Kuryer

Mirador - viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

Adnotacje

Wyświetlanie 269 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

Dodatek do Nru 27 "Ilustrowanego Kuryera Codziennego46z dnia 27-go stycznia 1936 r.

Dr TADEUSZ ŚWIĄTEK (Kraków).

Wychodzi co niedzielę pod redakcją prof. Mieczysława Dąbrowskiego.

PURPURAT

POEZJI ANGIELSKIEJ.

Ledwo dni temu kilkanaście obchodzi]

70-lecie swych urodzin. A raczej nie obcho

dził, gdyż uchylił się od owacyj i nie

chciał nawet przemówić'do radja. Pyta

liśmy wówczas: czyżby gniewał się na

swych wielbicieli, którzy mu do niedawna

dotrzymywali wierności? Czyżby stracił

z nimi to czucie istotne, bez którego jubi

leusz bywa ceremonją, celebrowaną we

dług formuł konwencjonalnych i raczej

nieprzyjemnych? Bo nietylko zły stan

zdrowia zatrzymał go w posiadłości wiej

skiej, ile możności zdała od Londynu. Bo

daj że ważniejszą była świadomość dy

stansu, w jakim nie od dziś oddala się od

jego ideałów

szeroka

opinja Anglji,

a jeszcze bardziej ton, w jakim się mówić

0 nim ośmiela najmłodsza twórczość lite

racka. A jednak Kipling jest i pozostanie

purpuratem poezji angielskiej, choć już od

lat wiciu przekazywać się go zwykło kro

nikom literatury ojczystej.

WIATR OD INDYJ.

Przez pół niemal wieku wcielał w siebie

sam rdzeń aspiraeyj angielskich. Bo za

czął niezwykle młodo. W latach pi-awie

szkolnych ogłaszał wiersze i prozę w an

gielskiej prasie kolonialnej. Urodził się

bowiem w Bombaju, między morzem a pal

mami, jak przystało przyszłemu piewcy

imperializmu

Anglji.

Miał lat ledwo

dwa

dzieścia, kiedy ,tom ino

weł Proste

opowieści

z gór uczynił go ulubień

cem

publiczności. Po

czem poszli Trzej żołnie

rze, Iłiksza-icidmo, obie

Księgi dżungli, Kim i ty

le, tyle innych. Z niesły

chanym darem

stówa,

z ewokatorską bujnością

obserwacyj i kolorów od

słaniał metropolji owe

dalekie szlaki jej eks

panzji, które "szary czło

wiek" angielski znał le

dwo z nazw egzotycz

nych i ze słuchu. W mgli

sty wieczór londyński,

pośród źte płatnych biu

ralistów, cherlawych ro

botników czy

młodych

ludzi, znudzonych

cia

snotą l-odzinną, padał ów

apel z dalekiego świata,

niby z bajki, która ka;

żdej chwili mogła stać

się faktem:

"Opodal starej pagody

Moulmein, która patrzy

na wschód w stronę mo

rza, usiadła dziewczyna

birmańska i myśli o mnie.

Wiem, że o mnie myśli.

Bo w iatr kołysze palmy

1 dzwonią dzwony pago

dy: wróć żołnierzu an

gielski! powracaj do

Mandalay, do Mandalay,

gdzie stara flotylla za

puściła kotwice; gdzie

igrają latające ryby, a

świt jak grzmot wycho

dzi'od strony Chin i kro

czy przez zatokę"...

Ucichło w barze jak

makiem zasiał, przestały

dźwięczeć szklanki pełne

gęstego piwa, a subjekt sklepowy czy

tał dalej czarodziejską pieśń Mandalay

...„jej suknia była żółta, a mały czepel

zielony; jej imię Supi

gawlat, jako królo

wej z Theeban. I trwo

niła swe pocałunki,

tuląc je do podnóża

wielkiego Buddy. Aż

porzuciła swoje bogi,

odkąd pocałowałem ją,

po raz pierwszy, na

drodze z Mandalay.

—

Bo kto raz usłyszał

głos ze Wschodu, nic

już nie widzi, nie sły

szy i nie czuje już nic,

jeno zapach korzeni,

jeno dzwony z pagod

i słońce nad palmami...

na drodze z Manda

lay".

Głos Kiplinga uczy

ni! więcej dla zacią

gu Anglików do kolo

nij, niż spryt i obiet

nice sierżantów, re

krutujących z urzędu.

Fascynował,

upajał,

kusił wizją dalekich

krajów. Przeszedł jak

wichr po

rozłogach

literatury, przepędził

z niej wonie alko

wiane, mdłe perfumy

snobów, więdnące pa

radoksy Wilde'a,

Zbuntował przeciw ży

ciu, które pogodziło się z łatwą i mierm

egzystencją,

nawoływał do

niebezpie

czeństw, trudów, do

radosnych świąt dzia

łania.

"PROFESOR

ENERGJI

NARODOWEJ

Pam ięć o Carlyle'u,

0 jego hero-worship,

kulcie bohaterów była

w Anglji żywa. Ale

bohaterów Carlyle‘a

nikt nie widział na

własne oczy, nie bar

dzo więc rozumiał, co

ten wyraź znaczy. Aż

oto z ust Kiplinga do

wiadywał się, że on

sam, buchalter, kup

czyk czy biuralista,

może zostać bohate

rem, byleby miał od

wagę spełnić swe sny,

swoje pragnienie przy

gody i hazardu.

fil! — powtarzał ospa

łym, wahającym się

1 lękliwym. "Bądź zda

tny! Odwagi, licz tyl

ko na siebie. Wszyst

ko możesz osiągnąć.

Jeżeli nie osiągniesz

tego, co chcesz, znak to, żeś nie chciał na

prawdę, żeś wątpił, czy warte to swej ceny".

A tesame

pragnienia indywidualne

w płaszczyźnie narodowej wyrażały się żą

dzą ekspanzji, panowania i podboju. Ki

pling stał się odrazu wieszczem narodo

wym, spadkobiercą bardów staroangiel

skich, aojdem i skaldem,

budzicielem

i piewcą wyprawy do Transwalu, ekspe

dycji sudańskiej, wojny 1914 r. Jego wier

sze, osobliwa mieszanina gwary i patosu,

posiadły w rzadko spotykanym stopniu

wymowę poezji ludowej, magję prymity

wu. W tych hymnach, kołysankach czy

pieśniach bojowych drobne, krótkie, to

szczebiotliwe, to znów grzmiące słowa an

gielskie uzyskały ekspresję niebezpieczną,

zdolną wprawiać w rytm ślepe porywy

plemienne.

Nazwano go profesorem energji naro

dowej. Ale czy lekcje te były zawsze sztu

ką, czy morał ich nie wyradzał się cza

sem w moralizowanie? Albo czy jego wi

zja Tpdyj jest zupełnie prawdziwa? Autor

"Ksiąg dżungli“ szedł w kraje kolonjalne

z wyniosłością zdobywcy, z poczuciem

misji rasy wyższej, z dumą przynależno

ści do imperjum, które obejmuje czwartą

część ludzkości i ćwierć powierzchni na

szego globu. Miał oczy otwarte na koloro

wą krasę tego kraju, na muskularną jego

prężność, na nieznającą spoczynku walkę

żywiołów i

stworzenia.

Powiedziano

o tych oczach epika, że były również prze

nikliwe, jak wzrok żbika czy jastrzębia

z jego dżungli. Ale czy

umiały patrzeć tak samo

wnikliwie

wnętrze

dusz ludzi kolorowych?

Tagorę i jego otoczenie

twierdzą, że Kipling znał

się zapewne jak nikt

inny na słoniach, antylo

pach, nosorożcach i m ał

pach; może jeszcze na

półludziach w rodzaju

Mowle'go, bohaterze jego

dżungli,

wychowanym

wśród wilków; ale o lu

dziach prawdziwych, o

rdzennej duszy hindu

skiej wiedział równie nie

wiele, albo może mniej

niż administracja kolo

rijalna, której błogie rzą

dy z takim zapałem glo

ryfikował.

Ale to już spór dwu po

glądów na świat, dwu

punktów widzenia, mię

dzy któremi

niemasz

porozumienia.

Postawa

Kiplinga to najjaskraw

sza negacja hindnskiego

tat tvam asi (ty to ja),

wszęchludzkiego huma

nitaryzmu. W nim roz

poznają się wszystkie

imperjalizmy i nacjona

lizmy świata.

Wśród

przedwojennych

w ielbi

cieli, jakich miał pośród

wszystkich narodów, spo

tykamy Wilhelma 11

(wodza "Hunnów", prze

klętych przez Kiplinga

w czasie wojny) obok

Stanisława Brzozowskie

go z jego ostatniego,

wszechpolskiego okresu.

Ballady

żołnierskie,

Siedm mórz czy Pięć na

rodów przeszły w usta

mas żołnierskich i ludo

wych, a słynny hymn Re-,

cessional z religijnym re

frenem: "Nie daj zapoin-

1 z 16 • Strona 1

Kuryer Literacko-Naukowy :

➔

Opis

Struktura

Структура

Kuryer Literacko-Naukowy :

Ilustrowany_Kuryer_Codzienny

Kurier_Literacko_Naukowy

Kuryer Literacko-Naukowy :

Wiadomosci_Krakowskie

Podobne

Podobne publikacje

Kuryer Literacko-Naukowy : bezpłatny dodatek do Nru 18 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 18-go stycznia 1926 r. R. 2, Nr. 3.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 235 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go sierpnia 1936 r. R. 12, Nr. 34.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 50 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go lutego 1930 r. R. 6, Nr. 9.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 83 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 23-go marca 1936 r. R. 12, Nr. 12.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 251 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 10-go września 1934 r. R. 10, Nr. 37.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 85 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 31-go marca 1930 r. R. 6, Nr. 14.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 317 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 16-go listopada 1931 r. R. 7, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 28 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 28-go stycznia 1929 r. R. 5, Nr. 4.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 100 "I. K. C." z dnia 12-go kwietnia 1937 roku. R. 13, Nr. 16.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 340 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 7-go grudnia 1936 r. R. 12, Nr. 49.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 351 "I. K. C." z dnia 20-go grudnia 1937 roku. R. 13, Nr. 52.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 314 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 12-go listopada 1934 r. R. 10, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 145 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 27-go maja 1935 r. R. 11, Nr. 21.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 87 "I. K. C." z dnia 28-go marca 1937 roku. R. 13, Nr. 14.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 177 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 29-go czerwca 1931 r. R. 7, Nr. 26.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 27 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 27-go stycznia 1936 r. R. 12, Nr. 4.

Оцінювати публікації можуть тільки зареєстровані користувачі. Увійти

0 оцінок

Szczegóły

Приналежність до колекції

Коментарі (0)

Завантаження метаданих

Завантаження оцифрованих файлів

VIAF/NUKAT

Mirador - viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку