Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 759 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Nr. 265

K ra k ó w , Poniedziałek 18 Listopada 1929.

Kaletytośi poertowa

opłacona ryczałtem.

Rocznik LXXXI.

KONTO P. K. O. KRAKÓW NR. MO.ML

Adres Redakcji 1 Administracji: Kraków, nl. iw . Temasza 12,

Telefon Redakcji 50. — A dministracji 1 Drnkarnl *750.

Godziny biurowe: od 9-tej do 13-tej 1 od 15-te] do 18-tej.

Bylismy zawsze tego zdania, że nowy

rząd litewski będzie się starał podtrzymać

dawny kurs wobec Polski i że żadnej zmia

ny nio należy się spodziewać. Nadzieje li

lewskie na zagrabienie Wilna sa bowiem

oparte na antagonizmie polsko-niemieckim

i na rachubach, że antagonizm ten zakoń

czy się wojną. Rząd niemiecki nadzieje te

podsyca, oczywiście nieoficjalnie; a cóż do

piero prasa i grupy nacjonalistyczne w

Rzeszy! Dopóki zaś Litwini nie zrozumieją

że Niemcy dla celów aż nadto widocznych

szachowania Polski, tumanią ich poprostu,

dopóty o zmianie kursu na Litwie niema

mowy. Niema więc o tem mowy dzisiaj

jeszcze.

\\ yrazem tego faktu jest podany poniżej

wywiad z Diem Zauniusem. Powtarza on

jak za panią matką, dowcipy \\ oIdemara

sa. Są to bardzo naiw°ne i grube żarty, p)o

legające na tem, że chce narzucić z Kowna

statut dla Litwy, a ,,stosunki handlowe"

tak pojmuje, że Litwa nie dopuści do bez

pośredniej komunikacji z Polską, ale zmu

si Polskę do wysyłania i odbierania towa

rów via Królewiec! Pan Zaunius wie do

skonale, że nikt w Europie nie weźmie ta

kich żartów na serjo.

Jak sobie wobec tego wyobraża dalszy

rozwój Litwy, tego nie wiemy. Z wielkiemi

mocarstwami reprezentowanemi w Lidze

Narodów jest Litwa na bakier. Wola Ligi

co do uspokojenia się małego kraiku jest

wyraźna, a Niemcy nie mają odwagi ani

możności podjudzać Litwy do dalszego o

poru na terenie Ligi. Z państwami bałtyc

kiemi jest Litwa również na chłodno, na

bardzo chłodno, jak to sam Dr Zaunius

z podziwu godną szczerością dzisiaj przy

znaje. Między Łotwą, Esto-nją i Polską są°

stosunki coraz serdeczniejsze, nad czem on

wyraźnie ubolewa.

Z ciężkiego położenia Litwy, w jakiem

wikła się coraz głębiej, m y Polacy bynaj

mniej się nie cieszymy. W naszym intere

sie leży, aby mieć w Litwie zarów no życz

liwego, jak i dobrze rozwijającego się są

siada. Litwa słaba, źle rządzona, uboga —

to łatwy kąsek dla Niemców i dla Rosji.

Tak samo, jak pragniemy, aby republika

finlandzka, estońska i łotewska miały za

gwarantowany pomyślny rozwój swej kul

tury i odrębno’ści narodowej, tak samo p)ra

gniemy tego dla Litwy w jej naturalnych

narodowych granicach. Nie jest z p)ewno

ścią w naszym interesie, aby Litwa ane

ktowała czysto polskie Wilno i wynarada

wiała Polaków i do tego nie dopuścimy.

Ale gdyby żywioł litew ski rósł w dobrobyt,

oświatę i cywilizację, przyklasnęlibyśmy

temu z pewnością i dopomogli w miarę sił.

Z wywiadu nowego litewskiego ministra

spraw zagranicznych wynika, że Litwa na

lej p)latformie do porozumienia z nami

jeszcze nie jest dojrzałą. A skoro tak, m o

żemy czękać i na szarpanie się Litwy w u

rojonych mrzonkac.h p)atrzeć spokojnie. Nie

ńty z tego powodu ponosimy ciężar szkody,

lecz Litwa. Yolenti non fit injuria.

Łotwa miała wystąpić jako pośrednik .między

iolską a Litwą w sprawie koleilibawsko-rom

nenskiej, minister odpowiedział: Nic o tem nie

wiemy. W tej sprawie pol.ityka Litwy jest nie

zmienna, gdyż wznowienie ruchu na kolei li

bawsko-roirmeńskiej jest dla nas nie do przy

jęcia. W znowić rucłi na tej kolei -znaczyłoby o

tw-orzyć granice między P’olską iLitwą, prze

ciwko

czemu

Li-twa oczywiście by protesto

wała.

N.astępnie zadano mini-strowi pytanie, doty

czące możliwości stworzenia zw.iązku państw

bałtyckich. Taki zw-iązek — odp)owiedział mi

nister Zaunius — jest oczwiście bardzo pożą

dany. Sta-now,iliby on wielką-s -ile polityczną. Nie

należy jednak negować tego, że narazie taki

związek jest zupełn’ie nie do przyjęcia, to

się

tyczy Łotw-y w szczegól-ności byliby-śmy zado

woleni, gdyby Łotwa przestrzegała cłioćby zu

pełnej neutralności. Dz-iś o takiej neutralności

ze strony Łotwy

nitniia mow-y . N,a

- poparcie

swego twierdzenia Dr Zaunius przytoczył sze

reg przykładów m. in.*ze oficerowie łotewscy,

którzy odwiedzili Warszawę, po pow-rocie do

Ryg-i stwierdzi-l,i konieczność reorganizacji lo

tnictwa łotewskiego na wzór polski. Łotwą i

Polska prowadzą rokowania, co do wspólnej

organi-zacj-i, według jednego wzo.ru instytucyj

sa’moobrony. Jak

widzimy — mów,ił dr Zau

ni’us

—

istnieje szereg dowodów ’b ’liskiego bra

terstwa wojskow-ego międzyPolskąa Łotwą, co

oczywiście koliduje zpojęciem całkowitej neu

tralności Łotwy. Odnośnie do Estonji istnieje

równ-ież wiele -dowodów, że uchyla si-ę ona od

przestrzegani,a

- c ał,kow-itej neutralności

Kowno 17 listopada.

(PAT) Nowomianowany m-inister spraw

granicznychDrZaunius udzielił prasie wywia

duna temat pol’ityki zagranicznej Litwy_Za

dania naszej polityk,i zagranicznej

oświad

czył Zaunius — sprowa,dzają się do tego, by

państwo nasze z naszą stolicą Wi-lnem (?!)"za

istniało w granicach historycznych. W "szystkie

Pozostałe zadan-ia są tylko -pobocznemi środka

mido osiągnięcia tego po-dstawowego celu. Na

depnie

mówiąc

wywia-dzie,

ud-z -ielonym

Przedstaw-icielom prasy łotewskiej w Rydze

przez naczelni’ka

wydz.iału wschodniego pol

skiego MSZ p. H -ołówkę -

DrZaunius stwier

dził

żejuż na konferencjiw .Królewcu prof.

WokiemarasproponowałPołakom wypracowa

niedla Wileósz,czyzny specjal-nego statutu. Je

dnakże na to -mini-ster Zales-ki o-dpowiedział,

że tak.iej propozycji nie :mógłby nawet pize

słaćdowiadomościWars:zawy.Dlatego też mi

nister Zau-nius uważa, że do oświ,adczenia P—

H°lówki nie należy przywiązyw--ać zbyt wielkiej

Wagj (?). Nawiązując dalej do projektu *pol

sko-litewskiej

umo-wy handlowej,

Zaunius

Przedstawił prz,ebieg rokowań w tej sprawie i

°św-iadczył, że ostateczne propozycje Litw-y w

tpjsprawie pozostały bez odpowiedzi ze strony

ł*nisk.i. C.o si-ę tyczy rezolucji Ligi Narodów-,

to według naszych infórmacyj -

mówił Zau

nius -

Polska traktuje tę rezolucjęjako minus

dla swojej dyplomacji. Dlatego też nie należy

uważać tej rezolucjijako specjalnego zaw-odu

dla Litwy.

Zapytany następnie w sprawie komunikatu

gazety ryskiej ,,Sozialdemokrat" o tem, ja-koby

Ministrowie o sytuacji politycznej

Warazawa 17 listopada.

(Tel. wł.) Jak s-iędow’iadujemy niezależnie od

publicznego odczytu p. premjeraŚwitalskiego,

który jak wiadomo, wygłoszonybędziie we wto

rek w sali Filharmonji,

również i w- innych

miastach wygłoszone będą odczyty na temat

obecnej sytuacji politycznej przez członków

rządu. Oilewiadomo wWilnieprzemawiać -bę

dzie min. Czerwiński, yv Katowicach min.ister

Boerner, we Lwowie

m inister Kwiatkowski,

oraz w Krakowie minister sprawiedliwości j).

Car. Terminy tych odczytów będą ustal me w

najbliższych dniach.

Choroba min Matuszewskiego

Warszaw a 17 listopada

(Tel. w(.) Kierownik ministerstwa skarbu p.

Matuszewski nie opuszcza od k)ilku dni .miesz

kania z powodu silnego przeziębienia. =Panuje

przekonanie, że p. M atuszewski jeszcze przez

kilka dnii nie będzie mógł wypełniać sw ych o

bowiązków.

Wyjazd posła Patka.

Warszaw a 17 listopada.

(Tel. w l.) Wczoraj o godz. 8.30 rano w yjechał

z =Warszawy poseł Rzplitej w Moskwie p. l ’a

tek. Odjeżdżają-cego do M oskwy żegnal’i na

dworcu in. in. poseł sowiecki Bogomolow, na

czelnik wydziału wschodniego MSZ Holówko

wuaz z urzędn-ikami wydziału, szef gabinetu

ministra Szuinlakowskgj

Zakazany wiec akademicki

Warszawa 17 listopada.

(Tel. w!.) W zw’iązku z wiadomością o zwo

łaniu wiecu akadem"ickiego na godzinę 1.30 w

sali Filharmonji dow iadujemy się, iż komisarz

rządu na miasto W arszawę zabronił w ostat

niej chwili odbycia wiecu.

-------------------------- _ _

Zjazd hodowców koni.

Warszawa 17 listopada.

(Tel .w=!.) Wczoraj o godz. 10 rano w gmachu

C . T. 11. rozpoczęły się obrady pierwszego ogól

no-polskiego zjazdu hodowców koni. Otwarcie

zjazdu hodowców zaszczycili sw oją obecnością

minister rolnictwa =Niezabytowski, drugi wice

minister spraw wojskowych gen. Fabrycy i in

ni. Prezes komitetu organizacyjnego p. Ivrzy

inuski otworzył obrady, witając przybyłych

przedstaw icieli rządu i licznie zgromadzonych

hodowców, poczem nastąpiły przemówienia.

Rokowania polsko-francuskie.

Paryż 17 listopada.

(PAT) Rozpoczęte w dniu 14 listopada roko

wania francusko-polskie, miające i n celu za

warcie układu, w sprawie wzajemnych stosun

ków w zak)resie ubezpieczenia górniczego, to

czą się w obecnej chw=ili nad spraw-=ą zapewnie

nia górn;ikom polskim, prac ującym na terenit

Francji, praw-a korzystania z dobrodziejstw u

staw y o ubezpiecze=ni)ach społecznych, oraz u

stawoda=wstwa, dotyczącego emerytur. Zawar

cie układu w ,pow=yższych sprawach przewidu

je konwencja polsko-francuska o pomocy i o

piece społecznej z dnia 14-go październiki

1920 n-oku.

Spisek habsbursko-legitymistyczny

Wiedeń 17 listopada.

(PAT) ,,Wiener Allg. Ztg." w depeszy z Za

grzebią donosi, że tamtejszej policji udało si(

w=ykryć szeroko rozgałęziony w Jugosławj

spisek liabsbursko-legitymistyczuy, którego ni

* LiiCjii)

oi wiodą do)Wiednia, Grazu iBudapesztu. Or

ganizacja ta dokonała w ostatnich lu miesią

cach szeregu zamachów politycznych. Ofiarą

jej padł wydawca i redakt-or Antoni Sclilegel.

Kierownicy wspomn,ianej

organizacji przeby

wają poza granicami Jugosławji.

WWWM—

Z przemówienia prez. Hoovera.

Mowa prezydenta Stanów Zjednoczonych

IIoovera wypowiedziana w jedenast4 rocznicę

zaw=ieszenia broni, o której wzmiankowaliśmy

w artykule wstępnym wczorajszego numeru,

posiadała kilka ustępów z asługujących na spe

cjalną uwagę metyle dla ich praktycznego zna

czenia, ile dla charakterystyki specjalnej men

talności amerykańskiej i jej czołowego przed

stawiciela.

Między innemi prezydent Hoower oświadczył,

że nadeszła już odpowiednia chwila, aby zasta

nowić się nad środkami, któreby uniemożli

wiły torpedowanie w czasie wojny statków

przewożących żywność, a to aby dzieci i kobie

ty krajów walczących nie były skazane na cier

pienia głodu.

,,Istnieje jeszcze — mówił — stara obawa

ludzkości: kwest ja wolności mórz. Gdyby świat

znalazł praktyczne metody wyrów nyw ania

międzynarodowych różnic, cala kwestja wol

ności mórz w czasie wojny stałaby się kwcstją

akademicką. Pokój stał-by -się rozstrzygnięciem

fina!nem. Mam jednak odwagę rzucić pewną

ideę, która poprzez zespól legalnych . starych

interdyktów, wskazywałaby na pewne sposoby

praktyczne rozstrzygnięcia poważnej części jio

w=%ższego problemu.

,,Rzucam ją tylko na rozważanie świata, bo

ńie uformowałem z niej propozycji, skierowa

nej do poszczególnego narodu i za taką też u

waża=na być nie pow inna. R-ozumiem, że tak

poważna zmiana w ideach bieżących wyma

ga długiego egzaminu . że może wypłynąć wy

łącznie z narad bardzo ścisłych. Nie jest to

kw=estja d o dyskutow=ania na zbliżającej się

konferencji morskiej.

Z"’

,,Z moich wrażeń i ciężkich doświadczeń oso

bistych wynika, że okręty przewoż,ące żywność

powinny mieć zupełną wplność nawigacji w

c*a»i»-włwaju.iPovPiU| i.’-jił»P kwzyś.ua1 t.

mych przywilejów, z jakich korzystają okręty

szpitalne. Nadszedł bowiem czas, gdy= winno

zniknąć ogładzanie kobie i dzieci, jako instru

ment wojny.

i iNjvVV

,,Gwałtow=ny wzrost industrializacji w prze

ciągu ostatnich lat pięćdziesięciu to uczynił, że

w= wielu krajach liczebność ludności o wiele

przewyższyła ich środki wyżywienia, osłabia

jąc w ten sposob ogromnie i ich środki obron

ne. W konsekwencji -sprawa ochrony i.mportu

produktów z poza morza i importu żyw ności

była jedną z zasadniczych przy=czyn z,większa

nia się zbrojeń i rozwoju aliansów militarnych.

Nawet w= krajach produkujących jwmad swą

potrz.ebę stabilizacja ekonomiczna zależy w

znacznym stopniu od- wolności eksportu nad

wyżki i zmusza je do wzmożonego zbrojenia się

dla opieki swojego handlu. I w ten sposób oba

wa przerwy w otrzymywaniu produktów żyw

no.ści-owych znakomicie się przyczynia do

w zrostu zbrojeń morskich zarówno* w krajach

eksportu, jak i w krajach importu. A w olbrzy

mich walkach lat ostatnich przerywanie lub

zdobywanie importu żywn-o.ści należało do za

sadniczych posunięć strategji stron wojują

cych.

,.Nie chcemy oskarżać żadnego specjalnie na

rodu... Prawie w szystkie należały do bloków,

świat wcześniej lub później musi uznać tę

spraw ę jako jedno z zasadnicz.ych z.agadnień

sw ojej s ytuacji Z"brojnej. Pozatem ogładzanie

nie powinno być uważane za jeden z orężów

wojny.

,,Tym, którzyby w=ątpili w praktyczną możli

wość tej idei i którzy opierają się na fakcie, że

umowy zawarte w= czasie pokoju są wątpliwe*

mi w czasie w=ojny, przypomnę, że komitet po

mocy Belgom uruchomił tysiąc-okrętów z żyw

nością, operujących wśród dwóch zon bloko

wych i że pełniło się to w czasie całej wojny

pod opieką i gwarancją państw neutralnych".

Następnie w kwestji zbrojenia się prezydent

Hoover wyraził pogląd dość pesymistycz ny.

,,Świat - jego zdaniem - korzysta z względ

nego pokoju i perspektywy pacyfizmu są o w ie

le pomyślniejsze od tych, jakie panowały

w ostatnich dwudziestu pięciu latach. Lecz,

niebacząc na to, jest to pokój zbrojny. Liczba

ludzi pod bronią, licząc w to rezerwy dochodzi

dziś do 30 miljonów , to jest przeszło o 10 miljo

nów więcej, aniżeli przed wojną. Dzięki konfe

rencji waszyngtońskiej i zniszczeniu floty nie

mieckiej, marynarka wojenna zmniejszyła się

w porównaniu z tein, co było przed wojną, lecz

floty powietrzne i inne środki zniszczenia są

0 wiele szersze i o wiele straszniejsze od daw=

nych, przedwojennych. Istnieją obawy i podej

rzenia, które mogą sprowokować wojnę. Nigdy

na przestrzeni wieków nie inożna było zagwa

rantować, że nie wybuchnie wojna, jednakże

świat coraz bardziej się skłania w stronę po

koju. Siły agresji zamierają; stare sposoby dy

plomacji tajnej zmieniają się w stosunki jawne

1 otwarte i kłonią się również ku pokojowi"...

Czyniąc następnie aluzję do konieczności za

bezpieczenia narodów od obawy wojny, pre

zydent Hoover oświadczył:

,,Powinniśmy szczerze uznać tezę, że my i

wszystkie inne narody świata, które mogą być

wciągnięte w przyszłości do większych lub

mniejszych konfliktów=, jesteśmy w konse

kwencji =. interesow=ani w= tych. metodach, któ

liiżLCi.;=l ii111_.. i i 11

i* k_" =ie

re mogą być stworzone w

celu zalagadz,ania

wszelkich k-onfliktów międzynarodowych. Ist

nieją dziś (lwie drogi,

wiodące do tego celu...

Zgodnie z założeniem Ligi Narodów mocarstwa

europejskie zgodziły się, że jeżeli jedno z nich

odmówi uregulowania konfliktu środkami po

kojowemi, to pozostałe narody będą miały pra

wo użyć siły dla doprowadzenia pomienionego

państwa do rozsądku. My odmówiliśmy nasze

go uczestnictwa na tej drodze, lecz ufamy mą

drości k-ontynentu wschodniego, która w-ystar

czy do przeszkodzenia użyciu gwałtu i to jest

ta droga, którą iść zamierzamy".

Tak brzmią ustęi)y przemówienia prezydenta

j)otencji amerykańskiej, w których z sw-oiście

amerykańskim

sentymentem łączy się wjbit

nie praktyczny zmysł twardych i świadomych

wej potęgi rzeczników interesu

narodowego.

L’klon

stronę ,,rozumu hemisfery wschod

niej" łączy się z glębokiein przeświadczeniem,

że drogi tego ,,rozumu"

nie

mogą przecinać

tych dróg, na których leżą zadania i cele wiel

kiej republiki -Nowego świata.

et], p.

WILLA luksusowa

pięknie położona, pełny komfort, z dużym

parKiem do sprzedania w HraKowie

Zgłoszenia pod »okazja* Admin. *Czasu*

Kraków w niebezpieczeństwie.

Tak już przyw-ykliśmydo lekceważenia inte

resów Krakowa, że niestety przestaliśmy się

nawet dziwić temu i- oburzać, świeży projekt

upośledzenia Krakowa dotyczy tak niezwykle

dla nas ważnego zagadnienia, jakiin jest ruch

budowlany. Jak już wielokrotnie donosiliśmy

przed miesiącem odbył się ,,sejm gospodarczy"

w W arszaw-ie. Był nim Zjazd Izbprzemysłowo

handlowych,który w pierwszej mierze obrado

wał nad ożywieniem

ruchu budow-lanego w

Polsce. Referentem był wów-czas p. Klarner, b.

min. skarbu,

a obecny prezes

warszawskiej

Izby(P.H .Naskutek referatu p.K!amera, mini

sterstwa przemysłu ihandlu oraz skarbu za

żądały przedłożenia irn dokładnego programu

budowlanego

w- roku przyszłym.

—

W tych

dniach obszerny taki j)rogram

IzbaP.H.w

Warszawie złożyłaodnośnym ministerstwom.

W memorjale tym wysunięto projekt budo

wy w1930r.

- domów tyłkoodwóch typach.Typ

pierwszy todomy 4-ro mieszkaniowe, a o 8iz

bach.Każdy dom taki byłby jednopiętrowy z o

a. zamieszkiwałyby.go?Ł rodziny,

z których każda otrzymałaby pokój zkuchnią.

Domki te tworzyłyby osobne dzielnice na pe—

Hferjach miast. Drugi typ domów stanowiłyby

)gromne, wielopiętrowe kamienice, budowane

w środku miasta. Pewna normalizacja budow

nictwa jest w Polsce konieczną. Domagają się

tego sfery fachowe, a doniosłość tej sj»rawy- u -

(lowodnifa Komisja dla przeprowadz.enia

kietybadaniakosztów produkcji.Pod tym więc

względem projekt jest uzasadniony.

Zgodzić się również można na punkt drugi

planu, ażeby budow-ać w pierwszym rzędzie do

my robotnicze. Miałoby się budować mieszka

nia tanie i sk-romne, i)rzez.naczone nietyle dla

inteligencji, jak raczej dla klasy

robotniczej.

Czynsz miesięczny bowiem

mieszkania, złożo

nego z pokoju i kuchni, wynosiłby łącznie ze

wszystkiemi świadczeniami 01 zł. Kwota więc

tosunkowo

niska. Dzisiaj bowiem

czynsz w

nowych domach za takie mieszkaniedochodzi

nawet (lo200 zł.Oczywiście w środku miasta

w wielkich kamienicach czynsz byłby wyższy,

lecz i tak niewygórowany. Wynosiłby on mie

sięcznie w złotych: 75 mieszkanie 2-izbowe, 117

/a 3Jizbowe, 150 z.a 4-izbowe, a 200 za mieszka

nie 5^cio izbow’e

Ruch budowni,ctwa mieszkaniowego w roku

jn-zyszly.ni wedle powyższego program u nie po

winien być ograniczony

żadnym

razie do

mniejszych rozmiarów, niz te, jakie wynikały

by z zaspokojenia j)rzynajnniiej połowy rocz

nego wzrostu zaj)Otrzebowania na mieszkania.

Przeprowadzenie tego planu będzie kosztować

ukoło 110 iniljonów zl. Niezależnie od tego na

leży finansować dokończenie rozpoczętych już

budowli, na co potrzeba około 30 miljonów zło

tych. Pieniędzy na budowę miałby dostarczyć

Bank Gospodarstwa krajowego, który też czu

wałby nad przeprowadzeniem planu.

Ruch budowlany rozdzielony byłby pomiędzy

łówne miasta Polski, odznaczające się najwię

kszym głodem

mieszkaniowym

i skupienia

przemysłowe. Ogółem stworzonoby 45 osiedli

j)odmiejskich pierw-szego typu i 12 osiedli ka

mienic miejskich II typu.

Każde zaś osiedle

miałoby po 200 mieszkań.

’W edle projektu o

trzym ałyby osiedla:

Warszawa

—

I typ

lii

II typ

Łódź

—

Zagłębie Dąbr.

Białystok

—

Gdynia

—

Lwów

—

Kraków

—

Kraków więc znajduje się na szarym końcu.

Nawet Białystok otrzyma trzy osiedla pod

miejskie, gdy m y jedynie jedno! Faktem jest,

że Warszawa jako stolica cierpi na brak miesz

kań. Jeckiak w ydaje się nam, że nie w tym sto

pniu. aby aż l(i razy tyle otrz,ymywała osiedli,

ile =Kraków=. Ruch budow=lany w W arszawie jest

bowiem nieproporcjonalnie większy, niż w Kra

kowie. W edług danych warszawskiego urzędu

inspekcyjno-budowlanego za październik b. r.

stolica buduje obecnie 1590 nowych domów. A

Kraków? Szczególnie fatalne położenie Krako

wa pod względem braku mieszkań podniósł

sam autor om aw ianego projektu p. min. Klar

ner w= w ydanej świeżo roz,prawie: ,,O popiera

niu budowy tanieli mieszkań w Polsce i zagra*

nicą"

(omawialiśmy ją

na łamach

,,Gzasu"

przed miesiącem w dziale: ,,Go czytać z litera

tury gosjiodarczej?").

Obecnie niestety p. Klarner w projekcie swo

im nie uwzględnia dostatecznie potrzeb Kła

kowa. Bądźmy szczerzy! Nie można brać mil

tego za zle, gdyżjako prezes warszawskiej Izby

Przem. - Handl.bronigorliwie w- pierwszym rzę

dz.ie interesów Warszawy. Lecz gdzie jest kra

kowska Izba Przem. - Handlowa?!

M.J.7.

Wielka Nieznajoma.

Wybitny pisarz rosDski hr. Soltyknw. prze

bywający obecnie na emigracji we l-raticji,

przesiał nam szereg artykułów analizujących

ewolucję Rosji wsj)ółczesnej. Pierwszy arty

kuł tej serji j)oclajeruy poniżej.

W" ocenie przeżywanego obecnie j)rzez Rosję

kryzysu, w

ocenie jego genez,y i środków za

radczych, istnieje niezmiernie wielka róż.nica

poglądów. Nie ulega natomiast wątpliwości je

dno, że rewolucja bolszewicka dla dzielą Pio

tra Wielkiego oznacz.a zagładę, dla Rosji zwrot

ku Azji.To teżj)ierwszepoczątki obecnego kry

z.ysu datują od chwili, gdy, około roku 18(10

nastąpiło osłabienie aktywności znamiennie eu

ropejskiego ducha Iinperjum

rosyjskiego.

Nowe pokolenie, powołane do zastąpienia da

wnego moskiewskiego,

które znajdowało się

już wówczas — u schyłku XVII wieku — w

stanie zupełnego rozkładu, było poczęte j)t’zez.

wielkiego cesarza jako tw-ór rdzennie europej

ski To też owa europejskość Rosj’i cesarskiej

stanowiła jej część integralną, będąc zarazem

i najbardziej wyrazi,stym rysem

w-ielkiej tra

dycji.państwowej.Otóż około11890roku, ów rys

tradycyjny począł się zacierać,j)ocząlnawet z.a

nikać. To zanikanie, to wyczerpanie się owego

ducha twórczego Europy w Rosji, oznaczac mo

gło jedynie wzm aganie się tych dążeń

-i

chów odśrodkowych, które Piotr Wielki swem

dzieleni ujarzmił.

’W ten sposób, u schyłku u

l)iegłego stulecia, j)Oj)rz.ez wizję ginącego Im

j)erjum ukaz,ała się nam wizja nowa, wizja Ro

sjietnicznej. ’Bo, w- rzeczy samej, ta Rosjai re

wolucja stanow iły j’edną całośc.

Jeśliów pobieżny rzut okiem wstecz jest tra

fny, to niewątj)liwie musimy dojść do wniosku,

że odbudowa Rosjiniebędzie mogła siędoko

nać bez podjęcia na nowo pracy twórczej du

cha europejskiego w tym kraju, to znaczy, że

jest uzależniona od Europy. Ruch euroj)ojskie

go świata jedynie może przedsięwziąć olbrzy

mie dzieło odbudowy i odrodzenia Rosji, j)o

łożyć wreszcie lp’es jej teraźniejszej nicości, ni

cości, która z wielu względów —

pośrednio i

bez.pośrednio — zagraża samej Euroi)ie.

Aby Euroj)amogła zdać sobie sprawę z przy

puszczalnych ewentualności dla swej twórcz.ej

p-olityki w j)robleinie rosyjskim , będzie zniu

zona zaj)oznać się z rosyjską rzeczywistością.

Przedewszystkiem będzie zmuszona

zapoznać

się z prawdziwą genezą rosyjskiego kryzysu.

Jest bowiem aż nadto widocznem, że rozpow

szechniona oj)inja o nim, jak i wszystkie ko

mentarze jjrasy są zbyt ogólne i niedostatecz

ne, a nawet błędne. Tak samo będzie musiała

Europa zajw)-znać się z glębokiemi przemiana

mi, jakie się dokonały w Rosj-i od roku 1917,

o nowych ideachi nowejpsychologji,jaka tam

obecnie się tworzy.

W rzeczywistości ’nowy świat idei, z gruntu

now-a ideologja nietylko różna od poprzedniej,

ale stanowiąca pod każdym względem jej za

sadnicze przeciwieństwo, rodzi się dziś i za

stępuje powoli wszystkie -dawne hasła zarów

no rewolucji, jak i reakcji. To też te dwie za

żarte nieprzyjactółki ukazują się nam dz,iś ja

ko dw-ie siostry. Pogrążyły się obie w- nicości

wielkiego kry-zysu narodowego. W szystkie ich

hasła ostatecznie zbankrutowały i jedynie no

wa ideologja pozw-ala nam

dostrzec mglisty

zarys nowej Rosji,Rosjijutra.

By poznać to jutro, trzeba zrozumi-eć praw

dziwy sens rewolucji. Oznaczała ona bankru

ctwo wszystkich programów, aspiracyj, ideo

iogji, tak prawej jak lewej, z okresu 1800—1910.

Lewica demokratyczna na równi z prawicą i

centrum nie umiała ani zapobiec,

ani nawet

przewi’dzieć ostatecznego rozwiązania tragedji

narodowej. To też ’te wszystkie ipartje dziś już

umarły.!Pozostałe z nich szczątki’przedstawia

jątyleż przeszkód na drodze odbudowy Rosji,

a poza nawiasem tych resztek, martwych już

idei, nic nie znaczących dziś formuł, starych

prz.esądów-,

przeżytych sentymentów i prze

brzmiałych haseł, rodzi się nowa Ideologja.

Zasługuje ona n.a o -sobne opracowanie, ipo

wrócę ’do niej. ’Poprzestańmy narazie ’na skon

statowaniu, że istnieje ’związek międz,y

’nowe

mi ideami a całą iserją hi-storycznych badań

przedsięw-ziętych w ciągu ost-atnich pi’ętnastu

lat. Badani,a

’te izmieniły zupełnie wszystkie

niemal rozpowszech’nione w ostatnichdziesiąt

kach lat pojęcia, By dać, na to przykł.ad,przy

toczmy tylko, że ów wybitnie rolniczy charak

ter Rosji, o którym tak wiele pisali daw nilii

,flAS** *n folll MizUnnU

. in«*.,

*****

»»I

NUMER POJEDYNCZY: 25 GROSZY.

v wł ERENUMERATA miesięcznie WYNOSI—

LI Krakowie bez odnoszenia do domu

WYNOSI*

W Krakowie z od n o szeniem do d o m u ................................. .......

Na prowincję z przesyłką pocztową

*’’"***5

Zagranicę z przesyłką pocztowa

***»«.. , zł.6

Za tjiłrt.

"***1**iizł.lO."-"

T-a każdą zmianę adresudolicza sie zł Oin

Reklamacje niezapieczetowan«

50*

Ustów ń, Tpoaiee*» opłaci. pocctow.) .

Listów nieopłaconych nie przyjmuie sie

Prenumeratę przyjmują: Administracja CzLtó*MlLtw

pocztowe, wszystkie miejscowe t

’

szystkle urzędy

1C0W8 1 **miejscowe Biura dzienników.

«EWY OGŁOSZEŃ!

Jednorazowo za jeden wiersz milimetrowy:

O g ł o s z e n i a * w y k i * ............................................. .... .

,,,,,,

a!. 0.20

Układ tabelaryczny, cyfrowy, kombinowany i i i i i i i i i fi.0 .80

Ogłoszenia w ,,N adesłanych"

,,-,,(i,,,,((, * ,aał.0.40

Nekrologi

......................................... , tiiiaiiaaii.aiaaizł. 0.35

Komunikaty po kronice . s

,t,

i.*1.0.50

Ogłoszenia n a pierwszej stronie

«;5s,,,,,,,

, *Ł 0.60

Ogłoszenia w numerach świątecznych 2b% drote]. a

-=« Ogłoszenia zamie]

ecowe 25% drożej.

—

Za zastrzeżenie miejsca dolicza elę 25%.

Administracja nie bierze odpowiedzialności

za terminowe umieszczenie ogłoszeń.

Ceny ogłoszeń obowiązują od dnia zmiany w nagłówku

Ogłoszenia przyjmują: Administracja ,,Czasu" i wszystkie miejscowe i z a

miejscow e Biura dzie nników i ogłoszeń.

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu