, przy pomocy którego, me po

trzebowano już wysełać alumnów do Moskwy i Ki

jowa, ale który Moskwę i Kijów sprowadził do

Chełma.

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu