Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 621 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Nr. 87L

Kraków, 28 Listopada — Środa

Rok MW.

Prenumeratę pnyjm rjąt

WT H ra k o w ! e i Adminlstracya ,,CZASU" tudzieł urzędy pooztowe. Miejscową prenumeratę księ

garnia S. A . Krzyżanowskiego, handel W. Kotajnego. O igłosaenla (inseraty) przyjmuj% się za opłat!

od miejsca wiersza drukiem drobnym (petitowym), za pierwszy raz 10, za każdy następny raz po 6 t

WaileKtane (na 3 stronnicy dziennika) od miejsca wiersza drukiem drobnym po 30 c. za każdy raf __

Doritrzenl» «lo ,,Cza*»«* (prospekta, cyrkularze, ogłoszenia itp.) przyjmuj% się za cenę 1 złr. of

100 egzempl. dla zamiejscowych, a 50 c. od 100 egz. dla miejscowych prenumeratorów. Przypadaj%c%

nalcżytośó uprasza sie naprzód nadesłać przek.r/em pocztowym. Offło,aenl» i prenum eratę s

przyjmuj%: w l ’ary źu wyłącznie p. Adam, Carrcfour de la Croix Rouge 2, (prenumeratę p. W . Raczko

wski, Faubourg Poissonióre 33); w H le .ln tu pp. Haasenstein A Vogler (także w Hamburgu, Frankfur*

eio a. M., Berlinie, Lipsku, Bazylei i Wrocławiu), A. Opnelik, Stubenbastei Nr. 2 (także w Prad ze), R.

K u m (taki e w Berliaie, Baaakurga, Monachium i Norymberdze), O. L . Daube h Comp. (taki e w Frank

feuroie a. ML) Rotter k Ceanp.

Ogłoszenie przedpłaty.

Z przesyłką pocztową w państwie

Austryackiem na miesiąc Gru

d zień ......................................

zjr o-sn

OdIgoGrudniadokońcaMarca’ n*8,—

2 P^esyłką pocztową w państwie Niemie

ckiem na m. Grudzień . . . 6 marek

Od Igo Grudnia do 31 Marca

20n

**f"* Pronnmerata liczy gig tylko od plerwazego

ostatniego dnia w miesiąca.

K,ril,ów %llistopad%.

Ciężką stratę ponieśliśmy dzisiaj a wraz

z nami cała ziemia polska i literatura oj

czysta. Lucyan Siemieński umarł. Pod

wpływem tego bolesnego wypadku zaledwie

zapisać go jesteśmy w stanie. Tacy ludzie

jak Siemieński nie rodzą się co dzień. Roz

legła wiedza, umysł jasny, sąd zdrowy i

wytrawny, łatwość i wdzięk niewysłowiony

pióra, dowcip iskrzący, charakter słodki i za

pał młodzieńczy, składały się na jego prace

w dziedzinie poezyi, powieści, krytyki este

tycznej i historyi. Szereg najróżnorodniej

szych prac piśmienniczych świadczył o roz

ległości wiedzy i nauki, o pracowitości i

zamiłowaniu prawdy, która zarówno w pię

kne szaty poezyi przybrana, jak z pomocą

badań historycznych wydobyta z pleśni

w ieków , pod jego piórem umiała odżyć

świetna i barwna, żywa i wspaniała. Dzi

wna też była w Siemieńskim zdolność od

radzania tego co było; z lada ćwiartki sta

rego pisma, z lada podania umiał on od

gadnąć przeszłość i w prawdziwym odma

lować ją stroju. A nie była to fantazya

tylko poetyczna, ale intuicya, natchnienie

wieszcza, które mu do historycznych tajników

drogę wskazywały. Ten duch jego ożyw

czy odbił się także bardzo wybitnie w jego

przekładach czy to ,,Rękopismu Królo

dworskiego" czy Homerowej ,,Odyssei,«

której przekład obok zadziwiającej wierno

ści, jak to poświadczyli filologowie, jest

jasn em zwierciadłem starożytnej Grecyi,

wolnem od pedantyzmu uczonych grama

tyków i szkolników a odświeża pod poety

cznem tchnieniem tłumacza prawdziwe wdzię

ki oryginału.

Jako krytyk i estetyk niemiał Siemień

ski równego sobie na ziemi polskiej, a głę

bokie uczucie obok wytrawności i wrodzo

nego zmysłu dostrzegawczego sprawiały, że

umiał o największej rzeczy jednem słowem

dać stanowcze zdanie. Z prac jego history

cznych mnóstwo monografij rozrzuconych po

czasopismach lub osobno wydanych złożyć

może obszerny zbiór ważnych szczegółów

naszej przeszłości. Ale i jako pisarz ele

mentarny pozostał Siemieński na wysoko

ści zadania swego. W

,,W ieczorach pod

lipą" przedstawił jasno i przystępnie całą

przeszłość narodu naszego a książka ta u

znaną została jako najlepsza książka szkol

na dziejów ojczystych.

Wszystkie prace Siemień *kiego przejęte

są duchem wiary katolickiej, której wy

znawcą i obrońcą zawsze się manifestował:

obok też najlżejszego pióra utworów, wspa

niałym językiem i głęboką wiarą celują je

go duchowne tak oryginalne, jak tłumaczo

ne utwory poetyczne.

Zapewne obok tych wysokich zalet mo

żna i tę zasługę zmarłego podnieść, iż był

założycielem Czasu, a tę jedną zasługę bar

dzo on sobie cenił i nieraz podnosił, jakby

niemiał innych wielu i wielkich. My na nią

też powołujemy się, jako na chlubę naszą,

ale zarazem tłumaczy nas ona, _źe o stra

cie zgasłego pracownika i przyjaciela nie

możemy na rasie rozszerzać się, bo jeżeli

kraj cały uesuje tę świeżą stratę, to dla

nas jest ona zbyt bolesną, abyśmy mogli

co innego o niej prócz głębokiego żalu wy

razić.

_____________ _______

Podnosząc niedawno korzyści dotychcza

sowego roztropnego i wytrawnego zacho

wania się narodu polskiego wobec wypad

ków na Wschodzie, zauważyliśmy, że każde

inne postępowanie byłoby grzeszyło kar

dynalnym błędem, bo brakiem określonego,

oznaczonego i wytkniętego celu polityczne

go, do którego słowem i czynem możnaby

wśród dzisiejszych okoliczności dojść, celu

którego osiągnięcie przyniosłoby jakąkol

wiek korzyść interesom polskim. Brak takiego

celu niweczył wszelkie czyny i słowa *

tem s a m e m zaoszczędzenie jednych i dru

gich było dotąd nakazanem roztropnością,

oraz zasadą, którą na wojnie i w polityce

kierować się zawsze trzeba; źg nigdy ni

należy sił swoich niepotrzebnie narażać

zasobów roztrwaniać.

Prawda, że w każdej chwili można po

stawić jakiś fantastyczny, bez związku 3

rzeczywistością i biegiem wypadków cel,

i chcieć koniecznie stosować czyny, słowa

i działanie do tego utworu wyobraźni; jea

to zawsze oszukiwaniem siebie samych,

zwykle majaczeniem, a w najlepszym razie

marzeniem dyletanta lub poety; ale z pe

wnością nie je st to polityką.

,,Polityka to

rzecz straszna",

jak mówi Mickiewicz:

w niej każde rozczarowanie jest klęską

każdy poryw nie oparty o rachubę błę

dem, a każde słowo lub czyn niestosowny

zarodem przyszłych nieszczęść. Polityka

jest umiejętnością obrachowania rozporzą

dza!nyeh środków i zastosowania do tych

środków każdorazowego celu. Przykrem to

być może nieraz, a przecież zawsze jest

koniecznem. Trudna ta nauka jest skom

plikowaną, jak żaden zegar najmisterniej

szy i oczywiście nie moża być dla WBzy

stkich przystępną. Z natury zaś rzeczy

położenia najtrudniejszą może na śmiecie

jest polityka polska; kompSikacye są tu

tak wielkie, tak liczne ,i tak różnorodne,

że trzebaby biegłości, bystrości i umiejętno

ści włoskich polityków z piętnastego wie

ku i pomocy jednolitego gabinetu dyplo

matycznego, aby ją skutecznie prowadzić.

Tymczasem nie ma ona na swoje usłngi

ani włoskich polityków, ani gabinetu dy

plomatycznego, ani kierunku jednolitego.

Wytwarza ją poczucie ogółu, a robią ją

czaBem z konieczności na własną odpowie

dzialność dzienniki. W takiem trudnem po

łożeniu wszystkie braki i niedostatki za

stąpić może tylko zdrowy instynkt ogółu.

Dotychczasowe bierne zachowanie się na

sze wobec zawikłań wschodnich nie jest

ani tworem fantazyi, ani bezmyślną nie

czynnością, ale prawdziwą polityką; bo jest

następstwem obrachowania naszych sił, które

wykazało, że na bieg wypadków dzisiej

szych skutecznie wpłynąć nie możemy, lecz

dość mamy zasobów, aby w razie danym

wypadki na naszą zużytkować korzyść.

Obrachowanie własnych sił, to pierwsza

czynność na wojnie i w polityce, o której

zbyt często zapominaliśmy w przeszłości,

o której tym razem nie zapomnieliśmy, i to

właśnie stanowi znakomity postęp. Twier

dzenie, źe to obrachowanie prowadzi u nas

do zwątpienia we własne siły, jest tylko

wybiegiem ze strony tych, którzy nie u

mieją należycie ich obliczyć. Nie, kto su

miennie i umiejętnie obrachuje nasze siły,

ten nie popadnie w zwątpienie, przestanie

tylko wierzyć w skuteczność pewnych zu

żytych i nadużytych środków, a tem silniej

wierzyć będzie w żywotność narodu, że na

ród coraz wyraźniejszy okazuje wstręt do

używania ich.

Mylnem także jest mniemanie, że ci któ

rzy u nas w politycznem działaniu obra

chowują siły, wyzuwają się w polityce z ide

ału. Gdyby rachunek miał prowadzić do

zniweczenia ideału, należałoby go zakazać

w każdem, a szczególniej w naszem społe

czeństwie, i rachmistrzów skazać na bani

cyę. Tak przecież nie jest; a ci, którzy

najzimniej rachują, najgoręcej niezawodnie

miłują ideał. Ale jak w sztuce, formy pię

kna, tak w polityce formy ideału narodo

wego zmieniają się. Chcieć niewolniczo przy

wiązywać się do jednej i tej samej formy,

byłoby w sztuce drobiazgowością, w poli

tyce krótkowidzeniem. Rachunek nie prowa

dzi ani do zwątpienia, ani do zdru gotania

ideału; celem jego jest zabezpieczyć wiarę

w przyszłość i dosięgnąć do ideału. Ale

na lo, aby rachunek w błąd nie wprowa

dzał i nie popchnął na manowce przecenia

nia własnych sił lub zwątpienia w nie, musi

być nie tylko sumiennym, ale także umie

jętnym. Rachunek polityczny wymaga nauki,

głębokiej nauki. Brak nauki politycznej zbyt

jeszcze często daje się czuć u nas, a poli

tyka w naszym narodzie była wszystkiem

innem, tylko nie umiejętnością. Brakowi po

lityki opartej na nauce, a nie złym namię

tnościom, przypisać należy przeważnie u nas

dziwactwa, niedorzeczności i zboczenia, któ

re często rażą, bolą, a czasem przerażają.

Wiedziećby o tem powinni, i zrozumieć prze

dewszystkiem ci, którzy pozbawiają Pola

ków politycznego wykształcenia.

W tej części Polski przynajmniej, nie

brak środków do oparcia życia publicznego

dorastającego pokolenia na prawdziwej nau

ce, a pokolenie to wyszedłszy z Uniwersy

tetu, znajdzie zaraz także i praktyczną szko

łę polityczną.

Im wyżej stać będzie w kraju naukowe

i praktyczne wykształcenie polityczne, tem

więcej znajdzie się ludzi, którzy umiejąc

obrachować siły narodu, właśnie dla tego

że je dobrze obliczyć zdołają, nie wyzują

się nigdy z ideału, który w polityce jest

także siłą. Dopiero nie biorąc rozbratu ani

z rachunkiem ani z ideałem, kraj może sta

nąć na wysokości politycznego zadania

tak wśród dzisiejszych ważnych wypadków

jak w zakrytej przed nami przyszłości, nie

tylko uniknąć wszelkich szkód ale także

odnieść wszelkie możliwe korzyści. Jeżeli

bowiem pierwszem zadaniem polityki, jest

nic nie stracić, to równie ważnem, jest wszy

stko zyskać, co zyskać aię da.

KORESPONDENCYA ,,CZASU"

L w ś w 26 listopada.

mniej

Wczoraj zebrali się w sali ratuszowej

więc?j ci sami wyborcy, którzy byli obecni na wtor

kowem zgromadzeniu, tym razem j »ko nobszerniejszy

komitet wyborczy.** Mowy, jak na’poprzedniem zgro

madzeniu, były wssrystkie na tem *t opozycyi prze

ciw delegaeyi. Pp . Stronner i Jaskólski uczy

nili wniosek, aby tylko tak’ch przodstiwiaó n i kan

dydatów, którzy sta:n% w opozyryi dotychczasowego

kierunku pobtyki delegaoyjnej. Pp . Syrski i Do

br z a ń 3k i wykazywali potrzebę nostawienia progra

mu pozytywnego, skoro partya ,,Stłńozyków" posiada

swój program, zwłaszcza, te Czas rozszerza podej

rzenia o spisk’, knowania it-». Przytem p. Dobrzański

sprzeciwił się wnioskowi p. Stronnera, z rowodu, że

takiego zobowiązania, jakiego żąda p. Stronner od

posła, n ikt honorowy nie przyjmie a instrukcyi po

słom dawaó niewolno. Wybrano potem komitet ści

śleiezy z 30 członków.

Dawno przygotowane owaoye dla p. Józefa S u -

pińskiego z uowodu 50-letniej rocznicy jego dzia

łalności literackiej przychodzą do skutku obecnie.

Przed tygodniem była n jubilata deputacya Bady

miejckiei, która mu wręczyła dyplom honorowego

obywatelstwa, dalej deputacya Towarzystwa pedago

gicznego i galio. Kas* «ttazędaośei; wczoraj rai

wręcz »la deputacya Uniwersytetu, złażona z rektora

Dra Węolewskisgo. prof. Dra Bilińskiego i Małe

okiego adresy od Uniwersytalu i Akademii umieję

tności, we środę zaś wręczony będzie jubilatowi a

dres prawników, opatrzony bardzo licznemi podpi

sami ze wszystkich stron kraju. Prócz tego autor

Szkoły polskiej gospodarstwa** o trzym uje codziennie

liczne dowody czci od wielu OBÓb prywatnych.

Wczoraj ukończył się w tutejszym sądzie karnym

wielkich rozmiarów proces rzekomych spadkobierców

ś. p . Stanisława Gosiewskiego, skazaniem Michała

Dębskiego na 5 -letnie wiezienie za oszustwo jak oin

telektualnego sprawcy, Ludwika Jasińskiego

Franciszka A r go za oszustwo przez fłłszywą przy

sięgę na 3-letnie i 2-letnie więzienie. Oskarżoną

Bozynę Dębską i Erzyształowskiego uwolniono od

oskarżenia, a jeszcze w ciągu rozprawy także oskar

żonego Baczyńskiego. Procea nadzwyczaj bjł cieka

wym, to tsż publiczność przez ca!y czas tłumnie za

pełniała salę. Oskarżeni wypierali się winy, prócz

Argo, który się do fałszywej przysięgi przyznał. J a

siński wypierał się przez cały czas rozprawy i do

piero po mowie obrońcy Dębskiego, który całą winę

chciał na niego przenieśó, przyznał s’ę , że złożył

fałszywą przysięgę na wezwanie Dębskiego.

T?sęiftdeń 25 listopada.

Dzienniki lwowskie podniosły do wysokiego zna

czenia ,,ogólna zgromadzenie" wyborców bobrecko*

rohstyńskich i wypowiedzianą wobec tego »zgroma*

dzeaia" mowę p. Zdzisława Onyszkiewicza. Nie bę

dę tn zapuszczał się w roztrząsanie owej ,,mowy",

choóby jnż z tego powodu, że według mego zdania,

nie rasługuje na poważny rozbiór. Ograniczę _się na

przedmiotowem przytoczeniu faktów, objaśniających

znaczenie owego ogólnego zgromadzenia wyborców.

Nadeszły tu urzędowe akta z wyborn dokonanego

przez to zgromedzenie bobrecko-rohatyiakie. Akta te

jak najdowodniej okazują, że całe to ogólne zgro

madzenie wyboreów skłsdało się z dziesięcin

osób, z których siedmiu było wyborców z okręgu

wyborczego R oh atyn Bóbrka, glosujących oaobiśue,

a trzy osoby głcsujące na mocy danego im pełno

mocnictwa. Oprócz tego każdy z siedmiu wyborców

i trzech pełnomocników oddał drugie _wotum na mo

cy pełnomocnictwa, tak, iż ogółom oddano dwaj-ie*

śsia głosów. WszjBtkiemi temi dwudziestu głosami,

cddsnemi przez dziesięć osób, wybrany został j e

dnomyślnie deputowanym do Rady peńst?=s p.

Kornel Ujejski.

Jakkolwiek trzy głosy Bą nieważne, -

gdyż trzy

osoby ze zgromadzenia oddało po dwa głosy na mo

cy dwóch pełnomocnictw, ustawa ześ pozwala przy

jąć tylko jedno pełnomocnictwo; jednak wybór jest

ważny i p. Kornel Ujejski wybrany został jedno

mjślnie siedmnastu głosami cddanemi przez dziesięć

osób stanowiących ogólne zgromadzenie wyborców

Fakta te objaśniają znaozenie zgromadzenia. Cokol

wiekbądź, cieszyć się należy, ża wybór ten p. Ujej

skiego j( st ważny; cieszy się z tego, o ile mi wia

domo, wielu członków Koła polskiego, a to z dwóch

])owodów: po pier;m e z powodu, że gdyby wybór

en musiał bjć unieważniony, dałoby to znosu po

wćd do potwarny, iż to Koło poselskie polskie po

starało się o unieważnienia tego wyboru; powtóre

cieszą eię z powodu, źe p. Ujejski będzie miał spo

sobność prz ?konać się, jak w danem p ::łożeniu i sto

sunkach postępować nakazuje rze;zywista miłość kra

ju, miłość nie słowem, lecz czynem okazywana s na

rażeniem nawet swej osoby ns pociski pot-?ar?y.

Konstsntynepel 10listopada.

S;częście się odwróciło od Tarcyi na obydwóch

teatrach wojny, bo też z nie?o korzystać nie umiano

Trzydziestu na.zych s 44-ch Wysłanych do Erze:um

powróciło tu w tyoh d iach w najsmutniejszym sta

nie. Spodziewanych tysiąc niewolników i dezerterów,

po których to niby sprowadzenie wysłani byli, nie

tylko nie sprowadzili, leoz nie widzieli nigdzie, bo

ich nie fcyto i nie ms, pomimo, iż cd czasu przy

bycia ich do Erzerum najświetn ej peryod kampanii

tureckiej otworzył się i skończył. Nie chcemy się

tu staó echem ich narzekań i pogróżek przeciw tym,

co ich wysłali i niby jak to mówią, zawiedli - zwy

kłe to u nas następstwa lekkomyślnego zabierania

się do ważnych i nieważnych rzeczy. Nie mają oni

prawa na żaden zar?ód narzekać, bo im nie tylko

stosownych przestróg, lecz i własnego dc świadczenia

a przytem znajomości krajn i ładzi nie brakowało.

Trzy czwart) częśu z pomiędzy tyoh panów patrzało,

tn dawniej na dezorganizacyę czterotys ąc:nej legii

polskiej sformowanej tutaj z wyborowych żywiołów,

jakich dziś jnż nie mamy przez rząd francuski i an

gielsłzi w czasie wojny Kry::.skiej -

część ich pa

trzała na dezorganizioyę powolniejszą wprawdzie, ale

smutniejszą jeszcze dwóch pslków Kozaków, z po

Czątku czysto polskich, a w których dziś i trzydzie

stu Polaków nie ma.

—

Organizacyi cudzoziemskiej

wojska w Turcyi, któraby jskąśkolwiek wartość przed

stawiała, nikt z nich jeszcze nie widział — i ŁaSdy

* przebywający ,h tutaj lat kilsa wić dobrze, że T ar

cy do tego potrzebnych zdolni ści nie posiadłą —

przypuszczając nawet, żoby mieli ezczere cięci i po

trzebne środki materyalae, jak) też i etóaowne ży

?i ły. Jak oni swoją własną aimę zorganizował,

wskazują to najlepiej dzisiejsze jedne po drogich na

stępujące katistnf/ — żale Machtara na brak do

wódzów i oficerów, poddanie eię prawio bez strzału

dywizji Haki baszy, Ardahanu i t. p .

—

samo nawet

wzięcie Szybki, gdzie się żołoieize tureccy w szsń

cauh zdobytych bez jednego swego ofi.era ujrzeli!

Głęboka religijność tego żołnierza obok wrodzonej

azjatyckim ludom cześoi dla władzy, podniosła go

pierwsza do bohatórstwa, drnga utrzymuje w 8ubor

dynaoyi pomimo oburzenia na swych tak go mało

godnych zaufania zwierzchników. Entuzyazm masy

i tryumfy niespodziewane pociągnęły tych zwierzch

ników cywilnych i wojskowych za sobą, ale zapał

równie jak szczęście nie są to rzeczy długotrwałe

i budować na nich simych nic stałego nie można.

W niepowodzeniach dobra jedynie organizaoya zdol

ną jeat stawi)! im czoło — a tej tu brak i podobno

nigdy nie będzie. Z szeregów tak iictnej armii, wyjdzie

zapewne na wierzch cd caisa do czasu dzielny obrońca

silnych i umocnionyoh pozycyj, jak Osman basza -

leoz obok niego pięćdziesięciu wyższych (ficerów i

baszów awansowanyoh w przedpokojach, haremach

kolejach żelaznych zniweczy w końcu zawsze wszy

stkie korzyści, któ. e mn się nda nad nieprzyjacielem

odnieść. Biedny ten Osman ciężko może będzie

musiał przypłacić powtórzone niedbalstwo tych, co

o zabezpieczenie armii Plewr.eńskiej wjej stanowisku

myśleć byli powinni przez zaopatrzenie go dostate

czna nie tylko w broń i amnnicyf, lecz i przygoto

wanie Btósowuej do gTOżąoego m n nieberpieozeńrtwa

odsieczy.

—

Nie mogę eię tn wdawać w bliższo w tej

mierze wyjaśnienia — być może, że się nagle znów

zły stan rzeczy w tej stronie na najlepszy przemie

ni — ale wielkiej nadziei mieć nie mogę, zwłaszcza

wobec przeciwnika, jakim się być zdaje jen. Gnrko.

O projektach ruchów Mehemeda Alego, Solimana

bnszy i Reufr także Bię rozpisywać dziś nie możaa,

gdyby się nawet coś o nich wiedziało.

Dwakrcć pięćdziesiąt tysięcy powołanych nowo do

broni gotuje Bię do pochwycenia za nią — bodajby

tylko nie zapóźao!... Pomiędzy nimi jest 60 tysię

cy młodych rearatów, a sto siedmdziesiąt ostatniej

rezerwy.

Agitaoye w pałacu, między sofiami, w Porcio i na

ulicach Stambulskich trwają i wzmagają s’ę od cza

sn do czasu. Wszystkie intrygi krzyżują się :e solą.

Stronnictwo pokoju walczy z pizeciwnem sobie, i to

nie pod Bwą własną firmą,

—

pozycya Damata ba

szy była w t/oh dniach skutkiem tych wszystkich

agitscyj i intryg etan owczo zagrożoną— zdrowie jego

toż 8»mo. Otyły i krwisty miewa corai więcej po

wtarzające Bię ataki apopleksji. —

Znienawidzony cd

indu, softów, i całej Porty, podtrzymuje się jedynie

łaską Sułtana, w której zbyt długą trwałość, obok

tyln nieprzyjaznych m n żywiołów liczyć nie może.

Przypisują mn i wczęści słusznie wszystkie tbeene

niepowodzenia.

La Patrie napisała artyknł, w którym wyraża

zdanie, że jedynie duch religijności, panujący jeszcze

w niższych warstwach tureckiej Iudncś:i podt:zymuje

spra?ę Osmanów, którym brak wszelkich podstaw

narodowościowych i stÓ!Ownej organizacji w krajn.

Ten duch sprawia też jedynie, że eię szeregowiec

w armii tureckiej dobrze bije i słucha ślepo sT?ych

przełożonych; źe jednak poza tą silą nie ma innych

żywiołów, któreby trwałość państwa tureckiego za

bezpieczyć mogły. Artykuł ten wywołał tn w wyż

szych kołach tureckich poczuwających się do umie

jętności organizowania państwa w nowożytny sposób

wielkie oburzenie i wycho izący tu dziennik La Twr

quie napisał artykoł zbijający prawdy wypowiedziane

przez L a Patrie, ale w dosyć niefortunny Bposób,

który trzeźwo na pannjący tu itan mczy zipatru

ących się przekonać nie zdoła.

W l c « « f c 26 listopada. Ministrowie anstryaccy

wspólnie z węgierskimi postanowili przed kilku ty

godniami, o czem w swoim czasie donosiliśmy, jesz

cze raz podjąć układy handlowe z Niemcami, a to

na podstawie traktatów zawieranych z państwami naj

więcej uprzywilejowanemu Jak teraz donoszą dzien

niki, Niemoy na propozycye rządu austryaokiego nie

przystały, podając za powód, że traktat taki byłby

przeciwnym interesom Niemiec. Urzędownie jeszcze

wiadomość t ; nie zestala potwierdzoną, wszelako zda

je się już nie ulegać wątpliwości, że i tea krok rzą

du austryackiego pozostał bez Bkutku.

—

Wobec zbliżającego się terminu zwołania dełe

gacyj wspólnych poczynają krążyć wieści, żo mini

sterstwo spraw zagranicznych przedłoży »Ks ęgę czsr

woną"; organa pólnrzędowe zachowują w tej mierze

mil.czenie, zdaje się więc, iż dotychczss postanowie

nie jtszcze nie zapadł?.

loiyA.

Dziennikarstwo rosyjskie w właściwy sobie sposób

korzysta z przysługującej mu dziś względnej wol io

śoi druku, a może i z wypadków wojennych, pochła

niających przeważnie uwagę powszechną, i prz ?z to

mogących wpływać chwilowo n i pewne zwolnieaia

grozy cenzuralnej, — bo często w tych czasach, pod

nosząc za łonę z t ,kich »tajemnic" Bosyi, o których

nigdy przedtem niewolno było mówić publitąnie, o

głasza o nadużyciach, których się dopuszczają w Ro

syi rozmaite władza cywilne i wojskowe i chłoszcze

je w sposób tak śmiały, żo podobne wystącieaie

przed parą laty jes zez3 ściągnęłoby na dziennik od

pow.edzialnośó bardzo ostrą, mogącą mu odjąć głos

na długo.

Gołos ogłasza obszerną korespor,d ncyą o nadnźy*

ciich władz wojskowych w Gruzyi i na Kaukazie »i

to tak zorganizowanych zręcznie, źe mają w nich udział

wszyscy: od naczelnych jenjrałów do kapra!ów, tylko

z właściwym do rang podziałem zysków".

Oto np. co się dsieja z wojskiem w Gruzji i na

Kaukazie: liczne pułki tego wojska, zwane tu dru

żynami i rządzące się osobnemi ustawami, wyd . -

oemi dla nich specjalnie, składać się powinny: pułk

puchoty z 800, a pułk jazdy z 250 luizi; każdy

szeregowiec w tych pułkach pobiera p ensji rządo

wej 45 rubli, cpró-z komplettego utrzymania Tym

czasem pułki te de facto uorganizowi;ne są zupeł

nie inao:ej, a zgodme z wolą, potrzebą i fontazyą

pp. naczolników. Są np. drużyny pi:sze, skład sjącj

s:ę z 500 tylko, lab 400 żołnierzy, drulyay jazdy

zj 150 ko-,i, a pp. jenerałowie pobi.rają z ka*y

rządowej pensyą, to dzież z magazynów prowiant, fu

raż, umnndnro wanie, bielizaę i obuwie na cały kom

plet żoł. lerey, t. j . na 800 ludzi w piechocie i 250

Koni i ludzi w kawaleryi. Nie doćó na tem: kore

spondent Gołota powiada i upownia, ża gotów jest

w każdym czasie stwierdzić to dowodami, niepozo

stawiającemi najmniejs:ej wątpliwości, żo jedni i :iż

sami żołnie.za liczą się jednocześnie na służbie w kilKu

rozmaityoh pułkach, »jedynie dla ich kompletu na pspio*

rz3u; a figu u;ąc w kilku zarazom pałkach, niepobie ają

należnej sobie pensyi z żadnego, dla tej prostej

przyczyny, źe każdy z naczelników p nłkn, odsyła

żołnierza do pułku innego, »w którym jest także

zapisany**, ten znów da inaego i t. d . aż biedny

żołnierz, znużony włóczeniem s:ę »od Anrsza do

Kaifrsza" i ni?)omiejąoy daó sobie rady, wyrzeka się

swej pensyi. Dodaje korespondent, że niektórzy żoł

nierze chociaż pobierają gażę, lecz zamiast należnych

sobie 45, otrzymują zaledwia 9— 10 rubli.

Niemniej zajmnjąoą jest hi?torya o emigrantach

z Kabulu, którzy przesiedlili Bię dobrowolnie do Ro

syi i którym rząd rosyjski pozwolił osiadać w Gru

zji. Rząd wyznaozył im zapomogi »na pierwsze

zagospodarowanie się* 8000 rub. sr . Pien:ądze te

jednak zastrzęgły w całości prawie w rękach urzę

dników, wyznaczonych na szzfirzy tych łask rządo

wych, gdyż Kabnlińcy otrzymali tylko 800 rubli i

umiano ich zniewolić do zakwitowania całej sumy.

—

Znanykorespondent petersburski do Wien. Abend

post twierdzi, że w Rosyi pragnienie pokoju jest po

wszechuem. W guberniach południowych, zwłas;cza

w Odessie panuje głód i nędza. Wiele domów Btoi

pustkami, w handlu i przemyśle zupełny zastój a na

wet zamożno dawniej rodziny pozbawione są utrzy

mania. Wsrtość rubla papierowego znaczni? spadła

a projektowana jeszcze w maju, lecz dopiero teiaz

zaciągnięta pożyczka u Lipmana, Rosentbala i spółki

w Amsterdamie, chociaż jak zapewniają, zupełnie

pokryta, słnży tylko na spłacenie zaciągniętych dotąd

długów. Jeśli wojna potrwa dłużej, pożyczka ta bę

dzie z pewnością ostatnią. W Bamej Rosyi panuje

przekonani?, którego wyrazem jest najbardziej czy

tany Gołos, źe od Torcyi nie można się spod?iewsć

wynagrodzeniu kosztów wojennych. Zdobycz teryto*

ryalna nie przyniesie żadnych korzyści; już teras

sdministracya Aimeńi pociąga za sobą ogromne

koszta. Liczą na to, źe jedno z przyjaznych Tarcyi

mocarstw, np. Anglia, zapłaci Rosyi koszta wojenne,

biorąc za nie wynagrodzenie w ziemi lub zastaw je

dnej z prowincyi. Korespondent zapewnia, że na Ru

munię nie mają w Rosyi żadnych zamiarów i dodaje

»że nikt nie będzie żądał odstąpionego traktatem

paryskim terytorjum po Dunaj."

Znaczna liczba

rannych przybywa do Petersburga; i mieści się czę

ścią w budynkach dworskich w Carskieai sit’ , a czę

ścią w szpitalach i domach prywfitayeh w Peters

burgu. D. 15 listopada rozpoczął eię w stolicy pobór

wojsżowy na rok bieżący; sam Petersburg ma do

stawić w tym roku 600 rekrutów nr. w r. 1856j

do 19 b. m . zgłosiło się 1446, z tych wielu jako

ochotników. W ogóle pobór tegoroczny ma wynosić

w całej Rosyi 218,000 ludzi.

Tnrcya.

Zdobycie półnoonćj części Albanii z portem bar

skim i Sktdarem, stać się może przedmiotem za

wikłań w chwili zawierania pokojn. Z tego względu

warto zapoznać Bię z etnogreficz:emi stosunkami

tego zakątka leżącego między morzem Adryatyckiem

a jeziorem Skutarskiem, celem ocenienia, o ile 8ym

p%tye mieszkającego tu ludu uprawniają Czarnogór»

ców do Bzukania ta swych zdobyczy. F remdenblatt

otrzymał w tśj mierze z sfer dyplomatycznych na

stępujące uwagi: ,Sytnacya w pćlnocnój Albanii sta

je s:ę z każdym dniem więcój interesującą. Pominą

wszy jnż sukcesy »armii" keięcia Mikołaja czarnogór

skiego pod Antivari, wyłania Bię znowu tak zwana

kwestya albańsko-czarnogórska, a to tem wytitńój,

im więcój tercnn zdobywają Czarnogórey w półno

cnój Albanii. Czarnogórey i Turcy ubiegają się zno

wu, jak to już nieraz bywało, o przyjaźń M.rydy

tów i sąsiednich szczepów i zdaje się, czynią to

z rozmaitym skutkiem. I tak naorzykład, gdy zjednój

stroay powiodło się księciu Mikołajowi po długich

zabioga-h usposobić dla siebie przyjaźnie kilka szcze

pów albańskich na połndniowo-wschodniój granicy

Crfriieln«

codziftnnie- ’wyjąwszy niedzielo i dnie świąteczne.

Od(Stelne Nr* Cza,« , 0 ,le zapas .tarczy, w Krakowie po 10 c , z prze!yłk* poCztow, 12 e.

Prenumerata wynosi:

F«ett§ w Państwie A ustryackiem

na cały rok na kwartał na 1iniesiąt

t do Włoch, Francyi, Anglii, Belgii, Szw ajMryi’i Tu’rcyi

32 zŁ

8 z!e

fzt"°*

SiTSżn^^prOTumerate°i ogłoszeń?,statni?g0dnia w«jesi%cu. -

Łl.«y Epieniędzmi i prt+

Czasu w Krakowie.

IAsty

T,*”*8,9

ać f ranco do Administłacyi

IMtó* niefrankowanych J e Dr*v?mniS°Jii mez° j » fV t(»wane mepodlegai* opłaoie pocztowej.

*u« przyjmie się - R ękopi.m a nadsyłane Eedakcyi niezwracai§ «a

iw* bywaj* niizozone.

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку