Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 654 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Ner84.

Kraków, Wtorek 14 Kwietnia 1891.

Rocznik XLIV.’

CZAS

Prenumeratę przyjmują:

Administracya*CZASU11w H rakow ie.iurzędypocztowe, miejscową prenum eratę księ

garnia S. A. Krzyżanowskiego, handel Smidowicza w Sukiennicach, biuro dzienników i ogłoszeń

Ignacego Herza przy placu Maryackim 1. 9, handel Bajera przy ulicy Grodzkiej główna trafika róg

Kynku i ulicy św. Jana.

O g ł o s z e n i a (inseraty) przyjmuje się za opłatę od miejsca wierszu

drobnym drukiem (petit,) za pierwszy raz 10 ct., za każdy następny po 5 ct. -

nadesłane(na3stronie)

odmiejscawierszadrukiemdrobnympo30ct.zakażdyraz. — O g łoszenia i prenum eratę przyj

muję: w e L w ow ie BiurodziennikówulicaKarolaLudwika1.9;w P aryżu wyłęczniep.Adam,

rue des Saints-Peres 81, (prenumeratę p. W. Raczkowski, Courbevoi pod Paryżem, rue du Chemin

de fer 44); w W i e d n i u pp. Haasenstein 4 Vogler (także w Hamburgu, Frankfurcie n. M,, Berlinie,

Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, R, Mosse (także w Berlinie, Hamburgu, Monachium i No

rymberdze), H. Schalek, M. Dukns, J. Danneberg, (tylko prenumeratę pp. H, Goldschmidt 4 C.),

w Prankl’urcie n.m

G.Ł.Daube4Co. W W arszaw ie przyjmujęogłoszeniapp.Reichman

i Frendler, biuro ogłoszeń przy ul. Senatorskiej.

K-F aliójy 13 kwietnia.

Mog§ pozostać wątpliwości, czy program

pracy organicznej zapanuje nad namiętno

ściami i zabiegami stronniczemi, ale to pe

wna, że mowa tronowa, otwierająca Radę

państwa, daje po tem u możność.

Zarówno ilość, jak i ważność zadań, które

wylicza, świadcz§, o tem i wpoić musza prze

konanie, że nadeszła chwila, w której obo

wiązek względem całości i wspólnych wszyst

kim interesów nakazuje rozwi§zać owe za

dania za pomoc§, k ombinacyj, wznosz§,cych się

ponad cele wył§,cznie stronnicze lub wył§,cz

nie narodowe.

Grłówn§, cech§, mowy tronowej jest odwo

łanie się do myśli austryackiej, które kilka

krotnie, jako na razie wskazane, zaznacza

liśmy

odwołanie potrzebne, wobec z je

dnej strony rozluźnienia stosunków stron

nictw, a z drugiej zbyt daleko id§cych d§ż

ności.

Wiemy, że w walkach parlamentarnych nie

zawsze można skutecznie odwoływać się do

abnegacyi stronnictw, tego najwyższego wy

razu patryotyzmu — ale przekonani jesteśmy,

że s§ czasy i okoliczności, w których trzeba

to uczynić, nietylko aby własn§ zasłonić od

powiedzialność, ale także, aby wszystkim

wskazać dóbr§ drogę, a zapobiedz bł§dzeniu

po manowcach.

Wyliczeniem niezwykle drobiazgowem za

dań i przedmiotów prawodawczych, mowa

tronowa chciała widocznie nadać położeniu

właściw§, odpowiedni§ stosunkom i potrze

bom cechę, a zarazem ułatwić stronnictwom

poważnym zwrot poż§dany i na razie dla

wszystkich wskazany.

W pierwszym rzędzie poruszon§ została

kwestya robotnicza, jako najwymowniejszy

bezp ośrednio z życia codziennego wzięty ar

gument za t§ prawd§, iż s§ w naszych cza

sach zadania, wznosz§ce się ponad polityczne,

stronnicze cele, a które wymagaj§ zjednocze

nia wszelkich dodatnich sił, jeżeli chce się

im sprostać. Ale zalet§ mowy tronowej jest,

że nie używa tych zadań za straszydło, cho

ciaż może środki, które wskazuje, nie wszystkie

s§ jasno i zrozumiale określone, a tem samem

pewne na razie mog§ obudzić w§tpliwośei.

Zakreślaj§c szerokie pole dla praey orga

nicznej, mowa tronowa wskazała zadania każ

dego zosobna ministerstwa, a raczej każde

m inisterstwo zaznaczyło w niej swoje plany

i zamiary, co też wpłynęło na całość i spra

wiło, że ta całość pozostała w cieniu szcze

gółów.

Zt§d także zapewne miła dla kraju nasze

go z mowy tronowej wiadomość o rychłem

załatwieniu sprawy fakultetu medycznego U ni

wersytetu lwowskiego, lecz nieproporcyonalna

do w ażności chwili i ważności, jak§ okolicz

ności i ludzie nadali Kołu polskiemu wśród

obecnych stosunków.

A przecież całość m owy j st znacz§ca. U§

czy ona ubiegł§ erę z nadchodz§ę§ stwier

dzeniem rzeczy ważnej wszędzie, ale zwłaszcza

w Austryi - przywrócenia, a raczej stworze

nia równowagi w budżecie. Nie był bezpło

dnym system, który to wielkie dobro pań

stwa przyniósł, a m§ż, który to dzieło prze

prowadził, niezawodnie najzaszczytniejsz§ o

trzymał nagrodę tym ustępem mowy tronowej.

Mowa tronowa nawi§zuje też w sposób dla

nas nader poż§dany bezpośredni§ przeszłość

z niepewn§ przyszłości§, kiedy kładzie na

cisk na różnorodne interesa ,,ludów i kra

jów" i skoro kończy się odwołaniem się do ich

,,równouprawnienia."

I ten kióry się obawiał

i ten który może cieszył się, iż żadna prze

wodnia myśl nie kieruje już rz§dami hr.

Taaffe, przekonać się mog§ z mowy tronowej,

iż się mylili. Świadczy ona o nieprzerwalno

ści systemu pomimo zmian zaszłych, czy to

w składzie rz§du, czy w stosunkach stron

nictw do siebie i pomimo trudności oraz za

wodów obok niezaprzeczonych powodzeń.

Jest coś niemal rzymskiego w ustępie,

który, pomimo chwilowej przegranej na polu

ugody czeskiej, przedstawia j§ jako objaw

dodatni i nie w§tpi o niej. Przypomina to

owe gratulacye senatu rzymskiego dla zwy

ciężonego wodza.

Powtarzamy, mowa tronowa nie daje rę

kojmi, ale daje możność zjednoczenia sił zdro

wych i dodatnich dla wspólnego dobra mo

narchii, a bez zaparcia się godności i zasad

poszczególnych stronnictw umiarkowanych i

patryotycznych. Otwiera ona pole do użyte

cznej pracy, bez niebezpieczeństwa dla stron

nictw, aby to pole stało się dla którego

z nich grobem.

Jak na tem polu działać zechc§ i potrafi§

stronnictwa, będzie rzecz§ i waźn§ i zajmu

j§e§. Mniemamy, że schodz§ę z niego, nara

ziłoby się każde z nich na niebezpieczeństwa.

Treść mowy tronowej utwierdziła nas też

w przekonaniu, iż zaraz na wstępie, stronni

ctwa i kluby patryotyczne, a politycznym zmy

słem ożywione, dać mog§ rękojmie na przy

szłość, zgadzaj§c się na parafrazę mowy tro

nowej, która ułatwia w tej mierze zadanie i

jest jakby stworzon§ na to, aby ze strony

większości wytrawnej i dobrym ożywionej

duchem wywołać ow§ parafrazę.

Głos z Królestwa Polskiego.

W dniu trzecim M aja przypada stuletnia rocznica

uchwalenia Konstytucyi przez skonfederowane sta

ny rzeczypospolitej polskiej. Konstytucyą powyż

szą chciał naród, swego czasu, dać dowód ży

wotności, poczucia dziejowej sprawiedliwości, a

nadewszystko politycznej dojrzałości. Dlatego też

nie szukali prawodawcy 1791 r. zbawczych środ

ków w doktrynerskich źródłach prawa natury, nie

wygłaszali wielkich haseł rewolucyi francuskiej,

zaszczepiających waśń społeczną, a potęgujących

nienawiści polityczne, lecz z niezwykłą rozwagą

i z istotnym rozumem stanu starali się przeisto

czyć nadwątlony gmach rzeczypospolitej w taki

sposób: aby każdemu było w nim wygodnie, aby

nikt nie czuł się skrzywdzonym lub wyzutym

z praw, a wszyscy mogli w miłości i zgodzie

pracować nad publicznem dobrem.

Prawodawcom z 1791 r. przewodniczyła stale

zasada niespożytej siły: ,,Concordia res parvae

crescunt" —

a słowa słynnych listów Anonyma,

nawołujące do politycznej rozwagi, wcieliły się

w Sejm czteroletni i były jedną z najszlachetniej

szych pobudek do prawodawczych reform.

,,Gdy

idzie o dźwignienie rzeczypospolitej, gdy idzie o

przyszłość, zapomnijmy o wadach przeszłości. Ten

będzie wartał największej całego narod^^dzię

czności, kto pierwszy złoży z siebie d^^H ^gar

dy, zawziętości i sprawiedliwego n j^ ^ H m u .

Chcąc przejść z niewoli do swobod^^Keba się

wprzód napić ze zdroju niepamięci jB B m e t nie

oglądać się w tę stronę, która nas zaraziła nie

chęcią i upodliła zawziętością."

Temi słowy od

zywa się autor listów Anonyma do Stanisława

Małachowskiego, omawiając zadanie czteroletniego

sejmu, a w radzie powyższej znaleźli sejmujący

niewyczerpaną skarbnicę etyki politycznej i ów

rzadki talizman, mocą którego wznieśli zgodnie:

niby nowy, a tak do dawnego podobny, gmach

państwa, że nikomu nie wydawał się on mrzon

ką doktrynerską, a na wszystkich sprawiał wra

żenie trwałej budowy, wspartej na przeszłości, lecz

usuwającej błędy przeszłe.

Dzieło prawodawcze z r. 1791 stanęło już przed

sądem historyi i to nietylko polskiej, ale i histo

ryi powszechnej. Na bałamutność, nawet jaskrawą

sprzeczność wyroków tej ostatniej, oraz na para

doksalność jej motywów, wpływał jeden bardzo

ważny wzgląd polityki bieżącej. Przedewszystkiem

urzędowym historykom mocarstw rozbiorowych cho

dziło o napiętnowanie wszystkich reform polskich

X V III wieku znamieniem niedołęstwa, aby rozbio

ry same usprawiedliwić koniecznością dziejową,

a usankcyonować pożytkiem całej ludzkości. Dla

tych przyczyn i konstytucya 3 maja, przedstawia

ną była przez nich, jako akt rewolucyi, jako dzie

ło drobnego stronnictwa, które zdołało zaskoczyć

niespodzianie większość naroda i narzucić jej swe

poglądy.

Po za czeredą jednak urzędowych historyków,

miała Konstytucya 3 maja sprawiedliwych sędziów,

a nawet szczerych wielbicieli i to wśród wybitnych

mężów stanu, oraz mężów nauki. Burkę, Harden

berg i pruski Stein przyznawali rozwagę i rozum

polityczny prawodawcom z 1791 roku; historycy

Raumer i Schlosser byli dla nich z szczerem u

znaniem a znany uczony i mąż stanu angielski

Brougham, nie taił swego głębokiego uwielbienia

dla Konstytucyi 3 maja i przepowiadał, że nadej

dzie chwila, w której ludzkość uwiebiać będzie

dzieło prawodawców 1791 r., ,,jako doskonały wzór

najtrudniejszej reformy.11

Największe pochwały jednak oddał Konstytucyi

3 maja, ruski historyk Antonowicz, mimo swego

gniewu i niechęci do wszystkiego, co polskie. Wy

znał bowiem , że dzieło prawodawcze 1791 roku

było odkupieniem błędów przeszłości, niedostate

cznem wprawdzie i spóżnionem, ale niem było, a

na ten sąd chętnie zupełnie zgadzają się i histo

rycy polscy. W każdym razie, im bardziej wyświe

tloną została dobą Sejmu czteroletniego przez b a

dania historyków, im więcej wydobyto na jaw

źródeł dziejowych, tem więcej zyskali na uzna

niu prawodawcy roku 1791, tym dojrzalszym i

rozumniejszym wydawał się owoc ich pracy.

Nic więc dziwnego, że wspomnienie dzieła pra

wodawczego z 1791 roku stanowi wszystkim dro

gą pamiątkę narodową, a dzień 3 maja, zwłaszcza

w stuletnią rocznicę ogłoszenia, m a być obchodzo

ny, jako uroczystość narodowa. W obecnem jednak

położeniu naszem sposób obchodzenia uroczystości

narodowych wielką odgrywa rolę. Otoczeni bo

wiem jesteśmy zewsząd podejrzeniami i insynua

cyami, wmawiającemi w nas, że wspomnień histo

rycznych używamy jedynie za pozór, aby potaje

m nie osiągnąć różne cele socyalne lub polityczne,

bieżącej chwili. Bardzo też łatwo wywołać dawne

widma anarchizmu, buntów, wywlekane zwykle

przeciw nam przez niechętnych, a wślad za niemi

pójdą oskarżenia i pseudo-dowody, że jesteśmy

niepoprawnymi i jak niegdyś emigranci francuscy,

niczego nie zdołaliśmy zapomnieć, ale też i nicze

go się nauczyć.

Przeszłość sama wskazuje nam wyraźnie spo

sób obchodzenia uroczystości 3go m aja. Jeszcze

Sejm czteroletni nie przestał funkcyonować, gdy

polscy uczeni wystąpili w miesiąc po ogłoszeniu

Konstytucyi 3go maja z odczytami, aby wyższe

szkoły, czyli dojrzalszą młodzież, z doniosłością

i zadaniem prawodawczego dzieła zaznajomić. —

Praca Stroynowskiego, odczytana młodzieży Szkoły

głównej W. Ks. Litewskiego w d. 1 lipca 1791 r.,

posiada po dziś dzień naukową wartość i jest pię

knym dowodem, ja k społeczeństwo ówczesne poj

mo_wało obchód uroczystości narodowych.

Świeższa tradycya jest w najzupełniejszej zgo

dzie z dawniejszą. Gdy nadeszła dwuwiekowa

rocznica odsieczy wiedeńskiej, uczczono pamięć

głównego bohatera Jana I I I Sobieskiego zebra

niem rozproszonych po wszystkich archiwach eu

ropejskich źródeł dziejowych, i pojawiły się w Ga

licyi cenne wydawnictwa, które utrwalą pamięć

obchodu uroczystości, tem przadewszystkiem : że

naród będzie mógł lepiej pozn ić i ocenić swego

bohatera.

Dzieło prawodawców Sejmu czteroletniego jest

po dziś dzień mało zbadanem z powodu zbyt obfite

go, a bardzo rozproszonego materyału. Praca Kalinki

ogarnęła tylko część źródeł, a i pracowitości Ko

rzona nie udało się zebrać wszystkich cennych

dokumentów, dotyczących owej epoki. Najw d zię

czniej szem więc uczczeniem pamięci konstytucyi

3 m aja będzie zebranie rozproszonego materyału

dziejowego i rozpowszechnienie gruntownych oraz

popularnych studyów, które pozwolą szerokim sfe

rom przekonać się o wielkiej cywilizacyjnej do

niosłości, jak a spoczywa w dziele prawodawczem

1791 r.

Jeżeli naukowy obchód narodowej uroczystości

uświetniłby tylko dzień 3 maja, a zamknął usta

wszelkim potwarczym oskarżycielom, to inaczej

się rzecz ma z jaskrawemi formami obchodu, gro

żącemi nieprzewidzianym, a nadewszystko niepo

żądanym rezultatem. Nasamprzód wszelka mani

festacya uliczna, czy nawet kościelna byłaby naj

niefortunniejszym wymysłem w obecnej chwili.

Wytworzyłaby bowiem nieuchronnie podejrzenie:

źe poza wspomnieniem historycznem ukry wa się

cel socyalny lub polityczny bieżącej chwili.

Podejrzenie i insynuacya nie ograniczyłyby się

jednak na wmówieniu w nas obłudy w postępo

waniu. Najbłahsza manifestacya wywołałaby fał

szywe oskarżenia o uprzednią agitacyę, którą

znów tajemna konspiracya w ruch wprawiła. Udział

znaczniejszy w manifestacyi dowodziłby naszym

oskarżycielom, że spisek zdołał już zterroryzo

wać większość narodu; mała liczba uczestników

wywołałaby znowu zarzut, że zwykle dajemy się

powodować garstce anarchistów, że przyjmujemy

bie nie kierownictwo ludzi niemających nic do stra

cenia i solidaryzujemy się z ich czynami, pomimo

że rozwaga nasza potępia ich działalność. Wobec

zaś podobnych tradycyjnych t;awyknień należy

małą garstkę ulicznych demonstrantów uważać za

cały naród, prędzej bowiem lub później pociągnie

go swem namiętnem zapamiętaniem się.

Nie należy łudzić się co do tego, że te same

oszczercze oskarżenia wywołałaby wszelka mani

festacya kościelna, zarówno jak i uliczna. Nie

winność m odlitwy, ani świętość podwoi kościel

nych nie uchroniłaby uczestników od zarzutów,

wspartych niedawnem doświadczeniem. Nic ła

twiejszego przecie, jak modlitwę wyrazić w ko

ścielnym śpiewie, tymczasem niektóre z tych śpie

wów były zarazem pieśnią bojową i nie są by

oajmniej wspomnieniem konstytucyi 3 maja, lecz

innych bardzo smutnych momentów dziejów na

szych. Prócz tego wznowienie podobnych manife

stacyi postawiłoby Kościół katolicki, przynajmniej

w niektórych dzielnicach, w najtrudniejszem poło

żeniu i wywołałoby przeciwko niemu, jako współ

winowajcy, dezorganizujące i demoralizujące środki

represyi.

Oska-życiele nasi nie zwracaliby bynajmniej na

to uwagi, że wszelkie manifestacye socjalne lub

polityczne, wykonywane bądż na ulicy, bądż w ko

ściele w stuletnią rocznicę konstytucyi 3 maja,

nyłyby tylko sprofanowaniem narodowej uroczy

stości. Dla nich dostateczną by była sama manife

stacya i nie omieszkaliby ją wypełnić sfałszowaną

treścią, korzystając z tego właśnie, że manifesta

cyami posługuje się przeważnie społeczeństwo dla

celów bieżącej polityki i że są one często owo

cem przemijającej intrygi frakcyjnej, środkiem

walki słabych, lękających się o swe interesa

w przyszłości.

Tymczasem istotnie wszelkie manifestacye z od

cieniem socyalnym byłyby znieważeniem pamięci

konstytucyi 3 maja. Prawodawcy bowiem 1791 r.

znieśli wyłączność szlachecką, obdarzyli mieszczan

samorządem i udziałem w życiu państwowem, a

włościan otoczyli opieką pra w a, zastrzegając so

bie w niedalekiej przyszłości możność nadania im

własności ziemi. Konstytucya 3 maja wsparła się

więc na zgodzie i zjednoczeniu wszystkich klas

narodu, na rozważnym wymiarze sprawiedliwości

dziejowej uciśnionym lub wykluczonym, ale bez

uczucia zemsty lub niechęci względem uprzywile

jowanycb. Jak świadczy Woronicz, rozgorzał pra

wdziwym patryotyzmem w owej dobie cały naród

i w tem rozgorzeniu niczego więcej nie pragnął,

jak tylko ulżyć jeszcze więcej twardej doli rolni

czego ludu.

Czcić więc taką pamiątkę narodową w stule

tnim obchodzie zaszczepianiem waśni socyalnej,

obudzeniem nienawiści biednych przeciw bogatym,

nieposiadających przeciw posiadającym i zaszcze

piać ten instynkt łupieżczy w imię krzywd histo

rycznych, byłoby to istotnie zapomnieć o wszy

stkiem , co konstytucya 3 maja przekazała nam

jako prawdy wiekami stwierdzone i podać jej pa

mięć raczej w ohydę, niż ku czci potomnym.

Oskarżyciele nasi zapomnieliby również, że ob

chód uroczystości 3 maja za pośrednictwem ma

nifestacyi z odcieniem politycznym byłby takiem

samem sprofanowaniem narodowego święta. W szel

kie bowiem manifestacye są i były objawem sztu

cznego podniecenia chorobliwych organizmów po

litycznych. Zdradzają one nadto słabą wiarę

w przyszłość sprawy na drodze prawidłowego

rozwoju i dlatego zdradzają skłonność upajania

się manifestacyjnym szałem.

Aby jednak Konstytucya 3 maja pozostała na

wsze wieki dla nas jednym z najcenniejszych klej

notów narodowych, nie potrzeba wcale środków

podniecających. Zbyteczną też i najzupełniej nie

odpowiednią dla obchodów takich uroczystości jest

ulica — jedynem bowiem miejscem, gdzie ten ob

chód z prawdziwą godnością odbyć się może -

są serca nasze i umysły nasze. W sercach zacho

wamy niewygasłą miłość dla twórców i obrońców

Konstytucyi 3 m aja, a w umysłach zrozumienie

należyte wielkich celów, jakie im przewodniczyły.

Czyż więc możliwym i odpowiednim byłby ob

chód uroczystości 3 m aja przez manifestacye po

tajemnie urządzane, gdy sejm czteroletni i z po

czuciem całej odpowiedzialności dzieło reformy

przeprowadzał. Czyż możliwym byłby obchód tej

uroczystości przez garstkę samozwańców, niemają

cych nic do stracenia i utrzymujących, że w ta

kiem położeniu naród cały się znajduje, gdy sejm

czteroletni zniósł anarchiczny ustrój Rzeczypospo

litej i na miejscu liberum veto uchwalił większość

sejmową. Czyż wreszcie m ożliwym byłby obchód,

zdradzający słabą wiarę w prawidłowy rozwój na

rodowej sprawy i uciekający się do desperackich

manifestacyj, którym zawdzięczamy pseudo* boha

terów i pseudo męczenników, gdy twórcom Kon

stytucyi 3 maja przewodniczyło od początku do

końca hasło: nil desperandum.

Zmienienie zatem dawnego sposobu obchodzę

nia uroczystości 3 maja byłoby jedynie dowodem,

żeśmy zapomnieli, czem była reforma prawodaw

cza 1791 r. i czem dla nas na przyszłość pozo

stać powinna. Oskarżyciele nasi pragną i oczekują

z niecierpliwością tego zapomnienia, m ając w po

gotowiu oszczerstwa i potępienie. Spotkać ich je

dnak powinno rozczarowanie. Potrafimy bowiem

wytrwać w silnej wierze przy dawnem haśle: nil

desperandum — bez upajania się wyskokiem agi

tacyj i manifestacyj ulicznych.

(Jutro podamy z naszej strony bliższe wytłó*

maczenie powyższego ,,Głosu.11 Przyp. Redakcyi.)

Przegląd polityczny.

Dzienniki wczorajsze wiedeńskie przyniosły w te

legramach podaną przez nas w sobotę wiadomość

o wymarszu krotoszyńskich batalionów

nad granicę rosyjską, a mianowicie z tego po

wodu, iż żołnierze rosyjscy zabili bez wszelkiego

powodu niemieckiego urzędnika granicznego. W ia

domość ta nabrała senzacyjnego znaczenia, gdyż

podaną została przez urzędowy Krotoschiner An

zeiger, a wskutek tego dzienniki poznańskie ogło

siły ją wielkim drukiem na wybitnem miejscu.

Presse wiedeńska otrzymała w tej mierze nastę

pujący telegram z Berlina: ,,Przy krotoszyńskiem

zajściu granicznem zaszło prawdopodobnie niepo

rozumienie ze strony prowincyonalnych organów

poznańskich. Większe zaalarmowania odbywały

się także w innych załogach 5 korpusu armii, a

tamtejsza jeneralna komenda półurzędownie ogła

sza, iż chodzi tylko o wojskowe ćwiczenia,

aby stwierdzić, czy wojska każdej chwili są w mo

żności stanąć do dyspozycyi dla celów wojsko

wych i czy wszystko, co dotyczy uzbrojenia i zao

patrzenia armii, jest w porządku."

Był to tedy

widocznie fałszywy alarm, ale pojąć trudno,

jak mogło go wywołać urzędowe pismo. Jak do

nosi Kuryer Poznański, zaalarmowano także za

łogę poznańską, a wojska były uzbrojone, jakby

miały odrazu wyruszyć na pole bitwy. Kuryer

dodaje: nAlarmowano również i inne załogi, na

leżące do 5 korpusu. Tak też było w Krotoszy

nie i Ostrowie, co dało powód Anzeigerowi kro

toszyńskiemu do doniesienia, że garnizon tam tej

szy udał się już nad granicę."

W kołach parlamentarnych berlińskich rozeszła

się już na pewnych podstawach oparta wiadomość,

że traktat handlowy niemiecko-austry

acki co do wszystkich najistotniejszych punktów

załatwiony został pomyślnie.

Co do terminu, w którym upływać ma przy

mierze Austryi i Niemiec z Włochami,

powtarzano często, że przypada na luty 1892 r.

National Ztg zapewnia teraz, że przymierze jest

ważne do końca roku 1892.

Do Kreuz Ztg donoszą z Paryża, że zbliżenie

się Anglii do potrójnego przymierza bę

dzie jeszcze wydatniejsze, jeżeli Nicotera oScyalme

przywróci do życia monarchiczne stronnictwo Ca

voura, na co się w istocie zanosi.

Ks. Bismarck w sprawie bułgarskiej

staje bezwarunkowo po stronie rosyjskiej. Oto, co

piszą w jednym z ostatnich numerów Hamburger

Nachrichten: ,,Rosya niema nic wspólnego z za

machem zofiijskim. Ona czeka, aż Bułgarya sama

upadnie na jej łono, jako dojrzały owoc. Skoro

Rosya gotowa będzie pod względem m ilitarnym ,

można będzie się doczekać, że zajmie Konstanty

nopol i rzuci się z całą potęgą na Azyę. Antiro*

syjskie artykuły czerpią natchnienie od pewnych

ster w Wiedniu i Londynie, które mają jawny cel

utrzymania nadal dzisiejszego bezprawnego stanu

rzeczy w Bułgarji na przekór Rosyi."

Król Milan wystosował do rejencyi pismo,

w którem oświadcza, że w celu położenia końca

dotychczasowym konfliktom postanowił żyć zagra

nicą aż do chwili pełnoletności króla Ale

k san dr a. Rejencya przekazała to pismo rządo

wi, który znowu zawiadom ił o niem skupczynę.

Na sobotniem wieczornem posiedzeniu uchwalono

następującą rezolucyę: nSkupczyna, ożywiona u

czuciem wierności i poddaństwa względem Najj a

śniejszego króla Aleksandra, pragnąc zapewnić

normalny, konstytucyjny rozwój państwu serbskie

m u, z wdzięcznością przyjm uje do wiadomości

oświadczenie króla Milan a, zupełnie zgadzające

się z życzeniami reprezentantów ludu, którzy go

towi są poczynić wszelkie kroki, mogące utrzy

mać stałość tronu, nową konstytucyę i stan rzeczy

wytworzony przez abdykacyę króla Milana. W o

bec tego nakłada skupczyna obowiązek królew

skiemu rządowi, zgodnie z postanowieniem swojem

z dnia 30 listopada przeszłego roku, i upoważnia

go, żeby nakłonił także Jej Królewską Wysokość

królowę Natalię do opuszczenia Serbii na czas

niepełnoletności króla Aleksandra, oraz żeby dzia

łał w tym duchu, iżby można było uniknąć wszy

stkiego, coby było szkodliwe dla interesów kraju

i tronu. W razie ewentualnej jednak choroby kró

la Aleksandra mogą królewscy rodzice, na zapro

szenie rejencyi i rządu, przybyć do swego dostoj

nego syna na czas jego choroby."

Ajencya bałkańska oświadcza, że nieuzasadnio

ne są wiadomości monachijskiej Allg. Ztg, według

których dyplomatyczne koła sofijskie zaniepokojo

ne są rzekomemi zbrojeniami bułgarskie

mi i wysłaniem wojsk do Caribrodu. Może być

mowa jedynie o niedawnem wysłaniu jednego ba

talionu pionierów do Śliwnicy w celu przeprowa

dzenia zamierzonych od dłuszego czasu robót około

obwarowań, na co sobranie w zeszłym roku po

trzebny kredyt uchwaliło. T ak samo się rzecz ma

z obstalankiem dział u Kruppa; jest to proste wy

konanie dawnego projektu skompletowania kadrów

armii. Zresztą nie byłoby nic dziwnego, gdyby

Bułgarya idąc za przykładem innych państw, za

rządziła środki, dążące do własnej obrony.

Oświadcza również ajencya bałkańska, że wia

domość o rzekomych krokach Bułgaryi u ro

syjskiego rządu w sprawie aresztowania i wy

dania morderców Belczewa zupełnie jest nieuza

sadnioną. Tem mniej może być mowa o odnośnej

nocie, wystosowanej do rosyjskiego rządu.

W rozmowie z korespondentem węgierskiego

dziennika Magyar-Hirlap bułgarski minister spraw

zagranicznych p. Greków wyrażał swoje opinie

o zewnętrznych stosunkach Bułgaryi.

,Rząd turecki, — mówił p. Greków - ożywiony

jest najlepszemi względem Bułgaryi intencyami.

Rumunia także z nami sympatyzuje; szczególniej

przychylnym był gabinet Bratiana, dzisiejszemu

ministeryum atoli bez zaprzeczenia dużo też wdzię

czności winniśmy. W Serbii zato nie cieszymy się

bynajmniej życzliwością. Jesteśmy jednak dosyć

silni, żebyśmy się mogli przeciwko temu obronić.

W sprawie wyjednania uznania księcia nie może

my nic uczynić. Przyjdzie ono z czasem samo

z siebie. Inicyatywę musi wziąć jakieś wielkie

mocarstwo; pojmujemy jednak, źe Austro - Węgry,

Niemcy i Anglia nic uczynić nie mogą. One mu

szą strzedz pokoju i porządku wewnątrz własnych

państw."

Hiszpański prezydent ministrów p. Canovas del

Castillo m iał niedawno w senacie w ielką mowę

w sprawie socyalnej, w której zapowiedział,

że rząd powoła specyalną komisyę, złożoną z po

lityków rozmaitych odcieni, która będzie miała

źa zadanie wypracować projekt pożądanych w H i

szpanii reform społecznych.

Z Aten donoszą o nowym wybuchu walk na

Krecie. Ubiegłej środy w miejscowości Agallia

przyjść miało do krwawego starcia między Chrze

ścijanami a Turkami. Szczegółów brakuje i cała

wiadomość potrzebuje jeszcze autentycznego po

twierdzenia.

Komisya śledcza wysłana przez rząd włoski do

Massawy, wyjeżdża tam w tych dniach. Jej po

byt w erytrejskiej kolonii potrwa k ilk a miesięcy.

Komisya objedzie cały obszar kolonialny, a między

innemi uda się także do Keren i Asmary, ażeby

wszędzie na miejscu uzyskać pożądane informacye.

Zadaniem komisyi jest nietylko wyjaśnienie cie

mnych stron dzisiejszej administracyi i zbadanie,

czy i o ile oskarżenia, zawarte w haniebnym me

moryale porucznika Livraghiego, są uzasadnione;

ma ona oprócz tego złożyć sprawozdanie o eko

nomicznej wartości kolonii. W ostatnich czasach

bowiem podnosiły się głosy (Menottiego Garibal

diego naprzykład) zaprzeczające tej wartości.

W Ton kinie toczą się krwawe walki wojsk

francuskich z bandami piratów, którzy niszczą

wiele miejscowości w prowincyi Sontay. Pod

Banh-Jen Jen przyszło do gwałtownego starcia.

Jak dotąd, szczęście sprzyja Francuzom.

Uroczyste otwarcie Rady państwa.

Wiedeń 11 kwietnia.

W sali ceremonialnej Burgu odbyło się dziś

w południe uroczyste otwarcie Rady państwa przez

Cesarza. Galerye zapełniła już o godzinie lle j

liczna publiczność, a szczególnie obecnych było

wiele dam z wysokiej arystokracyi. W loży dy

plomatycznej zasiedli: włoski ambasador hr. Ni -

gra , angielski ambasador sir August Paget, serb

ski poseł Simicz i japoński poseł Watanabe. Prócz

tego personal innych misyj zagranicznych był bar

dzo licznie reprezentowany.

Członkowie Rady państwa zaczęli się zbierać

w sali o trzy kwadranse na 12tą. Pierwsi przy

byli członkowie Izby panów i tajni radcy ks.

Adolf Józef Schwarzenberg i kardynał hr. Schbn

born, oraz hr. Ryszard Clam i rozmawiali dłuż

szy czas z damami. Do tej grupy przyłączył się

następnie namiestnik Czech hr. Franciszek Thun.

Członkowie Izby panów z prezydentem hr. Trautt

mansdorffem i wiceprezydentami ks. Schonburgiem

i Czartoryskim na czele, ustawili się po prawej

stronie sali, posłowie po lewej stronie. Członko

wie Izby panów wystąpili przeważnie w unifor

mach , członkowie Izby poselskiej zaś we frakach,

a wielu posłów naszych we wspaniałych strojach

polskich. Niektórzy posłowie mieli na sobie mun

dury wojskowe, jak ks. Alojzy Liechtenstein.

—

Z książąt Kościoła, prócz kardynała hr. Schonbor*

na, byli obecni: ks. Arcybiskup Grusza i ks. Bis

kup Marburga Napotnik.

Nad bogato udekorowanem, piórami strusiemi

ozdobionem krzesłem tronowem, wznosił się balda

chim z czerwonego aksamitu, a przed niem usta

wiono mały pozłacany stolik. Po prawej stronie

tronu stali trzej łucznicy, a po lewej stronie wę

gierscy gwardziści,

,,Czas** wychodzi codziennie wieczór w *

---------—

Oddzielne Nra Czasu, o ile zapas starczy w Kraków"

n’e(lziele i dni świąteczne.

WeLwowiepo!O c.do nabyciaw Rin 16P? . °"’weLwowielubzprzesyłkąpocztowa12c.

m"r;:

Kurn,nŁ- d" ,k* -—

Pocztą w państwie austryackiem . .

na cały rok na kwartał na 1 miesiąc

*^w!”u

niem,eckiem

.............................

24 złr.

6 złr.

2 złr. 50 ct.

do Włoch, Francyi, Anglii, Belgii, Szwaicarvi T ,,; :

28 złr

7 złr

3 złr.

i innych państw, należących do zwifzku

3..

Prenumeratęprzyjmuje siet ił

r’

Listy z pieniędzmi i przekazy pienieżne r,T

°*1 *-go_do ostatniego dnia w miesiącu,

do Administra,cyi Czasu w Krakowie - 7 a »Tt" 8

* 1 °g }°szenia uprasza się nadsyłać franco

pocztowej. Lastow niefrankowanych nie n r - , n

nieopieczętowane nie podlegają opłacie

______

* Jjmuje się. K ękopismów nadsyłanych nie zwraca się.

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction