Mirador viewer

Czas.

Annotations

Showing 665 annotations

Adding notes only for logged in users

Filtering

N" 205.

Kraków U Września — Wtorek.

C!b»» wychodzi codziennie wieczór (wyjąwszy niedziele i dnie świąteczne).

Numer pojedynczy w Krakowie i we Lwowie kosztuje 10 centów.

Prenumerata wynosi:

Mlej«cowu w Krakowie. . . . rocznie złr. 20 - kwartalnie złr. 5

miesięcznie złr. 2

wf Lwowie ....

5c.25

P » » »* S J państwie Austryackióm

”24

» 2c.25

do Prus -

B tal.17sgr.2

tal. 4 sgr. 8

tal. 1 gr. 16

B Rzeszy niemieckićj .

21,10

5» 10

» 1,25

» Francyi i Anglii . . B fran. 108

r frank. 27

B frank. 10

» I urcy«» Włocn i Szwajcaryi , 116

B«29

B10

» B « « g ü ......................... B B 80

B »20

l,!aty z pieniędzmi przesyłane być winny franco do Administracji bCzasu.u —_ l ,!aty reklamacyjne

niezapieczętowane, nie ulegają frankowaniu.

—

Ł te tó w niefrankowanych nie przyjmuje się.

Rok 1866.

CZAS

Prenum eratę przyjmują:

W Krakowie: Bióro Administracyi »Czasu" przy ulicy Rólanei w dnm., n,,,i t 121

tudzież wszystkie Urzęda pocztowe au sü ^ c k ie.

’

O g ł o a z e n l a (inseraty) wszelkiego rodzaju, przyjmują się za opłata: od wiersza drohnevo toetitf za

jednorazowe umieszczenie po 8 centów, za następne po 5 centów oraz za opłata należvtości atenlowói

po 30 centów od każdorazowego ogłoszenia

^ naie2yto6ci stęp!owej

I*re n a iner»t«* I O głoszeni» przyjmują: we Lwowie w Ajencyi ,Czasu* n Tnnnm Hrrcńk

n,ic» Halicka Ner 240. -

W Wiedniu p. A . Óppelik, Wollzeile 22. -

Na Francye i Anelie% Paryżu

L. Płoński, 30 rue des TournelIes.—

Zaś tylko ogłoszenia: w Wiedniu, w Hambur(rui w Frank

furcie nad Menem pp. Haasenstein i Vogler - w Berlinie p. A. Retemeyer - w Frankfurcie

nad Menem p. G. L. Daube (C Comp.

w Lipsku p. H enryk Engler - w Wrocławiu p Jenke

et Sarninghausen.

nękop!sm» nadsyłane Redakoyi, nie zwracają się i niszczone będą.

Kraków lO września.

Pow iększenie się Prus oceniano dotąd

przedewszystkiem z niemieckiego punktu w i

dzenia, to jest pod względem stanowiska,

ja k ie Prusy zajmą w Niemczech. Sta now i

sk o zaś europejskie Prus w teraźniejszym

składzie tej monarchii nie da się jesz cz e

oznaczyć w całej rozciągłości, zwłaszcza, że

zależeć ono będzie od teg o , czy gabinet

pruski uzna za rzecz stosowną albo też i

konieczną poprzestać przez dłuższy c za s na

tem co osiągnął, lub czy zamierzy przy

spasabiać już teraz uzupełnienie zjednocze

nia Niemiec, o eo liczne nalegania w dzienni

kach i sejmie słyszeć się dają. Drugie to

zadanie nie koniecznie na tem ma polegać,

aby przy pierwszej lepszej sposobności wy

zuwać jednych książąt po drugich z ich

krajów, lecz aby kraje zameńskie wciągać

w sferę ogólnych interesów niemieckich,

które coraz więcej identyfikować się muszą

z interesami pruskiemi.

Obecne położenie Europy wielce sprzy

ja Prusom do urządzenia się wewnątrz i

zjednoczenia zarówno krajów zabranych jak

i tych, które chcąc niechcąc uznały zwierz

chnictwo Prus. J eżeli bowiem przeobraże

nie Niemiec tak nagłe i taką doniosłość ma

jące , odbyło się bez oporu ze strony mo

carstw zagranicznych, to niemożna wątpić,

że dalsza robota na drodze już rozpoczętej,

byle prowadzona zręcznie, nie łatwo dałaby

nowy powód do zamieszania pokoju euro

pejskiego. Prusy mają przeto czas sposo

bny do spożycia, że tak powiemy, zabo

rów , i niezadługo staną w szeregu mocarstw,

jako jednolite potężne państwo północno

niem ieckie, którą to nazwę już dziś przyj

m ują w imieniu Niemiec, jak o zwierzchnicze

nad niemi państwo.

W kwestyach ogólnej polityki europej

skiej, jakoteż we wszystkich kwestycli nie

wyłącznie niemieckich, podrzędną dotych

czas Prusy pocieszały się rolą; odtąd je

dnak nie tylko wielkość i potęga ich, ale

różnorodność interesów i potrzeba utrzyma

nia powagi wymagać będą bezpośredniejsze

go wpływu ich na sprawy europejskie. O ile

zaś wpływ ten rość będzie, o tyle słabnąć

musi wpływ innych mocarstw. Cokolwiek

bowiem można przypuszczać z powodu po

wolności Cesarza Napoleona, jest rzeczą

niezaprzeczoną, że uległ on konieczności i

że podobnie jak we Włoszech nie o jedno

ści półwyspu myślał, lecz o konfederacyi,

tak w Niemczech miał na widoku utworze

n ie trzech grup, pruskiej, austryackiej i za

chodnio południowej. W łochy poszły dalej;

poszły też dalej i Prusy.

Położen iem zaś swojem geograficznem, jak

i stanowiskiem stać się dziś mogą Prusy al

bo węzłem między Francyą i Rosyą w ce

lach w spóln eg o załatwienia wiszącej ciągle

i coraz natarczywiej zbliżającej się do swe

go rozwiązania kwestyi wschodniej, albo

też rozworą dzielącą oba wzmiankowane

mocarstwa, iżby się z sobą nie starły na po

lu kwestyi polskiej.

Tak więc stosunek Prus do Francyi i Ro

syi jest podstawą ogólnego położenia poli

tycznego w obecnej chwili. W roli bądź

rozjemcy bądż pośrednika mogą Prusy de

cydow ać o najważniejszych kwestyach eu

ropejskich, a zarazem tę o siągnąć z tej roli

korzyść, iż ułatwi im ona dokonywanie dzie

ła zjednoczenia Niemiec pod swoją supre

macyą.

C zy zatem zmiana ministra francuskiego

spraw zagranicznych ma służyć za dowód,

że Cesarz Napoleon zrzekł się zamysłów

swoich pozyskania od Prus territoryalnego

wynagrodzenia, lub też za wskazó wkę zbli

żania się kwestyi wschodniej, każdy krok

polityczny Prus za sługuje dziś na wielką

uwagę, bo pod względem ogólnego położe

nia Europy może być stanowczy. W skaza

liśmy w ostatnich artykułach naszych, jakie

Austrya przyjąć ma stanowisko w Polsce i

na W schodzie, aby nie tylko utrzymać się

przy tem co posiada, ale oraz wzmocnić się

i politycznie i terrytoryalnie. P rzedstaw ia

jąc zaś dziś położenie takiem jakie jest o

becnie, nie możemy brać w rachubę przy

szłych możebnych, choćby też koniecznych

postanowień gabinetu wiedeńskiego, a to

tem w ięcej, źe postanowienia te wymagają

śmiałej inicyaty wy i stanowczego przerzu

cenia się na politykę narodowości. Wszakże

owa wielka rola Prus w Europie zależy

jedynie od tego, czy Austrya obierze drogę

temi względami wskazaną, czy też pozosta

nie nadal w ciasnym obrębie, jaki jej za

kreślała polityka jej ministrów począw szy

od Metternicha, która ograniczała się na

tamowaniu tego wszystkiego, co tylko zmia

nę sprowadzić może, nie pomnąc, że wojna

w łoska była następstwem przeszkód stawia

nych przez Austryę rozpostarciu się wojny

z nad Dunaju za Prut do Polski, jak niemniej

pruska następstwem zachowania się Austryi

względem sprawy polskiej w r. 1863.

KORESPONDENCJA CZASU.

W ied eń 8 wrze§nia.

—

r. Ustąpienie fmp. Franka ministerstwa, odda*

wna zapow iadane, a wczoraj rzeczywiście zaszłe,

nie zostaje w najmniejszym związku z właściwą kry

zys ministe ryalną spow odow aną kw estyą konsty

tucyjną. Fmp. Frank od dawna już cierpiący, od

daw na też pragnął usnnąć się od życia publicznego

a po skończonej wojnie tem usilniej naturalnie o to

upraszał. Nie wpierw atoli przychylono się do je

go prośby, aż ostatnie rokowania z Włochami u

snnęły obawę dalszej wojny. Równocześnie z z mia

ną naczelnika, wojskowy ustrój monarchii rady

kalnej ulegnie podobno reorganizacyi. Ministerstwo

wojny w dzisiejszym swym kształcie, równie jak

wojskowa kancełarya cesarska, -rozwiązane zosta

nie. Najwyższy zarząd wszystkich spraw wojsko

wych połączonym będzie w ręku JCMci Arcyksięcia

Albrechta, który jako generalissimus wszystkich

wojsk cesarskich, zarządzać będzie również i mi

nisterstwem wojny jak o podległą sobie gałęzią

zarządn armii. Również w organizacyi wojska

ważne i głęboko sięgające zajść mają reformy;

szczegóły tejże atoli nie są do tej chwili znane.

Chętnieby dziś życzonoby sobie w ojska z ludu,

rodzaju landwery, z liczną rezerwą na sposób pru

ski, że brak atoli do tego odwagi i energii w sfe

rach rządowych, skończy się przeto bez w ątpienia

na jakimś połowicznym dziwolągu wątpliwych

zalet. Cokolwiek nastąpi, to pewna, że taki ustrój

rządu wojskowego z porządkiem konstytucyjnym

żadną miarą pogodzić się nie da, i że jeżeli rząd

na seryo pragnie zgody z Węgrami i stronnictwem

konstytncyjuem monarchii, od zamierzonej zmiany

odstąpić będzie musiał. Konstytucyonalizm bowiem

zna tylko o,dpowiedzialne ministerstwo wojny

nie zaś za sła niając e się generalissimem, któryby

nawzajem w razie potrzeby nie wachał się zasła

niać osobą JCMości.

EAroinieryż, 7 września.

Korespondencya z miasta tego przed dwoma

miesiącami byłaby niewątpliwie ciekawszą, o ile

i ono przynajmniej w najbliższych swych okoli

cach było widownią zaciętej walki i ciągłych prze

chodów w ojsk pruskich.

Bawiąc jedn ak obecnie w Kromieryżu, z którym

się tyle w ażnych z przeszłości wiąże wspomnień,

mogę tylko pisać o skutkach tej krótkiej ale w

następstwa tak brzemiennej wojny.

W podróży przez Morawią trzy głównie okoli

czności zwracają na Bię uwagę nieobojętnego

widza.

Po bitwie pod Królowymgradem zwycięzkie woj

sko pruskie zalało całe Czechy i Morawią, które

to kraje do dziś dnia zajmuje. Niepomyślna wal

ka pod Przyrowem (Prerau) i Tobieszowem (To

bitschan) d. 15 i 16 lipca przyczyniły się jeszcze

bardziej do coraz silniejszego usadowienia się P ru

saków w tych okolicach, w śkutku czego i Kro

mieryż otrzymał stałą załogę nieprzyjacielską. Nie

znamobejścia się Prusaków w innym zabranym kra

ju, ale sądząc z tego, com widział i słyszał w Mora

wii nie mogłem nabyć wysokiego w yobrażenia o

icb skromnych i umiarkowanych żądaniach. Nie

mordowali ani rabowali na wzór moskiewskiej czer

rni, ale zabierali wszystko, zachowując zawsze wszel

kie formy grzeczności. Pomijając już wysoko nałożo

ną kontrybucyę, którą wszędzie mieszkańcy spłacali,

rozgościli się dumni zwycięzcy we wszyskich,

najpiękniejszych gmachach, popasali konie w prz e

ślicznych ogrodach arcybiskupa ołomunieckiego,

który w Kromieryżu ma sw ą siedzibę letnią, roz

łożyli się obozem na bujnych niwach, tratując i

niszcząc jeszcze niezebrane zboże; rozlokowani

po wsiach żądali najlepszych potraw a po zaspo

kojeniu ich wymysłów nader grzecznie dziękowali,

propinatorom zabrali wino i piwo, od którego po

tem trzeba będzie opłacać podatek!, a w dobrach

hrabiego Klthenburga po bitwie pod Przyrowem

tak się srożyli, że bogaty ten właściciel Tebieszo

wa praw ie zubożał. W innych okolicach tak wy

niszczyli włościan, że na ostatnich zeszli że bra

ków. W samym Kromieryżu pobyt ich według

właśnie w tych dniach urządzonej likwidacyj przy

prawił miasto o szkodę 85,000 złr. Takim jest

stan kraju w chwili, kiedy jeszcze na nim ciąży

żelazna dłoń nieprzyjacielska. Ze zgrozą mówili

mi o tem mieszkańcy, chwaląc zresztą grzeczność

i uprzejmość pruską , bo sposób ten wojowania

wydaje im się dzikim. Widać, że nie mają wyo

brażenia o sposobie wojowania Moskali. Mój Bo

że! pomyślałem sobie, jak szczęśliwym jest kraj,

który nie zna najaroższych pocisków najazdu mo

skiewskiego, gdzie ludność po straceniu całego

mienia poczuwa się jeszcze do wdzięczności za

ocalone życie.

Chwile jednak pobytu Prusaków na ziemi mo

raw skiej są policzone, albowiem jnż się groma

dzą ze wszystkich okolic, aby tłumnie opuścić

kraje przez się zajęte.

Drugim, daleko groźniejszym nieprzyjacielem

jest cholera, występująca wszędzie między woj

skiem pruskiem, włościanami i mższemi klasami.

Rzecz dziwna, że panując w szpitalach w ojsko

wych pruskich nawet i po miastach, mało dotyka

klas wyższych. Uważałem zaś, że najbardziej da

je się we znaki włościanom, tak, że w Morawie

wioski zupełnie puste wcale nie są rządkiem!.

Występuje zw ykle w sposób gwałtowny, ale wnet

traci na sile, w miarę podwojonej ostrożności mie

szkańców dotkniętych tą chorobą. W Ołomuńcu,

ja k niemniej ta w Kromieryżu, ustaje powoli, po

ja w iają się atoli pojedyńeze sporadyczne wypadki.

Jakby w jakimś złowrogim spisku nawidzają

jako trzeci nieprzyjaciel częste pożary tę ziemię,

w tym roku ta k okropnie dotkniętą. Już nie mó

wimy o wielkiej ilości wiosek i małych miaste

czek zgorzałych, z kąd także ogromne wyrosły

szkody, ale uderzył nas widok miasta Bodeustadt

o dwie mile na zachód od stacyi kolei żelaznej

Granicy (W eisskirchen). W mieście tem, pożarem

zniszczonem do szczętu, tułają się biedDi mie

szkańcy po ulicach i lasach szukając przytuł

ku, bo wszystko stracili w przeciągu kilku go

dzin.

Duia 2go b. m. wybuchł tam pożar, k tó

ry przy sprzyjającym wietrze szybko się roz

postarł, że o ratunku niepodobna było myśleć.

Piętnastu ludzi odważniejszych znalazło śmierć

w płomieniach! Łupek, czyli szyfer, którym da

chy były pokryte, nietylko popękał, ale paląc

się wśród wielkiego łoskotu jakąś utworzył ma

sę, której-pierwokształtu niktby zapewne nie od

gadnął. Wysłani przez towarzystwa asekuracyjne

urzędnicy nie chcieli dać wiary, że to m asa po

wstała z łupku. Na tak ogromną szkodę było tyl

ko zabezpieczonych rzeczy na 40,000 złr.

Pobieżnie skreśliłem uwagi, które mi się nasu

wały, bacząc na granice zwykłej korespondencyi;

ale obszerniejszych pod każdym względem szcze

gów , rozmaitych wspomnień historycznych, w ią

żących się z miastem Kromieryżem, chętnie wam

udzielę, jeśli miejsce w dzienniku pod inną formą

ua to zezwoli.

Paryż 6 września.

List mój z dnia 26go sierpnia, w którym sta

rałem się oznaczyć w krótkich słowach politykę

p. Drouyn de Lhuys, został wstrzymany na pocz

cie z jakiegoś niewiadomego mi powodu, bo, com

w nim napisał, było prawdą. (Nie doszedł nas. R ed .)

Były minister domagał się od Prus małych ustępstw

nad Renem, bo granicy z r. 1814, ale za to żądał

więcej na północy. Mówiono o tem wiele pa rę tygo

dni temu w Petersburgu, ja k to zaświadcza korespon

dencya dziennika L ’U nion. Prusy nie przyczyniły

się do tego i ten ich czyn tłómaczy nam wyrazy ks.

Napoleona: »Jesteśmy z Prusami w zgodzie we

wszystkich kwestyach wyjąwszy polskiej."

Pan

Drouyn de Lhuys usunął się (nie upadł, skoro

został radcą tajnym) nie tyle przed pp. Rouher,

Lavalette i Fould, ile przed niegotowością F ra n

cyi i względami na Izbę. Przypuściwszy, że margr.

Moustier będzie zupełnie trzymał z kolegami sw y

mi, co jest wątpliwem, pp. Rouher Lavalette i

Fould przedłużą pokój, odłożą kw estyę, ale nie

zmienią polityki. Nie będą się kusili o wzięcie

Belgii, choćby z przymierzem rosyjskiem, bo Ce

sarz uie myśli zerwać ź Anglią. Nie będą mogli

podnieść kwestyi wschodniej, bo Francya nicby

ua niej nie zyskała. Prędzej czy później Fraocya

wróci do polityki p. Drouyn de Lhuys, która jest

racyonalną i cesarską. W tym względzie zdanie

jest jedno w całej Francyi. Przygotow ania wo

jenne idą z pośpiechem.

Kiedyś się mówi o rozdwojeniu Prus i Rosyi

związanych od r. 1772 przez rozbiór Pilski, nie

wiara jest zawsze prawdopodobną. Wszystkie je

dnak pozory przemawiają w tej chwili za prawdą

tego doniesienia. Rosya nic rada z powiększeuia

się Prus nad miarę zaproponowała kongres, który

nie został przyjęty, naw et przez Francyę. Dziś

oświadcza ona urzędownie, że chce się trzymać

na uboczu i działać stósownie do swych własnych

interesów. Jakież są jej usiłowania? Wyjaśnia to

memoryał tajny, podany Carowi a wydrukow any

w 25 egzemplarzach. Rosya pragnie dotrzeć do

Karpat tj. zabrać Galicyę i rozciągnąć się do

Odry. Mówi o tem korespondencya z Petersburga

do Etendard, nowego dziennika rządowego. Rosya

pragnie otrzymać to za pomocą przymierza z Fra n

cyą. Czy pp. Rouher, Lavalette i Fould przyjęli

by przymierze na powyższych w arunkach, choćby

w zamian mieli dostać Belgię?

Debaty, Silcie i Opinion Nationale, które sprzy

jały Prusom a zarazem Polsce, rachują zawsze na

to, że Prusy przyłożą rękę do dzieła przywróce

nia Polski. Nie daję temu wiary, a margr. de la

Rochejacquelein w liście do Siecle, oskarża je naj

wyraźniej o przekupstwo.

P. Drouyn de Lhuys wyjeżdża z żoną na m ie

siąc do Niemiec. Margr. Moustier przybędzie tu

dopiero w końcu tego miesiąca. Margr. Lavalette

będzie przeto dość długo w ministerstwie spraw

zagranicznych zastępcą. Ma tu przybyć wkrótce

p. B enedetti, przywołany powtórnie przez Cesa

rza. M onitor zawiadomił, że Cesarz będzie polo

wał, co znaczy, że jest zdrów. Ks. Metternich wy

jeżdża do Biarritz. Ma się tam udać także Cesarz

i jak głoszą arcyksiążę Stefan. Hr. Goltz, który

tyle naobiecywał Francyi, będzie zastąpiony w

Paryżu przez p. Savigny.

Wszystkie rządy departamentowe uchwaliły te

go roku adresa do Cesarzowej, dziękując jej za

odwiedzenie cholerycznych w Amiens i zajmowa

nie się zakładami dobroczynnemi. Na jednej z rad

ks. Persigny podnosząc rolę a rm ii, wyraził się o

dziele hr. Bismarka w sposób, który obraził opi

nię i dzienniki.

Sawfet pasza, poseł turecki, był wczoraj z po

żegnaniem u Cesarza; zastąpi go Dżemil pasza.

Sawfet pasz a posunął najdalej porozumienie mię

dzy Francyą a Turcyą. Skłonił także Sułtana do

ustępstw w sprawie wyspy Kandyi. Panuje na

dzieja, że ta ostatnia sprawa skończy się bez roz

lewu krwi. Projekt przyłączenia tej wyspy do

Grecyi, jeżeli rzeczywiście popierała go Anglia,

zostanie odroczony lub odłożony.

Po widzeuiu się z Wiktorem Emanuelem w Pad

wie, jenerał Leboeuf udał się do Wenecyi, gdzie

dopełui głosowania powszechnego. Szczęśliwe Wio

cby stoją n kresu swych życzeń, otrzymanych bez

wielkich poświęceń. Myślą już one o rozpuszcze

niu do domów 120,000 żołnierzy i o głębokim

pokoju. Sfery rządow e kłopocą się dziś już woj

ną; czy w razie potrzeby Francya będzie w sta

nie skłonić Włochy do nowego uzbrojenia się w

celach polityki zagranicznej? Mazzini nie chce

wrócić do ojczyzny, bo Włochy nie otrzymały do

tąd Rzymu, jako stolicy. Margr. Moustier będzie

musiał rozstrzygnąć tę sprawę. Przed wyjadem do

Londynu, p. Odo Russel naradzał się często z

kardynałem Antonellim. S ądz ą , że projekt prze

niesienia się Papieża na wyspę Maltę jest jeszcze

na stole, ale panuje przekonanie, że projekt ten

jest tylko groźbą i że Papież nie opuści Rzymu.

Wiadomości z Mexyku są coraz gorsze. Z kolei

jen. Meija opuściłczy opuszcza Maksymiliana Igo.

Bukarest 5 września.

(W .) Podróży księcia Karola do Mołdawii i te

goż dłuższemu pobytowi w Jasa ch przypisują nie

którzy polityczne znaczenie. Według krążących

pogłosek ma podróż ta nosić na sobie cechę przy

jażnych stosunków i bliższego porozumienia się

z R osyą, które poufnemi oświadczeniami p. Bis

marka, złożonemi przez jenerała Mantentła w Pe

tersburgu, wywołane zostały. Nie byłoby wpra

wdzie w tem nic nieprawdopodobnego, gdyby dziś

w sprawie księstw Naddunajskich, a nawet w kwe

styi wschodniej, pewne układy w duchu rosyjsko

pruskiej polityki podjęte zostały; wnosząc ze

zwróconej uwagi Rosyi na ruchy słowian ture

ckich i wypadki kandyjskie i sądząc po awantur

niczej w podobnych razach cywilnej odwadze hr.

Bismarka; żeby jednakże do urzeczywistnienia

tychże osobiste wdaw anie się ks. Hohenzollerna,

tegoż zjazdy i narady z dyplomatami petersbur*

skiemi potrzebnemi być miały, o tem wolno jest

powątpiewać.

Przeszłość i teraźniejszość stwierdzają dostate

cznie fakt, że wobec porozumiewań i układów

między państwami pierwszorzędnemi, niknie głos

strony interesowanej, skoro takowa sprawę swą

niczem więcej, tylko głosem, poprzeć nie jest

w stanie.

Powolność ks. Hohenzollerna znana jest dobrze

sprzymierzeńcom z r. 1863; cofnięcie się Francyi

w ważnej chwili przemiany karty europejskiej za

nadto jest ośmielającem, ażeby ci dla «statecznych

rezultatów swych, oprócz czarującego uroku »fa

ktu dokonanego" , jeszcze innej jakiej aprobaty

potrzebować mieli. B yć może, ze jaRl czynownłft

moskiewski odebrał rozkaz udania się do Ja s dla

powitania niemieckiego hospodara i spożycia z nim

kilku sutych objadów, o których telegramy dzien

ników tntejszych z uajdrobniejszemi szczegółami

donoszą; ważniejszej jednakże misyi nad spełnie

nie kilku lub kilkunastu toastów z pewnością nio

miał.

Telegram dziś w nocy tu odebrany donosi o o

wacyi z pochodniami, ja k ą bojarowie mołdawscy

na cześć księcia wyprawili.

Deputacya miała wypowiedzieć wiele pięknych

rzeczy, a między innemi ośmieliła się nawet pro

sić księcia o przemieszkiwanie w Jasach w ciągu

każdego roku bodaj przez kilka miesięcy. Książę od

powiedział omijająco, nadmieniając tylko, że o

drugiej stolicy swego państwa zawsze z ojcowską

troskliwością pamiętać będzie.

W pierwszej stolicy panuje jednostajna cisza

rozmaitych niepowodzeń, do których rząd powoli

przywyka. Jan Ghyka, prezydent ministrów, któ

remu braku energii, wytrwałości, a naw et zdolno

ści z pewnością zarzucić nie można, nie tai by

najmniej przeszkód jakie, kiernjąc naw ą państwo

wą, ma do zwalczenia; a temi dniami poufnie wy

powiedziane słowa tegoż: nLss nffaires ne marchent

pa s d u toutu, malują najlepiej rzeczywiste położe

nie kraju.

Pan C. A. Rosetti, wice-prezes stowarzyszenia

przyjaciół konstytucyi, zaprasza na mające się

dziś odbyć pnbliczne posiedzenie w sali Slatioiana.

Z przedmiotów mających przyjść pod obrady,

pierwsze zajmuje miejsce »wolność osobista" (ha

beas corpns). Oprócz tego otrzyma słowo każdy,

ktoby chciał wnieść inną jaką ważną kwestyę.

By zostać członkiem stowarzyszenia, wystarcza

zapisać swe imie i nazwisko w biórze tegoż. Słu

chacze, niemogący brać ndzialn w rozprawach,

m ają wolny wstęp na posiedzenia, które odtąd

regularnie w środy odbywać się będą.

Cholera wbrew oczekiwaniom i obawom, przy

najmniej dotychczas, dość łagodnie sobie postę

puje. Dotąd nie umierało jednego dnia więcej nad

20 osób, którą to liczbę przy 200,000 ogólnej lu

dności miasta bynajmniej wielką nazwać nie można.

W skntek tegorocznych nieurodzajów wzmaga

się drożyzna z dniem każdym i grozi przybra

niem w zimie niesłychanych rozmiarów.

Pomimo nadzwyczaj chłodnych nocy, upały

dzienne dochodzą ciągle jeszcze do 28 ’ R.

. %!bano 31 sierpnia.

Wiener Abendpost zaprzeczyć raczyła memu do

niesieniu o powodach wyjazdu br. Hubnera, (p.

Czas Nr. 191) chociaż sam wyraziłem w ątpli

wość względem pogłosek mało prawdopodobnych

o wydaniu mu paszportów z rozkazu Ojca Śgo.

Nie podzielam jednak zdania Abendpost, jakoby

ambasador austryacki wyjechał li skutkiem za

żądanego przez siebie i dawno już otrzymanego

urlopu. Jakoż depesza, którą otrzymał za pośre

dnictwem pewnego przedstawiciela zagranicznego,

którego dla osobliwych względów wymienić tu nie

mogę, musiała być nader naglącą, (nie był to

wcale telegram, lecz grube pismo z ministeryum

spraw zagranicznych w Wiedniu), skoro odebra

wszy ją w sobotę po południu, p. Hubner wyje

chał w uiedzielę o świcie, nikogo nie pożegna

wszy, a do hr. Sartiges napisał tylko list przepra

szający, że dla nadzwyczajnego pośpiechu widzieć

się z nim nie może, kancelaryą zaś ambasady

francuskiej zamkniętą już o tej godzinie, musiano

umyślnie otwierać dla zaw izow ania mu paszportu.

Nie można więc twierdzić, iż owa gruba depesza,

która ambasadora o taki pospiech przyprawiła,

mieściła tylko w sobie z w yczajny urlop dla przy

jemnej turystowskiej przejażdżki. Zkądinąd kw a

sy p Hubnera z Watykanem nie ulegają wątpli

wości. Osoby najbardziej załogujące na w iarę za

pewniają, iż Ojciec Śty wyrzucał mu, że się przy

czynił niepomału do zerwania rokow ań z p. Ve

gezzim. Wiadomo, iż podówczas p. Hubner bawił

prywatnie w Rzymie, zbierając pomniki do swej

Hittoryi Syxtusa V, lecz dla tego nie przestawał

dyplomatycznie także pracować. Ale do niepowo

dzeń austryackiego posła w Rzymie przyczynił

się najbardziej poprzednik jego br. Bach. Ten był

i jest dotąd Benjaminem licznego stronnictwa

w wiecznem mieście.

W niedzielę Ojciec Święty sam wyświęcił w

sa(li konsystorialnój w W a tykanie X. Place, bisku

pą Marsylskiego. Był to nadzwyczajny zaszczyt

niemal bezprzykładny dla zwyczajnego biskupa,

a o który mgr. Mórode, acz taki niegdyś ulubie

niec dworu, ua próżno się ubiegał. Biskup Mar

sy]lski zawdzięcza go przyjaźni, jaką ma z p.

Drouyn de Lhnys i z samym Cesarzem. Po ce

remonii Papież zaprosił ambasadora fracuskicgo

z sekretarzami i jenerałów francuskich z główny

mi dowódzcami różnej broni na śniadanie do pry

watnej swojej biblioteki. Tam wyjątek czyniąc

dlą gości, gdyż nigdy świeccy nie zasiadają do

jednego z nim stołu osobliwie w pałacu apostol

skim, posadził nowo wyświęconego biskupa i hr.

Särtiges przy sobie i rozmawiał z nimi przez ca

ły czas śniadania , po francusku nader wesoło i

dowcipnie. Częstował gości czekoladą i rozpra

wiał bardzo trafnie o p. Bismarku. Francuzi nie

posiadali się z radości i dumy. Po śniadaniu

Ojciec Św. w sali tronowej ogłosił dekret potwier

dzający cuda bł. Paw ła od Krzyża, założyciela

Pasyonistów. Odpowiadając zaś jenerałowi tego

zakonu, który mu dzięki składał, zaprotestował

energicznie przeciw zniesienia zgromadzeń zakon

nych przez rząd włoski.

Nadmieniłem jnż wam o depeszy mgra Chigi

donoszącej, iż Cesarz dotąd w niepewności zosta

je, czy cofnie lub nie okupacyjne wojsko na o sta

teczny termin 15 grudnia zaw arow any konwen*

cyą. Owóż, jak z dyplomatycznego dowiaduję się

źródła, nie mało przyczynił się do tej chwiejno

ści Cesarza adres biskupów francuskich. Wystó

s»wali oęi jednocześnie dwa adresy: do Napole

ona III i do Piusa IX. Pierwszemu grożą, że je

śli Ojca Świętego]( opuści, oni wszyscy porzuci

wszy swe dyecezye, pójdą otoczyć namiestnika

Chrystusowego na każdcm miejscu, gdzieby się

znajdował; Papieża zaś błagają gorąco, aby usłu

chał Cesarza i nadał reformy, jakie tylko są zgo

dne z prawami Kościoła i Stolicy Apostolskiej.

Słychać, że pogróżka ta gromadnćj cmigracyi wiel

kie wrażenie sprawi!a na Cesarzu. Co się zaś ty

czy reform, coraz bardziej wątpliwćm się staje,

aby Francya cokolwiekbądż tu otrzymała. P rąd

przeciwny jej zupełnie przemaga znowu w Rzy

mie. Ci nawet, którzyby chcieli porozumienia z

Włochami, życzą go sobie poza obrębem fran

cuskiego pośrednictwa. Śmiesznie tu uam brzmią

L a France i Memorial diplomatique, kiedy donoszą

0 liście Ojca Sw. do Cesarza Napoleona z prośbą,

aby pośredniczył między nim a Włochami, tudzież

Debatt e wiedeńskiej, gdy twierdzi, że się Papież

zwierzy! hr. Sartiges z chęcią zawiązania napo

wrót układów z Wiochami. Na wielkim obiedzie

danym ta niedawno w Albano, hr. Sartiges dzi

wił się niezmiernie Deb acie i żartował z jej ko

respondenta. Poseł francnzki przekonywa się co

raz bardziej, coraz dowodnićj, że nic a nic nie

uzyska. Rady, aby Ojciec Święty Rzym opuścił

po wykonania konwencyi, mają być nader usilne

1 gęste. Z a artykuł utrzymujący, iż Papież pow i

nien bądż co bądż pozostać w Rzymie, Osservato

re romano omal że skasowanym nie został. Cen

zor jego mgr. Nussi złożony z urzędu i posłany

na rekolekcye. Wyrugowano zaś z redakcyi na

czelnego redaktora księdza Zanelli, dawnego s e

kretarza ś. p. kardynała Mariniego, który był

autorem głośnego artykułu Un’Anonimo, przykla

skującego odstąpieniu Wenecyi Włochom. Obe

cnje powstają na rząd austryacki w Rzymie za

to odstąpienie, a pra sa rzymska potępia to, co

wiedeńska chwali. Nawet po dobrowolnem zrze

czeniu się Cesarza Franciszka Józefa utrzymuje

tutaj wielu, że Wenecya do Austryi należy. J e

dnak sądzę, iż tak paradoksalne nsposobienie bę

dzie tylko przemijącćm.

Dziś wyjechać miał do Malty biskup posłany

tam w konfidencyonalnej misyi od Ojca Świętego.

Legiou rzymski przybędzie lada dzień; wyjechali

już naczelnicy papiezcy na jego spotkanie. Sły

chać, iż Papież wkrótce uda się do Civitavecchia

na dzień jeden. P. Odo Russel wyjechał we śro

dę za urlopem do Anglii. Przed wyjazdem wi

dział się kilkakrotnie z kardynałem Antonellim,

który jest nierównie zdrowszy. Krąży w Rzymie

podejrzana nader pogłoska, iż hr. Śartiges radził

Ojcu Świętemu odstąpić Włochom Viterbo. Tutaj

jednak w salonach naszćj villeggiatw -y wcale o

tćm nie słychać.

Kraków 10 września. W ostatniem sprawo

zdaniu naszem z posiedzenia 4go R ady miejskićj

podaliśmy obszerne ustępy z sprawozdania p. R ad

cy Langiego, jako referenta komisyi sanitarnćj.

Ze zaś ta zajmująca praca zostaje w ścisłym

związku z poprzedniem odczytem na 3oiem po

siedzeniu, o czem pobieżnie wspomnieliśmy, prze

to podajemy tu z nićj ważniejsze ustępy, zwła

szcza, że w dalszych sprawozdaniach tak komi

syi sanitarnćj, jak i sekcyi V co do utrzymania

czystości miasta, kauałów, Starćj Wisły, desin

fekcyi itd., do tegoż sprawozdania odwoływać się

uam wypadnie,

1 of 4 • Strona 1

Mirador viewer

Czas.

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador viewer

Description

Structure

Similar

Error 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Download file

Download file

Deleting a comment

Advanced search

Suggest correction