Kuryer

Mirador - viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

Adnotacje

Wyświetlanie 198 adnotacji

Dodawanie notatek tylko dla użytkowników zalogowanych

Opcje

NR.

Wychodzi co niedzielę pod redakcją prof. Mieczysława Dąbrowskiego.

Dodatek do Nru 195 ,,Ilustrowanego Kuryera Codziennego44 z dnia 16 lipca 1934 roku.

OTTO BISMARCK,

kanclerz Rzeszy niem.

W Nrze 28 ,,kuryera Lit.-Nauk." z dn. 9

lipca br. zamieściliśmy I Ćz. studjum na po

wyższy temat, pióra znakomitego historyka

dra J. Feldmana, doc. Uniw. Jag., w której

Autor w sposób jasny a dobitny charakte

ryzuje istotne przyczyny wojny światowej,

poruszając problem narodowościowy oraz

imprerjalizm gospodarczy.

REDAKCJA.

II.

SYSTEM TAJNYCH PRZYMIERZY.

1 W r. 1878 zaw arł Bismarck przymierze

bdporne z Austria, m ające ubezpieczyć go

°d strony Rosji. W r. 1882 przystąpiły do

Przymierza tego Włochy. Odpowiedzią nie

jako na dwuprzymierze był sojusz francu

sko rosyjski, sfinalizowany ostatecznie w

ip. 1894. W latach 1904—07 zbliżyła się do

dwuprsymierza franko-rosyjskiego W. Bry

ta,nja. W ten sposób dokonał się ostatecz

ny Podział Europy na dwie grupy mo

c a r s tw : Trójprzymierze i Trójporozumie—

Jne. Zjawisko to na dalszą metę pociągnę

.° za sobą złowrogie następstwa dla poko

3’Ł Oba obozy patrzyły na siebie z coraz

’miększą podejrzliwością i zawiścią, oba

zbroiły się w coraz bardziej gorączkowem

mtnpie, aby w decydującej chwili roz

strzygnij militarnych nie być zaskoczo

nym przeważająeemi siłami przeciwnika.

Prawda,

że

ukształtowanie głównych

Państw europejskich w dwóch zw artych

grupach stanowiło w pewnej mierze czyn—

Alfred tirpitz,

K?, admirał floty niem,

nik stabilizacji stosunków ł zachowania

pokoju; gdy jeden z uczestników okazy

wał chęć rzucenia się w ryzykowne przed

sięwzięcie, inni, rozważniejsi, wywierali

nań wpływ hamujący. Z drugiej jednak

strony było rzeczą widoczną, że gdy zarze

wie wojny raz wybuchnie, nie ograniczy

się ona do dwóch państw, lecz ogarnie ca

ła Europę, albowiem nawet mocarstwa u

sposobione pokojowo będą musiały wycią

gnąć oręż z racji solidarności względem

sprzymierzeńców. Ten działający poniekąd

automatycznie mechanizm sojuszów, który

sprawi!, że Niemcy widziały się zniewolo

ne sekundować Austro-Węgrom w ich roz

grywce z Serbją, Francja zaś mimo swej

woli znalazła się w kręgu ambicyj bałkań

skich i czarnomorskich Rosji, by! jedną

z najfatalniejszych sprężyn polityki euro

pejskiej, która nadała wojnie jej uniwer

salny charakter.

’

MILITARYZM.

Od roku 1871 ciążył nad Europą zbrojny

pokój. Historycy niemieccy lubią podkre

rekruta z 103.000 na 160.000. Bosja podjęła

wielką reorganizację, sił zbrojnych, która

miała dobiec końca w r. 1917 i podnieść

stan ,pokojowy arm ji z 1,300.000 na 1,800.000.

Nie pozostały w tyle W. Brytanja, Wio

chy, a nawet mniejsze państewka, jak

Szwecja, Belgja, Holandja. Zbyteczne do

wodzić, że tego rodzaju gorączkowe zbro

jenia na olbrzymią skalę najskuteczniej

przygotowały grunt pod wybuch wojny.

Militaryzm w życiu państw europejskich

w przededniu wojny nie ogranicza! się do

rujnowania budżetów olbrzymiemi sum a

mi na cele wojskowe i prześciganiu się

wzajemnem państw w powiększaniu sił

zbrojnych. Niezmiernie ważnym byl fakt,

że w polityce doszły do głosu sztaby gene

ralne. Wysocy wojskowi wnosili w rozpa

tryw anie stosunków międzynarodowych

swoisty punkt widzenia:

przekonanie o

nieuniknionej rozprawie orężnej,^ podpo

rządkowanie względów politycznych celom

strategicznym, częstokroć głoszenie potrze

by ,,wojny prewencyjnej".

Kierownictwo

spraw zagranicznych w dużej mierze wy—

Młodzież niemiecka w Berlinie, dla zaznaczenia samej sym p atji dla obu arm ij: nie

mieckiej i austrjackiej, urzadzala przed wybuchem wojny światowej pochody uliczne,

w czasie których niesiono portrety obu sprzymierzonych cesarzy,

ślae, że stworzone przez Bismarcka cesar

stwo zapewniło światu najdłuższy okres

stabilizacji i pacyfikacji stosunków , jakim

cieszył się on od wojen napoleońskich. Na

leży dodać, że pacyfikacja ta i stabiliza

cja oparta była na miljonacb szabel i ba

gnetów, na obciążających mienie obywate

li miljardowych sumach, wstawianych co

rocznie do budżetów państwowych na ce

le wojskowe, wreszcie na potęgującej się

z każdym rokiem atmosferze niepewności,

lęku i wyczekiwania wojny. Obok odzie

dziczonych po poprzednich epokach zasad

równowagi politycznej wyrobiła się nowa

zasada równowagi zbrojeń: gdy jedno pań

stwo zwiększyło swój stan siły zbrojnej

i związane z tem wydatki, inne automaty

cznie niejako szły w jego ślady.

Zwłaszcza wojny bałkańskie 1912—1913

nadały wyścigowi zbrojeń zawrotne wprost

tempo. 3 lipca 1913 r. uchwalił Keichstag

nową ustawę wojskową, podług której

arm ja niemiecka w stanie pokoju miała

się podnieść z 623.000 żołnierza do 820.000.

W odpowiedzi na to parlament francuski

przywęócil służbę trzechletnią, co powięk

szyło stan efektywny w czasie pokoju do

750.000 ludzi, nie licząc oficerów. Austro—

Węgry powiększyły roczny kontyngent

mykalo się z rąk ministrów, a przechodziło

do szefów sztabów generalnych; przymie

rza i zbliżenia polityczne nabierają pra

ktycznego znaczenia dzięki towarzyszącym

im konwencjom militarnym. Pom iędzy W.

Brytanją z jednej a Francją i Rosją z dru

giej strony nie bylo w r. 1914 żadnych tra

ktatów politycznych; istniały natomiast

zobowiązania natury wojskowej, dotyczą

ce wzajemnej kooperacji flotowej zaanga

żowanych państw.

Angielski

m inister

spraw zagr. Edward Grey wyznaje, że

sprawy te byly dlań przeważnie obce, gdyż

załatwiała je admiralicja brytyjska. Sta

nowisko Niemiec w wojnie światowej prze

sądzone bylo od r. 1900 t. zw. ,,planem

Schlieffena", który przewidywał rzucenie

gros sił na front zachodni i pogwałcenie

neutralności Belgji. Władze cywilne Rze

szy, jeżeli nawet zostały w plan ten wta

jemniczone, nie mogły w nim nic zmienić

wobec wyższych racyj strategicznych. Kie

rującą rolę w na.stawieniu polityki niemie

ckiej ostatnich lat przedwojennych odegrał

nie kanclerz Rzeszy, lecz szef sztabu gene

ralnego Moltke i szef admiralicji Tirpitz.

W Austrji Conrad non Hoetzendorff ze

swego stanowiska szefa sztabu głosił nie

strudzenie konieczność wojny, prewencyj

KONRAD v. HOETZENDORFF,

szef sztabu gen. a rm ji austr,

nej przeciw Włochom i zmiażdżenia Ser1

bji. Politykę rosyjską nastaw iali na tory,

wojownicze m inister w ojny Suchomlinow,

oraz szefowie sztabu Żyliński, po nim Ja

nuszkiewicz. Z militaryzmem w tem szer

szeni słowa znaczeniu wiążą się takie prze

jawy, jak szeroko rozpowszechnione szpie

gostwo wojskowe, oraz zatruwanie opinji

atmosferą strachu, podejrzeń i nienawi

ści.

SZOWINIZM.

Powstanie^ potężnych państw narodo

wych, wyścig w dziedzinie zbrojeń oraz

gorączkowa rywalizacja kolonjalna i go

spodarcza, podniosły do zenitu poczucie

przeciwieństw wzajemnych interesów, an

tagonizmy narodowe, drażliwość i szowi

nizm. W każdym kraju istniała t. zw. ,ćót

ta prasa", upatrująca swój cel w podsyca

niu próżności narodowej, jątrzeniu prze

ciw zagranicy, prowokowaniu starć. Wo

bec ogromnej poezytności i znaczenia wiel

kich dzienników był to moment ważny;

w wzajemnych stosunkach między pań

stwami. Wiadomo w jakim stopniu zatru

ły atmosferę między Austro-Węgrami a

Serbją ustawiczne napaści prasy niemie

ckiej i madziarskiej, której odpowiadały

w podobnym tonie dzienniki serbskie.

Nietylko jednak dziennikarstwo przyczy

niało się do zagęszczenia atmosfery. Wie

le najpoważniejszych osobistości ze świata

politycznego, naulcowego, gospodarczego,

WŁODZIMIERZ SUCHOMLINOW,

rosyjski min. wojny,

1 z 16 • Strona 1

Kuryer Literacko-Naukowy :

➔

Opis

Struktura

Структура

Kuryer Literacko-Naukowy :

Ilustrowany_Kuryer_Codzienny

Kurier_Literacko_Naukowy

Kuryer Literacko-Naukowy :

Wiadomosci_Krakowskie

Podobne

Podobne publikacje

Kuryer Literacko-Naukowy : bezpłatny dodatek do Nru 18 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 18-go stycznia 1926 r. R. 2, Nr. 3.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 235 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go sierpnia 1936 r. R. 12, Nr. 34.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 50 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 24-go lutego 1930 r. R. 6, Nr. 9.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 83 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 23-go marca 1936 r. R. 12, Nr. 12.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 251 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 10-go września 1934 r. R. 10, Nr. 37.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 85 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 31-go marca 1930 r. R. 6, Nr. 14.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 317 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 16-go listopada 1931 r. R. 7, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 28 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 28-go stycznia 1929 r. R. 5, Nr. 4.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 100 "I. K. C." z dnia 12-go kwietnia 1937 roku. R. 13, Nr. 16.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 340 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 7-go grudnia 1936 r. R. 12, Nr. 49.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 351 "I. K. C." z dnia 20-go grudnia 1937 roku. R. 13, Nr. 52.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 314 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 12-go listopada 1934 r. R. 10, Nr. 46.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 145 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 27-go maja 1935 r. R. 11, Nr. 21.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 87 "I. K. C." z dnia 28-go marca 1937 roku. R. 13, Nr. 14.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 177 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 29-go czerwca 1931 r. R. 7, Nr. 26.

Прочитайте

Kuryer Literacko-Naukowy : dodatek do Nru 195 "Ilustr. Kuryera Codziennego" z dnia 16-go lipca 1934 r. R. 10, Nr. 29.

Оцінювати публікації можуть тільки зареєстровані користувачі. Увійти

0 оцінок

Szczegóły

Приналежність до колекції

Коментарі (0)

Завантаження метаданих

Завантаження оцифрованих файлів

VIAF/NUKAT

Mirador - viewer

Kuryer Literacko-Naukowy :

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Mirador - viewer

Opis

Struktura

Podobne

Błąd 404 - MBC

trans "Nie znaleziono strony" %}

Завантажити файл

Завантажити файл

Видалення коментаря

Розширений пошук

Повідомити про помилку