Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 687 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

N" 129

Kraków, Wtorek 18 Marca

Rocznik LW I,

Wydanie popołudniowe.

Posiedzenie Sejmu.

(Telefonem).

Lwów, 18 marca.

Posied zen ie Sejmu rozpoczęło się o godzinie

11 minut 30.

Namiestnik Bobrzyński: Najwyższem po

stanowieniem z 14 czerwca 1912 r. cesarz raczył

zamianować JE. Adam a hr. Gołuchowskiego mar

szałkiem kraju. Z apraszam go, aby raczył zająć

miejsce marszałka.

Marszałek hr. Gołuchowski zabrał głos

w te słowa:

Wysoki Sejmie ! Z łaski J. Ces. Mości powo

łany na marszałka kraju, otwieram dzisiejsze

posiedzenie, stwierdzając komplet tej wysokiej

Izby. Nie zapoznając wielkich trudności zadania,

którego się podjąłem, obejmuję ster rządów au

tonomicznych kraju ; to też zadaniem mojem bę

dzie ze wszystkich sił i wedle najlepszych wia

domości i sumienia zadanie to spełnić, przyczem

niech mi wolno będzie zwrócić się do członków

tej wysokiej Izby bez w zględu na różnice naro

dowe i stronnictwa z prośbą, aby byli łaskawi

wspomagać mnie w uczciwych zamiarach moich

służenia krajowi. (Oklaski).

Zadanie, którego się podjąłem, j est trudne nie

tylko ze względu na przesilenie wewnętrzne na

szego kraju, to jest ze względu na reformę wy

borczą, ale także ze względu na przesilenie

ekonomiczne kraju, spowodowane dwuletnimi

nieurodzajami, oraz ze względu na przesilenie

finansowe, które się objawiło w całej monarchii,

a tem silniej w biednym kraju naszym. Zadanie

to jest dla mnie trudne ze w zględów osobistych

wobec świetnych tradycyj Sejmu galicyjskiego i

całego szeregu wybitnych mężów, którzy prze

demną dzierżyli laskę marszałkowską, a w szcze

gólności trudne wobec tego, że bezpośrednio mo

im poprzednikiem był mąż tej miary, tej wiedzy,

tego doświadczenia i tej pracy, jak ś. p. Sta

nisław Badeai. (Posłowie powstali z miejsc).

Po marszałku zabrał głos namiestnik Dr B o

brzyński:

Wysoki Sejm podejmuje dzisiaj przerwane

przed rokiem prace pod znakiem zgody i pokoju,

podejmuje je, aby dokonać wielkiego i trudnego

dzieła, które jeżeli się powiedzie, zapisze się nie

zatartemi głoskami w historyi tego kraju i pań

stwa. Wczorajszy dzień, zasady reformy wybor

czej, uchwalone zgodnymi głosami posłów pol

skich i ruskich, tw orzą dla tego dzieła najlepszą

wróżbę.

Nie chcąc przerywać tego nastroju, wstrzymu

ję się tym razem od zwykłego sprawozdania

z czynności administracyi politycznej, na co

w dalszym ciągu obrad sejmowych znajdzie się

jeszcze dość sposobności i czasu. Ograniczę się

do tego, co dzisiaj niepodzielnie zajmuje umysły

całego Sejmu, do reform y wyborczej.

Gdziekolwiek ona stanęła na porządku dzien

nym, gdziekolwiek skutkiem reformy parlamentu

miał się dokonać now y układ Bił społecznych,

politycznych i narodowych, tam nie obeszło się

bez gwałtownego tych sił starcia, tam dzieło re

formy przychodziło do skutku po wielkich wstrzą

śnieniach, po zmianach rządu i rozwiązyw aniu

parlamentu. Groziło to i naszem u krajowi i nie

byłoby rzeczą dziwną i niebywałą. Jeżeli wczo

rajsze uchwały komisyi reformy wyborczej mo

żemy uważać za szczęśliwą zapowiedź, że przej

ścia te będą nam oszczędzone, to dwom głębo

kim przyczynom możemy to przypisać. Jedną

z nich jest wzgląd na interes monarchii, w któ

rej żyjem y. Reforma wyborcza Sejmu galicyjskie

go doniosłością swoją wychodzi daleko poza re

formę wyborczą jednego z siedemnastu kra

jów koronnych Austryi i w a ży ciężko na szali

najwyższego interesu państwa i monarchii.

Zgoda narodowa i społeczna w kraju, liczą

cym 8 milionów ludności, w kraju pogranicz

nym, stanowiącym przedmurze monarchii, jest

czynnikiem niepospolitym jej znaczenia i siły,

stała się warunkiem normalnego funkcyonowa

nia parlamentu wiedeńskiego. Poczucie i zrozu

mienie tego znaczenia naszej reformy sejmowej

każe nam, Polakom i Rusinom, przezwyciężyć

wszelkie uprawnienia, interesy poszczególnych

warstw społecznych, w które ta reforma wybor

cza głęboko się wrzyna, każe nam przezwycię

żyć niemniej uprawnione obawy, z któremi ka

żde takie dzieło się łączy.

Nie dawno temu, w chwili groźnego dla m o

narchii niebezpieczeństwa, oba narody, zamiesz

kujące ten kraj i ścierające się ze sobą nieje

dnokrotnie, uczuły głęboko, że tylko w tej mo

narchii znalazły warunki swobodnego swego na

rodowego rozwoju i opowiedziały się tak głośno,

źe głos ten w szędzie doszedł, przy Najmiłościwiej

nam panującym Monarsze i z gotowością wy

tężenia wszystkich sił w obronie monarchii.

Poryw ten nie mógł pozostać bez dalszych

następstw.

(Po rusku) Minęła groza wojny, ale państwo

ma rozwiązać najważniejsze sprawy, przeprowa

dzić w parlamencie wiedeńskim reformę skarbo

wą, któraby mu dostarczyła środków dla wzmoc

nienia jego sił i na podźwignięcie tych gałęzi

gospodarstwa społecznego, które wskutek grozy

wojennej tak ucierpiały. Do dokonania tego wiel

kiego zadania reprezentacya tego kraju, Polacy

i Rusini, muszą stanąć zgodnie i wspólnemi si

łami się przyczynić, tem więcej, że reforma skar

bowa państwa łączy się także z sanacyą finansów

kraju. Pragnąc, aby to zgodne dzieło uwydatniło

się w parlamencie wiedeńskim, aby reprezenta

cya naszego kraju zgodą wewnętrzną utrzymała

i wzmocniła swój wpływ w parlamencie, powin

ny oba narody swoje domowe sprawy załatwić

i usunąć to, co je pomiędzy sobą różni i dzieli.

(Po polsku) Reforma wyborcza, pod tem ha

słem podjęta, dokona się, mam w Bogu nadzieję,

także pod wpływem innego czynnika, który

w nas tkwi i który jest podstawą całej trady

cyi naszych dziejów. Dzieje te od pięciu w ie

ków złączyły ze sobą Polaków i Rusinów, a

z dziejów tych te tylko jaśniały momenty, które

oba narody zbliżały ku sobie i łączyły, nie zaś

te, w których rozdzielała je bratobójcza walka.

My tej tradycyi chcemy i powinniśmy pozostać

wierni, my polityki nacyonalistyeznej nie pozw o

limy wprowadzić do naszego kraju, my za hasła

nasze nie przyjmiemy narodowej walki, wierząc

głęboko i nauczeni doświadczeniem dziejowem,

że rozwój jednego narodu nie może szkodzić

narodowemu rozwojowi drugiego, lecz obu naro

dom w yjść może tylko na pożytek.

Zamierzona reforma wyborcza sejmowa podję

ta jest i podjęta być musi, jako wielki i stano

w czy krok do zgody obu narodów, i dlatego u

nikać musi naw et pozorów, jakoby była narzu

coną. Dlatego ma przyjść do skutku zgodnie

głosami Polaków i Rusinów, i to jest jej kardy

nalnym warunkiem. W iemy, że jeszc ze nie ma

ło trudności w szczegółach kodyfikacyjnych bę

dzie do pokonania, ale mam nadzieję, że zała

twieniu ich przewodzić będzie myśl zgody, że

umilkną przez ten czas wszelkie spory partyjne

i że ci, którzy jeszcze co do szczegółów mają

w ielkie wątpliwości, porwani ogólnym prądem

w ostatniej przynajmniej chwili wątpliwości te

złożą w ofierze powszechnego dobra i przyłożą

rękę do dokonania zbożnego dzieła.

Następnie marszałek poświęcił wspomnienie p o

śmiertne śp. Stanisławowi hr. Badeniemu i zmar

łym członkom Sejmu, poczem wygłosili oświad

czenia pos. Lewicki, Abrahamowicz, Czartoryski,

Paweł Sapieha, Dudykiewicz.

Przystąpiono do porządku dziennego. Posiedze

nie trwa dalej.

«»44»» i « u ---------------—

Rewelacye ukraińskie.

Ukraińskie Diło przynosi najpierw informacye

z niedzielnego zebrania Prawicy, twierdząc, że

Prawica powzięła następujące postanowienia : l )

przyjęła wprawdzie formułę Dr Lea w sprawie

Rad powiatowych, ale dodała do niej dodatek,

aby zabezpieczoną została reprezentacya w ku

ryi gmin mniejszych dla polskich mniejszości.

2) zażądała podwyższenia ilości członków w y

działu krajowego do 8, wreszcie 3) postanowiła,

aby w komisyi dla reformy nie przyznawać Ru

sinom 62 mandatów, lecz tylko 60, a 62 m an

datów dać Rusinom dopiero w pełnej Izbie, gdy

Rusini zgodzą się na pow yższe żądania. Diło

dodaje, że już pierwsze postanowienie wystarcza,

aby Rusini rozbili dalsze rokowania w sprawie

reformy wyborczej.

Dalej pisze Diło o poniedziałkowem posiedze

niu prezesów polskich klubów sejmowych i przy

nosi następujące informacye: ,,Propozycye z ja

kierni przyszli przedstawiciele wojującej Prawicy

spotkały się na posiedzeniu prezesów polskich

klubów sejm owych ze zgodą narodowych demo

kratów. Za to ludowcy i polscy demokraci po

stanowili wytrwać przy ostatnim kompromisie,

z właszcza jeżeli od Diego nie odstąpią ludowcy.

Na posiedzeniu tem zaproponowano, aby w tej

sprawie wejść w rokowania z Ukraińcami, ale

prezes komisyi dla reformy wyborczej Dr Leo

oświadczył, że od raz powziętych punktów nie

można odstępywać i że on pośrednictwa się nie

podejmuje. Stanęło na tem, że konferowani*

z Ukraińcami podjął się p. Abrahamowicz.*

»O godzinie 1 2’15 w południe (poniedziałek) —

opowiada dalej Diło — rozpoczęła się konferen

cya prezesa Prawicy p. Abrahamowicza z posła

mi ruskimi Drem K. Lewickim, Makuchem, Pe

truszewiezem i Korolem. Narada trwała długo.

Nareszcie otworzyły się drzwi sali, w której od

bywała się konferencya. Najpierw wyszedt p.

Abrahamowicz, potem nasi posłowie. Dowiedzie

liśmy się, że nasi posłowie wystąpili energicznie

przeciw urojonym pretensyom polskich obszarni

ków. Zarzucali nasi posłowie polskim obszarni

kom złamanie porozumienia, piętnowali wiaro

łomność konserwy i grozili wyciągnięciem odpo

wiednich konsekweneyj. Poseł Makuch zasadni

czo oświadczył, że skoro wyłudzono zwołanie

Sejmu, a teraz obala się kompromis, to jutro

(wtorek) zapanuje w sali sejmowej obstrukcya,

i to taka, że ani namiestnik, ani marszałek do

głosu przyjść nie będą mogli".

,,Natychmiast po konferencyi p. Abrahamo

wicza z posłami ukraińskimi, sproszeni zostali

na naradę w szy scy prezesi klubów sejmowych

wraz z Drem K. Lewickim. W naradzie tej wzięli

udział oprócz namiestnika obaj polscy ministro

wie. Na tej konferencyi pi’zyszło do seysyi mię

dzy p. Abrahamowiczem a p. Leo, któremu za

rzucano łączenie się z Ukraińcami przeciw ob

szarnikom. Z rekryminacyami przeciw ostatnie

mu kompromisowi wystąpili Dr Głąbiński i ks.

Czartoryski. Poseł Dr Leo a bardziej jeszcze p.

Stapiński w ystępowali przeciw pretensyom ob

szarników, którzy chcieliby w olę swą dyktować

całemu Sejmowi".

»Zabierali głos także namiestnik Dr Bobrzyń

ski i minister Zaleski. Prezes klubu ukraińskie

go, Dr K. Lewicki, wystąpił przeciw łamaniu

kompromisu. W sprawie liczby członków w y

działu krajowego obstawał przy przyjętem już

ustanowieniu liczby tych członków na 7 ; ewen

tualnie zaproponował, aby ustanowić 9 człon

ków wydziału krajowego, ale z tych musiałoby

3 być Rusinami. Zastrzegł się także przeciwko

temu, aby uchwalać mniejszą niż 62 liczbę man

datów ruskich, albo aby dyktowano nam (Rusi

nom), jak te mandaty mają b yć rozdzielone.

Wreszcie w sprawie Rad pow iatow ych zastrzegł

się reprezentant ukraiński przeciw czynieniu ja

kichkolwiek dodatków do formuły Dr Lea, bo

dodatki takie mogłyby się ciągnąć in infinilum

i mogłyby udaremnić przyjęte już postanowie

nia. Na każdy jednak wypadek przyjął Dr Le

wicki ten ostatni punkt ad referendum swoim

towarzyszom".

Po tej konferencyi prezesów klubów sejmo

wych — informuje dalej Diło — odbyło się po

siedzenie parlamentarnej komisyi klubu ukraiń

skiego. Na posiedzenie przybył także Dr Korol,

jako hospitant. W dyskusyi podnoszono liczne

zarzuty i przeciw obszarnikom i przeciw p. na

namiestnikowi, który idzie im na rękę. Osta

tecznie uchwalono rezolueye, które będą zako

munikowane namiestnikowi Dr Bobrzyńskiema i

prezesowi Dr Leo".

Treści tych rezolucyj Diło nie podaje, lecz

kończy: »Sytuacya bardzo naprężona i niepewna

do ostatniej chwili*.

Regulacya płac nauczycieli.

Sprawa regulacyi płac nauczycieli w publicz

nych szkołach ludowych została przez wydział

krajowy ostatecznie załatwiona i odnośny pro

jekt ustawy wniesiony zostanie w Sejmie, jako

przedłożenie wydziału krajowego w e środę, 19

bm., na drugiem posiedzeniu w obecnej ses)ri.

W lutym 1912 Sejm, uznając konieczność p o

lepszenia doli nauczycieli, polecił wydziałowi kraj.,

aby w porozumieniu z Radą szkolną kraj. prze

dłóż j ł projekt definitywnej regulacyi płac nau

czycielskich na najbliższej sesyi sejmowej, a w

przypuszczeniu, że do tego czasu ?przyznany będzie

krajowi wydatny udział w dochodach z podat

ków państwowych, aby odpowiednią kwotę wsta

wić do budżetu kraj. na r. 1913. Z uchwały tej

wynikało, że wydział kraj. miał bezwarunkowy

obowiązek przedłożenia na najbliższej sesyi pro

jektu zmiany ustawy o stosunkach prawnych

nauczycieli w publicznych szkołach ludowych,

natomiast wstaw ienie potrzebnej na regulacyę

płac nauczycielskich kw oty do budżetu r. 1913

uczyDił Sejm zawisłem od uzyskania przez kraj

now ych źródeł dochodów. W obec tego, że do

obecnej chwili kraj nie uzyskał z podatków pań

stw owych żadnego nowego ()°chodu, nie mógł

wydział kraj. wstawić potrzebnego kredytu na

r. 1915 na regulacyę płac nauczycielskich i z te

go samego powodu w projekcie ustawy nie mo

żna było oznaczyć terminu, od którego projek

towana ustawa ma obowiązywać, wydział kraj.

pozostawił tę kw estyę do rozstrzygnięcia Sejmowi.

Jakkolwiek kraj nasz nie uzyskał dotąd udzia

łu w dochodach z podatków państwowych, wia

domo jest ze sprawozdań, iż w komisyi budże

towej Izby deputowanych Rady państwa uchwa

lony został t. zw. m8ły plan finansowy z pod

wyższeniem dochodu z podatku od wódki i prze

kazaniem tej nadwyżki wraz z częścią podwyż

szonego podatku osobisto-dochodowego krajom

na przeprowadzenie sanaeyi finansów krajowych.

W razie uchwalenia tego projektu przez Radę

państwa, kraj nasz uzyska z tego źródła w ro

ku 1914 sumę około 14 milionów koron, a w r.

1913 dochód z tego źródła może przynieść w e

dług obliczeń wydziału krajowego sumę około 4

milionów koron. Wobec tego. że preliminarz bu

dżetu krajowego na rok 1913 wykazuje nie

pokryty niedobór budżetowy w

wysokości

8,431.000 koron zatem po uzyskaniu dochodu

wyższego z podatku od wódki pozostanie w

roku 1913 mimo to niepokryty niedobór bu

dżetowy w sumie 4.431.000 koron, w roku

1914 zaś może pozostać mała zwyżka, któ

ra nietylko w całości zostanie zużyta na po

krycie wydatków połączonych z regulacyą płac

nauczycielskich, ale spowodować może nowy nie

dobór budżetowy, jeśli normalny wzrost budże

tu krajowego w r. 1914 podniesie się o 2l/ 1 do

3 milionów koron. Licząc się z tą ewentualno

ścią, wydział krajowy, świadom swej odpowie

dzialności za gospodarkę finansową kraju, nie

mógł bez narażenia skarbu krajowego na nowe

trudności finansowe, przedstawić sejmowi proje

ktu regulacyi płac nauczycielskich, który wym a

gałby wydatku wyższego poDad sumę około 4 mi

liony koron.

W ydział krajowy, gdy wskutek uchwały sej

mowej sprawa regulacyi płac nauczycielskich

stała się aktualną, zwrócił uwagę i studya w tym

kierunku, aby ujemne strony obecnego systemu

płac nauczycielskich, stawiającego je w zależno

ści od ustroju gminnego, od tej zależności u wol

nić, a oprzeć go na innej racyonalniejszej pod

stawie. Studya i obliczenia utwierdziły wydział

krajowy w przekonaniu, iż myśli tej najbardziej

odpowie zastąpienie systemu miejscowo-klasowe*

go, systemem płac jednolitych i dla tego projekt

przez wydział kraj. opracowany, oparty został

na tej zasadzie. Głównym powodem, dla którego

wydział kraj. postanowił oświadczyć się za zmia

ną dotychczasowego systemu płac miejscowo

klasowego, był wzgląd na możliwość podniesie

nia przez to poziomu szkolnictwa ludowego. 0 -

bowiązujący dziś system płac nie dozwala nau

czycielowi, z wielką szkodą dla szkolnictwa, od

dać się pracy przez czas dłuższy w tej samej

miejscowości. Chcąc poprawie byt materyał ny,

zmuszony jest nauczyciej czy to drogą prezenty,

czy też drogą przeniesienia, starać się o posadę

nauczycielską w miejscowości, zaliczonej do w yż

szej klasy płac. W tych warunkach szkoła, zwła

szcza w gminach wiejskich i w małych miaste

czkach, traci często dobrą siłę nauczycielską, do

której dzieci Dabrały *’zaufania. Zanim nowy nau

czyciel wżyje się w stosunki, pozna dziatwę, u

pływa zazwyczaj kilka miesięcy na przygoto

wawczej, ale mało skutecznej pracy. Projekt w y

działu kraj. wprowadza zasadę, iż każdy nau

czyciel, pozostając na posadzie w którejkolwiek

miejscowości, może dojść do najwyższego sto

pnia płacy w szkołach pospolitych. Wyjątek sta

nowią jedynie Lwów i Kraków, które mają sy

stemizowane osobne etaty nauczycielskie.

Prócz w zględów dydaktycznych, wydział kraj.

wprowadzając jednolity system płac, miał rów

nież na oku wzgląd na nauczycielstwo,? które od

dłuższego szeregu lat domagało się zniesienia)

obecnego systemu płac miejscowo-klasowego.

W ten sposób spełniony zostaje jeden z najwa

żniejszych ich postulatów.

Według projektu wydziału kraj. w szkołach

pospolitych we Lwowie i Krakowie, oraz w e

wszystkich szkołach wy’d ziałowych dotychczaso

w e płace pozostają niezmienione. Natomiast w e

w szystkich innych miejscowościach w całym

kraju, zamiast dotychczasowych klas w edług

miejscowości, wprowadza wydział cztery stopnie

płac, a mianowicie : dla 50 proc. posad po 1.200

kor., dla 25 proc. posad po 1.500 kor,, dla 20

proc. posad po 1.800 kor. i dla 5 proc. p e

2 100 kor. Dziś najniższy stopień płac wynosił

1000 kor., najwyższy zaś 2.100 kor. Wynagro

dzenie nauczycieli tymczasowych podwyższa się

w każdej kategoryi, stosownie do kwalifikacyi

o]jlOO kor. rocznie. Stali nauczyciele w obrębie

każdej kategoryi tworzyć będą osobne etaty w e

Lwowie, osobne w Krakowie, osobne w innych

miejscowościach. Etaty nauczycieli we L wow ie

i Krakowie układać będą według pobieralnych

do emerytury lat służby i utrzymywać w ew i

dencyi, miejskie Rady szkolne okręgowe, etaty

zaś dla reszty miejscowości Rada szkolna kraj.

Posuwanie nauczycieli do płac wyższych w o -

brębie każdego etatu będzie rzeczą Rady szkol

nej kraj., która uwzględnić ma przy tem obok

DYMITR MEREZKOWSKI.

Aleksander I.

PRZEKŁAD KONRADA RAKOWSKIEGO.

(Ciąg dalszy).

III.

Rano, w sobotę, 14 listopada, w zwykłej go

dziaie, o wpół do 7, cesarz wstał, ubrał się,

przeszedł ze sw ego gabinetu do gotowalni, z po

mocą Jegorycza, gdyż bardzo był osłabiony.

Usiadt za stolikiem toaletowym, z okrągłem lu

strem i kazał podać sobie przybory do golenia.

Jegorycz przyniósł ciepłą w odę, m ydło i brzy

twy. Cesarz począł się golić, ręce mu się trzę

sły z osłabienia. Zaciął się w brodę, dostrzegł

krew, zbladł, zachwiał się i nie mógł utrzymać

się na krześle. Runął na ziemię. Stolik toaleto

w y się przewrócił i lusłro rozbiło się.

Jegorycr, który na chwilę wyszedł z pokoju,

podbiegł na odgłos upadku, i zobaczywszy ce

sarza leżącego na ziemi bez przytomności, rzucił

się do gabinetu i do dalszych pokoi.

Pomocy ! Pomocy ! Cesarz umiera !

Cały dom stanął na nogach. Ludzie poczęli

rzyczeć i biegać w bezradnym popłochu.

o gotowalni wbiegł z pośpiechem Willie.

Gdy zobaczył krew na podbródku i szyi cesa

rza; ruys a , że cesarz poderżnął sobie gardło i

t ik s,ę przeraził, że omal nie zemdlał.

Cesarz ciągle leżał na ziemi i nikt nie dawał

mu pomocy. Słychać było tylko jęki i płacze.

Anisimow żegnał się znakiem krzyża św. i z tru

dem powstrzymywał szlochy.

Lejb - m edyk cesarzowej, staruszek Stofre*

gen starał się odkorkować flaszkę z wodą

kolońską, ale mu się to nie udało. W ołkoń

skij, w negliżu, w szlafroku, stał w drzwiach,

osłupiały z przerażenia i zagradzał wejście. Ce

sarzowa, w biegając do gotowalni, musiała go

odtrącić. Napół rozebrana, w przekrzywionym

nocnym czepku, zerwała się prosto z łóżka. Gdy

spojrzała na Aleksandra, pomyślała, że umiera,

ale nie straciła głowy, jak wszyscy; twarz jej

oblokła się wyrazem spokoju i stanowczości.

Kazała go podnieść z podłogi i przenieść do

sypialni.

Rozkaz jej w ykonano. Ułożono cesarza na

wąskiem połowem łóżku, na którem zazwyczaj

sypiał. Gdy Willie starł mydło z podbródka i

zobaczył, że krew sączy się z malutkiej rany

zadanej brzytwą, uspokoił się i począł uspaka

jać cesarzową, że to nie złego ; zwykłe omdle

nie pochodzące z osłabienia. W rzeczy samej

Aleksander wkrótce odzyskał przytomność.

Co to się stało, Lise?

Nic złego, mój drogi. Zrobiło ci się słabo

i przenieśliśmy cię na łóżko.

Nastraszyłem w as? Co za głupstwo... Dla

czego?...

—

mówił — w idocznie jeszcze dobrze

uie rozumiejąc, co mówi.

—

A gdzież jest on?

Kto, on?

A le cesarz nie dał żadnej odpowiedzi, tylko

się obejrzał, jak gdyby teraz dopiero przyszedł

do siebie.

Odejdźcie, odejdźcie w szy scy 1 Powiedz im,

Lise, żeby poszli. Nie chcę nikogo. Chcę spać.

Zamknął oczy i zaczął znowu wpadać w nie

przytomność. Stan ten trwał przez cały dzień.

Gorączka ciągle się powiększała. Dyszał ciężko,

jęczał i rzucał się, skarżył się na dotkliwy ból

głow y, szczególniej w lewej skroni. Skóra na

szyi i za uszami poczerwieniała; po twarzy prze

biegał dreszcz.

Lekarze obawiali się zapalenia m ózgu. Nama

wiali go, by pozwolił sobie postawić pijawki za

uchem, ale Aleksander nie chciał o tem słyszeć

i wołał:

—

Zostawcie mię w spokoju, na miłość Bo

ską, zo stawcie mię w spokoju!

Tego samego dnia, w nocy, w sali przyjęć,

obok gabinetu cesarza, lekarze naradzali się ze

sobą w obecności cesarzowej i kniazia Wołkoń*

skiego.

Cesarz znajduje się w takim stanie, że sam

nie rozumie, co mówi i co robi. Trzeba użyć

siły. N iem a innego środka - oświadczył Willie,

Jest jeszcze jeden - rzekł W ołkońskij.

—

Jakiż mianowicie?

Zaproponować cesarzowi, by się wyspowia

dał i przystąpił do św. Sakramentów. Duchow

nym zaś powie się, by go nakłonili do przyjmo

wania lekarstw.

Wszyscy zamilkli, oczekując, co powie cesa

rzowa.

—

Tak pan m yśli? — zwróciła się Elżbieta

do Williego, ale nic dokończyła.

Tak, jeśliby Najjaśniejsza Pani chciała to

zrobić...

Zaraz ?

—

Im prędzej tem lepiej.

Twarz jej przyoblekła się w ten sam wyraz

stanowczości i spokoju, jak przedtem. Przeżegnała

się, weszła do pokoju chorego i usiadła przy nim

na łóżku.

Aleksander z uwagą patrzył na nią.

Czego sobie życzysz, Lise?

Mam do ciebie prośbę - rzekła do niego

po francusku.

Odmawiasz przyjęcia wszelkich

lekarstw, to może się zgodzisz na to, co ci za

proponuję ?

Na co?

Byś się wyspowiadał i przyjął święte sa

kramenty.

Wiedział, że umiera, a jednak się zdziwił.

Czyż tak źle ze raną ?

Nie mój drogi - odrzekła Elżbieta, a twarz

jej przybrał* wyraz jeszcze większego spokoju

ale każdy chrześcianin zwraca się do tego

środka w chorobie...

Zawołaj Williego - rzekł cesarz.

Willie wszedł.

Czy jestem tak chory, że muszę się spo

wiadać ? Mów prawdę, nie bój się.

Nie mogę ukrywać przed tobą, Najjaśniej

szy Panie, że znajdujesz się w niebezpiecznem

położeniu...

Dobrze, zawołajcie popa.

Posłano po protojereja soboru, Aleksieja Te

dotowa, tego samego, który na imieninach u ho

rodniczego Dunajewa przepowiedział: »będziecie

widzieli figę z makiem*.

Ojciec Aleksiej lubił w ypić i tego właśnie dnia,

po czterech ślubach w rodzinach kupieckich, był

pijany. Gdy przyszli po niego z dworca cesar

skiego, matka długo nie mogła go się dobudzić.

Kiedy zaś nareszcie przyszedł do przytomności

i zrozumiał po co i do kogo go wzywają, prze

raził się tak, że nogi się pod nim zatrzęsły. »My

ślałem, że upadnę trupem", — opowiadał sam o

tem później. Kazał wylać sobie na głowę kubeł

zimnej w ody, jako tako przyszedł do siebie i

pojechał na dworzec carski.

W tym właśnie czasie wystąpiły u cesarza tak

silne poty, a po nich tak wielkie osłabienie, że

lekarze uznali za konieczne poczekać ze spo

wiedzią.

O piątej rano cesarz obudził się i zapytał:

—

Gdzież on jest?

Ojca Aleksieja wprowadzono do pokoju.

—

Postępuj ze mną, ojcze, jak z chrześcia

ninem, zapomnij o mej dostojności, — rzeki

doń cesarz, tak jak mówił zawsze do duchowych,

Zaczęła się spowiedź.

Wiele razy myślał o tej chwili, i chciał wy

obrazić sobie, co czuć będzie, gdy ona nastąpi,

teraz zaś, gdy w rzeczywistości nastąpiła, nia

czuł niczego.

Mówił spowiednikowi o rzeczach strasznych,

tajemnych swego życia i patrząc na siwą, długą

brodę ojca Aleksieja, starannie zaczesaną i jego

tłustą twarz, zdawał sobie sprawę, że »nigdy

Die zapomni on o jego dostojności*. Zauważył

także, iż guziki ciemno-liliowej jedwabnej sutan

ny nie były wszystkie dopięte. Widocznie ojciec

Aleksiej bardzo się spieszył. Dostrzegł czerwono*

sine żyłki na nosie i pomyślał: »widocznie pije".

Nagle się opamiętał: »cóż ja robię, Boże miłości

wy !... w takiej chwili!"...

Chciał się przerazić,

ale czuł, że uczucia przerażenia nie doznaje —

że niczego nie czuje prócz znudzenia i myśli

tylko o tem, by to w szystko jak najprędzej się

skończyło.

(Ciąg dalszy nast.)

..»*»»«

-----------------

-----—

J=srj=

........

Hiwii«g I .

,CZAfi" wyehedM t wyjątki«« doipe aiodaieUi lwiętach ««czystych (w , rmzydslot;Mo, a aUM«M n

« godzinie 6 (U » I 0 godcinio 3 popotodaia.

Numer wieczoru)( 10 hal., ranny 4 ha!.} *Jg ffiirS Z lu .

PRENUMERATA WYNOSI:

na cały rok na kwartał na 1 miesi**

W Irekewie w miejsc* . . ...............................................

korBB

7 kor. so fc.

j kar. Sl J,_

* o dn oszen iem do d o m * ..................................

36 koron 9kor.- 3kor. -

P oc z tą w p a ń s t w i e A u s t r y a c k i e m .........................................................

koron 9 kor. -

3kor. -

1 dwukrotną wy syłką p o c z t o w ą ........................................

koron 10 kor. 50 h. 8 kor. 50 haL

Pocztą w pań stwie N i e m ie c k ie m ........................................

koron 10 kor. 50 n.

3 kor. 50 haL

Do wszystkich państw, należących do związkupocztowego 48 koron 112kor. —

4kor.—

W państwie rosyjskiem (abonament przez urzędy pocztowe)16 rb. 20 k.

| 4rb. 05k. 1rb.45kop,

Według urzędowego wykazu pism zagranicznych, mających debit w państwie rosyjskiem

abonament Czasuprzyjmują urzędy pocztowe: w Petersburgu, W arszawie, Kijowie, Wilnie§

M osk wie i O desie. Z innych miast i wsi można prenumerować Czas, posyłając pocztą należytoM

do urzędu poczt,owego najbliższego z powyżej wymienionych większych miast

Prenumerato i ogłoszenia przyjmują: w W arszaw ie biuro ogłoszeń Ungra, L. i E, Metz! i 3ya

Międzynarodowe Biuro ogłoszeń -

w K ijow ie księgarnia L. Idzikowskiego - w W ilnie biuro

dzienników K. Taubera.

......................... ...... 1

: -.v.-----ygg

pro««mor»rą przyjmująi Atoiaistncya c,,» wKrakt,włal«medypocztow*. M iejscową-ta

jm weratą księg. Ł A. Krzyżanowskiego, hsnd!o: 8 t Karifńaklog», (r*nka w Sukiennicach, t;. . . ,

-a,

Hop«««« I S.tomonow.j, Gł. Trafik*. Vs Irasr!t /Cu,« ],rt Usiist* wliirith dńen A e?t1 ml z»

I. Mkałtwiklsgs, I Nsslittaht, w stieyich ktltjswyck * T*r*»wla ftiaiiłwi. k ii . k ,! . . . * . r ł’. »

«i

w księgarni ke!ejew .j, M i l . i

. « Innych

M*"ta*

Ceny ogłoszeń: odwierszapetitem zapierwszy1*1» hal, za każdy»Etconypo15hj . układta ,)«*

po kronice i po dziale ekonomicznym; kcnanlklty prywatne, śluby, zaręczyny itp% e 1ko r od miejsca ?wiersz»

°St°szenla i prenum eratę przyjmują: we Lwowiebiur. dzienników L.Plohzm, A.Olszewskiego,

St. Sokołowskiego,K. Buchstaba; w Jarosławiu Biuro dzienników; wPodgdrzuPoturalski; w Prze*

mySlu A Juszyński księgarnia I E. Billet; w Rzeszowie M.Weiatraab*w Stanisław owie Jasia*,

skiiSp.; w Tarnowie M.Rockach, O. Haut; w Tarnopolu K om ^«U

wP^u

wyici^o

P:^**czk%,ki«tMO»

Tr«jis«; w W iedniu Haa.onateia fi Togier, R. M o... (Ukt.ę we wszyst

kich filiach): H. Schalek. M. Dukoa, Ł Braun, J. Danneborg, Bock fi Honfold H Friodl łtvłko n r*

numoratę IŁ Qold»chmidt fi Comp.); w Frankfurcie n. M. Q. L.Danbo fi CÓm*. w Pradze cze»

Sklej Fr. Hororka. Listy z pienlądzmi i przekazy pieniężne a« pr.aum «rat«l ogłoszenia przyj,

wujo Administracya Czasu w Krakowie. Reklamaeya nieopteczętowsna nie podlegają opłaci« pocztow ei

Listów nieopłaconych ni« przyjm uje się. Rękopisów nadsyłanych aio zwraca aia.

pfiT* Za każdą zmlaaą adreia’dopłaca tlą 41 hal.

°ta§

ADRES REDAKCYl: ul. iw. Tomasza Nr 32.

Telefon Nr te.

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu