Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 637 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Ner 105.

Kraków, N iedziela 10 Maja 1891.

Rocznik XLIY.

CZAS

Prenumeratę przyjmują:

Admmistracya CZASU* w K rako w ie i urzędy pocztowe, miejscową prenum eratę księ

garnia S. A. Krzyżanowskiego, handel Smidowicza w Sukiennicach, biuro dzienników i ogłoszeń

Ignacego Herza przy placu Maryackim 1. 9 , handel Bajera przy ulicy Grodzkiej główna trafika róg

K " 1 ,ullcJ 8^- J*n»

«gł os ze nia (inseraty) przyjmuje się za opłat^ od miejsc, wierszu

drobnym drukiem (petit,) za pierwszy r a z 10 ct., za każdy następny po 5 ct. -

Wadesłane (na 3 stronie)

od miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 ct. za każdy raz. -

Ogłoszenia i p renum e ratę Drzvi

mują: we Lwowie Biuro dzienników ulica Karola Ludwika 1. 9; w P a ryiu ^ " a " nie u Adlm

Z°r

f 1, (Prenumeratę p. W. Raczkowski, Courbevoi pod Paryżem, rue du Chemin

T? nil , r " i - S ? n \ u Pp- Hfwenstein A Vogler (także w Hamburgu, Frankfurcie n. M, Berlinie,

Lipsku Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, R. Mosse (także w Berlinie, Hamburgu, Monachium i No

rymberdze) H. Schalek, M. Duk ss, J. Danneberg, (tylko prenumeratę pp. H. Goldschmidt A C )

w F ra nkfu rci e n. M. G L. Daubę A Co. W Warszawie przy/mują ogłoszenia pp. Reichman

i Frendler, biuro ogłoszeń przy ul. Senatorskiej.

Kraków 9 maja.

Przedwczesne byłoby dzisiaj zastanawia*

nie się, choćby najogólniejsze, nad ekono

mi c z n e m dla nas znaczeniem zawartego

już traktatu handlowego między Austro*Wę

gierską monarchię, a Niemcami. Wpływ tego

traktatu na dalszy gospodarczy rozwój państw

traktatowych, doniosłość jego dla Austryi,

a w szczególności skutki, jakie pocięgnie za

sobą, dla naszego, krajowego zbytu zboża

i drzewa — wszystko to sę pytania niezmier

nie doniosłe i zasadnicze, ale odpowiedź na

nie wszystkie zdoła dopiero dać autentyczny

i zupełny tekst traktatu. Niemniej jednak

dzisiaj już możemy i powinniśmy zaznaczyć,

że sama okoliczność zawarcia traktatu, na

wet bez względu na szczegółowe jego posta

nowienia, jest faktem pierwszorzędnej wagi

zarówno ekonomicznej, w gospodarczym roz

woju Europy środkowej, jak i politycznej

w odniesieniu do przymierza z Niemcami.

Dziś już bowiem pewnem jest, że traktat ten,

choć ze wszystkich najważniejszy, jest jednak

przedewszystkiem punktem wyjścia i podsta

wę do dalszych, wspólnych już układów z in

nemi państwami europejskiemi. Świeżo dała

temu wyraz mowa tronowa austryacka —

bardzo wyraźnie podniósł to minister Bacque

hem w dyskusyi nad przedłużeniem traktatu

z Włochami. K oalicja ekonomiczna państw

środkowej Europy: Austryi, Niem iec, Szwaj

caryi — a dalej Włoch , B elgii, państw bał

kańskich — oto cel, a na drodze do tego

celu jest traktat z Niemcami pierwszym i naj

ważniejszym krokiem.

Politycznie zaś jest traktat ten natural

nem, koniecznem uzupełnieniem stosunku dy

plomatycznego Niem iec do monarchii habs

burskiej. N ie ulega wętpliwości, że stosunek

ten, tak jak dotęd istniał, był nienaturalnym

i sztucznym. Sprzymierzone ze sobę polity

cznie mocarstwa znajdowały się we wzaje

mnie fałszywem do siebie położeniu pod

względem ekonomicznym. Przyjaźń polityczna

z napięciem ekonomicznych stosunków, to

ostatecznie sytuacya dwuznaczna, zwłaszcza

w epokach jakichś gospodarczych przejść

i katastrof, których nigdy wykluczyć nie mo

żna. Wysokie cła na zboże austryackie, utru

dnienie wstępu do Austryi produktom prze

mysłowym niemieckim, to zjawiska równajęce

się ekonomicznej wojnie między politycznymi

sprzymierzeńcami.

A przytem nie zapominajmy o jednej, bar

dzo ważnej okoliczności: przymierze p olity

czno-wojskowe między pań stwa m i, których

interesa ekonomiczne krzyżuję się nieustan

nie i ścieraję pomiędzy sobę, nosi na sobie,

przy całej lojalności i dobrej woli sprzymie

rzonych, zawsze pewien charakter zaczepny.

Teraz, kiedy państwa te łęcza się ze sobę

i pod względem ekonomicznym, charakter ten

znika do reszty, a czysto obronna cecha tego

przymierza występuje w całej pełni. Wystę

puje ona na jaw tem bardziej w chwili obe

cnej, kiedy kraj, skęd zawsze podnosiły się

głosy o agresywnej naturze przymierza au

stryacko-niemieckiego, kiedy Francya, w kie

runku ekonomicznym całkiem otwarcie prze

chodzi do zaczepki przeciw reszcie Europy.

Z jednej strony minimalno-maksymalna auto

nomiczna taryfa francuska, z drugiej traktat

handlowy austryacko-niemiecki, to sę dwa

fakta, które bardzo jasno i bardzo niedwu

znacznie wskazuję, kto zaczepia, a kto się

tylko broni.

Bez adresu.

Wielka niespodzianka zaszła wczoraj w Izbie

poselskiej. Stronnictwa gotowały się do zaciętej

dyskusyi adresowej, wyznaczono ju ż mówców,

omawiano szanse adresu, obliczano prawdopodo

bny stosunek głosów, gdy wtem nagle zmieniła

się sytuacya. Prezydent Izby J. E . Dr Smolka,

jako najstarszy wiekiem poseł, uczynił bowiem

naglący wniosek, aby na mowę tronową nie od

powiadano adresem, ale aby upoważniono prezy

dyum do złożenia u stóp tronu najgłębszego po

dziękowania za podniosłe wyrazy mowy tronowej,

oraz do wyrażenia niezmiennej wierności i naj

głębszej czci dla Najj. Pana. Wniosek ten przy

jęto jednomyślnie, skoro przywódcy wszystkich

stronnictw poprzednio za nim się oświadczyli.

Dokładny przebieg wczorajszego posiedzenia po

dajemy poniżej, a na tem miejscu zamieszczamy

korespondencyę, j ak ą otrzymujemy w tej sprawie

z Wiednia.

Wiedeń 8 maja.

(tf) Niezwykłe i niespodziewane zdarzenie za

szło dzisiaj w Izbie poselskiej. Na wniosek pre

zydenta p. Smolki, Izba uchwaliła odstąpić o(

zamiaru przedstawienia Najj. Panu adresu, a po

przestać tylko na wynurzeniu Mu podziękowania

za słowa powitalne, tudzież zapewnienia Go o czci

i wierności.

Ażeby to zdarzenie zrozumieć, trzeba uprzyto

mnić sobie cały przebieg komisyjnych rozpraw

nad projektem do adresu. Mowa tronowa wzywa

wszystkie stronnictwa parlamentu do zawieszenia

broni na lat 6 w tym celu, ażeby Izba poselska

mogła oddać się spokojnej pracy na polu ekono

micznem, społecznem i finansowem. Chodziło o to,

ażeby stronnictwa, które dotąd walczyły ze sobą

0 zasady prawno-polityczne, narodowe i konfesyj

ne, przerwały te spory na lat 6, nie zrzekając się

bynajmniej swoich zasad, ale odraczając walki o

nie do czasu, gdy naglące zadania chwili będą

spełnione.

Gdy komisya izbowa, wybrana w celu przygo

towania adresu, zeszła się po raz pierwszy, repre

zentanci wszystkich stronnictw Izby oświadczyli

gotowość wzięcia się do tej pożytecznej pracy,

jak ą mowa tronowa programowo naszkicowała.

Wnet jednak odbiły się dotychczasowe spory z a

sadnicze między lewicą a dawną prawicą. Polacy

tylko stanęli odrazu na mowie tronowej bez wa

hania. Okoliczność ta wskazała sama z siebie Po

lakom rolę pośrednika pomiędzy dwoma zapaśni

kami. To też komisya wybrała referentem swoim

polskiego posła Bilińskiego. Ten wypracował pro

jek t adresu i przedstawił go najprzód Kołu pol

skiemu. Koło zrozumiało odrazu swoje powołanie

1 stanowisko, i dało aprobatę projektowi. Projekt

p. Bilińskiego — to nie był adres samego tylko

Koła polskiego, któryby wyrażał jedynie zasady

ściśle polskiej polityki w Austryi, bo jego prze

znaczeniem nie było to, ażeby go uchwalał Sejm

krajowy, ale miała go uchwalać Izba poselska

wiedeńska. Pomimo to adres p. Bilińskiego nie

uwłaczał w najmniejszej rzeczy polskiemu stano

wisku politycznemu w Austryi. Oprócz tego zaś

adres ten odpowiadał w zupełności stanowisku

lojalnej odpowiedzi na mowę tronową. Oświadczał

on gotowość do zawieszenia broni, i gotowość tę

odrazu czynem stwierdzał, gdyż dając przyrzecze

nie zaprzestania sporów politycznych na czas okresu

rozpoczynającej się sesyi, nie wspominał ani o je

dnej z tych wielkich kwestyj politycznych, o które

dotąd stronnictwa staczały walkę — a więc auto

nomistycznycb, narodowych i konfesyjnych.

Adres ten ogół polityków uznał jako znakomi

ty akt polityczny, jako wierne odbicie sytuacyi

i lojalną odpowiedź n a mowę tronową. Tak też

oceniał ten adres każdy poseł zosobna, lecz, gdy

się poschodziły kluby, wnet inne względy partyj

ne przeważyły nad zdrowym rozumem stanu. Nie

mieli odwagi stanąć na tym gruncie ani klub zje

dnoczonej lewicy, ani grupy hr. Hohenwarta, ani

też najmniej Młodoczesi. Sam tylko klub hr. Co

roniniego przyłączył się do Polaków bez zastrzeżeń.

Młodoczesi, wszedłszy do Izby po trupach Sta

roczechów, nie mogli okazać tyle roztropności, ile

mieli dawniej ci, których dla siebie usunęli, bo

i jakże wytłomaczyliby wyborcom powód bratobój

czej walki wyborczej. Więc wnieśli osobny adres,

domagający się zmiany konstytucyi w celu rozsze

rzenia autonomii krajów, tudzież przeprowadzenia

zupełnej równości narodowej.

Lewica przedstawiła trzy poprawki do adresu

i oświadczyła, że jeżeliby której bądź z nich nie

przyjęto, ona nie będzie mogła głosować za adre

sem p. Bilińskiego, lecz wniesie osobny adres.

Prawica zaś, to jest grupy hr. Hohenwarta wnio

sły dwie poprawki i wprawdzie w komisyi gło

sowały za adresem p. Bilińskiego, chociaż ich po

prawki upadły, lecz potem w klubie uchwaliły, że

gdyby te poprawki upadły w Izbie, będą głoso

wać przeciwko adresowi w trzeciem czytaniu.

A poprawki te nie były czem innem, jak tylko

wprowadzeniem do adresu tych właśnie polity

cznych sporów zasadniczych, o których adres, od

powiadając na wezwanie cesarskie, w mowie tro

nowej zawarte, sam przyrzeka, że ich na razie

przez lat 6 prowadzić nie chce. I tak lewica żą

dała przewagi niemieckiej w administracyi szkoły

bezkonfesyjnej i centralistycznej, zaś grupy p ra

wicy domagały się narodowego równouprawnie

nia i religijnego wychowania w szkołach.

Rzecz oczywista, że Polacy odrzucili poprawki

z obydwóch stron staw iane, zachowując konse

kwentnie i lojalnie stanowisko pomiędzy zapaśni

kami pośredniczące, a w danej chwili jedynie po

litycznie rozumne.

Wskutek tego adres p. Bilińskiego przeszedł

wprawdzie przez komisyę, lecz nie miał szansy

przejścia w Izbie, albowiem za nim byliby głoso

wali tylko Polacy i klub hr. Coroniniego na pe

wno, może prócz tego g arstk a posłów dzikich.

Skoro tedy było rzeczą pewną, że lojalna odpo

wiedź na mowę cesarską nie jest możliwą, zacho

dziło pytanie: co j est rzeczą lepszą, czy brak adre

su bez dyskusyi, czy też taki sam rezultat ujemny

po przeprowadzonej namiętnej, drażniącej a bez

płodnej dyskusyi w Izbie? Rzecz oczywista, że

pierwsza ewentualność była korzystniejsza. Dlatego

uproszony w tym celu prezydent Izby, jako naj

poważniejszy i powszechnego szacunku w Izbie

używający, a przytem i najstarszy wiekiem poseł,

podjął się zaprojektowania Izbie, ażeby porzuciła

rozprawy adresowe, a ograniczyła się na złożeniu

Najj. Panu czci homagialnej.

Myśl tę przyjęły obydwa kluby, w pierwszym

rzędzie interesowane, bo wprost na przeciwko sie

bie do walki uzbrojone, t. j . klub lewicy i grupy

hr. Hohenwarta. To też i Polacy w swojej roli

pośredniczącej nie mieli przyczyny temu sposobo

wi wyjścia się sprzeciwiać.

Że takie załatwienie sprawy adresowej jest zda

rżeniem bardzo przykrem, temu nikt nie zaprze

czy. Jest to klęska dla rządu, który nie zdołał

w Izbie poselskiej złożyć większości dla urzeczy

wistnienia programu, który sam naprzód nłożył i

ogłosił. Jestto dalej wyraz niemocy Izby posel

skiej, k tóra nie mogła wydać ze siebie odrazu

większości, rozumiejącej sytuacyę i zdolnej zasto

sować się do niej politycznie. Jestto nakoniec k lę

ska tak dla lewicy, jak i dla grup hr. Hohen

w arta— o Młodoczechacb już nic nie mówię - bo

te właśnie stronnictwa wskutek politycznej zacię

tości swojej udaremniły dojście do skutku lojal

nego adresu.

Tylko jedni Polacy wyszli z tej afery bez ska

zy — owszem wobec błędów popełnionych na

wszystkie strony, rozum stanu Koła polskiego od

)ija tem wyraźniej, wskutek czego ogólne stano

wisko polityki polskiej w Austryi, dotąd już silnie

)rzez Koło polskie ustawione, nabrało jeszcze w ię

cej mocy. Albowiem Polacy i przy tej sposobno

ści dowiedli na nowo wobec rządu , Korony, p ar

lamentu i historyi, że na ich politykę nawet

w chwilach najbardziej trudnych można śmiało

liczyć.

Jakie będą konsekwencye z tego bądż co bądż

ważnego zdarzenia, któż zdoła przewidzieć?

Teorya konstytucyjna kazałaby albo rozwiązać

Izbę poselską, albo zmienić gabinet. Rozwiązanie

Izby nie polepszyłoby sytuacyi, bo z nowych wy

borów nie można się spodziewać innego zasadni

czo ugrupowania stronnictw w Izbie. Rekonstruk*

cya gabinetu mogłaby być następstwem wytwo

rzenia większości. Tu jednak zachodzi pytanie,

czy właśnie obecna chwila jest do tego sposobną?

Najwięcej prawdopodobieństwa przemawia za tem,

że w tej chwili zdarzenie to przeminie bez wa

żniejszych następstw. Izba załatwi zapewne bndżet

i odroczy się do jesieni. Że jednak w jesieni

musi się wyjaśnić sytuacya i jakaś większość par

lamentarna, połączona z rekonstrukcyą gabinetu,

stanowczo ułożyć, tego wymaga dobro ogólne i to

ze względu tak na prace i powagę parlamentu,

jak i na powagę rządu i interes państwa.

rykański poseł w Rzymie, p. Porter, podał się

natychmiast o urlop i opuścił bezzwłocznie stolice

Włoch.

Przegląd polityczny.

Komisya budżetowa parlamentu niemie

ckiego przyjęła 15 głosami przeciw 7 kredyt

dodatkowy w kwocie 1,425.000 marek w celu

podniesienia kultury i handlu w Kamerunie.

W Izbie włoskiej we wtorek i we środę toczyła

się w dalszym ciągu dyskusya nad spra

wami afrykańskiemi. W ostatnim dniu Bovio

zaprojektował porządek dzienny, wzywający rząd

do wycofania wojsk i usunięcia urzędników wło

skich z erytrejskiej kolonii. Deputowany Pais, jak

kolwiek tak samo jak i Borio ze skrajnej lewi

cy, zwalczał wniosek Bovia, nazywając go wy

pływem małego doświadczenia i namiętnego za

ślepienia stronniczego. Jeżeliby się Włosi usunęli

z Massawy, cała Europa przyjęłaby to śmiechem.

Danieli i hr. Antonelli przedłożyli porządek dzien

ny, przyjmujący oświadczenia rządu do wiadomo

ści i przechodzący do obrad nad projektami kre

dytów na kolonię. Jeszczę ,raz zabrał głos sam

Rudini i tłómaczył, że Bovio bardzo ż!e zrozumiał

poprzednie jego wywody, kiedy dopatrzył się

w nich gotowości do ewaknacyi kolonii; Rudini

mógł mieć na myśli tylko oszczędność i wyrze

czenie się projektów rozszerzenia terytoryów. Po

przemówieniu Rudiniego przystąpiono do głoso

wania, w którem wniosek Bovia npadł; przyjęto

zaś 196 głosami przeciwko 38 porządek dzienny,

zaprojektowany przez Danielego.

Capitan Fracassa otrzymuje wiadomość o wkrót

ce nastąpić mającem odwołaniu dotychczasowego

francuskiego posła w Rzymie, p. Billot; powodem

odwołania ma być fakt, że markiz Rudini oświad

czył, iż uważa pewien postulat posła za zbyt wy

górowany. Następcą p. Billot ma być p. Cambon,

dawny rezydent w Tunisie.

Ten sam dziennik zapewnia, że ze strony fran

cuskiej wyrażono w Watykanie żądanie, żeby

przyjąć za zasadę, iż kolegium kardynałów ma

się składać w dwóch trzecich z cudzoziemców, a

w jednej trzeciej tylko z Włochów. Papież podo

bno przekazał zbadanie tego projektu specyalnej

komisyi. Wiadomość ta potrzebuje koniecznie po

twierdzenia.

Daily Telegraph dowiaduje się, że markiz Ru

dini w interesie Włoch i europejskiego pokoju po

stanowił przedłużyć udział Włoch w potrój nem

przymierzu na dalsze pięć lat po upływie obecne

go traktatu w r. 1892. Nowy traktat, nieróżnią

cy się od dzisiejszego, został właśnie podpisany

przez trzy mocarstwa.

Turcy a znowu ustąpiła w ostatnim konflikcie

dyplomatycznym z Rosyą, wywołanym przez za

trzymanie statku nKostroma.a Sprawa jest już

obecnie uregulowana o tyle, że Porta i rząd ro

syjski dokonały wymiany not, normujących na

przyszłość przejazd rosyjskich krzyżowców przez

morskie cieśniny pod flagą handlową. Jeżeli stat

ki te mają na pokładzie wojsko albo materyał

wojenny, muszą z góry donieść o tem władzy i

wolny przejazd mógłby być dozwolony tylko za

specyalnem sułtańskiem irade. Rosya cofnęła w za

mian za to ustępstwo żądanie sw oje, odnoszące

się do dymisyi komendanta Kayaku; co do od

szkodowania, jakie Turcya ma wypłacić, zamiast

dawniej wymaganej sumy tysiąca tureckich fun

tów , zgodzono się na znacznie mniejszą kwotę

dwustu funtów.

Wielka Jury stanu Luizyany wypowiedziała

swoje zdanie w znanej nowo-orleański ej

sprawie, która jest do dziśdnia przedmiotem

dyplomatycznego sporu między rządem włoskim

a Stanami Zjednoczonemi. Wyrok Jury nie przy

czyni się jednak wcale do pokojowego załatwię

nia istniejących trudności dyplomatycznych; owszem

według wszelkiego prawdopodobieństwa, wprost

przeciwny wywrze skutek. Jak wiadomo, repre

zentant Włoch zażądał był w swoim czasie, żeby

wytoczono proces inicyatorom ruchu, którego o

fiarą padli włoscy poddani, oraz żeby wypłacono

odpowiednie odszkodowanie familiom zamordowa

nych. Co się tyczy pierwszego z tych dwóch żądań,

Wielka Jury odrzuca je, oświadczając, że nie może

obwinionych postawić w stan oskarżenia za po

stępek , z którym solidaryzuje się całe miasto.

Rządowi Unii, któremu według przepisów konsty

tucyi nie wolno się mięszać do jurysdykcyi po

szczególnych Stanów, decyzya Jury przyczyni za

pewne niemało kłopotów, w Rzymie zaś rozgory

czy do reszty nawet umiarkowane żywioły. Ame

Rada państwa.

Wiedeń 6 maja.

(R.) Na dzisiejszem posiedzeniu przyzwoliła

Izba 131 przeciw 22 głosom na sądowe ściganie

dep. Schneidera.

W dalszym ciągu dyskusyi nad zaprowadze

niem bezpośrednich wyborów do Rady państwa

z gmin wiejskich, przemawiał dep. Ebenhocb

za tem, aby każda polityczna gmina, licząca na

wet mniej niż 1000 mieszkańców, była miejscem

wyboru. Mówca przemawia nadto za pomnożeniem

posłów z gmin wiejskich i wnosi ustanowienie

z 36 członków składać się mającej komisyi dla

reformy wyborczej. Dep. K a i s e r oświadcza się

zasadniczo za bezpośredniem prawem wyborczem.

Przyznaniu prawa wyborczego kobietom sprzeci

wia się, gdyż w ten sposób byłyby kobiety od

ciągane od naturalnego ich zakresu działania.

Dep. Fanderlik uważa obecuą ordynacyę wy

borczą za zwycięztwo partyi liberalnej nad upra

wnionemi żądaniami ludu i nad naturalną dążno

ścią federalistyczną.

W głosowaniu uchwalono wszystkie wnioski od

noszące się do reformy ordynacyi wyborczej prze

kazać komisyi z 24 członków wybrać się mającej.

Dep. K at hr ein uzasadniał w pierwszem czy

taniu wniosek względem zmiany regulaminu iz

bowego i wniósł odesłanie tej sprawy do osobnej

komisyi z 24 członków. Depnt. Lienbacber

szczegółowo wskazuje na braki w obecnym regu

laminie, tak n. p. deputowany, nienależący do

żadnego klubu, nie może być wybranym do komi

syi. Często się zdarza, iż zapisani mówcy nie o

trzymują głosu z powodu nagłego zamknięcia

dyskusyi. Mówca zaleca ustanowienie pewnego

terminu dla mów, oraz większe uwzględnianie pe

tycyj. Dep. Hoffmann żąda rozszerzenia prawa

interpelacyj, oraz wyszukania sposobu, aby inter

pelacyom zapewnić odpowiedź. Dep. P e r n e r

s t o r f e r proponuje reformy względem traktowania

petycyj, ustanowienia listy mówców, protestuje zaś

przeciw temu, aby nie użyto reformy do ograni

czenia swobody głosu w Izbie. Dep. Lueger

mniema, iż na zmianie regulaminn opozycya źle

wyjdzie. Mówca obawia się, iż istnieje zamiar za

stosowania w Izbie francuskiego systemu wzglę

dem wykluczania członków na pewien czas z Izby.

Dep. K a is er narzeka na często słabą frekwen

cyę w Izbie, oraz na brak kompletu w komisyach.

Izba uchwaliła sprawę rewizyi regulaminu prze

kazać komisyi z 24 członków złożonej.

Wniosek dep. Kaftana względem opracowa

nia zupełnego projektu i kosztorysu na budowę

kanału Dunaj-Mołdawa Łaba, odesłano do komisyi

budżetowej, a komisyi podatkowej przekazano

wniosek dep. Burgstallera względem zmiany

ustawy o podatku budowlanym z dnia 9 lutego

1882 r. ze względu na Tryest.

Dep. Masaryk i towarzysze interpelują pre

zesa gabinetu, czy posiada on wiadomość o nie

wolniczem traktowaniu austryackich poddanych

narodowości słowiańskiej w Virginii (Ameryce pół

nocnej) i czy zamierza poczynić kroki, aby tych

poddanych z ich przykrego położenia wyzwolić.

Dep. Gessmann i tow. interpelują prezesa mi

nistrów, czy prawdą jest, że urzędnikom państwo

wym zabroniono wziąć ndział w zamierzonym na

dzień 7 b. m. wiecu urzędników.

Następne posiedzenie w piątek. Na porządku

dziennym: dyskusya adresowa.

Wiedeń 8 maja.

Wniosek Smolki.

(R) Wiceprezydent Izby bar. Chlumecky obej

mując przewodnictwo, oświadczył, iż od JE. Dra

Smolki otrzymał wniosek naglący, który brzmi

,Upoważnia się Prezydyum Izby deputo

wanych, ażeby złożyło u stóp Tronu naj

głębsze i najserdeczniejsze podziękowanie

za podniosłe wyrazy, któremi Najjaśniejszy

Pan raczył nową Radę państw a w dniu 11

kwietnia powitać, jak również za ponownie

stwierdzoną wspaniałomyślną troskliwość o

dobro Jego ludów, i aby dołączyło zarazem

gorące wyrazy niezmiennej wierności i naj

głębszej czci dla Najj. Pana.

,,Skutkiem przyjęcia tego wniosku należy

uważać za załatwioną uchwałę, powziętą na

posiedzeniu Izby dep. z dnia 16 kwietnia,

aby odpowiedzieć na Najwyższą Mowę Tro

nową adres°m; za załatwione należy tem

samem uważać także sprawozdanie komisyi

adresowej.11

Wniosek ten poparła cała I zb a, poczem zabrał

głos JE. Dr Smolka i przemówił w te słowa:

Wobec sytuacyi, wytworzonej podczas obrad nad

projektem adresu, uważałem za mój obowiązek

zaproponować wys. Izbie drogę, na której z uchy

leniem istniejącej różnicy zapatrywań, uczynimy

zadość uznawanej przez nas wszystkich potrzebie

wyrażenia wspólnie najgłębszej wdzięczności za

podniosłe zamiary Najj. Pana wypowiedziane w mo

wie tronowej. Jeżeli mimo osobistej skromności u

ważam się za powołanego wystąpić z podobnym

wnioskiem, staje się to wskutek mojego przeszło

4-dziesiątki lat obejmującego doświadczenia par

lamen*arnego; staje się mocą faktu, iż ja co do

lat najstarszy członek reprezentacyi kilkakrotnie,

a także i świeżo wskutek zaszczytnego dowodu

zaufania i sympatyi powołany zostałem na go

dność prezydenta Izby, a wreszcie mocą tego,

iż co do mojego politycznego przekonania mam

zaszczyt należeć do tego stronnictwa w Izbie,

które właśnie w ostatnim czasie w dobrze zrozu

mianym zamiarze i w interesie całości państwa

starało się pośrednicząco działać między innemi

stronnictwami Izby. Przedstawiwszy to dla uspra

wiedliwienia podjętego przezemnie kroku, mnie

mam, iż nie doznam zaprzeczenia, jeśli stwierdzę,

iż z pewnością niema nikogo w tej wysokiej

Izbie, ktoby z radością i czcią nie był wysłuchał

mowy tronowej i stwierdzonej w niej ponownie

wspaniałomyślnej troskliwości Najj. Pana o dobro

jego ludów (oklaski); niema nikogo, ktoby równem

szczerem życzeniem nie był ożywiony, aby obe

cna sesya stała się peryodem płodnej w owoce i

zbawiennej pracy (oklaski); niema nikogo, ktoby

z patryotyczną gotowością i pełnem poświęcenia

zaufaniem w szlachetne intencye Najj. Pana nie

chciał przystąpić do rozwiązania tych wszystkich

zadań, jakie troska o całość państwa na nas na

kłada. (Żywe oklaski).

To są uczucia, które nas wszystkich w równy

sposób ożywiają, równie jak ogólnie odczutem

życzeniem serca jost, aby przy tej, jak przy każ

dej sposobności zapewnić Najj. Pana o niewzru

szonej wierności i głębokiej czci. (Oklaski).

Te zapatrywania i uczucia znajdują także jedno

myślny wyraz w przedłożonych wys. Izbie do

obrad i uchwały projektach adresu, z drugiej je

dnak strony ze względu na fakt, iż wniesione zo

stały rozmaite projekta i poprawki, w których za

patrywania w wielu ważnych i zasadniczych pun

ktach nie są ze Bobą zgodne, nie mogę ukryć

obawy, iż powziąć się mające uchwały nie zdo

łałyby dać rzetelnego i pożądanego wyrazu rzeczy

wistym zapatrywaniom przeważającej większości

tej wysokiej Izby. Uważam przeto za rzecz w ła

ściwszą, aby te uczucia i zapatrywania, które roz

maitym stronom wys. Izby są wspólne, podane

zostały do najwyższej wiadomości nie drogą adre

su, proponowanego przez większość i mniejszość

komisyi, ale w inny, lecz niemniej skuteczny i

uroczysty sposób. To są myśli, które mną kiero

wały, gdy postawiłem wniosek, o którego nagłe

traktowanie upraszam.

Po otwarciH dyskusyi zabrał glos dep. Plener

i oświadczył: Wobec uzasadnienia, w którem J. E.

Dr Smolka, nasz czcigodny prezydent, należycie

określił obecną sytuacyę Izby i ewentualne zna

czenie głosowania nad projektem adresu, oświad

czamy, iż wyraziwszy nasze stanowisko w samo

dzielnym projekcie adresu , zgadzamy się na wnio

sek, który całą Izbę wzywa do manifestacyi lo

jalnej czci dla osoby Najj. Pana. Uczucia tam wy

rażone są nam wszystkim wspólne, a każdy z nas,

jak niemniej cała nasza partya zawsze jest goto

wą do dania tym uczuciom najgorętszego i naj

żywszego wyrazi). Głosować będziemy za wnio

skiem Smolki. (Żywe oklaski).

Dep: hr. Hoh en war t: Także i partyakonser

watywna zaznaczyła dostatecznie i jasno swoje sta

nowisko wobec adresu przez dwie wniesione do

niego poprawki. Nie zapoznajemy ważności mo

tywów, przytoczonych przez czcigodnego naszego

seniora Dra Smolkę i dlatego upoważniony jestem

przez swoich przyjaciół politycznych do oświadcze

nia, iż głosować będziemy za wnioskiem Smolki.

(Żywe oklaski.)

Prezes Koła polskiego dep. Jaworski: W imie

nin moich przyjaciół politycznych mam zaszczyt

oświadczyć, iż 7gadzamy się na postawi ny wniosek.

Przejęci uczuciami niewzruszonej wierności i głę

boko odczutej wdzięczności dla naszego dostojnego

Monarchy, zgadzamy się z postawionym wnioskiem,

gdyż zamierza on tym uczuciom dać wyraz u stóp

Najw. tronu. (Oklaski.) Zgadzamy się z wnioskiem,

gdyż łączymy się z motywami wnioskodawcy i

ponieważ nadarzy nam się w najbliższym czasie

sposobność do dania wyrazu naszym zasadni

czym zapatrywaniom, którym zawsze hołdujemy,

życzeniom i potrzebom naszego krają, które zaw

sze popieraliśmy. (Żywe oklaski z prawicy )

Z kolei w imienin swoich przyjaciół politycznych

złożyli krótkie oświadczenie deputowani: Romań

czuk, Bareuther, hr. Coronini, Lueger,

Trojan i Meznik, wszyscy w tym dnchn, iż

głosować będą za wnioskiem Smolki. Trojan za

znaczył, iż przyjmując ten wniosek, stronnictwo

jego pozostaje na zajętem przez siebie stanowiska

w projekcie adresu i zastrzega sobie przedstawić

przy innej sposobności swoje zażalenia, pretensye

prawne i potrzeby.

Po tych oświadczeniach uchwaliła Izba je

dnogłośnie nagłość wniosku Smolki, a

następnie wniosek ten jednomyślnie

przyjęła, poczem zabrał głos wiceprezydent

Chlumecky: W imieniu prezydyum pozwalam

sobie oświadczyć, iż z prawdziwem zadowoleniem

spełni ono zaszczytne polecenie wys. Izby. Jedno

myślność, z jak ą uchwalono tn wniosek, jest no

wym dowodem, jak silnym, jest węzeł niew yga

słej wdzięczności i miłości do osoby Cesarza i że

przed tem uczuciem ustępują wszelkie różnice za

patrywań. Sądzę też, że odpowiem uczuciu, jakie

w tej uroczystej i poważnej chwili żywi każdy

z nas, jeśli wezwę panów do okrzyku: Najj. Pan

niech żyje. (Zgromadzenie wznosi trzechkrotny

entuzyastyczny okrzyk).

Na tem zamknięto posiedzenie o godz. lim. 45.

Komisya kraj. dla spraw przemysłowych.

Lwów 7 maja.

(X)Dnia4b. m. odbyło sięogodz. 5popo

łudniu w sali radnej Wydziału krajowego, posie

dzenie kraj. komisyi dla spTaw przemysłowych. Prze

wodniczył Marszałek krajowy ks. Eustachy S a n

gusko, a w części JE. hr. Włodzimierz Dzie

duszy cki.

Obecni byli członkowie komisyi pp. Franke

Laskowski, Michalski, Mochnacki, Na

wratil, Romanowicz, Rotter, Szczepa

nowski, Dr Weigel, Dr Wereszczyński

Wierzbicki, Z achar j e wicz, Dr Zgórski

Zieleniewski i Zima.

Na wstępie zabrał głos p. Fra nke , stawiają

w imieniu sekcyi administracyjnej wniosek, aieb

kraj. komisya dla spraw przemysłowych korzyst

«Cza*

wychodzi codziennie wieczór, wyjąwszy niedziele i dni świąteczne.

Oddzielne Nra C za su o ile zapas starczy, w Krakowie po 10 c,, we Lw owie lub z przesyłkę pocztową 12 c.

WeLwowiepoK)c.do nabyciawBiurzedzienników,ni.KarolaLudwika1.9 .

Prenumerata wynosi:

na cały rok na kwartał na 1miesiąc

Pocztą w państwie a u s t r y a c k i e m ...............................................

g}r

2 złr.50et

m e m ie cki e m ..........................................

m%7_ir

o -ir

fi do Włoch, Francyi, Anglii, Belgii , Szwajcaryi, Turcyi

i innych państw, należących do związku pocztowego . .

32 złr

8 zlr.

3 złr

Prenumeratę przyjmuje się tylko od l- g 0 do ostatulego dnia’w miesiącu!

t j Z- P";°’%dzmi 1 p r z e k a z y pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia uprasza się nadsyłać f r a n c o

do Administracyi C za su w Krakowie. -

Listy reklam acyjne nieopieczętowane nie podlegają opłacie

pocztowej. Listów n ięfrankow a n ych me przyjmuje się. Rękopismów nadsyłanych nie zwraca się.

1 z 6 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu