Pokój

Mirador - viewer

Pokój Wam :

Adnotacje

Wyświetlanie 95 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

ZarzUĆcie sieci na

POKOJ

16.03.2008 · GlOS PARAFII KATOLICKICH DEKANATU OLKUSKIEGO · Nr 11(704)

DODATEK DO TYGODNIKA RODZIN KATOLICKICH "ŹRÓDŁO"

"Gorzkie Żale, przybywajcie..."

Ks. Józef Dąbiński

w życiu Kościoła oprócz nabożeństw ściśle liturgicznych

są jeszcze nabożeństwa paraliturgiczne. Mają one charakter

prywatny i nieobowiązkowy, ale znaczący dla życia religijnego.

Należą do nich: Droga Krzyżowa, procesje, litanie, Godzinki,

nabożeństwa majowe, czerwcowe, pażdziernikowe oraz Gorz

kie żale. Te ostatnie są nabożeństwem rdzennie polskim. Ich

melodia odznacza się niezwykłą prostotą rytmiczną i symetrią

budowy, gdyż stosuje się do architektoniki wiersza lub zwrot

ki poetyckiej. Całość utrzymana jest w tonacjach kościelnych

i bardzo zbliżona do psalmodii gregoriańskiej, podobnie jak np.

psalmy nieszporne. Powstanie Gorzkich żalów łączy się ściśle

z historią Bractwa św. Rocha przy kościele Świętego Krzyża

w Warszawie (XVII wiek), gdzie posługę duszpasterską pełnili

i pełnią Księża Misjonarze św. Wincentego a Paulo. Bractwo to

było najbardziej czynne wśród innych stowarzyszeń, zwłaszcza

na polu charytatywnym i liturgicznym, o czym świadczy rola,

jaką odegrało podczas zarazy, która miała miejsce w latach

1624-25, kiedy to zginęła 1/6 mieszkańców Warszawy. W pro

tokole Bractwa z 1699 r. czytamy, że: ".. . odznaczało się wzoro

wym przykładem w służbie Bożej (...) i należy się wdzięczność,

że w Kościele Bożym z rozpamiętywania Męki Pańskiej przy

odśpiewywaniu w języku naszym tzw. Gorzkich żali, mnogie po

żytki duchowe wypływają" (s. 115).

Mając na uwadze możliwość udziału jak największej ilo

ści wiernych w nabożeństwie pasyjnym, ówczesny proboszcz

parafii Świętego Krzyża w Warszawie - ks. Michał Bartłomiej

Tarło, postanowił przy świętokrzyskiej świątyni wprowadzić na

bożeństwo Gorzkich żalów. Troskę o to nabożeństwo powierzył

Bractwu św. Rocha, a zwłaszcza jego promotorowi - ks. Waw

rzyńcowi Stanisławowi Benikowi. Trzeba podkreślić, że ks. W.

S. Benik był nie tylko autorem, lecz także redaktorem i wydawcą

Gorzkich żalów. Napisanie ich i wydanie nie zajęło mu zbyt wie

le czasu. Już bowiem w lutym 1707 r. ukazał się gotowy tekst do

druku, pl. Snopek Miry...

Sposób odprawiania nabożeństwa Gorzkich żalów ustalo

ny został przez samego autora. Do jego odprawiania przygo

towywano w okresie Wielkiego Postu specjalnie kościół i ołtarz

główny. Odprawiano je po Sumie lub Nieszporach. Po skończo

nym nabożeństwie głoszono kazanie, a potem odbywała się

procesja ze świecami. Stolica Apostolska nie tylko pozwoliła

na odprawianie Gorzkich żalów, ale także udzieliła odpustów

cząstkowych lub zupełnych.

O popularności Gorzkich żalów w całej Polsce niech świad

czy fakt, że w przeciągu zaledwie pół wieku ukazało się przy

najmniej piętnaście wydań, co na ówczesne czasy było bardzo

dużym osiągnięciem. Dokonano też przekładów na języki: litew

ski, francuski, niemiecki, angielski i inne.

Faktem jest, że w diecezji kujawsko-pomorskiej nabożeń

stwo to zostało wprowadzone przez Księży Misjonarzy już

w XVIII wieku, którzy, zgodnie z decyzją papieża Innocentego

XII - zajmowali się wychowaniem w seminariach duchownych.

W połowie XIX wieku nabożeństwo to znane było już na ca

łym terytorium dawnej Rzeczypospolitej. W Księdze Protokołów

Bractwa św. Rocha pod datą 16 i 23 stycznia 1848 r. czytamy:

"Nie masz bowiem kościoła, gdzie tylko język polski zasięga,

aby odprawiane nie było nabożeństwo Gorzkich żali". Nabożeń

stwo to znane też było wśród wychodźstwa polskiego w Brazylii,

Ameryce Północnej, Londynie czy Turkiestanie: "Gorzkie żale

śpiewane są tam w Wielkim Poście w niedziele i święta - przed

Sumą" (Kronika rodzinna, Warszawa 1903).

Początkowo Gorzkie żale śpiewano w kościele Świętego

Krzyża w Warszawie przez cały rok, a w okresie wielkanocnym

zmieniano niektóre pieśni na cześć Chrystusa Zmartwychwsta

łego. Zwyczaj ten jednak nie wytrzymał próby czasu i z cza

sem go zmieniono. Ostatecznie przyjął się zwyczaj odprawia

nia Gorzkich żalów tylko w okresie Wielkiego Postu. Dziś przy

ich odprawianiu stosowana jest podwójna praktyka: śpiewa się

albo wszystkie trzy części razem w jedną niedzielę lub po jednej

części w ciągu trzech kolejno po sobie następujących niedziel.

Prócz tego przyjął się zwyczaj śpiewania Gorzkich żalów także

w Wielki Piątek przy Bożym Grobie. W niektórych większych

miastach, np. w Warszawie istnieje praktyka śpiewania Gorz

kich żalów przez cały okres Wielkiego Postu, w każdym dniu

tygodnia w innym kościele. Coraz częściej zanika jednak proce

sja z Najświętszym Sakramentem po Gorzkich żalach, chociaż

w niektórych miejscowościach jest nadal praktykowana.

O Gorzkich żalach powiedziano, że "nie mają sobie równych

w świecie". Nic więc dziwnego, że wiele osób przybywających

z zagranicy urzeczonych jest tym nabożeństwem. Achille Rat

ti, późniejszy papież Pius XI, pełniąc w Warszawie po I wojnie

światowej obowiązki nuncjusza apostolskiego, bardzo często

uczęszczał do kościoła Świętego Krzyża, gdzie uczestniczył

w nabożeństwie Gorzkich żalów.

Biorąc czynny udział w nabożeństwie Gorzkich żalów, któ

rych melodia nigdy nie uległa zasadniczej zmianie, mamy świa

domość, że jest to melodia żalu i skruchy, która mękę Chrystusa

stara się wyrazić w konkretnych formach przemawiających do

każdego serca i każdej duszy ludzkiej.

Przewodnik "Niedziela" 8/2004

1 z 4 • Strona 1

Pokój Wam :

➔

Opis

Struktura

Структура

Podobne

Podobne publikacje

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 16 (20 IV) ꞊ Nr 709.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 24 (15 VI) ꞊ Nr 717.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 14 (6 IV) ꞊ Nr 707.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 18 (4 V) ꞊ Nr 711.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 19 (11 V) ꞊ Nr 712.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 17 (27 IV) ꞊ Nr 710.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 8 (24 II) ꞊ Nr 701.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 3 (20 I) ꞊ Nr 696.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 6 (10 II) ꞊ Nr 699.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 9 (2 III) ꞊ Nr 702.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 20 (18 V) ꞊ Nr 713.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 7 (17 II) ꞊ Nr 700.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 2 (13 I) ꞊ Nr 695.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 25 (22 VI) ꞊ Nr 718.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 22 (1 VI) ꞊ Nr 715.

Прочитайте

Pokój Wam : głos parafii katolickich Dekanatu Olkuskiego : dodatek do Tygodnika Rodzin Katolickich "Źródło". R. 15 (2008), Nr 11 (16 III) ꞊ Nr 704.

Оцінювати публікації можуть тільки зареєстровані користувачі. Увійти

0 оцінок

Szczegóły

Приналежність до колекції

Коментарі (0)

Завантаження метаданих

Завантаження оцифрованих файлів

VIAF/NUKAT

Mirador - viewer

Pokój Wam :

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку