Czas.

Mirador - viewer

Czas.

Adnotacje

Wyświetlanie 556 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

f!" 161

(Tefte 18 hM,)

KrabAw, Wtorek 9 Kwietnia 1918.

R»eznik LXXI.

Wydan!e wieczorne.

Cmny o g to i z o d t od «riersza pot!teos 20 hal,, w soboty, niedziele, lwięta i dni przedświąt. wiersz petit.

80 haL, uzła" tabe’laryczny cyfrowy «komplikowany 40 bat *S aticiian e I *io a roiogis od miejsca

wiersss drukiem pstitowros 80 hal. ta kaidy raz (?!osy pabl!oznotel po t kor,,

han

dlowe pa krośnie* i po dsiai« ekonomicznym U nislkaty orrwatn r Huka «*?yofy»^

1.y pokor. l -50

a i ssieji.es wie?sM

(Jgtaeae»ril« I p ren u m e ra tę przyjmuj* we L w uwle binra dzienników St Sokołow*k!«r i OI

«zewskieso. K,. Buchstaba; w «aros!awln Biuro dzienników, w Podgórza Potarslski, w PfiemyllH

A, lazsyfiski księgarnia i 8 Bil!et; w itzesznwle (d. Wemtraub, w 8tnnl«lawowla I*sielski t Bp

w Tarnowie M, Rockach, O Haut; w Tarnopola Komaniewski; w Paryżu wyłącznie p, W. Racs

kowski, 14 Citó de Trense; w W ied n ia Hsasenatein A Vogler, R Kosie (Inkl- we wszystkich filiach)|

H, Schalek, M, Diukes, B. Braun, J, Danneberg, Bock A Herzfeld, H, Ariedl, E, Laszlo ftylk prenumerat*

H, Goidfchmiedt A Comp.), M. Per!es; w Frankfurcie n M,G,L.Daube ACorap. * Pradze czeskiej

S’r HoTorka. Łititjr s pieniądzmi i p r z e k a z y pieniężne na prenumeratę i ogłoszenia przyjmuje Admi

*istracya »Czasu« w Krakowie. Rekianacye ni eopiessytowaae nie podlegają opłacie pocztowej

SAsSóm *ie o^ łau m yck nie pFiyjnjnj» si* RękapiitA* nad*yłanyah oiv swwstw ci«

Za każdą tmloną adres« depłaca s!ą 40 bal

ADRES RGI)AACYl ml. *w. Hemessa Hr. ** . - T«lef(t*m Kr. 40.

Zmiana ról.

Po traktacie w Brześcia spost,rzedz było można

w prasie polskiej dążenie do zdefiniowania pro

gramu, który, stworzona przez tea traktat sy

tuacya powinna była zdaniem tej prasy zmienić.

Wedle mojego zdania program nie uległ zmianie,

a odmieniły się tylko role. Jak dotychczas, wiel

ka część narodu polskiego uważa tak zwano au

stryacko- polskie rozwiązanie za najlepsze. Pola

cy mogli jednak występować z niem publicznie,

jednać mu zwolenników, torować mu drogę do

zwycięstwa pod dwoma warunkami: rząd monar

chii austryacko - węgierskiej musiał chcieć tego

rozwiązania i musiał mieć siłę do jego zrealizo

wania. Polacy byli przekonani, że oba te warun

ki są BpełnioDe. Prac: wali też dla urzeczywi

stnienia tego programu usilnie, a były prezes Ko

ła polskiego Biliński p )wiedział w austryackiej

Izbie panów, jak byli, o ile o nich i o ich po

rno* idzie, bliscy celu. Traktat zawarty w Brze

ściu, odebrał im tę niarę i to przekonanie, a

wskutek t,ego nastąpić musi zmiana ról: Po

lacy muszą wyczekać, aż ’ rząd monarchii au

styacko- węgierskiej da im dowody, że rozwiąza

nia austro - polskiego pragnie, i żo potrafi prze

prowadzi«.

Jest to więc zmiana ról, Nim się okażo, żo w a

runki rozwiązania austro-polskiego zostały speł

nione, budowa państwa polskiego nie może zale

gać. Aby ją posuwać naprzód, koniecznem jest

porozumienie się rządu polskiego z. rządami państw

okupacyjnych, a bardzo poźądanem porozumie

nie się społeczeństwa polskiego z reprezentacya

mi ludów państw centralnych. Należy też przy

jąć ze zadowoleniem do wiadomości wszystko, co

politycy polscy w tym kierunku zdziałali w Ber

linię i w Wiedniu. Rezultatów, jakie będą osią

gnięte, nie przeceniamy, ale też nie wolno ich

niedoceniać. Choćby skutek polegał na tem, że

poprawi się atmosfera, że zmniejszy się nieufność,

uznać go należy za doniosły, Wiemy, że rzeczy

wiste układy rządu polskiego z państwami een

tralnemi będą poprzedzone układem tych państw

między sobą, aie też wiemy, że Da ten właśnie

układ rządu niemieckiego z rządem austryacko

węgierskim nie może być bez wpływu — i to

bardzo znacznego, stanowiska, jakie w sprawie

Polski zajmą parlamenty: niemiecki, austryacki

i węgierski. Wszystko przeto, co się zrobi, aby i

dla nas_,-zyskae, jest w najwyższym stopniu ce

lowe.

Oczekujemy więc, co br. Czernin będzie miał

Polakom do zakomunikowania. I tu wiemy, że

to, co im powie, zależeć»będzie od jego poprzed

niej rozmowy z Berlinem. O uiej dowiemy się

tylko dwie rzeczy. Jeżeli dotychczas ad Polaków

wymagano, aby ze względów właśnie na tę roz

mowę Wiednia z Berlinem byli pomocą Wiednio

wi, !,o obecnie możemy tylko tyle powiedzieć, żeś

my dotychczas nie innego nie czynili i niezego

bardziej nie chcieli, jak tylko być tą pomocą.

Niestety traktat w Brześciu okazał, że praca ta

nasza i usiłowania były daremne. Drugą uwagę

i propos rozmowy W"iednia z Berlinem uczynił

za nas jeden z najlepszych publicystów niemiec

kich G. Stoper. Mówi, że przyczyny oporu Berlina

wobec rozwiązania austro-polskiego szukać należy

przedewszystkiem w pewnej nieufności do Pola

ków, ale także w nieufności do Austro*Węgier.

Pertraktacje polityków po!skich z większością

parlamentu niemieckiego mogą usunąć nieufność

do Polaków, ale usunięcie nieufności Ber!i na do

Austro-Węgier nie tkwi chyba w kompetencji

Polaków.

Natomiast prawdziwie skuteczną pomocą było

by dla dyplomacyi austro-węgierskiej, silne i głę

bokie przekonanie, że od rozwiązania sprawy pol

skiej w duchu programu, który ma już utartą na

zwę austropolskiego, zależy mocarstwowe stano

wisko monarchii .austryacko-węgierskiej. Dopóki

dyplomacja austryacka będzie., się wahać między

Polską, a innemi »rekompensatami«, dopóty w

Berlinie nie przeprze żadnego z warunków, od

których spełnienia każdy Polak musi uczynić za

wisłem swoje oświadczenie się za tym progra

mem. Dotychczas nie widzieliśmy i nie widzimy,

aby dyplomacya austryacka i polityczny świat

austryacki, w przeciwstawieniu do węgierskiego,

rozumieli doniosłość sprawy polskiej. Przeciwnie,

zdawałoby się, że czekać musinąy, aż doświad

czonia dyplomacyi austryackiej z tfkrainą staną

się tak intensywne, że pouczą o błędności wszyst

kich plauów, które się z tem łączą. Należy się

obawiać, aby te doświadczeni.a nie przyszły za

późno. Z wszystkich względów decyzya w spra

wie polskiej jest rzeczą nagłą, Rozumie to z pe

wnością hr. Czernin, który w komisyi dla spraw

zagranicznych delegacyi austryackiej ma — bez

Polaków — jeden gło* większości.

Wł. L . Jaworski.

Flamandya i Ukraina.

L polemiki, przeprowadzonej obeenie z powo

da rewelacyi hr. Czernina, w’ynikałoby, że jedy

ną przeszkodą do zawarcia pokoju je3t sprawa

Alzacyi i Lotaryngii, co do której obie strouy nie

okazały najmniejszej skłonności do jakichkolwiek

ustępstw. Takie przynajmniej zapatrywania pa

nują w austryackich kołach wojskowych, a wo

bec nieustającego kontaktu pomiędzy Wiedniem

a Berlinem, można przypuszczać, że hr. Czernin

dał wyra* takżo poglądom niemieckiego urzędu

spraw zagranicznych Oznaczałoby to także, że

Niemcy rezygnują z aneksyi na zachodzie, to zna

czy w Bi-lgii i Francyi; tymczasem nia wszędzie

w Niemczech program przyszłego pokoju jest w

ten sposób pojmowany. Wszechniemey i cały

wielki przemysł domagają się zawsze jeszcze wiel

kim głosem »niemieckiego pokoju«, czyli pośred

niego zaboru Belgii i niektórych części francuskie

go terytoryum. Prawie jednocześnie z przemówie

niami hr. Czernina, dwa dzienniki pod względem

politycznym bardzo od siebie oddalone, Yossische

Ztg i Kilniache Ztg wystąpiły z żądaniem przy

łączenia do Niemiec francuskiego zagłębia krusz

cowego Longwy i Briey, a co do Belgii, nawet

kanclerz nie złożył dotychczas oświadczenia, któ

reby można interpretować, jako zrzeczenie się

aneksyi tego kraju Przeciwnie, polityka, jaką tam

prowadzą władze okupacyjne, zmierza najwido

czniej do przygotowania zaboru przynajmniej fla

mandzkich prowincyj z Antwerpią i Gandawą i

do tego celu ma także posłużyć dokonany już

rozdział Belgii na dwa terytorya administracyjne.

Podobnie jak na Litwie i na Ukrainie, pod egi

dą, a właściwie z inieyatywy jenera«-gubernator

stwa powalała tam rada flandryjska, która nie

dawno wystąpiła z proklamowaniem niepodległo

ści Flandryi pod niemieckim protektoratem zupeł

nie na wzór znanego manifestu Tary by. I tam

więc także, podobnie jak na wschodzie, polityka

niemiecka dąży do utworzenia małego państwa,

nie zdolnego do samoistnego życia, któreby odgry

wało podwójną rolę: służyło do zamaskowania

aneksyj, a jednocześnie szachowało Anglię i

Francyę.

Zdaje się jednak, że i w Niemczech zaczynają

pojmować obosieczność i ryzykowność tej metody,

która przedewszystkiem w niemniejszem stopnju

niżeli sprawa alzacka, opóźnia i utrudnia zawar

cie pokoju. Znamienny pod tym względem arty

kuł zamieściła Frankfurter Ztg , w którym prze

bija wcale nietajony sceptycyzm co do flaman

dzkiego narodowego ruchu i wogóle co do poli

tyki stosowanej dotychczas w Belgii. ,,Najnowsze

zajścia w Belgii - czytamy tam — nie są wy

pływem celowej polityki. W połowie stycznia

słyszeliśmy o uchwale Rady flandryjskiej prokla

mującej niepodległość. Na tej podstawie Rada

podjęła kampanię agitacyjną, której wyniki są

nieznane. Jakie wnioski należy stąd wyciągnąć?

Przypominają się nam wypadki w Polsce(?), gdzi«

przywódcy nie zdołali porwać za sobą mas ludo

wych. Czy Rada ze swoją niezbyt określoną de

klaracyą niepodległościową nie przeciągnęła stru

ny? tj. czy nie zaniepokoiła szerokich mas lu

dowych, które trzeba było dopiero pozyskać dla

tej myśli? Ale wszystko co dzieje się we Flan

dryi idzie na rachunek niemiecki. Słusznie czy

niesłusznie na nas spada odpowiedzialność i my

ją rzeczywiście ponosimy, gdyż jest to sprawą

honoru niemieckiej polityki by Flamandów nie

opuścić. Ale z tego powodu powinniśmy dokła

dnie wiedzieć, eo mamy czynić, a czego zanie

chać, eo może być uzyskane w traktacie poko

jowym, a co możemy osiągnąć jedynie za cenę

przedłużenia wcjny. Przedewszystkiem zaś należy

wiedzieć, o ile ruch flamandzki posiada wewnę

trzną siłę, aby w przyszłej Belgii utrzymać się

i rozwinąć, i jakie cele mogą zjednoczyć cały lud

flamandzki pod jego sztandarem. Bo naród nie

miecki nie powinien uledz sugestyi zbyt gorliwych

agitatorów; lud flamandzki nie dąży bynajmniej

do takiej niepodległości, jaką propaguje Rada41.

W dalszym ciągu omawia artykuł przyszły sto

sunek ekonomiczno-handlowy Belgii do Niemiec

i apeluje do rząim belgijskiego, aby pod tym

względem wyjaśnił sytuacyę, co może się przy

czynić do złagodzenia istniejących drażlrwości. ’

Powyższe trzeźwe, i roztropne i spokojne wy

wody dowodzą w każdym razie, źe w kołach nie

mieckich zaczynają coraz objektywuiej oceniać

przyszłe położenie Belgii. F r a n k fu r te r Ztg. nie

t,ylko ani jednam słowem nie wspomina o aneksyi,

ale liczy się z tem, że po wojnie Belgia odzyska

swoje dawne stanowisko baz żadnych ograniczeń.

Jest to bardzo ważny krok na drodze, prowadzą

cej do zawarcia pokoju; dopóki bowiem Niemcy

nie zaniechają wgzelkiej myśli o zaborze Belgii,

lub choćby tylko o jej pośrednim przyłączeuiu do nie

mieckiego państwa, dopóty nie znajdzie się w

wielkiej Brytanii polityk, któryby śmiał zapropo

nować pokój.

Również charakterystyczne i znamienne są

uwagi frankfurckiego dziennika, odnoszące się do

ruchu fiamaridzkit-go, wywołanego przez władze

okupacyjne. M a ł on posłużyć do wytworzenia w

Belgii flamandzkiej filoniemieekiego prądu a w

pojęciu wszechniemoów miał także przygotować

term dla aneksyi. Pokazało się jednak, że propa

ganda nacyonalistyczna nie zd lała trafić do fla

mandzkiego ludu, który wcale me pragoie po

działu Belgii i nie rośei sobie preteosyi do wy

parcia języka francuskiego służącego obu szcze

pom do wzajemnego porozumiewania się. Fla

mandyi jest tak samo sztucznie podtrzymywany,

jak ukraioizm, i właśnie dlatego niema przyszło

ści, a może byś niebezpieczny dla sprawy

pokoju.

Wszystkie też zastrzeżenia odnosząc« *ię do

Flamandyi należy zastosować do polityki niemiec

kiej na Litwie i Ukrainie. Tak samo opiera się

na sztucznych podstawach i przybrała kierunek

sprzeczny z interesem kraju w jakim jest sto

sowana. Rada litewska i Rada ukraińska powsta

ły, jako narzędzia niemieckich celów, budząc fał

szywe nadzieje i nadmierne apetyty. Biurokracyst

niemiecka zaślepiona »polskiem niebezpieczeń

stwem« i pozostająca pod wybitnym wpływem

nacyona!istów, tworzyła niezawisłą Litwę i nieza

wisłą Uk;rainę dia osłabienia polskiego państwa,

i w nadziei poddania tych krajów pod niemiecki

protektorak. Tak samo jednak jak w Belgii, kwe

stya litewska i ukraińska, wytrącone z właści

wego łożyska, okazały prędko swoją bezsilność i

brak oparcia o masy ludowe. Tak samo vr Bel

gi’, jak na Litwio i Ukrainie, znaleziono szereg

jednostek po części ambitnych, po części sfana

tyzowanych, która podjęły się spełniać rolę wy

znaczoną przez rząd niemiecki. Ale ci ludzie nie

posiadają zaufania ludu i bez ostrzy niemieckich

bagnetów, nie zdołaliby ani na chwilę utrzymać

na swoich obecnych stanowiskach.

Jak dowodzą uw’agi Frankfurter Ztg, zaozyaa

(lU

F,ENE BAZIN .

MARYA PEREK.

(Ci ;ja dalszy).

Wirud jab!omi.

Sady bretońskie n i* dorównywują moźo nor

mandzkim, lecz pielęgnowano są także z wie!—

kiem umiłowaniem, i zajnaują znaczna obszary,

obrócone zazwyczaj na południe. Przedziwnie pię

kno bywają aa wiosce i w jesieni.

Takim hył sad w Kerjan, zajmujący] dwa łany

ogrodzone płotami, a połączone z sobą wąską

drożyną, również ogrodzeną. Sad ten był arcy

dzi eł em nieboszczyka ojca Lanjo, k,tóry się znał

na rzeczy, i sani g0 założył, tięfttunki wybrano,

grunt głęboki, lekka pochyłość podająca na po

k u!,aowa wia,try. Kwitnąco pęki jabłoni. To też

plon bywał obiity, YV dobrych latach sam dochód

z labłeczuiko p*krywał koszta całeg* gospodar*

j. ,na’ a rpk ten, drugi wojny, był właśnie do

nryrn rokieni.

^ W pewien ranek wrześniowy matka Laujó,

s,anąwszy na progu, usłyszała spadanie dojrza

ych owoców, rzekła więc do eórkj

Marya trzeba dziś zebrać jabłka.

ka wcaosuia ta jaszcza.

Drzewa tak osypana, że spadają wcześniej,

moja c i :-ko, idź. N’i« ciebie to dawniej posy

łałam, na ąTłka, ale z wojną wszystko sie zmie

niło.

I bardzo zmienił« — potwiedziła Marya.

Doszła więc w sad od rana i pracowała tak

dług«, że jaź r«sa wyschła na końcach jej sabo

tów.

Jabłek była obfitość i uzbierała już sześć wor

ków płucieańych, a teraz zaczęła siódmy. Cho

dziła z nim od drzewa do drzewa i zbierała po

kolei różne gatunki, biało-czerwone F e ra -b ri —

i całkiem czerwone Fere-rtt. Teraz znów zbie

rała Fero-guen, całkiem żółte z karminowymi

pankcikami.

Schylona wciąż i zroszona potem, podnosiła

się niekiedy, a wtedy w dalszych częściach Badu,

widziała mnóstwo brunatnych, słodkich jabłek,

zwanych Rus Coumulen, które czekały na abiórkę.

Parao było i słonecznie, a wszystkie muszki,

goniące za światłem, wyrajały się z pomiędzy

szczelin popękanej ziemi i wirowały w słońcu,

tak, iż powietrze całe zdało się być roztańczone,

ta i na polach sąsiednich.

Marya wypełniła wreszcie szósty worek, po

czem wyprostewała się i przeciągnęła, i»y oprzeć

się aa chwilę o pień starego drzewa, które tra

ciło już liście, skutkiem czego okrągły cień, pa

dający od konarów przeciekał smugami światła,

Rozpalona, znużona, nio myślała » mozem. pa

trząc przed siebie na rozsiane gęsto jabłonie —

gdy wtem dostrzegła na ścieżce, łączącej eba

sady, żołnierza, który szedł proste ka nioj.

Doprawiła włosy, odrzucając w tył »padające

kosmyki i czekała, myśląc.

—

Jaki le ładny żołnierz.

Skoro zbliżył się, poz»ała go ze zdziwieniem.

—. To Kerdudal!

Ja Maryo !

Był to ten sam Kerduda!, który w początkach

wejuy wyszedł stąd da wojaka. Ale jakże zmie

niony. Twarz czerstwa, wzrok staaowczy, twardy

wąs, krótko przystrzyżony, tak prawie, jak u

Piotra. Na głowi* kask stalowy, o błękitmwym

połysku, k:i nogach owijacz*. C.hód aiiał szybki.

swobodny, cały tehaął życiem i śmiałą pewno

ścią siebie, przedstawiając doskonały typ rolnik«,

przetworzonego w żołoierza. Patrząc na niego,

nie wątpiło się, że jest odważnym.

—

Czy wy tam wszyscy tacy jesteście - - spy

tała go »)imowoli Marya,

Zaśmiał się, pokazując białe zęby.

—

Tak. Prócz tych, którzy zginęli.

—

Nie Ir a k wam odwagi.

—

Troszkę jej trzeba więcej, niż tu na roli.

Ala człowiek nawyka.

—

Na długością przyszli w nasze strony ?

—

Wracam już z urlopu, który się jutro koń

czy.

—

Już ?

.—

Tak. Zaszedłem tam de was do dornn, !eez

zastałem tana tylko matkę waszą, a raam do was

»lecenie. A muszę spieszyć do pułku, bo się tam

coś gotuje.

—

Nowy atak?.

—

Być może.

—

Niebezpieczny ?.

—

A cóż wam o to Maryo, wy przecie...-Tu

orwał Die kończąc, choć chciał przed chwilą po

wiedzieć, żo Marya niema się lam o kogo tro

szczyć.

Młoda kobieta odczuła tu jak dotknięcie utajo

eej rany. Złożyła na piersiach ręce, zabrudzone

ziemią, i stała milcząca, nie mogąc odwrócić wzro

ku od żołnierza.

Kerdodal spoważniał również.

—

Czy to mundur kolonialny ? — spytała po

chwili.

—- Tak. Podobny do innych, tylko mamy wy

pustki czerwone i naszycie.

—

To wygląda weselej — rzekła, próbując się

napróżao uśmiechnąć.

Czuli się oboje nieswojo, rozmawiając tak z so-!

bą. Oboje mieli na myśli nazwisko Piotra, które

go nie wymówili.

Słuchali przez chwilę wiatru, który szedł od

morza i palił im twarze, szeleszcząc po liściach.

My tam w Szampanii — rze»ł dalej Kerdu

dai.

—

Ach ! to i wy tam jeszcze? - zawołała Ma.

rya.

—

Tak...

Kardadal urwał, bo zrozumiał teraz, że pomi

mo całej swej skrytcści, Marya niepokoi się je

dnak o męża; a jako prosta i uczciwa nr tura,

ucieszył się tem. Oczy jego zaokrągliły się ze

zdziwienia i próbowały wyczytać coś więcej z zie

lonych oczu młodej kobiety, które, jak zwykł«, pa

trzyły gdzieś w próżnię.

Marya odgadła o czem myśli żołnierz i udała

obojętność. Zsunęła ze stopy jeden z drewnianych

sabotów, jakby jej zawadzał, wytrzęsła go i wio

żyła znów, przyezem rzekła od niechcenia:

—

Co było to przeszło i nie wróci, a jeśli py

tam się, to przecie nic dziwnego. Dziś każdy do

wiaduje się o krewnych i znajomych, nawet da

lekich. Ot i wszystko. Nie myślcie nic innego.

Słowa te uraziły niewiadomo dlaczego Kerdu*

dala, który zesztywniał i brwi ściągnął.

—

To nie do mnie należy — rzekł: Słueham

dziś rozkazów innych trochę ludzi, niż wy i wa

sza matka, a te wasze historye domowe wcale

*saie nie obchodzą. Tam gdzie się ludzie biją

i życie nastawiają, nikt nio pamięta o małych

sprzeczkach i kłótniach. Ale nie powtórzyłem

wam jeszcze zlecenia, jakie mam do was.

—

frd niego?

—

Nie! Piotra widuję rzadko. Jesteśmy w je

dnym pułku, ale nie w jednym batalionie. Cza

sem przy zmianie warty mówimy sobie ,,dzień

dobry51. Ce wy tam zresztą wiecie o nas, wy, tu

za frontem0 Kto siedzi jak kret w okopach, ten1

nie chodzi na wizyty, ale to ksiądz mn d* w»s

interes.

—

Jego brat?

—

Tak! Ksiądz Alan. On jeat, u nas kapela

nem, a dowiedziawszy się, źe jadę na urlop, ka

zał mi was spytać, czy zechcecie przyjąć go

u siebie i pomówić z nim. Powiedziałem, źe się

pewnie zgodzicie, bo to przecie co innego, niż

wasz mąż. Ala róbcie, jak się wam podoba.

—- Ależ naturalnie — podchwyciła żywo Ma

rya. Poproście go odemnie, niech przyjdzie, kiedy

zechce.

—

No! Musicie jeszcze poczekać. Nie tak ry

chło dostanie urlop. W naszem życiu wojskowem

nikt nie jest pewien terminu; Bądźcie zdrowa

Maryo. a przyszlijcie mi trochę jabłeczniku.

Podała rau rękę.

—

Bądźcie zdrowi, Kerdudal. Dziękuję wam

żeście zaszli. A gdzie jeszcze pójdziecie?

kołnierz wskazał ręką zagrodę Champdoleat,

poczem odszedł, schylając głowę pod nizkimi ga

łęziami lub podnosząc po drodze jabłko.

Patrzyła za nim myśląc — Mój Bożo jak ci

młodzi patrzą śmiało w oczy, a jaki z niego ła

dny żołnierz; ale on teraz nie dba o mnie, jakby

nawet ptgardza. I to kte! Dawny parobek mojej

matki.

Zaczęła znów zbierać jabłka do worka, lecz

wciąż myślała o żołnierzach. Próbowała wyobra

zić sobie, jak teraz wygląda jej mąż w mundu

rze takim samym, jak Kerdudal, jak wyglądać

mogą okopy, które widywała na lichych repro

dukcyach popularnych gazetek.

—

Piotr musi tam być pierwszy w bitwie

§dwagi }hu nigdy nie brakło. C* ten Yerdudal

mówił o ataku? Pewnie, będzie rzecz trudna.

A Piotr się pierwszy nastawi. On już taki jest.

Czemu nie pytałam o więcej? Verdndal zajdzie

do zagrody teściowej i opowie tam rzeczy, o któ

ftC ŁA S 4* w;«hs4K.—

rosy tUieams, » atiaMwi«*« a godami« f! *rus* l a gcdsiw* * popofi!dtfi*

itsser wieczorny 13 hal, ranny 19 hal.(

wi««*sroy tS hak, ranny Ifl lud.

?IRNDMllllAt A W’P8O81i

DÓłrocinie | na kwartał na i icirsiął

W Keatawl* w miejscu . ,

27’ kor.

fc. 13 ker, 5h 8».4 ker. W fc.

s odnouenieM «o Iowa

.......

33»

116kot 50* 5kor.BOh,

Pr,ostą w Au*t?o-Węgrzech ,

,.,,,,,

.33»

16 kor. 60 »5kor.60h,

Pocztą s dwukrotną wysyłką......

36 kor,

h.18 »

»Ckor. -

w państwie N!eTaiockiewi

34 * 80h.|17 » 40. 6kor.80h,

W innych państwach

39 » - h.|19»60*6kor.60h

PronnBoretęprey|incią»Adnoinistracya»Cłmu«w Kraketrte i uzsęr!yposstowe hlejteową pr«

o a i n w a tą : handel 8t, K)ulińskiego, trafik» w Sukiennicach, Biuro dzienników Hopcasa i Salomonowej,

Hu,tcsyc ulica Jagiellońska, Główns Trafikr., Bracia Hildowie, ul. Karmelicka. §t Lwowtt ,C m * 1**1 do

lahyela w biarsth «zlen. 8 . SttktławtkUg«, A. » itisw ikitfs , R, Boshitftb*. »a łtacyaefc Solsjowyeh w TarRBWls,

RissM wla, J ałta , Rawym Są«*» aa »»facia wkslągarsi kalojawe], imfeł«*

**»**»«» |«w «lsjny*h »tacysch

n »»rt»«r4* ksUJnwyca, k»tąa»raia Podhalanka 2aks»»s*. kalągira!a Chastakswiktak taad a als rt. *łłwaa

t. k,, tratlka lihl!s , Słówas «. k. Irallka Kadea, Basior pian M. Schssk Rad»».

11...

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Czas.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu