Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 689 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

N er 101.

Kraków, Wtorek 4 Maja 1886.

Rocznik XXXIX.

CZAS

Prenumeratę przyjmuje:

Administraoya BCZASUMw H tak o w le 1urzędy pocztowo. B tajH ow ą pŁ-oawatormto księgarnU

8. A. K rzyżanowskiego, handel Z. Skali,kiego w Sukiennicach, biuro dzienników i ogłoszeń E. 8ilber

steina Plac M aryacki, handel Bajera p rzy ulicy G rodzkiej, trafika K ukliń skieg o w Sukiennicaoh.

Główna trafika róg Rynku i ulicy iw. Jana.

—

O gfoiiie ala (inseraty) przyjmuje się za opłatą od

miejsca wiersza drukiem drobnym (petit, za pierwszy raz 10 cent., za każdy następny po 5 ct i t a d e .

d a n e (na 3 str onie) id miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 cent. za każdj raz.

—

Ogło

uenla 1pm uieralf przyjmują: weLwowieAjencya *CZASU1*wgł. składzietytoniuNr.

II przy ul. Trybunalskiej L.i; w P a r y i a wyłącznie p. Adam, Rue Clóment 4 ; (prenumeratę p. W.

Raczkow ski, Conrbevoi p. Paryżem , Rue du Chemin de for 44); w W i e d n i a pp. H aasenatein Sc. Y ogler

(także w H amburgu, Fra nkfurcie n. M,., Be linie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Oppelik, Stubenba*

stei Nr. 2 , R. Mosse (także w Berlinie, Ha: Durgu, Monachium i Norymberdze), H. Sohalek, M. Dukos—

M. Stern, tylko prenumeratę pp. H. Golr schmidt A C,, w Frankturoie n. M. G. L. Daube A C.

W H a n u w i e pr zyjmują ogłosz enia pp. Reiohm an i Frendler , biuro ogłoszeń p rzy ul. Senatorskie

Ogłoszenie przedpłaty.

Z przesyłką ;pocztową w państwie

Austryackiem na Maj

.... złr. 2 -50

Od 1 Maja do końca Czerwca

złr. u"—

Z przesyłką pocztową w państwie

Niem ieckiem na Maj

................... 6 m arek

Od 1 Maja do końca Czerwca

W Prenumerata liczy się tylko

°*l pierwszego do ostatniego dnia

w miesiącu.

Przegląd Polityczny.

Kraków 3 maja.

Czytamy w Słowie warszawskiem:

,,Gdyby nie poważne i wiarogodne informaoye,

które posiadamy, to nadchodzące ze Lwowa i Kra

kowa od dni kilka depesze o agitacyach i poża

racb, mogłyby nchodzió za bolesne i do pewnego

stopnia niepokojące wieści. Możnaby nawet wnio

sk ować, że pożary idą równolegle z agitacyami

i są dziełem występnej ręki w nieceniu niepoko

jów interesowanej. Na szczęście jest w tem wszyst

kiem niezmieinie wiele przesady, a ton, w którym

się o tem mówi i pisze, przerasta dramatycznością

istotny stan rzeczy. Nie podzielamy więc bynaj

m nitj nerwowego nastroju tych galicyjskich gazet,

które do wzmiankowanych wydarz ń zbyt witlką

przykładają miarę i ODiemal na trwogę biją —

podniecając tym sposobem mimowolnie złą wiarę

wiedeńskiej opozycyjnej prasy, która sztucznie

wzniecone nzaniepokojenieu umysłów, podniosła

jnż do znaczenia społecznych ,,rozruchów1*, wywo

łanych tw ardą dłonią galicyjskiej szlachty. Jestto

oczywiście przewrotny manewr, obliczony na dra

żnienie rz ąd u , szkalowanie znienawidzonej pro

wincyi i dopiekanie żywiołowi polskiemu. Z ma

newrami tego rodzaju zbyt już jesteśmy obyci,

aby brać i teraźniejsze występy na sery o , a złą

usługę oddaje społeczeństwu ta część prasy, która

niepomna na powinność poważnego traktowania

spraw publicznych, bawi się w polowanie na d ra

styczne efekciarstwo i dla popularuości a reklamy

sieje w umysłach niepokój."

W sprawie wypowiedzenia taryfy związkowej

między kolejami Austryi i Węgier a Rumunią

pisze Fremdenblatt: Jakkolwiek rządy obu połów

monarchii oraz rząd rumuński są ożywione naj

lepszemi zamiarami i nie cbcą dopuścić do przer

wy w stosunkach traktatowych z dniem 1 czerwca

1886, to należy jedn akże uwzględnić tę ewentu

alność, że wszczęte niedawno rokowania o nowy

traktat nie doprowadzą wogóla do pomyślnego

reznltatn, a przynajmniej nie doprowadzą do tego

w właściwym czasie. W takim razie weszłyby

w zastosowanie cła dyferency§nalne, przez co towa

rom austro-węgierskim zbyt w Rumunii, a prodnk

tom rumuńskim zbyt w Austro - Węgrzech byłby

choć niezupełnie od ciętym, to przynajmniej zna

cznie utrudnionym, podczas gdy skutkiem utrzy

mania mocy przywilejów taryfowych, przyznanych

przez zakłady komunikacyjne, ruch tranzytowy

eksportu rumuńskiego do krajów, pozostających

z Rumunią w stosunku traktatu, i nadal odbywał

)y się przez dzielnice Austro*Węgier bez wszel

kiej przeszkody. Było więc aktem obrony konie

cznej i przezorności, aby rządy obu połów mo

laich n poleciły austryackim i węgierskim zakładom

komunikacyjnym wypowiedzenie na wszelki wy

)adek przed 1 maja istniejących taryf związko

wych, zaznaczając jednakże zarazem gotowość do

cofnięcia wypowiedzenia, skoroby się powiodło

stosunek traktatowy z Rumunią utrzymać bez ża

dnej przerwy.

Polit. Corr. wyraża jednak nadzieję, Bie krok

ten nie doprowadzi do istotnego zerwania komu

nikacyi ugodowej, lecz tylko będzie przemijającą

rażą tych tak trudnych układów ugodowych, przez

co jednakże w nader jasnem świetle przedstawia

się groza sytnacyi zarówno jak stanowczość tutej

szych rządów, używająca wszystkich możliwych

środków, aby nie dać sobie odebrać zbytu w sąsie

dnim krain.**

—

Z naszej strony dodajmy tylko,

że możemy stanowczo domagać się i spodziewać

iż reprezentanci Austro*Węgier przy układach

z’Rumuuią nie będą bronili jednostronnie]interesów

knpiectwa i eksportującego przemysłu, lecz równie

będą pamiętali o interesach rolnictwa, dla którego

stanowcze zamknięcie granicy dla bydła i mięsa

rumuńskiego nietylko jest pcżadanem, ale wprost

koniecznem przy dzisiejszych fatalnych dla rolni

ctwa stosunkach

Śmierć węgierskiego ministra sprawiedliwości,

Panlera, może sprawić na razie pewien kłopot

Tiszy w wyszukaniu odpowiedniego następcy.

—

Partya liberalna ma w swojem gronie dwóch kan

dydatów do opróżnionej teki ministeryalnej, a mia

nowicie sekretarza stanu w ministerstwie sprawie

dliwości, Emeryka Szentgy (Jrgyi i posła Telesz

kiego. Pierwszy jednak podczas swego długiego

urzędowania nie zdołał sobie zaskarbić względów

swej własnej partyi, a drogiemu brak potrzebnej

eneigii. Prawdopodobnie tedy będzie szukał Tt

sza nowego ministra w szeregach umiarkowanej

opozycyi, a gdy Lndwik Horwath ukochał oba

cnie spokój i do przyjęcia urzędu publicznego nie

da się skłonić, a Hodossy i Horanszky zbyt wy

bitnie trzymają się Apponyi’ego, przeto najpraw

dopodobniej do gabinetu powołanym zostanie De

zydery Szlagyi, który już przed kilkoma tygo

dniami wystąpił z umiarkowanej opozycyi i zbliżył

się bardziej do partyi rządowej. Wymieniają tak

że p. Essemegi, twó-cę węgierskiego kodeksu

karnego, jako kandydata na godność ministra

sprawiedliwości.

fJDo dziennika Warmia donoszą z Królewca, że

nominowany Arcybiskup X. Juliusz Dinder kon

sekrowanym będzie w piątą niedzielę po Wielka

nocy dnia 30 maja i to zapewne w wrocławskim

kościele katedralnym.

X. Raatz z Lewic, przeznaczony podobno na

kapelana dla X. Arcybiskupa Dmdera, nie otrzy

ma tej posady, jak donoszą nz pewnego źródła**

do Dziennika Poznańskiego.

Jak donosi Koln. Ztg, została ustawa koloniza

cyjna dla Prus zachodnich i W. Ks. Poznańskie

go we środę przez króla podpisaną. Pnblikacya na

stąpi bezzwłocznie. Wygotowanem też zostanie

w najbliższym czasie rozporządzenie królewskie,

nad którem obradowano na ostatnich posiedzeniach

rady stanu, tyczące się królewskiej komisyi do

przeprowadzenia kolonizacyi.

Jutrzejsze rozprawy w Izbie poselskiej sejmu

pruskiego nad ustawą kościelno-polityczną rzucą

może jaśniejsze nieco światło na tę politykę rządu

praskiego, w której ostatni tak swe siły w bój

wprowadza, że stronnictwa środkowe (zawsze na

skinienie jego gotowe) oponują niby przeciw jego

zamysłom, rzekomo pokojowym, w kwestyi ko

ścielnej, aby pod pozorem, że sztuczną tę opozy

cyę z ważnych pobudek polityki wewnętrznej n

wzglfdniać musi, wytargować na Rzymie jak naj

więcej ustępstw, szczególnie takich, których do

zlokalizowania walki kościelnej w prowincyach

wschodnich potrzebuje.

Przez narodowo - liberałów i wolno - konserwa

tywnych oponuje ks. Bismark sam sobie, ndając,

że przez to popadł w tak kłopotliwe położenie,

iż go z niego tylko Rzym szerokiemi koncesyami

uratować może.

Na podstawie tak nastrojonej gry odbędą się

jutrzejsze rozprawy w sejmie pruskim nad usta

wą kościelno-poLtyczną.

Sytuacya w sprawie greckiej nie rozjaśniła się

dotąd w zupełności, zdaje się jednak wstępować

w stadyum pewnych widoków pomyślnego roz

wiązania.

Jak już z sobotnich telegramów wiadomo, od

powiedziała Grecya na tak zwane ultimatum, żą

dające rozbrojenia, w następujący sposób: Rząd

grecki, odwołując się do odpowiedzi swej na no

tę Freycineta, zapewnia ponownie i uroczyście,

że Grecya, stosując się do życzenia mocarstw, nie

zakłóci pokoju i przystąpi do st)pniowej redukcyi

swej armii czynnej, w pewnych odstępach czasu,

które w operacyi tego rodzaju sama ostrożność

nakazuje.

Co do stanowiska, jakie mocarstwa zajmą pra

wdopodobnie wobec tego oświadczenia rządu gre

ckiego, donoszą z Londynu do Pol. Corr. d. 1 bm.:

W tutejszych kompetentych kołach zaczynają spo

kojniej zapatrywać się na kwestyę grecką; nota

p. Delyannisa, będąca odpowiedzią na ostatnią

zbiorową notę mocarstw, pozostaje wprawdzie

w bardzo ważnych punktach po za oczekiwania

mi, jakie do niej przywięzywano, nie zawiera mia

nowicie deklaracyi jasnej, że rząd grecki hezzwło

cznie demobilizacyę zarządzi, jest jednak tego ro

dzaju, że posłużyć może za podstawę do dalszych

rokowań, które może do ostatecznego rozwiązania

kwestyi greckiej doprowadzą.

Ten zniżony ton koncertu europejskiego każe

się domyślać, że się w nim now e odzywają dy

sonanse. Nie zbywa też na syrnptomatach, które

coś podobnego znamionują.

Okręt rosyjski BPlastrun** z awił się wprawdzie

Da wodach greckich, ale z,.raz po odpowiedzi

rządu greckiego zaczęto gl)sić, że ma odjechać

do Korstantynopola. Wygląda to, iakby Rosya

zaspokojoną już była przyrzeczeniem danem przez

Delyannisa i jakoby misyę demonstracyjną swego

okrętu uważała za spełnioną.

Między Niemcami a Fr an cy ą uwydatniał się już

poprzednio pewien nieco naprężony stosunek, odo

sobnione wystąpienie Francyi w sprawie greckiej

dalekiem było od złagodzenia go, a w tych duiach

rozpoczął znany officiosus Koeln. Ztg nową pole

mikę z dziennikiem Soleil.

Ostatni napisał był przed kilkunastu dniami

artykuł pod tytułem ,Z a Battenbergie.u Soleil u

trzymaje, że od lat dziesięciu wzrósł znacznie

wpływ Diemiecko-austryacki na półwyspie bałkań

skim kosztem wpływu rosyjskiego. Okupacya B)

śni i Hercegowiny byla tylko przygrywką do przy

szłego marsza ku Solaniowi i morzu egejskiemu.

Od czasu zawarcia traktatu berlińskiego, który

Rosyę znacznej części korzyści osiągniętych wojną

i pokojem w San Stefano pozbawił, dyplomaci

berlińscy i wiedeńscy nie przestawali starać się o

uzyskanie coraz większego wpływu w Serbii i

Rumunii.

Serbia stała się politycznie i ekonomicznie za

wisłą od Austryi. Rumunia znajduje się na naj

lepszej drodze zamienienia się w kraj zawisły od

Niemiec. Teraz i Bułgaryę wyciągają z zabresn

wpływu rosyjskiego. Doprowadzono już do poró

żnienia księcia Aleksandra Battenberga z cesarzem

rosyjskim, tak , iż książę ten pojmuje, że koronę

swą tylko za pomocą Niemiec utrzymać zdoła.

—

Ju t sam interes Battenberga jest dla ks. Bismar*

ka gwarancyą jego uległości, a mówią jeszcze o

zamęściu jego z księżniczką domu cesarskiego.

Skoro to n astąpi, wkroczy Bułgarya urzędownie

w sferę interesów niemieckich. Wielka Bułgarya,

składająca się z Bnłgaryi, Rumelii wschodniej i

Macedonii, stanie się przednią strażą niemiecką,

odcinającą Rosyi drogę do Konstantynopola.

Na tę orleańską ,Battenbergie** odpowiada zna

ny korespondent berliński Koeln. Ztg, że dąży ona

do poróżnienia Rosyi z Niemcami, a dążność ta

istnieje oddawna we Francyi. Rzucane podejrzenia

są jednak tak niedorzecznemi, że mogą tylko lito

ściwy uśmiech wzbudzić tak nad Sprewą, jak nad

Newą, są bowiem czystemi wymysłami rozbujałej

fantazyi. Niemcy nie mają żadnego interesu na

półwyspie bałkańskim i ani im się śniło wciągać

Rumunię i Serbię w zakres swych zawisłości, po

różnić księcia bułgarskiego z Rosyą i żenić go

z księżniczką niemiecką. Wszystko to wyssał so

bie Soleil z palca. Jest też dla Niemiec rzeczą

znpełnie obojętną, kto rządzi, lub rządzić będzie

w Konstantynopolu, Turcy lub Rosyanie, i nie my

śli wcale o zagradzaniu im dregi w tym kierunkH.

Turcyę osłaniają traktaty, które Rosya umie tak

samo szanować, jak Niemcy.

Niechęć, jak ą czują do Francyi w Berlinie, jest

też przyczyną, że tu przemawiają najsilniej za u

życiem środków przymusowych przeciw Grecyi.

Że tam Grecya wstrzymała dalsze uzbrojenia kil

ku statków przewozowych, pisze Nordd. Allg.

Ztg w najświeższym swym numerze, i że cofnęła

rozkaz, wydany załodze ateńskiej, aby się nad

granicę udała, to jeszcze mocarstw zadowolnić nie

może.1*

Z Berlina naglą więc do przymusowych środ

ków, ale jeśli tylko w głównie decydujących w tej

mierze kołach angielskich zaczną się skłaniać do

względniejszego postępowania z Grecyą, to i w Ber

linie rzeczy do ostateczności posuwać może nie

będą.

Musi się to zresztą okazać niebawem, bo dziś

(3 maja) wieczorem upływa termin wskazany przez

ultimatum.

Journal de St. Petersbourg zaprzecza wiadomo

ściom, jakoby pobyt ministra ramnńskiego Aege

lesku w Liwadyi miał pozostawać w związku z rze

komym zamiarem uzyskania od rządu rumuńskiego

pozwolenia przemarszu dla wojsk rosyjskich do

Bnłgaryi.

ADgelesku przyjechał w piątek wieczorem do

Liwadyi. Kilka godzin przedtem opuścił już był

Edbem basza Liwadyę i odjechał do Konstanty

nopola.

Wypuszczony z kozy redaktor Roche użył do

brze zaraz pierwszego dnia swej wolności, bo

odwiedził, z kolei, aż trzy zgromadzenia ludowe.

Na jednem z nich stoczył walkę z kontrkandy

datem swoim, p. Gautier.

Temps określa polityczne zasady tych dwóch

wspólubiegających się o mandat do Izby deputo

wanych w ten sposób: że Gautier reprezentuje prze

sadę wyuzdanego marzycielstwa, Roche zaś na

głość potrzeby wybuchu wojny domowej.

*r-V

------

KORESPONDENCYA ,,CZASU.**

Bochnia 2 maja.

(t) Presse w Nrze 116 z dnia 27 kwietnia w wy

daniu wieczornem, wskutek odezwy c. k. Staro

stwa w Bochni z dnia 26 kwietnia sprostowała

fałszywy jej telegram z dnia 23 kwietnia z Kra

kowa, donoszący o aresztowaniach wichrzycieli

w ten sposób, że nikt w powiecie bocheńskim

z powoda zaniepokojenia ludu aresztowany nie

był, czyli że zaniepokojenie Indu i z tego powoda

uskutecznione aresztowania w powiecie bocheńskim

są płodem chorobliwej wyobraźni. Były, są i bę

dą baśnie i plotki pomiędzy ludem, ale doniosłość

ich jest tak a sama, co baśni o upiorach, stra

chacb, duchach i t. p., które w rzeczywistości nie

pokoją lękliwe i nerwowe osoby.

W istocie można rozum postradać, będąc świad

kiem, jak proste plotki podniesiono do sprawy

społecznej. Bo jak można było przypuścić i ro z

siewać wieści, że pomiędzy Indem istnieją i do

czynu dojrzewają jakie zamiary wrogie przeciw

innym klasom? Czyż rozsiewacze zapomnieli, że

lud nasz jest jeszcze na tym stopnia wykształce

nia, że o porozumieniu jego w jakim wspólnym

celu nawet mowy być nie może, skoro nie ma do

tego organów i że jedynym organem, który lud

wiejski w ruch wprawić może, są tylko organa

państwowe i ż,e niema siły wprowadzić lud wiej

ski w jakąkolwiek ogólną akcyę wbrew woli rzą

du. Zresztą z każdej wsi dzieci chodzą do szkół

publicznych, ludność wiejska ma swych członków

we wszystkich sferach społeczeństwa i na wszy

stkich szczeblach, a w hierarchii kościelnej pra

wie wszystk’o miejsca zajęła, społeczeństwo więc

nasze jest tak ze sobą zrośnięte, że warstwa, któ

raby wrogo chciała wystąpić przeciw drugiej, tem

samem wystąpićby musiała przeciwko właBDym

członkom w drugiej warstwie się znajdującym, a

takiemu wystąpieniu sam ,chłopski rozum** stoi

na przeszkodzie. Ale jak można było dać rozgłos

baśniom i plotkom, jeżeli się zważy, że połowę

uczniów gimnazyalnych składają dzieci włościań

skie? Czyż można przypuścić, ażeby ludzie z naj

większemi ofiarami otwierający drogę swym dzie

jo m przez szkołę do innych warstw społeczeń

stwa, przeciwko tym samym warstwom wrogie ży

wili zamiary?

Takie niedorzeczne przypuszczenia, ze smutkiem

przyznać należy, znalazły odgłos w niektórych

dziennikach lubiących rozsiewać zaniepokojenie i

utrzymywać społeczeństwo w rozstroju. I dlatego

rozsądno wystąpienie i zapatrywanie Czasu na tę

sprawę znalazło u ludzi najróżnorodniejszych za

patrywań politycznych ogóloe uznanie, wszyscy

bowiem przyznają, że rozsądek jeszcze nie wygasł,

bo płodu lę*liwej wyobraźni nie podniósł do kw e

styi społecznej, lecz nazwał go tem, czem był, to

jest kwestyą osłabionych nerwów.

Lwów 2 maja.

Uchwalone na przedostatniem ogólnem zebraniu

delegatów krakowskiego Towarzystwa wzajemnych

ubezpieczeń zmiany niektórych postanowień s ta

tutowych, otrzymały zatwierdzenie ministeryalne.

Według zmienionych postanowień, zgromadzenie

ogólne ma się odbywać ,najpóźniej w czerwcu**

każdego roku, przez co uchylone zostaje dzisiejsze

zbyt krępujące swobodę zarządu określenie ter

minu ogólnych zebrań. Dalsza zmiana statutowa

wprowadza większą swobodę co do terminu po

POTOP

POWIEŚĆ

przez

Henryka Sienkiewicza.

(225)

Tom piąty.

(Ciąg dalszy).

ROZDZIAŁ VIII.

Nazajutrz dzień pan Zagłoba, ciągle w despe

racji trwając, udał się do pana Czarnieckiego

z prośbą, aby posłał do Szwedów obaczyć, co się

z Rochem przygodziło: żyw li, czy w niewoli

jęczy, czy też gardłem za swą śmiałość zapłacił?

Pan Czarniecki zgodził się na to bez żadnej

trudności, gdyż pana Zagłobę miłował. Pocieszając

go tedy w utrapieniu, tak mówił:

—

Myślę, że siostrzan waści żyw być musi, bo

inaczej wodaby go wyniosła.

Dałby Bóg - odrzekł z żalem Zagłoba -

wszelako takiego niełacno woda wyniesie, bo nie

tylko rękę miał ciężką, ale dowcip jak oby z oło

wiu, co się i z jego uczynku pokazuje.

Na to Czarniecki:

—

Słusznie waść mówisz! Jeśli żyw, powinien

bym go kazać koniem po majdanie włóczyć za

pominięcie dyscypliny. Wolno alarmować szwedz

kie wojska, ale on oba zaalarmował... a i Szwe

dów bez komendy i mojego rozkazania nie wolno.

Cóż to! pospolite ruszenie, czy kij djabeł, żeby

każdy na własną rękę miał się rządzić!

—

Zawinił, assentior. Sam go nk arzę, niechby

go jeno Pan Bóg powrócił!

—

J a zaś przebaczę, przez pamięć na rudnickie

terminy. Siła mamy jeńców do wymiany i znacz

niejszych oficyjerów od Kowalskiego. Jedżże waść

do Szwedów i pogadaj o wymianie. Dam dwóch

i trzech w razie potrzeby, bo nie chcę waści serca

krwawić. Przyjdź do mnie po pismo do króla je

gomości i jed ż żywo!

Zagłoba skoczył uradowany do namiotu Kmici

ca i opowiedział towarzyszom, co zaszło. Pan An

drzej i Wołodyjowski zakrzyknęli zaraz, że chcą

z nim jechać, bo obaj ciekawi byli Szwedów;

Kmicic zaś mógł być wielce pożyteczny dlatego,

iż po niemiecka tak prawie płynnie, jak po poi

skn mógł mówić.

Przygotowania nie zabrały im wiele czasu. PaD

Czarniecki, nie czekając na powrót Zagłoby, przy

słał sam przez pacbolika pismo; zaczem wzięli

trębacza, siedli w łódż z białą płachtą, osadzoną

na drągu, i ruszyli.

Z początku jechali w milczeniu, słychać było

tylko chrobotanie wioseł o boki łodzi; wreszcie

Zagłoba począł się nieco niepokoić i rzekł:

—

Niech jeno trębacz prędko nas oznajmuje,

bo szelmy, mimo białej płachty, gotowi strzelać!

—

Co wacpan pr aw isz! — odpowiedział Woło

dyjowski — nawet barbarzyńcy posłów szanują,

a to polityczny naród!

—

Niech trębacz trąbi, mówię! Pierwszy lepszy

żołdak da ognia, przedziurawi łódż i pojedziem

w wodę, a woda zimna! Nie chcę przez ich poli

tykę namoknąć!

—

Ot, widać straże! — rzekł Kmicic.

Trębacz począł oznajmiać. Łódż pomknęła szyb

ko ; na drugim brzegu uczynił się zaraz rncb wię

kszy, i wkrótce nadjechał konno oficer, przybrany

w żółty skórzany kapelusz. T en , zbliżywszy się

do samej wody, przysłonił oczy ręką i począł pa

trzyć pod blask.

O kilkanaście kroków od brzegu Kmicic zdjął

czapkę na powitanie; oficer skłonił się im z ró

wną grzecznością.

—

Pismo od pana Czarnieckiego do Najjaśniej

szego Króla szwedzkiego!— zawołał pan Andrzej,

ukazując list.

Tymczasem łódż przybiła.

Warta, stojąca na brzegu, sprezentowała broń.

Pan Zagłoba uspokoił się zupełnie, wnet przybrał

oblicze w powagę odpowiednią godności posła i

rzekł po łacinie:

—

Zeszłej nocy kawaler pewien został pochwy*

con na tym brzegu, przyjechałem upomnieć aię o

niego.

Nie umiem po łacinie — odrzekł oficer.

—

Grnbian! — mruknął Zagłoba.

Oficer zwrócił się do pana Andrzeja.

—

Król jest w drugim końcu obozu - rzekł.

Zechciejcie ichmość panowie zatrzymać się tutaj,

a ja pojadę oznajmić.

I zawrócił konia.

Oni zaś poczęli się rozglądać. Obóz był bardzo

obszerny, obejmował bowiem cały trójkąt, utwo

rzony przez San i Wisłę. U wierzchołka trójkąta

leżał Pniew; n podstawy Tarnobrzeg z jednej

strony, Rozwadów z drugiej. Oczywiście całej roz

ległości niepodobna było wzrokiem ogarnąć; j e

dnak, jak okiem sięgnął, widać było szańce, oko

py, roboty ziemne i faszynowe, na nich działa i

ludzi. W samym środku okolicy, w Gorzycach, była

kwatera królewska, tam też stały główne siły

armii.

—

Jeśli głód ich ztąd nie wypędzi, nie damy

im rady — rzekł Kmicic.

—

Cała to okolica u

fort}fikowana. Jest gdzie i konie popaść.

—

Ale ryb dla tylu gęb nie starczy — odrzekł

Zagłoba — zresztą lutrzy nie lubią postnego jadła.

Niedawno mieli całą Polskę, teraz mają ten klin;

niechże siedzą zdrowi, albo znów do Jarosławia

wracają.

—

Okrutnie biegli ludzie sypali te szańczyki —

rzekł Wołodyjowski, spoglądając okiem znawcy

na roboty. —

Rębaczów u nas jest więcej, ale u

ezonych oficyjerów mniej, i w sztuce wojennej zo

staliśmy w tyle za innymi.

—

A to czemu? — spytał Zagłoba.

—

Czemu? Jako żołnierzowi, który w jeżdzie

całe życie służył, mówić mi tego nie wypada, ale

owóż temu, że wszędy piechota a armaty grunt,

dopieroż one pochody, a obroty wojenne, a mar

sze, a kontrmarsze. Siła książek w cudzoziem

skiem wojsku człek musi zjeść, siła rzymskich

autorów przewertować, nim oficerem znaczniejszym

zostanie, u nas zaś nic to. Po staremu jazda w dym

kupą chodzi i szablami goli, a jak zrazu nie wy

goli, to ją wygolą...

—

Gadaj zdrów, panie Michale, a któraż na

cya tyle znamienitych wiktoryj odniósła?

—

Bo i inni dawniej tak samo wojowali, nie

mając zaś tego impetu, musieli przegrywać, ale

raz zmądrzeli i patrz wacpan, co się dzieje.

—

Poczekamy końca. Postaw mi tymczasem naj

mądrzejszego inżyniera Szweda, czy Niemca, ja

przeciw niemu Rocha postawię, który ksiąg nie

wertował i obaezym.

—

Byłeś go wacpan mógł postawić - wtrącił

pan Kmicic.

—

Prawda, prawda! Okrutnie mi chłopa żal.

Panie Andrzeju, a poszwargocz-no onym psim j ę

zykiem do tych pludraków i rozpytaj, co się z nim

stało ?

—

To waść nie znasz regularnych żołnierzy.

Tu ci nikt bez rozkazu gęby nie otworzy. Szkoda

gadać!

—

Wiem, że szelmy nieużyte. J ak tak do na

szej szlachty, a zwłaszcza do pospolitaków poseł

prsyjedżie, to zaraz gadu gad u, o zdrowie jejmo

ści i dziatek się spytają i gorzałki się z nim na

piją i w konsyderacye polityczne poczną się wda

wać, a ci oto stoją jako słupy i tylko ślepie na

nas wybałuszają Żeby ieb sparło w ostatku!

Jakoż coraz więcej pieszych żołuierzy groma

dziło się wokół posłanników, przypatrując im się

ciekawie. Oni też, ile że przybrani starannie w przy

stojne, a nawet bogate szaty, wspaniałą czynili

postać! Najwięcej zwracał oczu pan Zagłoba, gdyż

prawie senatorską nosił w sobie powagę, najmniej

pan Michał, z przyczyny swego wzrostu.

Tymczasem oficer, który pierwszy przyjmował

ich na brzegu, wrócił wraz z drugim znaczniej

szym i z żołnierzami prowadzącymi luźne konie.

Ów znaczniejszy skłonił się wysłannikom i rzekł

po polskn:

—

Jego Królewska Mość prosi waszmość pa

nów do swej kwatery, a że to niezbyt blisko, więc

przywiedliśmy konie.

—

Waszmość Polak? — pytał Zagłoba.

—

Nie, panie. Jestem Sadowski, Czecb, w służ

bie szwedzkiej.

Kmicic zbliżył się nagle ku niemu.

—

Nie poznajesz mnie waszmość p an?

Sadowski popatrzył bystro w jego oblicze.

—

Jakże! Pod Częstochową! Waść to najwię

kszą armatę burzącą wysadził i Miller oddał wasz

mości Kuklinowskiemu. Witam, witam serdecznie

tak znamienitego rycerza!

—

A co się z Kuklinowskim dzieje? — pytał

dalej Kmicic.

—

To waść nie wiesz?

—

Wiem, żem mu odpłacił tem samem, czem

on mnie chciał ugościć, alem go zostawił żywego.

—

Zmarzł.

Żyw

—

Tak i myślałem, że zmarznie — rzekł, ma

chnąwszy ręką pan Andrzej.

—

Mości pułkownikuj — wtrącił Zagłoba — a

niejakiego Rocha Kowalskiego niemasz tu w o

bozie ?

Sadowski rozśmiał się:

—

Jakże! Jest!

—

Chwała Bogu i Najświętszej Pannie!...

chłop, to go i wydostanę. Chwała Bogu!

—

Nie wiem, czyli król zechce go oddać — od

rzekł Sadowski.

—

O! a czemu to?

—

Bo go sobie wielce upodobał. Poznał go za

raz, że to ten sam jest, który na niego w rudni

ckiej sprawie tak nastawa!. Za boki braliśmy się,

słuchając odpowiedzi jeńca. Pyta k ról: ,,Coś sobie

do mnie upatrzył?1* a ów rzecze: »Ślubowałem!**

Więc król znów: nTo i dalej będziesz następował?1*

,,A jakże!* — powiada szlachcic. Król począł się

śmiać: »Wyrzecz się ślubu, daruję cię zdrowiem

i wolnością.** ,,Nie może być!1* ,,Czemu?** ,,Boby

mnie wuj za kpa ogłosił!** nA takżeś ufny, żebyś

na pojedynkę dał mi radyP** nJabym i pięciu ta

kim dał rady!* — Więc król jeszcze: r I śmiesz

na majestat rękę podnosić?** Ow zaś: ,,Bo wiara

paskudna!1* — Tłumaczyliśmy królowi każde sło

wo, a on coraz był weselszy i coraz to powta

rzał: ,,Udał mi się ten towarzysz!** — Dopieroż,

chcąc wiedzieć, czy go naprawdę taki osiłek go

nił, kazał wybrać dwunastu co najtęższych chło

pów między gwardyą i kolejno im się z jeńcem

pasować. Ale to żyłowaty jakiś kawaler! W chwili,

gdym odjeżdżał, dziesięciu już rozciągnął jednego

po drugim, a żaden nie mógł wstać o swej mocy.

Przyjedziemy właśnie na koniec tej uciechy.

—

Poznaję Rocha! Moja krew! - zawołał Za

głoba — Damy za niego choćby trzech znacznych

oficerów!

—

Pod dobry humor królowi traficie — odrzekł

Sadowski — co teraz się rzadko zdarza.

—

A wierzę! — odpowiedział mały rycerz.

(Ciąg dalszy nastąpi).

fw » wpdrtrt.

.......................................... ! " A

’°’?T”t?L"%?

mJ«n»,

Niem i eckie m ...................................................... I 28 złr.

7 zb.

,o_łr

do Włoch, Francyi, Anglii, Belgii, Szwajcaryi, Tur cyi

innych państw należących do związku pocztowego . . . |

32 złr.

8 złr

3 złr

h"» "

«j"4 «r,?:’ś!:,,j

»4d»,ntttacrlta ,i*

L !My

Ąeepi,c%^’a

5*3

poo?.towej.

L/istów niefrankowanych me przyjmuj e się.

Rękoplanaów nadsyłanych nie zwraca się.

1 xr ru ”*3**** wyehodzi oodziennie, wyjąwszy f,iedziele i dni świąteczne,

e ne Nra Czasu, o ile zapas starczy, w Krakowie po 10 o., we Lwowie lub z przesyłkę pocztową 12c.

Prenumerat« wynosi:

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu