Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 666 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Hr. 206.

Itlafylan F M n T l|ln iii tyni!taiy

Kraków, Sobota 10 Września 1927.

CZAS

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. 400.404.

KONTO P. K. O. WARSZAWA NR. 149.223.

Adres Redakcji 1Administracji: Krabów, ni. św.Tomasza 22. Tel. Nr. 50.

Godziny blnrowe: od 9-tej do 13-te] 1 od 15-tej do 18-tej.

Rocznik LXXIX.

Z^wroSsfc:nmiL«e?

Prezydent Rzeczypospolitej zwołał w

dniu wczorajszym sejm n a sesję nadzwy

czajną ,,od dnia 13 września".

Nie ,,na

dzień 13 września", tylko ,,od dnia 13 wrze

śnia". Oznacza to chyba tylko to, że pozo

stawia się marszałkowi sejmu wybór dnia,

w którym :sesja nadzwyczajna m a być ,o

twartą. Byle po dniu 13 września.

O zwołaniu sejmu nic dotąd niewiado

mo. Ponieważ jednak i senatorowie żą

dali równocześnie zwołania swojej Izby,

powołując się na art. 25 konstytucji, przeto

zapewne i senat zostanie w podobny sposób

n a sesję ,,po1«dniu 13 września zwołany.

Małem uchybieniem literze Konstytucji

jest fakt, że data nawet 13 września nie

zgadza się o 3 dni z datą wymaganą przez

art. 25. Ale o to nikt chyba (prócz pienia

czy politycznych) nie zechce się z rządem

procesować. Będzie sejm miał dużo waż

niejsze zmartwienia.

Przemawialiśmy za tem, aby rząd wziął

sesję sejmu i senatu n a serjo i aby dlatego

zwołał we w rześniu sesję zwyczajną (nie

nadzwyczajną); to znaczy, aby przyspie

szył w’ypracowanie preliminarza i przedło

żył Izbom budżet. W ten sposób sesja mia

łaby rozumny sens polityczny, a sejm i se

n a t mogłyby skonać w listopadzie z hono

rem:, załatwiwszy najważniejsze swe iza

danie.

W organach najzaciętszych przeciwni

ków rz ądu (,,Warszawianka") wywołał

nasz artykuł opozycję, gdyż nie zrozumieli,

że byłby to ze strony rządu akt uznający

potrzebę politycznej współpracy z sejmem

i senatem. Rząd — bagatelizując sejm i se

n a t — poszedł też odmienną drogą, niżeś

m y m u doradzali. Zwołał sejm — zgodnie

z jego własnem zresztą życzeniem — na se

sję nadzwyczajną. To znaczy nie wyznacza

mu żadnego pozytywnego zadania do od

robienia. Jakież będą tego następstwa po

lityczne?

Sejm (a w razie zwołania i senat) znajdą

się wobec pustki. O tem, aby uchwaliły co

kolwiek, niem a mowy. Nie potrafią w okre

sie tych kilk u ostatnich tygodni swego ży

cia (w połowie listopada gasną m andaty)

załatwić ani jednej sprawy poważnej. Rząd

nie wmiesie żadnych projektów ustawoda

wczych; w’łasnych zaś sejm i senat nie wy

dadzą, bo poziom obu Izb jest za niski,

większości stw’orzyć niepodobna, a n a ża

dne przygotow’aw’cze prace czasu już nie

ma. Osławiony projekt ustaw samorządo

wych, szkodliw’y i sensu pozbawiony, jest

kam ienie m grobow’ym wszelkich złudzeń

pod tym względem. Cóż więc wypełni nad

zwyczajną sesję sejmową? Całkiem

zwyczajne kłótnie między stronnictwami

na posiedzeniach, słuchanie i robienie plo

tek po korytarzach, udawanie ,,pracy«« na

komisjach i branie diet. Nie mamy zamia

ru wątpić, że posłowie sejmowi będą st a

wiać interpelacje, krytykować rząd, odrzu

cać dekrety. Ale, o ile nie chcą przyspie

szyć rozwiązania sejm u i stracić dwa mie

siące pobierania diet, będą to czynić z o

gromną pow’ściągliw’ością, m arkując cc

najw’yżej opozycję.

W tych warunkach nie można się dzi

wić,że społeczeństwo nie przywiązuje więk

szej wagi do ,,nadzwyczajnej«« sesji. Stwier

dzamy to — ale nie należy naszych ostrych

,w’obec sejmu słów rozumieć, jakoby nas tc

napełniało w zasadzie zadowoleniem. W

zasadzie t a k być bowiem nie powinno. Jest

to stan niezdrowy i niepożądany, aby sejm

i senat były w państwie czynnikami bez

powagi i bez roli politycznej. Wprost prze

ciw’nie! powinny mieć autorytet i powinny

mieć dużo do mówienia w zakresie budże

tu, kontroli rządu i ustawodawstwa. Nie

stety, sejm sam wyłączył się z życia poli

tycznego jako poważny czynnik — i rządo

wi trudno czynić w’yłączny zarzut, że z te

go wyciąga konsekwencje. To znaczy, żc

odrzuca widocznie możliw’ość sw’ojej współ

pracy’ z obu ciałami i ogłasza swoje desin

teressement polityczne co do obecnej sesji

Ro t ak chyba należy tłumaczyć wczorajszy

dek ret Prezydenta Rzeczypospolitej.

szyński i Gdyk, zaś marszałek Rataj radby

decyzję w tej spraw’ie pow’ziąć w szerszem gro

nie członków prezydjum sejmu. Rozw’ażania na

temat tej decyzji jaką jest termin pierwszego

posiedzenia sejmu potrwają prawdopodobnie

2-3 dni.

Warszawa 9 września.

(Tel. wł.) Wicepremjer Bartel w tow’arzyst

wie por. Zaćwilichowskiego wyjechał wczoraj

do Druskienik. Wyjazd ten związany jest ze

zwołaniem sesji nadzwyczajnej sejmu i potrze

bą omówienia z premjerem marszałkiem Pił

:sudskim taktyki rządu, podczas tej sesji. W

kołach politycznych obiegają pogłoski, iż m ar

szałek Piłsudski wyraził życzenie przyjazdu

do Warszawy na dzień otwarcia sesji.

Dwa oblicza Niemiec.

Warszawa 9 września.

(Tel. wł.) Marszalek sejm u Rataj nie powzią’

jeszcze decy.zji co do terminu zw’ołania pierw

szego posiedzenia sejmu. Na zw’łokę wpłynęh

prawdopodobnie okoliczność, iż. w Warszaw’ie

przebywają ty’lko pp. wicemarszałkowie Da—

Profesor F. W. Foerster ogłosił nowy list,

tym razem w ,,Le Temps" jeszcze raz :podkre

ślając niebezpieczeństwo, jakie zagraża jego

ojczyźnie i całemu światu ze strony :nacjonali

stów niem:ieckich, którzy aczkolwiek stanowią

mniejszość narodu, lecz wskutek swoich cech

specyficznych wyw-ierają przemożny wpływ’ na

kształtowanie się wypadków, mogących zakłó

cić pokój Europy i pogrążyć Niemcy w nowej

przepaści nieszczęścia.

F. W. Foerster jeszcze raz kategorycznie o

świadcza, że jego rewelacje ogłoszone w

,,Menschheit" są prawdziwe, że cel nacjonali

stów polega: l) na formowaniu tajnym :sposo

bem wyborowej armji, którą sami uznają za

najlepszą na świecie; 2) na przygotowaniu

wojny z Polską :za pomocą zarządzeń militar

nych i obsadzenia swojej granicy wschodniej

kolonjami żołnierskiemu; 3) na obaleniu po

zwycięskiej wojnie republiki niemieckiej; 4) na

szeregu innych zarządzeń, które naturalnie bę

dą w zu:pełnej niezgodzie z duchem Locarna i

Genewy. Z jednej strony coraz wyraźniej zbli

ża się do władzy Germania wojownicza, pra

gnąca odebrać to, co straciła przez wojnę; z

drugiej strony Niemcy demokratyczne pospołu

z Niemcami oficjalnemi ignorują :istnienie Nie

miec nacjonalistycznych i wymagają od alian

tów aby zamknęli oczy n a straszną rzeczywi

stość środków bojowego nacjonalizmu i aby

polegali n a zdecydowanym pacyfizmie więk

szości niemieckiej, nie bacząc na jej niemoc

wobec faktycznej potęgi militarystyeznej

mniejszości, która.nie reprezentując liczby, o

gniskuje przeto w sobie faktyczną moc i silę

czynu.

,,Niech mi wolno będzie — pisze Foerster —

zwrócić się do pewnego odłamu opinji angiel

skiej, krytykującej francuski pogląd na :pro

blem bezpieczeństwa... Ten odłam nie zna men

talności przewodzącej kasty’ pruskiej, ani nie

mocy politycznej, do której :został doprowadzo

ny naród niemiecki przez trzy stulecia ślepego

posłuszeństwa, nawykły do oczekiwania mot

d*ordre klas panujących. Daje się on ślepo po

wodować swoim przewódcom i idzie za nimi z

entuzjazmem, kierowany jakimś obłędem

kolektywnym, pozwalając wciągać się do an

trepry’z zgolą szaleńczych... I dlatego my,

Niemcy innego gatunku, którzy do głębi zna

my naszych rodaków... jesteśmy poważnie za

niepokojeni stanowisk:iem tycli kół angielskich,

które :podniecają i dodają odwagi najgorszym

elementom naszego narodu... ,,Czyż nie jest o

bowiązkiem całego świata — czytamy dalej —

zagwarantować Francji, która doznała naj

straszniejszych skutków wojny, zupełną od

budowę jej zniszczonych prowincyj i dać jej

najkompletniejszą gwarancję, że nowa inwa

:ja już się ni e powtórzy... Ci (Francuzi) którzy

ych gwarancyj żądają, to nie są ,militaryści",

ecz drobni posiadacze osiadli na swoich rui

mch i błagający niebo, aby okropności wojny

de wstrząsały już więcej ich życiem".

Prof. Foerster ostrzega przeciwko deklara

cjom składanym przez delegację niemiecką w

Genewie, która chociaż jest szczera, wyrażając

isobiste przekonania rządu, jest przeto nie

irawdziwą, bo deklaratorzy u siebie w domu

;ą zaledwie tolerowani przez siły o wiele od

iich potężniejsze, które wykorzystują oficjał

le Niemcy i Niemcy uczciwe, ażeby zaprządz

oolitykę Locarna do rydwanu :polityki Pocz

lamu. ,,I dlatego słowa delegacji niemieckiej

iie reprezentują sposobu myślenia rzeozywi

;tych władców narodu niemieckiego. Delegaci

;ą marjonetkami poruszanemi ręką faktycz

lych dyry’gentów".

,,Nie ulega kwestji, że aktualny rząd nie

niecki reprezentuje pacyfistycznie usposobio

lą większość narodu niemieckiego, ale faktycz

iie ta większość nic rządzi. Ona jest tak da

ece :pacyfistyczna, że ustępuje krok za kro

ciem przed energiczną mniejszością, której

}sychołogiozna i polityczna sila oparta jest na

,yspaniale wyszkolonej mentalności, na ol

irzymiej potędze ekonomicznej, n a posiadaniu

;rodków teroru, na orężnym gwałcie, na prze

nocy sądu, który ogłasza za zdrajców tych,

ttórizy demaskują projekty zamachu stanu

casty, ośmielającej się identyfikować swoje za

miary zbrodnicze z wolą i aspiracjami tego

traju, którego rząd oficjalny zgłasza swój

ikces do polityki Locarna11.

Ta podwójna gra Niemiec wytwarza atmo

sferę niemożliwą, która musi być stanowczo

)czyszczona i dla dobra świata i dla dobra

N’iemiec.

,,Rozbrojenie faktyczne Niemiec jest dalekie

od urzeczywistnienia. Aby sąsiedzi mogli się

rozbroić, trzeba aby Niemcy nietylko rozbroiły

się materjalnie i moralnie, ale trzeba nadto, a

by zrzekły się tajem nych przygotowań do no

wej wojny, opartej na nowych metodach. Mi

litaryści niemieccy liczą na przewagę, jaką im

daje ich olbrzymi przemysł ,ich żywe tradycje

militarne, ich genjusz organizacji i fizyczna si

ła ludności państwa. ,Wymagać rozbrojenia są

siadów w chwili gdy idą :przy’gotowania do

stworzenia wyborowej a rmji zdolnej do zgniece

nia narodu (Polski), który już był raz rozczłon

kowany, jest machiaweliizmem, kto wie, czy

w historji znanym. Byłoby to wyzwaniem, rzu

conym światu i cywilizacji".

Profesor Foerster stawia kwestję jasno. Ol

brzymia większość narodu niemieckiego jest

niezaprzeczenie pokojowo usposobiona, lecz są

to masy politycznie bierne i w karnym , śle

pym posłuchu wyszkolone, zaś potęga czynu,

potęga środków i żelaznej woli jest własnością

nacjonalistycznej mniejszości, która nietylko

pr,zygotwuje ,,odwet" lecz w odpowiedniej

chwili dokonać go nieomieszka. Europa po

w’inna to zrozumieć i powinna uznać za jedy

ny środek ratunkowy — solidarność: Narodowi

niemieckiemu muszą’być autorytatywnie po

staw’ione dw’ie alternatywy:

,,Albo zerw’ie z przeszłością i w poczuciu

swej odpowiedzialności doprowadzi do opa

m iętania złych pasterzy, którzy już raz przy

wiedli go do ruiny, albo pokryje działalność

tych ,,panów" odurzonych :potęgą i przewagą

militarną. W ostatnim wypadku naród nie

miecki powinien zostać uświadomiony, że

jeszcze raz znajdzie on zjednoczony świat cały

przeciwko niepoprawnym milltarysiom i ich

świadomym, czy nieświadomym wspólnikom".

,,W lipcu 1914 r.

—

kończy prof. Foerster —

militaryśoi niemieccy nie byli o tem wczas u

świadomieni. Następstwem tego poniechania,

była katastrofa, której ciężar caly świat dźwi

ga jeszcze dotąd"...

List prof. Foerstera nie zawiera w sobie re

welacyj, jest on tylko niezmiernie autoryta

tywnem stwierdzeniem szeregu prawd, które dy

plomacja często pomija w celu ułatwienia sobie

posunięć, obliczonych na czas — bardzo krót

ki. ,,Niemieckie niebezpieczeństwo" należy do

liczby tych ,,praw dopodobieństw" zupełnie

stwierdzonych, których paljatywami zażegnać

niepodobna i które posiadają barki tak szero

kie i ręce tak długie i tek łapczywe, że wszel

kie nad:zieje n a umiej:scowienie ich nacisku

na terenach najbliższych są złudne i zdecydo

wanie płonne. Zapominać przytem nie wolno,

że zakusy militarystów niemieckich idą prze

dewszystkiem w kierunku Wisły t. j. w kie

runku rdzenia współczesnej rów’nowagi euro

pejskiej, bo w kierunku upragnionego żero

wiska dwóch apetytów zaborczych, które już

raz tu a nie gdzieindziej sprzęgły się sojuszem,

obarczającym nietylko Polskę lecz i całą Eu

ropę wraz (Z terenem anglo-azjatyckich wpły

wów przez cale stulecie i wywołały w swych

różnorodnych kon:sekwencjach wielką wojnę i

katastrofę bolszewizmu...

Gwarancje ubezpieczeniowe, których dzisiaj

domaga się opatr,zna przezorność, nie są gwa

rancjami dla Francji i dla Polski, lecz dla ca

łej Europy a więc dla całego świata, nie wyłą

czając rzeczywistego interesu Niemiec, który

obłęd militarystów niemieckich utopić jest go

tów w takiej nowej pożodze, której żadna siła

ludzka umiejscow’ić by nie ,zdołała.

Po!ski projekt o nieagresji.

Genewa 9 września.

(PAT) We środę po południu przy okazji roz

mów z Chamberlainem i Stresemannem mini

ster Sokal doręczy! im projekt tekstu polskiej

propozycji, zawierający solenne zobowiązanie

się członków Ligi Narodów do nieuciekania się

w żadnym w’ypadku do wojny, jako spornego

załatwiania zatargów między narodami. Tekst

ten odbiega znacznie od pierwszej polskiej pro

pozycji po wprowadzeniu do niej zmian wsku

tek koniecznych ustępstw na rzecz szeregu de

legacyj na Zgromadzenie. We środę późnym

wieczorem odbyła się u ministra Sokala na ten

temat dłuższa konferencja z przedstawicielami

państw małej ententy i krajów bałtyckich.

—

Możliwą jest rzeczą, iż tekst propozycji ulegnie

jeszcze pewnym zmianom przed złożeniem go

na posiedzeniu zgromadzenia. W obecnej jed

nak redakcji zawiera on ślady traktatu o wza

jemnej pomocy i protokółu genewskiego kw a

lifikującego wojnę, jako zbrodnię międzynaro

dową. Ponadto znajdują się w nim ustępy, sta

nowiące w pewnej mierze dopełnienie art. 15

paktu, zmierzające do całkowitego wyelimino

w’ania wojny z ży’cia międzynarodowego. W

kuluarach Zgromadzenia w dalszym ciągu u

trzym ują się ciągle uporczywe pogłoski, przy

pisujące Polsce zamiar wystąpienia w ostat

niej chwili z gotow’ym projektem powszechne

go paktu.

Genewa 9 września.

(PAT) :Polski plan paktu o nieagresji, który

od szeregu dni żywo zajmuje ogół delegacji,

m a formę prostego oświadczenia, które brzmi

jak następuje: Art. l: Wszelka wojna, mająca

na celu rozstrzyganie konfliktu międzynarodo

wego jest i pozostanie niedozwoloną. Art. 2

Wszelki konflikt międzynarodowy winien być

załatwiony przy po:mocy środków pokojowych.

Genewa 9 września.

(PAT) Polscy rzeczoznawcy prawni oświad

czyli, że zmiany w’prowadzone do polskiego

projektu paktu o nieagresji przez przedstawi

cieli wielkich mocarstw są dla delegacji pol

skiej nie do przyjęcia, albowiem sprowadziłyby

one do zera całą wartość praktyczną deklara

cji. W związku z tem minister Sokal zw’róci!

się do rządu polskiego z prośbą o nowe in

strukcje, wobec czego propozycja polska nie

była w’niesiona na najbliższem zgromadzeniu

Ligi Narodów.

Berlin 9 września.

(PAT) Prasa niemiecka podaje wiadomość

o porozumieniu osiągniętem między praw nika

mi niemieckimi, francuskimi, angielskimi a

ministrem Sokalem w sprawie ostatecznego

zredagowania polskiego projektu paktu o nie

agresji. Podczas gdy prasa prawicowa podkre

śla, że udało się odwrócić niebezpieczeństwo

Locarna wschodniego i że obecna forma pro

jektu polskiego, która wniesiona m a być przez

w’szy’stkie państwa locarneńskie a nie przez

sam ą Polskę, jest bardziej odpowiednią kon

cepcją dla Niemiec, to z drugiej strony prasa

stojąca blisko iStresemanna oraz prasa lewi

cowa podnosi moralne znaczenie tego porozu

mienia. ,,Tagliche Rundschau" pisze, żc po po

siedzeniu delegacji niemieckiej, które miało

miejsce wre środę o godz. 11 w nocy, strona nie

miecka przyszła do przekonania, że rezolucja

w obecnej formie może być przyjęta. Dr Strese

m ann złoży w tym duchu oświadczenie na

Zgromadzeniu Ligi. W rezolucji tej powiedzia

ne jest, że należy zrezygnować ze wszystkich

środków wojny agresywnej i że na wypadek

konfliktu zastosowane m ają być wszystkie

środki pokojowe. Jest to fakt o wybitnem zna

czeniu, ponieważ przeciwnicy rozbrojenia po

zbawieni są jednego z poważnych argumentów.

Rezolucja obecna niema nic wspólnego z Lo

carnem wschodniem. Nie Jest też tajemnicą ,że

zar’ówno Chamberlain, jak i Briand :wypowie

dzieli się od samego początku przeciwko roz

szerzeniu traktatów locarneńskich na granice

wschodnie.

Berlin 9 września.

(PAT) ,,Vośśische Z tg.«« donosi z Genewy, że

w sprawie projektu polskiego mocarstwa lo

carneńskie porozumiały się co do tego, że zaj

mą wobec projektu wspólne stanowisko. W i

mieniu Francji :przemawiać będzie Paul Bon

cour, w imieniu Anglji Chamberlain. Projekt

polski zostanie wysunięty przez mocarstwa

przed projektem holenderskim na pierwszy

plan. Istnieje prawdopodobieństwo, że Cham

berlain mimo swego dotychczasowego oporu,

zgodzi się wkońc u n a przyjęcie propozycji pol

skiej, a to w tym celu, aby raz na zawsze po

grzebać akcję holenderskiego ministra spraw

zagranicznych. Z tego povvodu :panuje już

wśród małych i średnich państw niezwykłe

rozgoryczenie. Delegacja holenderska państw

skandynawskich oraz Poł. Ameryki uważają,

że Liga Narodów będzie niebawem zmuszona

szukać środków przeciwko terorowi państw

wielkich. ,,Beri. Tageblatt" potwierdza infor

macje ,,Vossische Ztg." i dodaje ze swej strony,

że po doręczeniu propozycji polskiej delegacje

Francji i Anglji udzielą odpowiedzi, zawiera

jącej projektowaną modyfikację. Chamberlain,

który początkowo występował przeciwko pro

jektowi polskiemu, zdecydował się po wystą

pieniu Holandji na poparcie projektu polskie

go, aby uniemożliwić wszelką dalszą akcję Ho

landji. Chamberlain poruszy wszystkie środki,

aby uniemożliwić rozwój wypadków w formie

przez Ilolandję wysuniętej i podobno skłonił

Politisa, twórcę proto:kółu genewskiego, aby

wy’powiedział się przeciwko przedwczesnemu

wznowieniu protokółu.

Genewa 9 września.

(PAT) Szw. A. T. podaje, że w kołach Zgro

madzenia Ligi Narodów uwaga wszystkich de

legacyj skupia się nad sprawą obrotu, jaki

przyjął wniosek polski co do utworzenia pak

tu o nieagresji. Tekst będzie podany pod gło

sowanie, o ile możności bez przekazywania od

powiednim komisjom. Ten plan postępowania

spotka się z pewnym sprzeciwem u przedsta

wicieli wielkich państw. Jest jednakże rzeczą

możliwą, że odbywające się pomiędzy poszcze

gólnemi delegacjami narady doprowadzą do

zgodności w sprawie wspólnego postępowania.

W tym wypadku liczy się na możliwość wyco

fania przez holenderską delegację jej projektu

rezolucji, który domaga się ponownego zbada

nia padstawowych zasad protokółu genewskie

go z r. 1924.

ZARZUTU JESIENNE

polecają

BRACIA BILEWSCY

KRAKÓW, RYNEK GŁÓWNY L. 4.

(1418 t )

Państwa bałtyckie a propozycja Holandii.

Genewa 9 września.

(PAT) W czasie środowego posiedzenia Zgro

madzenia Ligi Narodów przedstawiciel państw

skandynawskich i bałtyckich za przykładem

Holandji wysunęli fezy niemal identyczne

z propozycją Holandji, oświadczając się za

czynniejszą polityką Ligi Narodów, opartą na

protokóle genewskim. :Przedstawiciel Łotwy

wyraził żal, który kraj jego odczuwa z powodu

pogrzebania protokółu genewskiego. Minister

spraw zagranicznych Estonji w podniosłych

słowach mówił o przywiązaniu swego kraju

do Ligi Narodów. Minister spraw zagranicz

nych Szwecji ubolewał nad tem, że pasywa

polityki Ligi wytworzyły w szerokich masach

uczucie rozczarowania. Przedstawiciel Szwecji

zaznaczył, że nie mo:żna dopuścić do tego, aby

Liga Narodów wytworzyła w sobie pogląd, że

’sprawa rozbrojenia wprowadzi ją w sytuację

bez wyjścia.

Politis o projekcie polskim.

Genewa 9 września.

(PAT) (Szw. Ag. Tel.) Na wczorajszem posie

dzeniu Zgromadzenia Ligi Narodów w trakcie

dyskusji generalnej nad sprawozdaniem o

działalności Ligi Narodów delegat grecki Poli

tis wygłosił szeroko z akrojoną mowę, w której

szczegółowo zanalizował z punktu w’idzenia

prawnego i politycznego zagadnienia, stano

wiące główny przedmiot obrad obecnej sesji.

Między innemi mówca wskazał, że rozwój pra

wa międzynarodowego jest z natury rzeczy, za

w’sze bardzo powolny i wymaga nietylko dzie

sięcioleci, lecz całych stuleci. Stwarzanie pak

tu Ligi Narodów dalo nowy impuls w kształto

w a niu się praw’a międzynarodowego. Chodzi

o to, aby życie międzynarodowe ujęte zostało

zapomocą norm ustaw’ow’ych. Protokół g_enew

ski z r. 1924 skupił w sobie cały kompleks n a

czelnych zasad o doniosłem znaczeniu, przy

czem chodziło o to, ażeby je zrealizować jako

jedną organiczną całość. W związku z tern:

delegat grecki odrzuca wniosek holenderski,

przychylając się natomiast do propocyzyj pol

skich, o ile one stanowią deklarację zasadni

czą. Wezwaniem do rozwagi i nieodzownej

cierpliwości zakończy i minister Politis swoje

świetne wywody, oklaskiwane z zapałem pifzez

obradujących. Sir Austen Chamberlain w o

stentacyjny sposób długo oklaskiwał wywody

greckiego delegata.

Nowe trójporozumienie?

Genewa 5 w’rześnia.

(Od korespondenta ,,Czasu").

Sytuacja polityczna w Europie wydaje się

narazie :ustabilizowana. Projekty zabezpiecze

nia systemem prawnych gw’arancyj pokoju

wieczystego i wszechświatowego okazały się

W’szystkie przedwczesne i zostały praktycznie

zarzucone. Pokój opiera się nadal na ścisłem

porozumieniu i stanowczej woli pokojowej

Francji i Anglji. Związek tych dwóch państw

jest dość silny, by narzucić dzisiaj całej zacho

dniej Europie pokój i utrzymać przy życiu Li

gę Narodów, jako zew’nętrzny wyraz tendeneyj

pacyfistycznych obu tych mocarstw i jako ich

instrument do rządzenia Europą. Póki Francja

i Anglja są zgodne i dość potężne zarazem, po

kój wydaje się zapewniony. Rosja jest narazie

słaba i gróźb jej nikt się znów bardzo nie boi.

Włochy są też zbyt słabe, by móc same prze

ciwstawić się b!okowi anglo-francuskieimi:

Mussolini m usi się ograniczyć do demonstracyj

i mim o wszy’stko posyłać Scialoję do Genewy,

póki sojusz anglo-francuski trwa. Z państw

niezadowolonych pozostają tylko Niemcy, któ

reby mogły stać się ośrodkiem wszystkich m al

kontentów i na ich czele spróbować podważyć

obecny anglo-francuski porządek Europy. Jak

długo ta możliwość zblokowania się Niemiec

z przeciwnikami obecnego stanu rzeczy w Eu

ropie istnieje, tak długo warunkiem utrzyma

nia przewagi anglo-francuskiej jest trzymanie

w szachu Niemiec drogą okupacji Nadrenji i

reparacyj. Te dw’ojakie środki presji — z jed

nej strony wojskowe i gospodarcze, z drugiej

niejako psychologiczne w dradze kolaboracji

w Genewie i rozmaitych manifestacyj pacyfi

stycznych, jak również miraże korzyści wsze

lakiego rodzaju w razie szczerego pogodzenia

się Niemiec z powojennym stanem rzeczy, m a

ją razem powoli doprowadzić Niemcy do przy

stąpienia — bez arriere pensóes — do bloku

anglo-francuskiego i uzgodnienia z nim całej

swej polityki. Duumwirat europejski przeobra

ziłby się wówczas w triumwirat. Czy to jest

możliwe? Czy Niemcy mogą się wyrzec swych

rewanżowych i wywrotowych w stosunku do

obecnego politycznego status quo Europy ten

dencyj? - o tem mogą coś powiedzieć tylko

ci nieliczni szczęśliwi, którzy stale przebywają

w Berlinie, owym1 najdonioślejszym dzisiaj

punkcie obserwacyjnym Europy, w którym

pewnością zadecydują się kwestje wojny i

pokoju, a zatem i przyszłości naszego starego

kontynentu. Nie należy jednak zbyt nisko oce

niać, mojem zdaniem, szans pozyskania Nie

miec dla trwałej ws:półpracy, szczerej i poko

jowej z Anglją i Francją. Zdrowy rozsądek

wskazuje, że jest to jedy’ny sposób osiągnięcia

pokoju na czas dłuższy, uchronienia przynaj

mniej jednego pokolenia przed okropnościami

wojny, rozwoju ekonomicznego Europy i, je

żeli nie całkowitego rozbrojenia, to :przynaj

mniej redukcji zbrojeń. Nie ulega bowiem w ąt

pliwości, że w razie szczerej w:spółpracy anglo

francusko-niemieckiej można przejść do po

rządku dziennego nad wszelkiemi innemi groź

bami dla pokoju euro:pejskiego. Na Bałkanach

mogłoby się nadal kotłować, nigdyby jednak

tam pożar nie wybuchnął. Mussolini mógłby

sobie nadal naśladować :Cezarów, ale faszyści

by się w dalszym ciągu żadnym innym mar

szem, prócz tym na Rzym, nie wsławili. Rosja

zaś nie odważyłaby się na wojnę, która w tych

warunkach mogłaby się dla niej skończyć tyl

ko fatalną klęską. Liga Narodów byłaby wów

czas opartą o wszechstronne porozumienie

trzech głównych m ocarstw europejskich, by

łaby formą, któraby miała nadać temu poro

zumieniu cechy trwałości, a jednocześnie uzgo

dnić z interesami mocarstw interesy państw

innych. Długi czas jeszcze Liga będzie przyda«

feGXA«" -, wytkcdzl r Mlilcnsic o 00dziale 11 *la) w noty,

KUSEK POJEDYNCZY: 21 GROSZY.

PRENUMERATA MIESIĘCZNIE WYNOSI:

WKrakowiebezodnoszeniadodomu, , , , , , , t-

48g

IW Krak ow ie z odnoszeniem do d o m u .................................... ..... 5 49

Na prowincję 1 przesyłkę pocztową , , ,

.................. t lt 549

Kafranlcę a przesyłką pocztową

............................... ....

ab S,m

Za każdą zmianę adresu dolicza się zł. 0.50,

Reklamacje nlezapieczętowane nłe podlegaj% opłacie pocztowej.

Listów nieopłaconych nie przyjmuje się,

Prenumeratę przyjmują? Administracja »Czasu1*, wszystkie urzędy

pocztowe, w szystkie miejscową i zamiejscowe Biura dzienników.

KKKY DBLOSZEKi

ftlam iow o są jeden wiersz milimetrowjł]

Ogłoszeni* zwykł« ^,.,,,,i.

,"’T T ’]"sł. B.U

Układ tabelaryczny, *ylrowy, kombinowany , , , ,

zł. 0.22

Ogłoszenia W ,,Nadesłanych»* ,

, , i .i ..................... ......

zł. 0.3S

Nekrologii1111.1111111111111

, zł.OJd

Komunikatypokronice,,,,,,,,,,,,,

z ł. 0.49

Ogłoszenia na pierwszej stronie ,

...... .

fi, O,l(]

Ogłoszenia zamiejscow e 25 proc. drożej.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują do dnia zmiany w nagłówku.

Rękopisów nie zwraca się.

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu** i wszystkie miejscowe i za

miejscowe Biura dzienników i ogłoszeń.

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку