Chwila.

Mirador - viewer

Chwila.

Adnotacje

Wyświetlanie 611 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

N" 38.

Kraków 17 Lutego — Środa.

Rok 1864.

Wychodzi codziennie rano o godzinie 7ej.

Prenumerata wynosi:

rocznie

miejscom rA w Krakowie .

.zlr. 20 .

pocztą ,v państwieAustryackiem n 24 .

kwartalnie

miesięcznie

Prus

Rzęs’

**’rar

; niemieckiej

ń....f

i Szwajcaryi

iAnglii . .

. tal. 16sgr. 20.

21,10.

116

złr. 5

złr. 2

*2c.25

tal. 4 sgr. 5

tal. 1 sgr. 15

B5,10.

..,l

frank.27... .

29... .

20.....

CHWIL

Num e r pojedynczy kosztuje 10 centów.

prenumeratę przyjmują:

Bióro Administracyi nChwili° wRynku pod L. 39 wdomu p. Kirchmayera na dole,

tudzież wszystkie Urzędy pocztowe austryackie.

o g ł o s z e n i a (inseraty) wszelkiego rodzaju przyjmują się za opłat%: od wiersza drobnego za

jednorazowe umieszczenie 8 centów, za następne po 5 centów, oraz za opłatę należy

tości stęplowej po 30 centów od każdorazowego ogłoszenia.

Prenumeratę i ogłoszenia na całą Francy§ przyjmuje p. M. Weintemberger

w Paryżu, Faubourg St. Denis, 12.

l i s t y z pieniędzmi przesyłane być winny franco doAdministracyi ,,Chwili°, l i s t y reklama

cyjne niezapieczętowane nie ulegaj%frankowaniu, l i s t y niefrankowane nie przyjmuj%się.

b i j k o p i s m a nadsyłane Redakcyi nie zwracaj%się i niszczone będ%.

öepo§ze telegraficzne.

Hamburg 15 lutego. Hamb. Nachrichten za

mieszczają list z Flensbnrga z d. 14 b. m

. wie

łgpór, który donosi: Cały Szlezwik prócz Sunde—

Wittu i wyspy Alsen jest przez Duńczyków opu

szczony. Wczoraj odstawiono do Gravenstein czte

rech szpiegów duńskich, między niemi byli pasto

rowie Maurycy Hansen i Rothe.

Kiel 14 lutego. Przed zatokami Kieł i Eckern

ftirde widać prawie codziennie duńskie okręty

wojenne. Zpewnością oczekują potwierdzenia no

wo wybranych urzędników w księstwie szlezwi

ckiem. Prusacy zajęli Friedrichsort.

Altona 14 lutego. Dziś przewieziono tędy wie

lu duńskich oficerów wziętych jeńcem.

Frankfurt 15 lutego. Komitet nieustający

zjazdu deputowanych niemieckich postanowił wy

stosować pismo do stowarzyszenia szlezwicko-bol

sztyńskiego, protestując w niem w silnych wyra

zach przeciw zwiększeniu wojsk austryacko pru

skich w księstwach, a szczególnie przeciw obsa

dzeniu głównych miejsc wHolsztynie przez woj

sko pruskie.

Bukareszt l4go lutego. Książe Kuza bardzo

jest niezadowolony z ustawy przez Izbę przyjętej

względem urządzenia gwardyi narodowej i ma za

miar zmienić ministeryum, coby pociągnęło za so

bą odroczenie lub rozwiązanie Izby.

PRZEGLĄD POLITYCZNY.

Kraków 16 lutego.

Kwestya polska podniesioną znowu została w

senacie francuskim z powodu petycyi żąd,ającej

uznania Polaków za stronę wojującą. Podamy w

całości te rozprawy, oraz uwagi, które zieh po

wodu poczyniły prawie wszystkie dzienniki fran

cuskie. Ta zaś przytoczymy tylko niektóre za

rznty postawione przez sprawozdawcę p. Stonrma

przeciw petycyi, a powtórzone przez pewne

dzienniki. W ogóle tak p. Stourm, który mówił

przeciw petycyi, jak baron Vincent, który popiera!

ją, okazywali wielką sympatyę i współczucie dla

sprawy polskiej; pierwszyjednak, opierając się na

prawie międzynarodowem i na przyjętych zwy

czajach, odmawia! Polakom charakteru i uznania

ich za stronę wojującą, o co już tak dawno, a do

tąd niestety daremnie, upominała się Polska.

Argumentacyę swoją opierał p. Stourm na tem,

iż, aby posiadać warunki strony wojującej, trzeba

mieć rząddefacto, miasto, gdzieby ten rząd zasia

dał, wojsko i pewne przez się zajmowane teryto

ryum; wedle zaś p. Stonrma Polacy nie posiadają

żadnego z tych warunków. Lecz czyliż rządem de

facto niejest wszakże Rząd Narodowy? g!ównem

bowiem znamieniem każdego rządu jest władza,

a czyż w Polsce nie posiada jej ów Rząd Naro

dowy,? czyż nie są dowodem wypadki całego u

biegłego roku i trwająca dziś z Moskwą walka, że

władza jego jest rzeczywistą ? Czyż nie najle

pszym tego jest dowodem iż uznanym został jako

rząd nie tylko wPolsce, ale także przez opinię pu

bliczną w całej Europie, ba nawet, acz nieurzędo

wnie jednak poufnie, przez same rządy? Gdy pod

niesioną została kwestya zawieszenia broni, tak

rząd francuski jak szczególniej hr. Russell pytali

się przedewszystkiem o zdanie RząduNarodowego,

gdy tenRząd przesłał do swojego ajenta w Paryżu

głośną programową depeszę z 15 sierpnia, Moni

tor ją powtórzył. — Następnie, aczkolwiek pan

Stourm wraz z numerami styczniowemi Dziennika

Powszechnego utrzymuje, iż nie wie, gdzie ten Rząd

zasiada, znaleść on może stanowczą odpowiedź

w numerach lutowych organu yządu rosyjskiego,

iż zasiada on w Warszawie. Czyż Polska nie ma

wojska? czy nie ma oddziałów powstańczych,

ttóre przecież swoim całorocznymoporem przeciw

mocarstwu militarnemu pierwszego rzędu, zadzi

wiły i Europę i doświadczonych wojskowych? Czyż

terytoryum całe wyjąwszy miast, nie jest wposia

daniu polskiem? wszak przecież już nieraz przeko

nano się’, iż władza rosyjska nie sięga dalej jak

)agnet moskiewskiego żołnierza, a tam gdzie nie

ma tego żołnierza czyż terytoryumjest w posia

daniu rosyjskiem, gdy na nim pełnią wolę Rządu

Narodowego a nie rządu rosyjskiego?. Przez złu

dzenie więc jedynie albo przez złą wolę p. Stourm

odmawia Polakom charakteru strony wojującej

nabytego de facto tylu ofiarami, tak wielką wy

trwałością i nieprzezwyciężonym oporem pomimo

niesłychanie trudnych okoliczności, wktórych wal

ia się toczy. Kończąc p. Stourm utrzymywał, iż

uznanie nie przyniosłoby Polsce żadnych korzyści,

gdyżby zmusiłoFrancyę dościsłej neutralności. Tru

dnodostrzedz, dla czegoby nznanie Polaków zastro

nę wojującą miało wstrzymać Francyę od czyn

nego poparcia sprawy polskiej, jeżeli tego wyma

ga jej honor i interes, lecz wiemy, że nie uznając

ich za stronę wojującą przestaje być neutralną, a

to nie na korzyść Polski, i zdaje się upoważniać

Rosyę, jak już to nieraz było powiedzianem, do

owego barbarzyńskiego dzikiegoobchodzenia się z

walczcąymi Polakami, i staje nieco wsprzeczności

z wyrazami cesarskiemi, które uznały, iż Polacy

przedstawiają prawa zapisane w historyi i trak

tatach. Słowem nznanie nie przesądza kwestyi

politycznej, abyłoby tylko zadośćuczynieniemspra

wiedliwości i prawdzie.

Senat przeszedł do porządku dziennego nie u

względniając petycyi.

Doszła nas dziś wiadomość, za którą jednak

bynajmniej nie ręczymy, iż jenerał Bosak miał

odnieść 14go t. m

. zwycięztwo nad znacznemi si

łami moskiewskiemi pod Cisowem. Powtarzamy

jednak, iż wiadomość ta wymaga potwierdzenia

i że podajemy ją jako pogłoskę. Tyle tylko zpe

wnością wiadomo, iż wsamej rzeczy jenerał Bosak

znajdował się w tych dniach wokolicy Cisowa

Cały Szlezwik jest w rękach wojsk sprzymie

rzonych, oprócz silnej pozycyi na wschodnim

brzegu, na półwyspie Sundewitt i sąsiedniej wy

spie Alsen. Już od wczoraj głoszono, że się na

Sundewitt pod samemi okopami dyppelskiemi roz

poczęła walka, wszelako telegramy donoszą tylko

o drobnych utarczkach rekonesansowych. Oświad

czenie ministra Monrada, odezwa kopenhagskiej

Izby deputowanych do wojska i odezwa w zmie

nionem wydaniu króla Chrystyana datowana zSon

derburga, nie jak pierwsza odezwa wdniu 6 bm

lecz w dniu 8, a tchnąca wojennym duchem, nie

tak jak tamta duchem zwątpienia, przekonywają

że wszystkie na teraz militarne nadzieje Dani::

opierają’Się na trzymaniu się w okopach dyppel

skich i na Alsen. Na ten jeden przeto punkt skon

centrują się działania wojsk sprzymierzonych, i la

da dzień może donieść telegram o przypuszczeniu

szturmu do tej ostatniej w Szlezwiku warowni

Liczba i sztuka wojenna zapewne są po stronie

wojsk sprzymierzonych; ale jeżeli Duńczycy będą

mogli użyć należycie pomocy floty swojej w cia

snym Alsundzie, zdobycie wałów dyppelskich nie

będzie łatwem zadaniem. Dotychczas marynarka

wojenna austryacka nie wzięła udziału wtej woj

nie, a z floty niemieckiej przez Annibala Fischera

sprzedanej na licytacji przed laty kilkunastu, zo

stała tylko flaga wprzechowaniu u pewnego urzę

dnika Bundestagu; flota zaś pruska parę tylko li

chych posiada statków. Tak więc jedna tylko Au

strya mogłaby się odważyć na morze, wszakże nie

odpowiada siłą marynarce duńskiej. Okręty duńskie

irążą u zatok holsztyńskich i szlezwiekich, a za

)ewnenie pozostaną nieczynnemi podczas ataku na

Dyppel.

Ponieważ już znikły dotychczasowepowody, któ

ro stawiała polityka anstryacko-prnska względem

formy zajęcia Szlezwiku tytułem zastawu, gdyż

Dania opiera się Bilą tema zastawowi, przeto

względy strategiczne nakażą może wojskomzwiąz

rowym zrobić dywersyę do Jutlandyi, a mianowi

cie kusić się o twierdzę Fridericię, a to, aby zmu

sić Duńczyków do rozdzielenia sił swoich.

Lubo dzienniki donoszą z Kopenhagi o obja

wach skandynawizmu w tej stolicy, i że gabinet

Monrad-Qaaade nie utrzyma się, a miejsce jego

zająć może Plong, wydawca dziennika Faedrelan.

det, wszelako nic dotąd nie okazało się, coby o

ścisłości rodowych sympatyj duńsko -szwedz

kieh wnosić dozwalało. Przynajmniej nie słychać;

aby napływali ochotnicy z Szweeyi, a gabinet

sztokolmski, jeśli na prawdę ma widoki na Danię,

nie będzie pewnie wspierał króla Chrystyana, gdyż

właśnie upadek jego mógłby dopiero utorować

drogę skandynawskim planom króla Karola XV.

Dyplomatyczna strona kwestyi duńsko-niemie

ckiej nie posunęła się ani na krokjeden dalej ku

rozwiązaniu, a przynajmniej żaden nowy krok nie

jest widoczny. Dania w nocie swej z dnia ligo

b.m

. zażądała podobno pomocy zbrojnej państw

podpisanych na protokóle z r. 1852, a to nie dla

tego, aby się tej pomocy spodziew%!a, lecz aby

skłonić rzeczone gabinety do oświadczenia się

względem prawomocności traktatu londyńskiego.

Jak ta nota przyjętą została przez każdego z kon

trahentów, to zależygłównie odwarunków, jakieby

postawiła Francya, gdyby zbliżenie się obu państw

zachodnich miało być stanowcze. Z dzienników

jednak paryskich poznać, iż inaczej one poglądają

na kwestyę księstw, niż przed parą tygodniami,j

gdy traktowały ją na podstawie narodowości.

LI oyd wiedeński otrzymał z Paryża wiadomość,

że posłowie austryacki i praski oświadczyli mini

strowi Drouyn de Lhuys, że rządy ich w razie

nawet zajęcia Szlezwiku, trzymać się będą podsta

wy traktatu londyńskiego. Co się tyczy usposobie

nia panującego wParyżu, zapewnia ten korespon

dent, że nie jest ono tak dalece przychylnem Da

nii, jak mniemają; lecz owszem unia skandynaw

ska jest hasłemwszystkich ,,cesarskich.1*Spodzie

wają się tam przybycia adjutanta króla szwedz

kiego i brata byłego ministra duńskiego Ha!la.

znaczenie, jak podniesienie idei jedności

Mowa Cesarza Jmci przy zamknięciu Ra

dy państwa, przyniesiona nam wczoraj tele

grafem a poniżej w całości powtórzona, jedną

głównie a nawet wyłącznie stron§ polityki

wskazuje, a jest nią wojna obecna z Danią.

Ogólne dotknięcie wewnętrznych stosunków

ustawodawczych, finansowych lub ekonomi

cznych podrzędne w tej mowie zajmowało

miejsce; a lubo podniesionem wielce zostało

wejście deputowanych siedmiogrodzkich do

Rady państwa, to ani dalszy program co do

stosunku krajów korony węgierskiej nie został

przez to wskazany, ani też przez zbliżenie

z tą wzmianką obchodu przyłączenia Ty

rolu do Austryi, inne jakie nadanem było

)aństwa. Dobitniejszy jeszcze wyraz znała

zła ta idea w obec sprawy księstw zael

biańskich, gdzie niejako położony został na

cisk na niemieckość Austryi.

Sprawa księstw rzeczonych przedewszyst

kiem zapełnia polityczną treść m owy trono

wej. Oprócz jednak wyraźnego nacechowa

nia związków przyjaźni z Prusami, jedno

tylko w ustępach tyczących się tej sprawy

uderza, tojest, że stan jej chwilowo i faktycz

nie tylko jest przedstawiony a nie zasadni

czo. Nie zostało też wyświeconem stanowi

sko Austryi i Prus do księstw ani do wię

kszości Związku niemieckiego, i z mowy tej

nie poweźmie się żadnego przeświadczenia

o tem co księstwa czekać może, prócz tego

jednego, że oba te kraje do dawnego pro

wincyonalnego stosunku względem Danii nie

wrócą.

Ta że tak powiemy, wstrzemięźliwość czy

oględność polityczna odpowiada chwilowemu

położeniu. W połowie rozpoczętej kampanii

nie chce sobie rząd cesarski nakreślać gra

nic dalszego działania lub też jakiemkolwiek

słowem wiązać się w obec dyplomacyi eu

ropejskiej. Aby pominąć zupełnern milcze

niem stosunki Austryi do obcych rządów i

uniknąć oznaczenia stopnia przyjaźni czyto

dla Rosyi czy dla Francyi— a w obec spra

wy duńskiej jeszcze trudniej było powie

dzieć coś wyraźnego o Anglii— mowa tro

nowa zamknęła się w niemieckiem, niby

ściślejszem kółku , wszystkie uczucia tylko

dla Prus zachowując

Ogólnem zna,mieniem tej m ow y jest nie

oznaczenie stanowiska Austryi względem

państw zagranicznych i w obec kwestyj eu

ropejskich, a pod temi względami jest ona

tłumaczem istotnego niejasnego dotąd po

łożenia europejskiego.

Mowa ta całą formą swoją i układem

swym zbliża się do zwykle w systemie re

prezentacyjnym przyjętych; a że nie pomija

spraw zewnętrznych i ogólnej polityki ty

czących się, to ją odróżnia od dawniejszych

mów cesarskich i przypomina, na cośmy już

zwracali uwag§, jak powoli formy parla

mentarne zaczynają się ustalać; bo kiedy mi

nister spraw zagranicznych dawniej chociaż

zapytany nierad się tłumaczył z polityki ze

wnętrznej, dziś przez usta Monarchy wygła

szając odprawę sejmową, taki jej nadaje

układ, postać i porządek, jakby system re

prezentacyjny był w Austryi od wieku za

gnieżdżony, a organizm państwa ustalony.

O sejmach też nie było ani słówka w mo

wie cesaiskiej; nie, aby sejmów już miało

nie być, lecz że przypomnienie to byłoby

nadało tej mowie właściwą, że tak powie

my, barwę państwa zbiorowego.

Forma zaś tej mowy pozwala nam właśnie

mówić o niej, bo jeżeli nosi ona tak wyraźną

na sobie cechę parlamentaryzmu nowo

czesnego, to i w tem nie odstępuje od niego,

że jest widocznie aktem doradzców korony,

a nie indywidualnym myśli cesarskiej tłu

maczem.

Mowa tronowa JCMości z powodu zam

knięcia kadencyi Rady państwa, której

treść podaliśmy w telegramie w ostatnim

numerze Chwili umieszczonym, w całej o

snowie brzmi jak następuje :

,Szanowni członkowie Mojej Rady państwa!

Wczasach pełnych znaczenia, w których za

myka się Wasza wtóra kadencya, tem wyższ%

czuję potrzebę, zanimsię rozejdziecie ujrzeć około

siebie zgromadzonych Was Arcyksiążęta, książęta

Mojego domu najwielebniejsi, dostojni i szanowni

panowie obu Izb Rady państwa.

Szczególniejszego doznaję zadowolenia widząc

w gronie Waszem powołanych przeze Mnie i wy

branych zastępców Mego W. księstwa Siedmio

grodu.

Jeszcze nie była przebrzmiała radość uroczy

stości, którą obchodził kraj będący silną twierdzą

na zachodniej granicy Mojego państwa, swe przed

500 lat dokonane połączenie z koroną austryacką,

kiedy od granicy wschodniej Wy, panowie posło

wie Siedmiogrodu z radosną ufnością weszliście

na drogę owej wspólnej czynności, która nowym

codzień wzmacniającym się węzłem otacza moje

ludy.

Z prawdziwem zadowoleniem powitałem te zja

wiska, w których poznałem wyraz zbawczej zgo

dy z Moimi zamiarami i rękojmią szczęśliwej

przyszłości.

Podczas kiedy w ogóle położenie państwa, po

stępy jego duchowego i materyalnego rozwoju i

podczas ubiegłej kadencyi nastręczały sposobność

do pocieszających spostrzeżeń, serdecznym smu

tkiem napełniać Mnie musiało przykre położenie,

w jakiem znalazły się niektóre części królestwa

węgierskiego w skutek nieurodzajów.

Wbraterskiem współczuciu pamiętając o ciężko

dotkniętych, popieraliście panowie usiłowania Mo

jego rządu w niesieniu im według sił pomocy.

Doznałem pocieszającej nadziei widząc, że o

wym utrapieniom skuteczną podano pomoc.

Zamknięta dopiero co kadencya, chociaż nie

obfituje w dokonane czyny ustawodawcze, prze

cież bezowocną nazwaną być nie może.

Niektóre postanowienia prawne wyszłe z Wa

szych obrad, a dla wewnętrznego państwowego

organizmu i przeprowadzenia uznanych rządowych

zasad ważne, otrzymały już Moją sankcyę.

Wschodnia Galicya i Bukowina widzą się z Mo

jem zadowoleniem bliższemi spełnienia się ich ży

czeń pod względem kolei żelaznej przerzynającej

ich kraje. Projekt równe uwzględnienie Mojego

W. Księstwa Siedmiogrodu na celu mający, z ża

lem moim nie osiągnął spodziewanego załatwienia.

Wszelako jest Moją wolą, a rząd Mój troskliwą

zwróci na to baczność, aby linia kolei żelaznej,

którą uważam za nader korzystną dla Siedmio

grodu a zarazem ważną dla państwa, co rychło

przyszła w wykonanie.

Kilka innych przedstawień przez rząd Mój Wam

nczynionycb, tudzież wnioski wyszłe z Waszej ini

cyatywy, wzięte były pod tak gruntowne ocenie

nie, że przy nowem rozpoczęciu obrad na najbliż

szej kadencyi dostarczą ważnych prac przygoto

wawczych.

Wnajwydatniejszy sposób poświęciliście swą

czynność uporządkowaniu gospodarstwa skarbo

wego. 5

Przez ustalenie budżetu Mojego rządu za pomo

cą ustawy finansowej przez obie Izby Rady pań

stwa ułożonej, zabezpieczona została konstytucyj

na podstawa gospodarstwa skarbowego w bieżą

cym 14 miesięcznym okresie administracyjnym.

WskutekWaszego przyzwolenia na dalsze po

bieranie podwyższonych zeszłorocznych podatków

i opłat, tudzież na stósowne użycie publicznego

kredytu, stało się możliwemuzupełnienie pokrycia

wydatków publicznych nadzwyczajnych, których

wymaga teraźniejszy rok skarbowy.

Chociaż przedłożony Wam przez Mój rząd pro

jekt reformy stałego opodatkowania z powodu ob

jętości tej gałęzi ustawodawstwa nie mógł być

wzięty pod obrady obu Izb Rady państwa wubie

głej kadencyi, przecież przez udzielenie projektów

ustaw i ich uzasadnienia ułatwiono dokładniejsze

zapoznanie się z propozycyami i systemem, na któ

rym się opierają a tem samemuczynionoi główne

przygotowania do skutecznego rozwiązania tego

zarówno wielkiego jak i pilnego zadania reformy

podatkowej na najbliższej kadencyi.

Obfite w następstwa wypadki najnowszych cza

sów zwracają uwagę naszą od wewnętrznych sto

sunków Austryi na jej zewnętrzne położenie.

Część literacko-artystyczna.

OBRAZKI zBIAŁORUSI.

(Dokończenie).

Od miesiąca wyjazd mój był ułożony, i przez

cały ten czas staczałem ze sobą wewnętrzną wal

kę, która mię kosztowała wiele zdrowia; niepodo

bna mi bowiem było pomyśleć o opuszczeniu tej

szanownej rodziny, pośród której przez dwa lata

używałam najczulszych dowodów zażyłości, a na

wet przyjaźni. Ajednakże silniejsze obowiązki po

woływaly mię do Francyi. Wypadki szły olbrzy

mim krokiem; każdy dzień porywał nowe ofiary;

rodzina moja dowiadując się przez dzienniki o

wszystkich tycb okropnościach, o jakich nieśmia

łym jej pisać, trwożyła się o mnie, i coraz usil

niejszem naleganiami domagała się o najprędszy

mój powrót z tego piekła. Nie było więc możności

zwlekać dłużej.

Wyjazd mój naznaczony był na godzinę dzie

wiątą.

O ósmej wychowanki moje z innemi osobami

odprowadziły mię do mieszkania panny G... z któ

rą miałam odjechać.

Godzina upłynęła na uścikach i płaczach że*

gnających mię dziatek.

Najstarsza, Wanda, najbardziej przywiązana do

mnie, rzuciła się na szyję, i ściskając z całej siły,

mówiła na pół ze łzami:

,,O droga pani! jeżeli kochasz mego tatę, po

wiedz Francuzom, żebygo przyszli uwolnić!...u

Odpowiedziałam łkaniem i wyrwałam się z ob

jęć ukochanego dziecka.

Głos tej dwónastoletniej dziewczynki, był dla

mnie głosem całej Polski; tak samo jak nieszczę

ście tej jednej rodziny było obrazem niedoli całe

go narodu.

Wsiadłyśmy nakoniee do dyliżansu, i bez wiel

kich przygód w podróży, stanęłyśmy o czwartej

zrana w Orszy, małej mieścinie, pamiętnej nieda*

wnem rozbiciem powstańców. Rzeka, przez którą

przeprawiłyśmy się na promie, pochłonęła była

mnóstwo walecznej młodzieży.

Blisko dwóch godzin zabawiszy na stacyi pocz

towej w Orszy, mszyliśmy do Witebska, również

pamiętnego w powstańczej wojnie.

Właśnie, kiedy w tem ostatniem miejscu prze

przęgano konie, postrzegamnadjeżdżającą doróżkę,

a w niej twarz jakiejś znajomej mi pani, która,

ujrzawszy mię, wyskoczyła z powozu, i_niezwa*

żając na uwagi konduktora broniącego jej przy

stępu, wskoczyła do dyliżansu, zapuściła firanki, i

rzuciła się nam na szyję.

Odjeżdżacie do Francyi? - rzekła w naj

większem wzruszeniu—opuszczacie tę ziemię nie

szczęsną! Dziękujcie Bogu, że was ztąd wypro

wädzä^

Tu dopiero przypomniałam sobie, że to była pa

ni K., mieszkająca w Witebsku, a znana z gorą

cego patryotyzmu — przed dwoma laty, będąc w

Warszawie, miałam przyjemność spotykać ją czę

sto w towarzystwach. Onato, dowiedziawszy się

odemnie, że jadę wprost do Paryża, dała mi nie

które polecenia tyczące się sprawy narodowej, a

mianowicie, że położenie Litwy wymaga jak naj

rychlejszego ratunku, inaczej bowiemsystemat wy

tępienia zamieni ten kraj w pustynię.

Wciągu tej rozmowy dyliżans zrobił najmniej

półmili; nareszcie pani K... zawoławszy kondnkto

ra kazała sobie drzwiczki otworzyć, a pożegna

wszy się z nami najczulej, wsiadła do idącej do

różki i nawróciła do miasta...

Scena ta wzruszyła nas tak mocno, że niepręd

ko mogłyśmy udzielić sobie wzajemnych wrażeń,

jakie na nas zrobiła. Widok tej pani wydał się

nam cudem; znając jej egzaltowany patryotyzm,

byłyśmy pewne, że już dawno wywieziono ją na

Sybir. Tymczasem nszła dotąd prześladowań, i

z każdej sposobności korzysta, aby swą czynność

rozwijać.

Dyliżans nasz ujechał już kawał drogi, gdy ja

kiś człowiek, lecący za nami cwałem, krzyknął na

konduktora, żeby się zatrzymał.

Tu nastąpiła rozmowa między nimi, która nas

nie pomału zaczęła trwożyć.

Towarzyszka moja panna G. rozumiała dobrze

po rosyjsku. Spojrzawszy na nią, spostrzegłam, że

zbladła.

— Co to jest? zapytałam po cichu.

— Pani K., jak się pokazuje, skompromitowała

nas mimowolnie; zapewne zatrzymują nas i będą

rewidować.

Nie pozostało nic innego jak ratować się wy

biegiem.

— Napisz pani — rzekłam do panny G. — ja

kie bądż nazwisko kobiety w swoim pularesie,

włóż 25 rubli w papier, i przywołaj tego policy

anta.

— Rozumiem.

— Proszę pana—zawołała moja towarzyszka

niesłusznie się gniewasz na konduktora, bo jeżeli

pani K. wsiadła do dyliżansu, to miała pilny in

teres do mnie. Oto jest 25 rubli, która kazała mi

oddać wParyżu podług adresu, a przytem miała

się zemną ułożyć o mieszkanie, jakie zajmowałam

wjej domu.

Policyant zdawał się być zadowolniony temtło

maczeniem, i pomówiwszy jeszcze po cichu z kon

duktorem, oddalił się. Być może, że mu polecił,

aby nas przetrząśnięto, gdy staniemy wOstrowie.

Myśl ta niepokoiła nas tak dalece, żeśmy wdro

bne kawałki podarły różne listy, jakiemi nas ob

ciążono.

Tak tedypodwóchdobachspędzonychwdyliżan

sie, przybyłyśmy do Ostrowa, niedoznawszy ni

gdzie innej nieprzyjemności. WOstrowie była sta

cya kolej żelaznej, i odtąd dopiero zaczynała się

prawdziwa podróż europejska.

Konduktor pożegnał się z nami; a niedoświad

czywszy żadnej nieprzyjemności zjego powodn,

miałyśmy sobje za obowiązek wynagrodzić go

sowicie.

Po wygodnym noclegu na stacyi pocztowej

wOstrowie, udałyśmy się nazajutrz o ósmej go

dzinie na dworzec kolej odległy o pół mili.

Ujrzawszy parę lokomotywy, usłyszawszy gwizd

jej i inne odgłosy cywilizacyi kolejowej, której

byłam przez dwa lata pozbawioną, niemogłam

pohamować w sobie miłego wrażenia; bo chociaż

jeszcze byłyśmy na ziemi podległej strogiemu pa

nowaniu Rosyi, jednakowoż jaśniej zaświeciła

namnadzieja powrotudo szczęśliwszej ojczyzny!..

Wdrodze do Wilna najednej z licznych stacyj,

wszedł do naszego wagonu jakiś mężczyzna sześć

dziesięcioletni; ozdobiony rosyjskiemi orderami

klas wyższych, i jeneralskiemi szlifami. Zdawał

się być cierpiącym; żle mówił po francusku, lecz

za to przesadzał się dlanas wgrzecznościach.

Podejrzywając tajemniczcść tej fignry, zacho

wywałyśmy największą ostrożność w mówieniu,

a raczej milczałyśmy zacięcie. Oa zaś jakby od

gadywał , że jedziemy doFrancyi, zaczął nas tra

pić nic nieznaczącemi pytaniami, naktóre przyzwoi

tość nakazywała odpowiedzieć.

— Panie zapewne francuski?

— Tak jest.

—P

iękny to kraj ta Francya!

— Musisz ją pan znać, kiedy tak chwalisz i

— Onie; znam tylko z repntacyi..

— To niedość; aby sądzić o Francyi, trzeba

wniej być.

Przyznaję; lecz i powszechnaopinia ma swo

ją wymowę; a opinia wynosi Francyę pod nie

biosa.

— Śliska to rzecz gruntować osobiste zdanie

na odgłosie publicznym—odrzekłamz uśmiechem.

— Awięc pani zaprzeczasz temu co o Francyi

mówią?

—

Bynajmniej; ale mniemam, że każdy kraj m%

sw oje osobliwości....

1 z 4 • Strona 1

Mirador - viewer

Chwila.

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Pobieranie pliku

Pobieranie pliku

Usuwanie komentarza

Wyszukiwanie zaawansowane

Zgłaszanie błędu