Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 596 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Ner 150

Kraków, Środa 4 Lipca 1906.

Rocznik LIX.

Delegacye -1 przyszłość.

Sesya delegacyjna nie zniosła istnieją

cego porządku rzeczy, ale nie zapewniła

go na przyszłość. Wykazała obawę — po

mimo Los von Ungarn i Los von Oester

reich — obopólną rozdziału, zarazem wspól*

uy brak odwagi do ustalenia związku dwóch

części mouarcbii.

Te dwa ujemne uczucia znamionują ob

rady i położenie.

Na początku sesyi, delegaci węgierscy

ze strounictwa niezawisłości, zatem z wię

kszości, zam ierzali obalić br. Gołuehow—

Bkiego. W ydaje się on im zanadto austrya

ckim, raczej wspólno-mocarstwowym. Jemu

zresztą ci delegaci przypisywali pamiętne

przyjęcie w Burgu naczelników koalicyi

23 wrześuia z. r. Ze strony austryackiej

narzekano czasem, że hr. Gołuchowski

przechyla się na rzecz Węgrów. Tych

sprzecznych sądów przyczyna, iż zadaniem

ministra spraw spraw zagranicznych jest

utrzymać —.*o ile się da — ua zewnątrz

wspólność monarchii w myśl jej mocarstwo

wego stanowiska, oraz zawierać traktaty

handlowe na podstawie tej wspólności. T o

zadanie spełnił należycie hr. Gołuchowski,

zbyt dobrze, aby mógł w tych czasach po

z yskać niepodzielne uznanie.

To je st powód gniewu węgierskiego

strounictwa niezawisłości, i to je pchało

nietylko do uchwalenia nagany dla mini

stra, ale także do odrzucenia budżetu za

granicznego. Udało się rządowi węgierskie

mu zażegnać to zajście, dla Korony zwłasz

cza nieprzyjemne ; ale że zamierzono je wy

wołać, świadczy o dążeniach panującego na

Węgrzech stronnictwa, o dzikiem gospo

darstwie, które grozi monarchii. Gdyby

hr. Gołuchowski został był w ten sposób

obalony* każdy jeg o następca nie byłby

już wspólnym ministrem, lecz zależnym od

jednej części - i byłby to początek koń

ca mocarstwowego stanowiska Austro-Wę

gier, który stronnictwo niezawisłości, za

ślepione co do interesu w ęgierskiego, usi

łuje sprowadzić.

Zamiar istniał i jest dowodem nowym

niepewności na przyszłość; zaniechanie w y

konania go dowodem obawy zerwania, która

jest żywiołową.

Wypogodziło się wreszcie, nie po burzy,

ale bez burzy; zażegnali ją pp. Wekerle

i Apponyi, uśmierzyli oni swoich rozhu

kanych stronników dlatego, że tego K o

rona żądała, odwołując się na kwietniowy

kompromis. I nasuwa się tu uwaga, że

skoro można było uśmierzyć, kiedy szło

o osobę, dlaczego nie próbuje się tego sa

mego, kiedy idzie o najważniejsze spra

w y? Bo ma się obawę zerwania, a niema

się odwagi ustalenia przyszłości.

Kończą się obrady delegacyjne; nie przy

niosły one nic stanowczego, ani roz strzy

gającego ale nie brakło objawów i uchwał,

które z większyły niepewność przyszłości i

zachwiały wiarę w trwałość związku. Mo

żna było oczekiwać strasznej burzy ze stro

ny niezawisłej węgierskiej większości. Dał

się słyszeć niepokojący szum, świst i grzmo

ty ; pokazało się, że były to pioruny tea

tralne. Szturm na ministra spraw zagrani

cznych zakończył aię na pokojową nutę, na

którą nawet najdziksi zanucili i siedli —

wbrew pierwotnemu zamiarowi — przy jego

obiadowym stole. I istotnie, co mogli oni

odpowiedzieć, skoro hr. Gołuchowski o

świadczył, że jego wmieszanie się w we

wnętrzne spra wy węgierskie ograniczyło

się do tego, że przewódcy koalicyi zażą

dali, aby wyrobił im posłuchanie u monar

chy. Nie pozostało zatem, j a k zarzucić mi

nistrowi — co uczynił delegat Buzat — iż

lekceważy sobie naród węgierski, bo nie

nauczył się mówić po w ęgiersku, oraz w y

lać żółć w oskarżeniach i rekryminacyaeh,

które takim były wyskokiem szowinizmu,

iż usunęły się z pod sądu rozumu i nie

mogły na szali zaważyć. Zarazem uchwa

lono wszystko, czego minister zażądał, na

wet fundusz dyspozycyjny. Przyczem oka

zał gię obiecujący w koalicyi rys między

stronuictwem ludowem a niezawisłości, bo

podczas gdy pierwsze szło gwałtowniej i

dalej, aniżeli drugie, to ostatuie upatrzyło

w tem postępowaniu bardzo zły względem

siebie zamiar.

Jeszcze bardziej może znamiennym mo

mentem psychologicznym, w którym krzy

żowała się niemoc ustalenia stosuuku z o

bawą zerwania go, było zachowanie się

Węgrów wobec wspólnego ministra wojny

Pittreicha, który przedstawia ten dział, o

który cały narodowy ruch węgierski b ar

dzo sztucznie wywołanym został i przez

półtora roku ze szkodą monarchii był pod

sycanym. Minister wojny Pittreicb znalazł

tak dobre w delegacji węgierskiej przyję

cie, że aż austryacka zaniepokoiła się, wie

trząc nowe wojskowe dla Węgrów ustęp

stwa. Słowem okazało się, że pauowie ze

stronnictwa niezawisłości w posiadaniu w ła

dzy wcale nie są tak bezwzględni, jak na

ławach opozycyi, a p. Okolicsanyi, zakap

turzony Ugronista, tak samo zalecał uchwa

lenie milionów, j a k ongi p. Aureli Miiuieh

z liberalnego stronnictwa 1867 r. Władza

wszystkich jednakowo usposabia. Oczeki

wano, że rozprawy w wojskowym wydziale

węgierskiej delegacyi będą przynajmniej

uwerturą do kociej opery przeciw wspól

ności armii, a tymczasem taki wzięły obrót,

że ktoby nie wiedział, nie mógłby przypu

ścić, że niedawno temu między Koroną a

większością parlamentarną toczyła się u

parta walka o sprawy wojskowe. Węgrzy

odłożyli ją ua później, bo przejrzeli, że

więcej ustępstw, ja k te, bardzo znaczne,

które im monarcha na polu wojskowem

uczynił, otrzymać nie mogą, pod niebezpie

czeństwem zerwania. Czasem od ludzkich

namiętności silniejszym je st przyrodzony

zmysł zachowawczy.

W delegacyi austryackiej najwyraźniej

objawiła się obawa przed zerwaniem, po

czoua z niemocą zapewnienia połączenia.

Byli mówcy, którzy czuli niebezpieczeń

stwo tego amfibicznego stanowiska, i, jak

b"r. W alterskirchen, żądali opuszczenia go;

ale zaraz z tylu względów niepospolity

myśliciel, hr. F ryd e ryk Sckónborn, dat wy

raz przeciwnemu zdauiu, obstając przy za

chowaniu resztek dawnego dualizmu, i wy

raził przekonanie, że wystarczą. W zasa

dzie mógł b. minister sprawiedliwości mieć

słusz ność; co się tyczy wykonania, oba

wiamy się wielce, iż ulega złudzeniu, które

znowu niczem innem nie jest, jak trwogą

przed zerwaniem połączoną z niemocą za

pewnienia związku.

Hr. Gołuchowski powiedział w austryac

kiej delegacyi, że nie wywar! żadnego

wpływu na węgierską taryfę cłową bo

przez nią traktaty handlowe nie zostały

dotknięte. Chwilowo istotnie uie są one

narażone już ustanowioną i ogłoszoną ta

ryfą autonomiczną na Węgrzech zamiast

wspólnej; ale znikła wszelka rękojmia, że

i nadal tak będzie, chyba że i tu obawa

zerwania będzie silniejszą, niż kiedykol

wiek, bo byłoby ono wprost zgubnem dla

Węgier. Ale niemniej dla przyszłych tra

ktatów wielkiego jest znaczenia: czy dla

jednego lub też dla dwóch obszarów clo

wych mają być zawierane? — I tu znowu

występuje, z obawy zerwania, brak odwa

gi do usunięcia niepewności przyszłości. -

A przecież delegat baron Sehwegel naj

trafniej określił rzecz, kiedy rzekł: ,,Na

leży raz jeszcze przedsięwziąć stauowezą

próbę porozumienia się legalnego z Wę

grami na długi przeciąg czasu. J eż eli się

to nie powiedzie, wtedy niech nastąpi g run

towny obrachunek i — dara pacta.**

Tymczasem zawieszone zadanie, między

obawą zerwania a niepewnością przyszło

ści, wzmacnia drugą, a nie u-uwa pierw

szej. W szystko dzieje się pod tym p o

dwójnym znakiem.

W ęgierskie stronnictwo niezawisłości

zdąża do rozdziału i zwiększa niepewność

przyszłości; ale jednocześnie działa w du

chu wspólności, kiedy żąda w dyplomacji

i zajętych k rajach odpowiedniej liczby wę

gierskich urzędników, kiedy uchwala prze

niesienie wspólnego ministerstwa skarbu i

zarządu Bośnii i Hercegowiny do Pesztu,

i chce wprawdzie nieco późuo, aby br. Go

luchowski nauczył się po węgiersku !

Z obawą rozdziału a bez odwagi zaże

gnania go, idzie coraz większe rozluźnie

nie i szkodzenie sobie wzajemne oraz na

rażanie na szwank całości.

Nie dokonany ani zażegnany rozdział do

prowadził do rozstroju, który z każdym

dniem zw iększa się w pojęciach i czynach.

Wszak prezydent węgierskiej delegacyi, do

niedawna minister pełnomocny w Monachium

dziś na pensyi, hr. Teodor Zichy, oświadczył

ua pierwszem posiedzeniu, ,,że niema wspól

uego rządu, lecz tylko wspólni ministrowie44.

(W ydanie wieczorne).

0 nazwy trudno się spierać, gdy idzie o

pakt, którego dwa są Die zawsze zgodne

teksty, niemiecki i węgierski; ale nie ule

ga wątpliwości, że wspólni ministrowie, hr.

Gołuchowski, bar. Burian i jen. Pitttreich,

mają wszelkie atrybuty rządu, mogą wyda

wać rozkazy, które w ich prawnym zakre

sie są obowiązującymi. Stąd trzej państwo

wi ministrowi, Reitfhsmini’ster, stanowią rząd.

A przecież orzeczenie prezydenta Zichy nie

tylko nie wywołało zaprzeczenia, ale na

wet zaraz wykreślono R eichs i zostawiono

tylko Gemeinsames Kriegsministerium. Stron

nictwo niezawisłości wbrew oczywistości

ze śmiałą wystąpiło zasadą, że delegacye

są tylko wydziałami obydwóch parlamen

tów, kiedy są one w duchu ugody samo

dzie!nerai ciałami. Wydziały przecież uie

posiadają prawa ostatecznego postanowie

nia i odnosić się muszą do parlamentów

ze swoimi wnioskami; delegacye zaś sa

tnois?nie stanowią. Wreszcie z powodu zna

nej a uie chwalebnej demonstracyi przed

węgierskiem ministerstwem, upomniano się

dla niego i delegacyi węgierskiej o prawo

eksterytoryalności, które przysługuje jedy

nie ambasadom.

Szkoda staje się nieobliczalna, kiedy pso

ta rozciąga się do spraw zewnętrznych. Nie

mówiąc już o herostratowem obejściu się

w delegacyi węgierskiej z ministrem spraw

zagranicznych, zachowanie się w niej nie

których delegatów w obec Serbii, nie nr,

gło - jak to zauważył br. Gołuchowski -

ułatwić tocząc; cb się układów o traktat

handlowy z tem państwem. Przecież dele

gat Saghy oświadczył, że «gdyby dalej na

ciskano na Serbię, aby zakupiła armaty

w Austryi, opinia publiczna węgierska po

tępiłaby to stanowczo44.

Znanem je st przymilanie się Kossutha

do Serbii w duchu nieprzyjaznym dla wspól

nej akcyi dyplomatycznej. Przykładem naj

większego zaślepienia’przśz nienawiść, było

wystąpienie w Belgradzie słynnego posła

Lengyel na czele madziarskiej wycieczki.

Zawezwał on Serbów do nieprzyjaźni

przeciw Austryi, zalecił im, aby nie kupo

wali armat w Austryi, i mówił to do Ser

bów belgradzkich w dniu, w którym inni

Serbowie podnosili w sejmie peszteńskim

skargi ua ucisk rządu węgierskiego. Nie

lada zjawiskiem chwili jest, że Węgrzy,

chociaż gnębią u siebie Słowian, bratają

się z nimi, gdzie się da przeciw Austryi

1łączą się ze zwycięskiem szowinistycznem

w wyborach stronnictwem kroackiem ! Dzie

je się to na wspólnym gruncie polityczne

go radykalizmu.

Ani burmistrz Lueger, ani ks. Ludwik

Liechtenstein nie mogli sobie życzyć pa

miętnej na Bankgasse ludowej demonstra

cyi przeciw^ węgierskiej delegacyi, która

musiała się ua korzyść Węgrów obrócić.

Ale obadwaj urządzili w ratuszu ludowe

zebranie antywęgierskie podczas obrad de

legacyi, które niezdolne zerwać związku,

nie mogło przecież go ustalić. Zapomnieli

przytem, że qui ameute le peuple Vemeut

tou jours i że wtedy najdzielniejsi trybuni

przestają być ludu panami. Podróż do Bu

karesztu burmistrza Luegera na tle ant)

semityzmu i antymadziaryzmu miała tam

zapewnione z góry powodzenie, a przemie

niła się w tryumf, bo przemawiała do dwóch

w" tym kraju nienawiści. Tym razem p rzy

najmniej *rzecz o tyle miała praktyczne zna

czenie, że przekonsć mogła Węgrów o e

konomicznycli szkodach dla nich rozdziału.

Ale właśnie ten m ityw świadczy, że i ci,

którzy najgłośniej krzyczą L o s von Ungarn

o tatecznie tego sobie nie życzą. Kto od

strasza od rozdziału, nie pragnie go.

Wszystko to jed nak pogłębia baguisko,

które coraz bardziej się rozszerza, między

obawą zerwania a niemoc ustalenia z wią

zku. Tego bagniska nie osuszyła wcale

sesya delegacyjna i dla przyszłości nic

zgoła nie zdziałała, zwiększyła przeciwnie

jej niepewność.

Węgrzy na wszelki wypadek mają za

pewniony czas do przygotowania się do

rozdziału aż po 1917 r. dzięki traktatom

handlowym i na to też odwołał się mini

ster handlu Kossuth w jednem ze swoich

niedawnych przemówień. Chce on, aby po

tem rozdział dokonany został automatycznie,

chce, gdyż go widzi gdzieś w dali. Monar

cha podczas podróży do Czech wymził

przekonanie, że połączenie zapewnione je st

na dw"anaście lat i dodał ze smutkiem, że

nie w"ie, co potem się stanie. Zatem dla

monarchii, a tem samem i dla Węgrów,

mniej je st niebezpiecznie postawić teraz au t

aut, jak w 1917 r.,

a zbawiennem być

może jedynie przystąpienie natychmiastowe

do ogólnej rewizyi układu.

Ale wątpić można, aby znalazła się od

w"aga do zapewnienia związku przez zwal

czenie obawy rozdziału.

Jeżeli kiedy, to dziś, po tej sesyi dele

gacyjnej, która dotąd nic dobrego o przy

szłości w"różyć nie pozwala, należy przy

pomnieć słowa twórcy ugody 1867 r. Wy

powiedział je D eak 16 stycznia 1871 r.

Potępił rozpowszechniający się zwyczaj

zrywania traktatów i dodał: «A przecież

każde prawie w Europie państwo, szcze

gólniej zaś Węgry, bez podpory i przy

mierza obejść się nie mogą44. O ugodzie

zaś rzekł: ,,Te same czynniki, które ją do

życia powołały, mogą ją także przeistoczyć,

jeż eli poczytają ją za szkodliwą i niebez

pieczną44. ,,Może nadejść dzień, w którym

naw’et będzie potrzeba oddzielnej armii w ę

gierskiej. Ale kiedy nastanie ten cz as?

Wtedy, gdy ugoda zniw"eczoną zostanie,

gdy Węgrzy znowu zmuszeni będą zapro

wadzić unię personalną. Z głębi duszy wy

powiadam przekonanie, że jeżeli taki czas

nadejdzie, będzie to ciężkim dla Węgier

ciosem44.

Deak i Andrassy widzieli w połączeniu

jedyny możliwy warunek bytu ich narodu.

Andrassy ośw"iadczył: ,,Po zerwaniu ugody

nastapi absolutyzm albo unia personalna.

Jak o Węgier pragnę w interesie mojej oj

czyzny, aby ani pierwszy ani druga nie

ziściły się. Jesteśmy za silni, aby

przyjąć absolutyzm, za słabi, aby

istnieć z unią personalną44.

Gościńce w Galicyi.

Wiedeń 2 lipca.

Galicyjski wydział krajowy, wystosował do

ministerstwa kolejowego pismo, w którem na pod

stawie obfitego materyałn protestuje przeciwko

ogromnemu obciążeniu materyałn drogowego przez

należytości stacyjne. Pracowicie i gruntownie ze

stawiony memoryał zawiera nader cenne daty co

do gościńców rządowych i krajowych w Galicyi,

wykazuje i w tym kierunku upośledzenie naszego

kraju przez rząd centralny — zasługuje przeto na

uwagę szerokiego grona czytelników.

Memoryał wykazuje na wstępie, że należytości

stacyjne obciążają materyał drogowy na 3 halerze

od 100 klg. i loco stacya podawcza równają się

30 procentowemu podrożeniu ponad wartość ma

teryalu. Najdotkliwiej daje się to odczuć Galicyi,

która z wielkiemi ofiarami stara się o uzupełnie

nie swojej niesłychanie upośledzonej sieci drogo

wej. Kiedy w r. 1868 kraj objął drogi w zarząd,

sieć dróg galicyjskich obejmowała 7030 kim., a

z tego: dróg rządowych 2500, krajowych 1200,

powiatowych 580^ gminnych 2750. Dziś sieć drńg

obejmuje 13.960 kim., a z tego, rządowych 2800,

krajowych 1810, powiatowych 2480, a gminnych

6780.

Przez cały czas autonomicznego zarządu, a więc

w ciąga lat 38 na koszt państwa wybu

dowano tylko 380 kim., kiedy w autono

micznym zarządzie powstało 6550 kim.

nowych dróg! W r. 1866 z środków krajowych

preliminowano na budowę dróg 60.000 złr., w r.

1906 z?ś dwa miliony koron. Przeciwnie zaś w y

datek państwa na drogi galicyjskie zmniejszał się

z każdym rokiem. Tak naprzykład różnica pomię

dzy rokiem 1901 a 1902 wynosi na niekorzyść

Galicyi przeszło 20 procent, kiedy we

wszystkich krajach w tym samym czasie wyda

tek na drogi wzrasta od 16°/0 (Morawy) d o

19l°/0 (Dalmacya).

W ciągu 40 lat w Galicyi kraj sam (bez gmin

i powiatów) wydał na budowę dróg przeszło 70

milionów koron, a mimo to ma on stosunkowo

najmniejszą sieć dróg, z powodu oczywiście, że

państwo coraz to mniej na drogi w Galicyi łoży.

Kiedy na 100 kwadr, kilometrów przypada na

Śląska 73, w dolnej Austryi 65, w Czechach 56,

na Morawach 53, na Bukowinie 69 kilometrów

dróg publicznych — w Galicyi przypada ich tyl

ko 17 kilometrów. I w tych to stosunkach rząd

nietylko że sam odpowiednio się nie przyczynia,

ale jeszcze krajom przez równe ciężary utrud

nia dbałość i rozszerzenie sieci drogowej.

Obszerny materyał, z którego niektóre tylko

zacytowałem ustępy, kończy się prośbą, by mate

ryały drogowe wyjęte zostały z pod opłaty sta

cyjnej.

Do powyższego memoryału dodaćby należało je

den jeszcze argument. Pierwej czy później sieć

kolei lokalnych doznać musi uzupełnienia przez

sieć dróg samochodowych. W sąsiednich pań

stwach zebrane doświadczenia wskazują, że tam,

gdzie budowa kolei, czy to ze względu na sezo

nowy charakter wywozn, czy też ze względa na

zbyt mały rucb, nie może się opłacać, wskazanym

jest ruch samochodowych wozów, który jednak

wymaga istnienia odpowiednio zbudowanych g o

ścińców. Jestem przekonany, że za niewiele lat

kwestya ta stanie się n nas aktnalną, a wskntkn

tego okaże się potrzeba budowy wielkiej sieci

nowych i rekonstrukcyi istniejących gościńców.

Tem bardziej przeto uzasadnionem jest żądanie

galicyjskiego wydziału krajowego.

Zjazd Kółek rolniczych.

Na zjazd delegatów Kółek rolniczych w Jaro

sławiu zarząd przygotował obszerne sprawozda

nie, świadczące o ogromnym rozwoju tych insty

tucvj.

W 72 powiatach istnieje 1.189 Kółek rolni

czych, liczących 5 2 922 członków. Wartość wła

snych budynków tych Kółek wynosi 635.706 k.,

w czytelniach ich znajduje się 75.000 dziełek, a

2.745 czas pism. Kółka te sprowadziły w r. 1905

nasion za 105.320 kor., nawozów sztucznych za

409 000 k., maszyn za 37.022 k , drzewek owo

cowych za 17.500 k , mają 242 maszyn na wspól

ny użytek itd. Sklepików Kółek rolniczych jest

900, z tego 474 we własnym zarządzie, a 425

wydzierżawionych. Przy Kółkach zawiązano 126

straży ogniowych, mających 252 sikawek. Kółka

złożyły na cele publiczne 40 000 k., z tego 31.170

na kościoły i cerkwie. Przytem Kółka rolnicze

założyły w jesieni 1904 r. i ua wiosnę 1905 r.

508 zbożowych pól próbnych i 96 łąk doświad

czalnych, czyniły liczne doświadczenia z rozmai*

temi odmianami ziemniaków, przedsiębrały do

świadczenia z nawozami sztucznymi i uprawą ro

ślin pastewnych. Zarząd czynił gorliwe starania,

by nauczyć włościan racyonalnego obchodzenia się

z obornikiem, zachęcał do uprawiania mleczar

stwa, urządzał kursy rolnicze i popularne w ykła

dy, starał się o podniesienie sadownictwa i pszczel*

aictwa, zachęcał włościan do hodowli kOz i cho

wu drobiu. W sprawach melioracyj i komasacyj

gruntów starały się Kółka również zawsze wpły

wać na włościan zachęcająco. Działalaość han

dlowa Kółek objęła już 242 sklepików wiejskich,

w których obrót w eiągn ubiegłego roku doszedł

do sumy 6,620.840 kor. Dla rozwoju handlowej

działalności wielu Kółek udzielił zarząd w ubie

głym roku 23 600 k. pożyczek. Zarząd pośredni

czył w nabywaoiu maszyn, zboża, mąki; sprowa

dził nawet dla Kółek 197 wagonów węgla.

Nie zapomniał też zarząd główny i o oświacie.

Oprócz bowiem tego, iż zaopatrzył biblioteki Kó

łek bezpłatnie w 10.438 książek, zakupywał w ię

ksze ilości książek, by odstępywać je po cenach

zn żonyeh członkom Kółek, oraz wydawał własnym

nakładem rozmaite broszurki, pouczające o upra

wie roli, czasopismo dwutygodniowe Przewodnik

Kółek rolniczych i kalendarz.

W przedmowie, poprzedzającej cyfrowe sprawo

zdanie, zarząd centralny Kółek rolniczych daje

ogólny, retrospektywny rzut oka na 23 letnią, a

względnie 30 letnią egzystencję i działalność Kó

łek rolniczych w naszym kraju. Wskazuje on na

rozliczne trudności, z którymi musiał walczyć, a

przedewszystkiem na szczupłość środków mate

ryalnych w stosunku do ogromu zadań i na pe

wną apatyę społeczeństwa, które z małymi w y

jątkami usnwa się od popierania instytncyi spo

łecznych. Dalej wykazuje zarząd, jakie mimo tych

tradności postępy poczyniły Kółka w swej pracy

i jaki piękny już ponadają dorobek; pod w pły

wem Kółek włościanin nauczył się rozumieć, co

znaczy raeyonalna uprawa roli, zainteresował się

sprawami rolniezemi, przyzwyczaił się popierać

wiejskie sklepf Kółek, dające mu rozliczne istotne

korzyści. A najpiękniejszym mtże dorobkiem Kó

łek jest rezultat ich pracy na polu wdrożenia

włościaninowi zrozumienia idei samopomocy i pod

niesienia go pod względem społeczno-mi ralnym.

O wczorajszym, pierwszym dnin obrad otrzy

maliśmy następujące sprawozdanie:

Jarosław 3 czerwca.

W sali ,,Sokoła44 rozpoczęło się wczoraj o godz.

9 rano zgromadzenie Rady ogólnej Tow. Kółek

rolniczych. Zagaił je prezes Towarzystwa Cie

lecki podoosząc stały rozwój Towarzystwa. 1189

Kółek przysłało sprawozdania, przybyło 3000

członków. Tow. pracuje równocześnie tak dla Indu

polskiego jak ruskiego i stoi poaad stronnictwami.

Polityka jest nam obcą, ale wypadki tak krajowe

jak zagraniczne muszą oddziaływać na nasze sto

sunki. Witamy więe z radością inicyatywę X ar

cybiskupa Bilczewskiego pracy społecznej na naj

szerszem polu. Zgłoszonych wniosków natury po

litycznej zgromadzeniu nie przedłoży. Bez w zglę

du na to, co zbliżająca się od wschodu burza

przyniesie co ds przyszłości, musimy dać dowód,

że jesteśmy ludźmi porządku i ładu, tem silniej

musimy stanąć przy zasadach miłości Boga, Oj

czyzny i bliźniego. Te zasady są gwiazdą i my

ślą przewodnią naszej działalności. Mówca zakoń

czył okrzykiem na cześć cesarza, poczem zapro

siw szy na sekretarzy zjazdu X. Stefanowicza i p.

Szafrańskiego, otworzył posiedzenie.

Po powitaniach zjazdu przez burmistrza Dra

Dietziusa imieniem miasta, ks. Czartoryskiego i

mieniem powiatu i prezesa ,S ok o ła 44 p Wł. Grabów

skiego jako gospodarza gmachu, p. Brykczyńikiego

imieniem galicyjskiego Towarzystwa gospodarskie

go i p. Stefana Konopki imieniem krakowskiego

Towarzystwa rolniczego. Następnie odczytano de

peszę od marszałka krajowego hr. Stanisława Ba

deniego i radcy dworu Struszkiewicza, który za

wiadomił równocześnie zgromadzenie, iż rząd pod

wyższył subweneyę dla Towarzystwa o 5000 kor.

Następnie referent Dr Bronisław Dulęba prze

mawiał na temat: nCzem Kółka rolaicze stoją i

wskutek czego upadają Referat ten jest ściśle

związany z sprawozdaniem zarządu za czynuości

w r. 1905 i łącznie z niem traktowany.

W dyskusyi nad sprawozdaniem zabrał głos hr.

Mieroszewski z Biskn dc, żądając zmiany urganu

Towarzystwa na tygodnik, wydatniejszej subwen

cyi na zakładanie straży pożarnych i zakupna si

" CZAS" wychodzi z wyjątkiem dni po niedzieli i świętach uroczystych dwa razo d»i»»«s«

T " T -----------—

o godzinie 6 rano i o godzinie 6 wieczorem

iemue- a m,an°wicie:

Ht Lwowie ,,Czat" jett do nabycia w biurach dzienników A. Olszewtkiego, S. Sokołowskienn k n,IPt.,

na itacyach kolejowych wTarnowie, Rzeszowie, iasle, Nowym Sączu na neronie w k . i . n . m i cVi *?uclu,alla.

na innych główniejszych stacyach u port/erów kolejowych.

ei°W

ej’ ,udziei

Numer wieczorny 10 ha!., ranny 4 hal.}

z przesyłką pocztowa:

pkenuaiekata

w ynośi:y12hal”ranny6hal

...

\na oały rok ina kwartał na1m.ipiiat

WKrakowie w m i e j s c u . ............................................................

30koron 7 kor 50h Tkor 50 hhi

Pocz tą w p a ń st w i e A u s t r y a c k ie m ...............................................................

36korot)!9k _

Z dwuk rotną w y syłk a p o c z t o w ą ........................................................

42koron l() kor. 50 h 3 kor 50 hal

Pocztą w państwie fuemieekiem . .

42koron

iint«.. »,

?ńP,’

Do wszystkich państw, należących do związku pocztowego . ; 48koron 12 ko r" !_

4k°* -

R.k,^a,,e

* ""«"»i« *5

r*i o n u . n e r a i ę przyjmują: Administracya Czasu w Krakowie i urzędy pocztowe.

M ie j s c o w ą prenumeratę księgarnia S. A. Krzyżanowskiego, handle: St. Karlińskiego, H. Kretschmera,

Biuro uzienników Hopcasa i Salomonowej, Główna trafika.

Ceny ogłoszeń : od wiersza petitem za pierwszy raz 20 hal.,

za każdy następny po 10 hal.’ układ

tabelaryczny, eytiowy, skomplikowany pierwszy raz 40 hal,, następny po 10 hal.

’

Nadesłane i Nekrologia od miejsca wier.sza drukiem petitowym 60 halerzy za każdy raz.

Głosy p ubliczn ości po 2 kor.; wszelkie prywatne komunikaty po kronice i po dziale ekonomi

cznym i t. p. po 1 kor. od miejsca wiersza.

Ogłoszenia i prenumeratę p rzyjmują: we Lwowie biura dzienników L. Plohna, A. Olszewskiego

St. Sokołowskiego, K. Buchstaba; w Jarosławiu Biuro dzienników; w Podgórzu Poturalski- w Prze

myślu A. Juszyń ski księgarnia,D. lleszeles; w Rzeszowie M. Weiutraub; w Stanisławowie Jasiel

ski i Sp.; w Tarnowie M. Hockach, O. Hant; w Tarnopolu Komaniewski; w Paryżu wyłącznie

p. W. Raczkowski, 14 Citć de T revise; w Wiedniu Haaseustein Sc Vogler, R. Mosse (także we wszyst

kich filiach); H. Schalek, M. Dukes, E. Braun, J . Danneberg, H. Friedl (tylko prenumeratę H. Gold

schmidt A Comp.); w Frankfurcie n. M. G. L. Daube A Comp.

KM" Za każdą zmianą adresu dopłaca sią 40 hal. "WJ

ADRES REDAKCYI: ul. ś w . Tomasza Nr 32.

Telefon Nr 50.

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction