Dziennik

Mirador - viewer

Dziennik Literacki. 1950, nr 21 (21 V) ═ 168.

Adnotacje

Wyświetlanie 204 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Sa)letrowej wysokości rzeźba dłuta Kazimierza BieńkówJncyo u wejścia

nu teren XXIII Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Fot. Vfi. Czarnecki, Poznań

Nowi twórcy nowego życia

Fragmenty przemówienia przewodniczącego KC. PZPR

bolesława Bieruta na IV plenum

Masy pracujące w potężnym wysiłku twórczym nic tytko wzboga

cają i polepszają materialne warunki bytu naszego narodu, ale

w pracy tej przekształcają się same. Dźwigają się, dojrzewają i rosną

ludzie w Polsce Ludowej, k ształtują się nowi twórcy nowego życia.

Tysiące, setki tysięcy pracowników zdobywa co roku now”e kwali

fikacje, powiększa swoje uzdolnienia zawodowe i pogłębia sw oją

wiedzę, miłiony ludzi wzbogacają sw oją świadomość polityczno

społeczną. Je st to najważniejsza i najwspanialsza zdobycz naszego

nowego ustroju, która staje się już dostrzegalna dla każdego, kto

chce i umie obserwować rozwój naszego życia.

Po raz pierwszy w historii narodu wybija się na czoło społecznego

życia twórcza inicjatywa milionowych mas pracujących, która nie

tylko przyspiesza, racjonalizuje i ulepsza, ale nadaje nowy sens ca

łemu procesowi pracy ludzkiej. Przeobraża ona do gruntu, zmienia

o(l podstaw nie tylko społeczne stosu nki produkcji, ale i samych

ludzi.

Podstawą naszej polityki kadrowej jest poczynienie wszelkich wy

siłków w kierunku jak najszybszego stworzenia nowej ludowej inte

ligencji przy jednoczesnym najpełniejszym wykorzystaniu stary ch

kadr technicznych. Stara inteligencja techniczna nie jest masą jedno

litą, znaczna jej część związała się bezpowrotnie i szczerze z budową

socjalizmu; część pozostaje jeszcze bierna i tylko nieznaczna mniej

szość stanowi agenturę wroga. Nie szczędzić sił dla jak najszybszego

wykucia k adr nowej ludowe,j inteligencji, w pclni w’ykorzystywać

wszystko, co zdrowe ze starej inteligencji i bezlitośnie zwalczać

i dolu,;ac wszystko, co jest agenturą w’roga, oto jedynie słuszne za

sady n aszej polityki kadrow ej.

N s(e

Kongres zjednoczeniowy naszej Partii był wielkim, przełomowym

w’ydarzeniem w życiu polskich m as pracujących ... Klasa robotnicza

data wyraz swemu stosunkowi do haseł kongresu przyśpieszatąc

wykonanie trzyletniego planu, chłopstwo pracujące -

inicjatywą

organizacyjną na polu spółdzielczości produkcyjnej, - przodujące war

stwy inteligencji pracującej - pogłębieniem łączności z masami lu

dowymi. Ożywienie umysłowe i społeczne, nie sp otykany nigdy

przedtem wzrost czytelnictwa, pęd do nauki, sztuki, literatury i ra

dosnego życia społecznego noszą w sobie w szystkie znamiona wie!,

kiej rewolucji kulturalnej.

Narzekania na brak ludzi są niczym więcej, jak oportunistyczną

krótkowzrocznością, albo bezdusznym niedołęstwem tych, którzy nie

chcą widzieć nowych rosnących ludzi. Ludzi zdolnych jest wielu do.

okolą nas, trzeba tylko, abyśmy im podali rękę, dopomogli w prze!

iwyciężeniu pierwszych trudności, otoczyli opieką... Tego wymaga

od każdego z na s wielki burzliwy okres dziejowy, wielkie historyczne

niewypowiedzianie potężne w swym rozmachu zadanie społeczne

polityczne, patriotyczne,

JULIAN MARCHLEWSKI

A WŁADYSŁAW ORKAN

O tosuoek pomiędzy Marchlewskim

a Orkanem, ukazany w świetle

odnalezionych w B bliotece Jagiel

lońskiej listów Jul ana Marchlew

skiego, można uważać za dokładnie

wyjaśniony"’). Aczkolwiek bowiem

dotąd brakło k orespondencji Wł. Or

kana do Marchlewskiego, z 1 stów,

któne odeń odbierał, wyni;ka n ajw y

raźniej treść ich wzajemnych sto

sunków i ich rozwój.

Lecz w toku dalszego prze szuk iw a

nia arch wum Orkana znalazły s ę

odpisy listów pisarza do Marchlew

skiego. Są to koncepty bądź tzw. mi

n u ty tj. kopie pism , sporządzane

przez sam ego autora, który — jak

w dać z jego zb oru archiwalnego —

byl bardzo dokładny i systematycz

ny. Jest ich sześć, z lat 1903-4,

wszystkie zaś dotyczą spraw wyda

wniczych, które już znamy z listów

Juli an a M a rchlew sk’ego.

Więc — o przekladz e nowel, doko

nanym przez Bytkowsk ego, ,,bez

w stydnie niedbałym" w edle oceny

d r J onasza Fraenkla , który ,,przej

rz aw s zy dokładniej, zau w ażył, ż e

trza by w s zystko grunto’w nie prze

rabiać".

W m yśl ży’czenia Orkana.

nowele miały być podz elone na dwa

tomik, złożone z rzeczy dawniej

szych oraz tekstów przesłanych z

Blonay. K olejno o d ram acie ,,Wina

i kara": ,,Zwracam się do Was z ta

kiem zapytań em: Czy w zięlibyśc e

odemnie dramat - do tłómaczen’a z

rękopisu? Czy m oglibyście s ę posta

rać, aby ten dramat mógł być grany

na scenach niemieek ch jeszcze w

tym sezonie? W razie przychylnej

od pow iedz na po w yższe — kiedy

najpóźniej m usiałbym złożyć Wam

rękop s? (Rozum ie się pytania sta

wiam, gdyby Wam się dramat mój

spodobał)."

szczersze. D ram at ten j est roztrząsa

niem odwiecznego problemu: wina

i kara. T aki też zam ierzam tytuł".

D o tego interesującego k rytyków

i histo ryków literatury sądu Orkana

Julian Marchlewski

o w łasnym utworze, przybywają

n adto nfo rm acje natury o sobistej.

,,Zwracam się do Was z tem, gdyż

zaświtało m, to w myśli jako jedyne

w ybawienie z biedy. Przyznam się,

że położenie ście nie w esołe. Przez

dwa ostatn e lata, słabując i prze

chodząc różne ewolucje wewnętrzne

(podkreśłemi]e na,sze, J. S .), n i c nie

zd ołałem zarobić — zm u szony byłem

żyć, utrzymywać gazdostwo i budo

w ać chałupę — kredytem . Ostatni

wys łek uczyniłem, aby módz na

je niezgorzej. ,,Nie w iem — pisał do

Marchlewskiego, kreśląc często i

zm ieniając tekst, n ajwidoczn ej za

żenow any w ykładem tak bardzo m a

terialnych spraw , zw ła szcsza, że u

twór był jeszcze na pniu — czy rzecz

ta, gdyby się powiodła, mogłaby mi

taką pomoc przynieść; przede w szy

stk em czy się to da. — Mam nadzie

ję w życzliwości Waszej, iż uczyń

c ie w szystko, aby pomódz. Proszę:

rozważcie w rozumie i w sercu Swo

jem i odpow edzc e mi łaskawie.

D ramat chciałbym za kończyć przed

w yja z de m (t. zn. przed 5-tym grud

nia), a jeśli nie podołam, to na No

w y Rok najdalej". (1903)

Jak już wiemy, Marchlewski roz

w ażył ,,w rozumie i sercu swojem"

1 sam borykając się z trudnościami,

które towarzyszyły n eustannłe jego

przedsięwzięć u wydawniczemu, nie

w iele mógł uczynić dla poprawy fi

nansów Orkana. Toteż w kolejnym

liście kładzie on nacisk na wystaw e

mie sztuki na n ’emieckiej scen e.

,,Rzecz, sądzę — choć się widzi nie

duża — zapełni w eczór, bo idz e w

wolnym tempie i pauzy są częste;

akt drugi będzie trwał przeszło go

dzinę; dwa razy dłuższy, niż zwy

czajn e". Nie zapom na jednak i tym

razem o finansach: ,,Pomijając in

sze, byłoby m i to niem ałą ,,deską ra

tunku" — pisząc dramaty sam wpa

dam w coraz to gorsze sytuacje bez

w yjścia" .

Co prawda los p’sarza był w o

wych latach mało godny zazdrości.

Na skraw k u papieru,, z aw ier ają

cym kolejne ,,minuty" pism do Julia

na Marchlewskiego i pani Połoniec

kiej, żony Bernarda, znanego wy

da,wcy lwowskiego,, znalaz ła się w

zw iązk u z tym notatka: ,,Chłop (gdy

go osaczą przeszkody,, siad a — za—

Wewnętrzne ewolucje

Charakteryzując ,,W n ę i karę",

na której przekładzie i wystawieniu

na s cen ie Orkanów : bardzo zależało,

pisze on: ,,R zecz to nie lokalna, m o

żesiędzaćnaŚląskujakiwFin

landii — w yjąwszy pew ’en koloryt

językowy ;’Wypowiadam bowiem to,

co chcę, p rzez dusze chłopskie jako

nadchodzącą zimę wyjechać do słoń

ca, wyleczyć s ę z kataru płuc, który

mię trapi, i wreszcie wszystko się

urwie. — A by wybrnąć, potrzeba mi

skądś — z nieba — jak’ejś sumy

w iększej; inaczej nie w iem co bę

dzie".

Orkan był stale w finansowych o

pałach i wciąż w jego koresponden

cji z wydawcami przewija się ta nu

ta, Potrzebował p.eniędzy i ciągnął

kłada ręce); ,,Ciekawym, jak ja się

też a teg,o w ydobędę?"

’i Więc — p sał a Blonay 23 marca

1904 roku _zn,ów do Marchlewskie

go — donieście łaskawie, (ja tu

°sta,ję do 30-go w łącznie), jak Wam

na święta wypadnie, gdyż podług

tego U’planowiaiłibyim se powrót. Pr a

gną)łbym us łys z eć Wa,az osą dek c o

do dram atu, aby w razi;e p om yślnej

decyzji - przynajmniej z tem po—

Dołeezont do ,,Dziennika P olskiej

Dziennik

ROK IV e Nr 21(!GB) 21 MAJA 1950

JÓZEF SIERADZKI

1 z 6 • Strona 1

Mirador - viewer

Dziennik Literacki. 1950, nr 21 (21 V) ═ 168.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu